11 Nisan 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

il Yıldız ve > Meşrutiyet A N Tahsin Paşanın Hatıratı e ”10Temmuz ladığı sı ihtilâli baş- ralarda.. 1. Şemsi Paşanın katli Sultanı fena halde tedhiş etmişti.. m, o Rumeliden gelen haberler a w' casında Sultan Hamidi pek zi * yade telâşa düşürenlerden bi-| Üride Şemsi Paşanm bir İttihat — ve terakki gönüllüsü taralın- 'dan katli olmuştu. Metroviçe “İ kumandanlığında bulunan Fe- ö) rik Şemsi Paşa Si Hamit- m3 ten aldığı emirleri sür'at ve gay Z: retle ifa ettiği için Hünkârm m' kendisine teveccüh ve itimadr fazla idi. Müşir Osman Paşa- > nın Manastırda bir zabitan hey « £ eti tarafından kumanda mevki- K: inden almarak dağa kaklırılma nl Sı üzerine Abdülhamit, Şemsi >: Paşaya maiyetindeki Arnavut jet, efrat ile bir tedip hareketi yap- «çi tirmağı düşünmüş ve kendisine 4 bu hususta mahremane talimat ri göndermişti. Filhakika bu cfra ij dn Manastır tarikile ibtilâl r merkezleri üzerinde yapacağı a4), tazyik ve tedip ameliyesi .bir muvaffakıyete varacak olursa meselenin vehamet çiheti hay- li hafiflemiş olurdu. Sarayda imseler ve bilhassa Hün- etrafındaki yüksek rütbe- Iâhşorlar bu fikid> bulunu- lardı, Hünkâr her ne kadar ni metini değiştirmek imkânı mev cut oldukça bundan istifade fır Satımı fevtetmek istemiyeceği de aşikâr idi. Şemsi Paşanın sadakat ve ,, —utavaatı, Hünkârm türlü tür- Jü ihsan ve müsaadelerine maz- har olmuş olan Arnavutların Yıldızdan gelecek emirlere in- Si kıyatları dahili hesap edilerek ie o i m pi! mıştı. Onlardan da nahoş ha- bire geliyordu. Bilhassa fire- Şemsi Paşanın zâhiren bir nü- mayiş hareketi ve hakikatte bir tedip ameliyesi yapmak üzere şayanı itimat bir kuvvet ile ih- tilâlin karşısına çıkması müna- sip görülmüştü. Şemsi Paşa al- dığı emir üzerine maiyeti efra- * dile Menastıra geldi, telgrafa- “© neye gitti, Yıldızla muhabere etti, iradei seniye dairesinde i- se başlamak için hareket et- © mek üzere bulunduğunu beyanı ederek bir çok iltifatı şahaneye mazhar olduktan sonra telgra- İaneden çıktı; tam o esnada İt- imi ve terakki gönüllülerin- den Âtıf Bey tarafından atılan bir kurşunla kalbinden vurula- rak derhal vefat etti. Manastır valisi Hıfzı Paşa bu haberi şif- celi telgrafla saraya bildirdi. Telgrafnatıeyi okuduğum za- man meselenin bütün ehemmi- yetini kavramakta tereddüt et- medim, yi Şemsi Paşa kuvvetli bir ü- mit idi, Bunun yüzlerce Arna- vut efrattan mürekkep bir dcuv- vet arasında bilâ perva katlo- unmasi ve kurşunun bir mülâ- » zim tarafından atılmış bulun- ması ordunun azim ve kararmı gösteren bir delil olduğu gibi bütün muhaberatm esrarı İtti- hat ve terakki cemiyetine açık buhunduğuna bir alâmet idi. > Sultan Hamidin bütün Rumeli- , de yegâne istinat kuvvetini teş | gi © kileden Arnavutlarda sarsri- wikteki içtima açıktan açığa 5 bir tehdit ifade etmekte idi.Va- kıa (İsa Polâtin) denilen ve nev'ama dere bey tarzında ya- şayan zattan gelen telgrafta hilâfr sadakat bir şey olmadığı yazılı idise de Hünkâr buna hiç ehemmiyet vermemişti; çünkü İsa Polâtinin teminatı bir kavk mücerretten ibaret idi. Hattâ daha ileri gidilerek denilebilirdi ki (İsa Polatin)in sarayda haizi itimat olduğunu bilen İttihat ve terakki cemiyeti bi yasiye olmak üzere (İsa pola tin) e öylebir telgraf yazdır. miştir, Her ne de olsa (İsa Po- lâtin) in teminatma Hünkâr e- | hemmiyet atfetmemiğti, Dan. Bu (İsa Polâtin) denilen «- dam saraydan gördüğü hima- iye ve sahabet üzerine hakika- İten aşırı derece şımarmış ve nev'ama dere bey tarzında ha- rekete koyulmuştu. o Vaktile memleketinde nüfuz sahibi olup Sırp milletine mensup hiristi- yan köylüleri iz'aç ve tazyik et- tiği için Sırbistan hükümeti, ondan sonra Belgrat ikabinesi- nin müracaati üzerine Rusya hükümeti tarafndan (İsa Pola- tin) aleyhinde - Babiâliye sık, sık şikâyetler o vukubulmağa başladı. Rusya sefareti, hükü- metin kuvvei askeriye ile bu di; sa Polâtin) i tedip etmesini ve herhalde oradan © çıkarılarak halkın emniyet verahat te- min olunmasını talep ediyordu. Babrâli bu talebe binaen teda- biri lâztmeye tevessül etti ise de muvaffak olamadı. (İsa Polâ- tin) kulesine çekilerek muka- vemet ediyordu. Gerçi bu kule- yi yıkmak ve (İsaPolâtin) i ten kil etmek arzu olununca ergeç buna vâsıl olmak mümkündü. Ancak Sultan Hamit Arnavut urunu bü suretle kırmak cis e pek yanaşmıy: ordu. Hen asi bir mesele rmamak hem de (İsa Polâtin) gibi ledel- hace kullanılabilecek bir küveti dilgir etmemek iştiyordu.Bunun üzerine doğrudan doğruya (İ- sa Polâtin) le muhabereye gi- rişildi, vaziyetin nezaketi ken- disine anlatıldı ve x şaha- neden teminat veriii€k İstan- bula gelmesi tebliğ olundu. (İ- sa Polâtin) bu teminata itimat ederek İstanbula“ geldi, hayli müddet Yıldızda kaldı, bir çok iltifatlara nail oldu, meselebu len müsaade üzerine tekrar memleketine döndü. Balâda zikri geçen telgrafname, ki hi- lâfı sadakat bir hal mevcut ol- madığına dair teminatı muhte- vi idi, bu avdeti müteakıp gel- mişti; ancak gene balâda be- yan olunduğu veçhile Sultan Hamit vaziyetin mahiyet ve vehametini lâyıkile kavramış olduğundan Çİsa Polâtin) in telgrafnamesi hiç bir tesir gös- termedi. Hattâ bunun İttihat ve terakki cemiyeti tarafmdan müracaat edilen bir hilei siya- siye olduğu yolunda bir zehap ta zihinlere gekdi. (Bitmedi) Gps eleği Perag sefirimiz ANKARA 10 (Telefonla) — Prağ sefaretine Antalya meb'- usu Süleyman Şevket Beyin ta- İyini takarrür etiştir. Feci bir intihar İzmir 8 (Hususi) — Burada İngiliz bahçesinin arka tarafm- da oturan cerrah Hasan Halil Efendinin 17 yaşında sarışın ve güzel kızı Leman Hanım, şair ruhlu ve hassa bir kızdır. Bir müddettenberi bir mektep tale- besile tanışıyormuş.. Gencin maksadı ise bu güzel kızla gö- nül eğlendirmektir. Fakat Le man Hanım sevdiği genci ken- disile evlenmeğe razı etmiştir. Diğer taraftan mütaassıp olan; babası bu izdivaca razı olmadı- ğı için zavallı kız tabanca ile beynini parçalanmış, derhal öl müştür, Dün 280 seyyah geldi Dün Romanya vapuru ile şeh rimize 280 Romen ve Macar İseyyah gelmiştir. Seyyahlar bir kaç gün şehrimizde kalacak ve bir kısmı memleketlerine avdet- ten evvel Bursaya kadar gide- ceklerdir, Seyyahlarm ekserisi İtalebe ve telgrafıdır. | suretle yatıştı ve nihayet veri; HARİCİ : HABERLER.. Her ihtimale ale karşı.. | Fransa cömhurrelsi söyle reisi söylediği birnutukta vaziyeti hulâsa etmiş oldu.. Fransa lümhur reisinin bir nutuk irat ettiği dün gelen bir telgraf haberinden anlaşılıyor. "Tunusa müteveccihen seyahate çıkan M, Doumergue Fransa- Dın umumi siyasetini hulâsa et- mek için beyanatta bulunmak vesilesini bulmuştur. Fransa cümhur reisinin geçen yaz ge- ne bir seyahat esnasmda Fran- 'sanın umumi siyasetine dair bir nutuk irat edil; i. O zaman- ki nutuk İtalya - Fransa deniz ihtlâfmı hatırlatan, Alman intihabatında müfrit fırkala- rın kazanması dolayısile his- sedilen endişeler (o karşısında Fransanın kendi kuvvetine gü- venmesi İâzm geldiği esasları- nı ileri süren bir nutuktu. Fran) sa devlet reisi şimdi gene bir; nutuk irat etmiş oluyor. Bu nu- tuktan İtalya hakkında takdir ve sitayişle dolu olduğu anlaşı- iyor. Fakat M. Doumergue ne 0- lursa olsun Cemiyeti akvamın askeri bir teyit kuvveti olma- dıkça Fransanın bizzat kendi| kuvvetine güvenmesi lâzım gel diğini söylemiştir. Fransanın devlet reisi beyanatında umumi tarzda hâdisatı hulâsa etmekte veya bu mühim siyasi mesöle- nin ismini koymamaktadır. Fa kat nutuktan pek âlâ anlaşılı- yor ki M. Doumergue son haf- taların en mühim iki hâdisesine temas etmiş oluyor 1 — İtalya - Fransa deniz iti- lâfının son şekli tesbit edilirken müzakerelerin uzaması vene vakit neticeleneceğinin de şim diden bilinmemesi; 2 — Avusturya ve Almanya gütarlik birliğine doğru Berlin ve Viyana arasında atılan adım Fakat devlet reisinin tavsiye 8i şudur: Her ihtimale karşı Fransa ha şt bulunmalıdır, Fransız vatan laşları da ayrılıktan çekinmeli- dirler. NİS 9 (A.A.) — Buraya mu vasâlai etmir” olan Reisicüm- huc M. Doumergue, şerefine ve rilen ziyafette bir nutuk irat e- derek İtalya milleti hakkında sitayişkâr sözler söylemiş, Fran sanır sulhperverliğinden, kendi isteğile askerinin mikdarmı a keri hizmet omüddetini tenki etmiş olduğunu beyan etmiş ve hudutların emniyeti temin edil medikçe devamlı sulh kabil ol- Sahte mühürlere karşı. Klişe ve mühürlerin gelişi gü zel imal edilmesi yüzünden ba- zı sahtekârliklarm vukuunu na- zarı dikkate alan zabıta, bu şe kildeki sahtekârlıkların (önüne geçmek için yeni bir tedbir al- mıştır. Badema, mühür imal edilen yerlerde, bu gibi şeyler imal -et-| tirmek istiyenlerden, oyaptira- cakları mühürün ait olduğu mü cssese veya ticaretane sahibin- den bir vesika talep olunacaktır. Aksi şekilde hareket ederek sahtekârlığa sebebiyet verecek! mühürcüler de mes'ul tutulacak lardır. Lâstik ayakkabılar Hariçten gelen keten ayak- kaplardan fazla gümrük alın- masmı temin için Ankaraya gi- den ayakkabıcılar heyeti dön- müştür. Yeni meclise bu husus- ta bir tefsir lâyihası verileceği anlaşılmakta Hükümetin bu vâdi piyasada şimdiden tesirini göstermiş denilmektedir. Nüfusta teftişat Şehrimizde bulunan Mülkiye müfettişi Ali Server Bey Anka- taya avdet etmiştir. Mumaileyh son günlerde İstanbulun muhte ! Nif kazaları nüfus idarelerinde! bazı teftişat ile meşgul olnuş- tur. Bu teftişin etabli işleri ve bazı mahallât muhtarlarının bu işlerde methaldar bulunmalari- le alâkadar olduğu, Vilâyete tahkik neticelerinin tebliğ edil- diği haber almmıştır M. Doumerga mayacağını ve Cemiyeti akvam mukarreratını zorla kabul etti- İrecek askeri kuvvete malik ol- madıkça Fransanın bizzat ken- disine güvenmesi lâzım gelece- ğini ve bilhassa ne hali hazırda ki emniyetini nc de müstakbel | neticelerinin şumulünü inkâr et mek mükün olmayan son bekle nilmeyen vakalar müvacehesin | de bunun âdeta bir zaruret oldu| ğunu ilâye eylemiştir. M. Du-! merg, bu hâdiselerin vukua gel miş olduğu memleketler tarihi nin Fransa için unutulması teh likeli olacak olan bir takrm ders leri ihtiva etmekte olduğunu söyledikten sonra Fransanın maddi kuvvetleriri sağlam bir ynelmilel kuvvet vücude ge- tirilinceyö kadar gerek vatanm we gerek müstemlekelerinin em nü selârhetinin ve temamiyeti- ğı ya inilirilttekten istinkâf etme si iktiza edeceğini beyan etmiş tir. “RrütisızReisicümhuru, mil letiler aradında sulhü tesis için ilk şartın “Fransızlar arasında kalp, fikirswe menfaat birliği ol! duğunu beyanla sözüne hitam | vermiştir, NİS 9 (A.A.) — M. Doumer güe'i ve Adliye ve Bahriye na- zırlarile maiyetlerini hâmil bu- Iuanan Colbert zırhlısı ile Rei- sicümhurun bahri menkibine re-| tır. fakat eden sair gemiler saat 17,20 de Bizerte'e mütevecci- hen Villefanch-sur-mer'den ha- reket etmiştir. Graf Zeplin seyahatine devam ediyor PARİS 9 (A.A.)— Graf zep Hin saat 9,50 de Valence ve sa- at 10,45 te Orange üzerinden uçmuştur. Balon, pek alçak bir irtifadan seyrediyor ve Marsil yaya doğru gidiyordu. Hava güzel, sakin ve berrak idi. Bir kalpazanlık cemiyeti RİETİ (İtalya) 9 (A.A,)— Polis, bir kalpazanlar cemiyeti imeydana çıkarmış, 6 kişiyi tev- kif ve sahte paralarla kalpazan lık malzeme ve âletlerini müsa dere etmiştir. Irak tayyareleri LONDRA 9 (A.A.) — İra- km birinci tayyare filosunu teş kil edecek olan İngiliz ve İrak- hı pilotlar tarafından idare edil mekte : bulunan 6 tayyarenin dün Bağdata gitmek üzere İn- giltereden hareket etmeleri üze rine Londraya ayrıca 15 Irak zabiti gelmiştir. Bu zabitler, ke za İngiltere inşa edilmiş olan İrakın ikinci hava filosunu te- sellim edeceklerdir. İngiltere, İrakın askeri hava işlerini ten- sika yardım etmek üzere üç se- ne müddetle bu memlekete İn- giliz tayyarecileri gönderecek- tir, Norveçte buhran Oslo.9 (A. A.) — Maden sa- nayli, kömür madenleri, mensu- cat ve balıri inşaat amelesinden 43 bin kişiye yol verilmiştir. İngiltere beyanatı LONDRA 9 (A.A.) — Hari İciye nazırı M. Henderson dün! | Plomstead'da olduğu! bir nutukta hükümetin bilhas- sa harici siyaset (sahasındaki t ve elde ete nürdafaa etmiş tinin sulhün tasfiyesi emrinde Cemiyeti akvama yapmış oldu- İğu yardımdan da ehemmiyetle eylemiştir. LONDRA 9 (A.A.) — Bah- riye birinci Lordu M, Alexader Hull'ede bir nutuk söyleyerek Fransız - İtalyan deniz itilâfe- nın kat'i surette akdini temin için hiç bir surette gayret sar- fından hali kalmayacağını be- psa etmi Blm Ç Mısırda mücadele ! Kahire 8 — Hükümetin mem nuiyeti hilâfma şiddetli bir in- tihap mücadelesi açmak üzere da. sabık Başvekillerden Nuhas ve Mahmut Paşalar da bulunan milliçi ve liberal fırka rücsası in vüsulunda bir zabıta müf tarafından tevkif edilmiş ve istasyon. bina; €saya halk ile ter lerini tembih eti rini geri götürce trenin vüruğuna lü istirahatleri; cağını bildirmi: Reisler: ruz, o buradan ız,, cevabını vermişlerdir. Amerikada Buğday mahsulü VAŞİNGTÖN 9 (A. A.) — Ziraat nezareti, Amerikanın kış esnasındaki buğday istihsalâtı- nı 644 milyon buşel tahmin et- mektedir. Geçen son beş sene- ye ait istihsalât vasatisi işe 60 İmilyondan ibaretti. 1930 sene- sinden 1939 senesine nakledi- len mahsül mikdarı 275 milyon buşele baliğ bulunmaktadır. A- merika, Kanada, Arjantin ve Avustralyanın o fazla buğday mahsulü mikdarı 1 temmuz tari hinde 762 milyona baliğ olacak min oluna- Çinde yeni bir vak'a Şanghay 9 (A. A.) — Müsel- lâh haydutlardan mürekkep bir. çetenin arazi sahiplerinden mil! yonlarca servete malik Li - Chi- ang - Mei'yi otomobille evine avdet ederken dağa kaldırmağa teşebbüs etmesi, beynelmilel im! tiyazlı mıntakada büyük bir he- Beni Suheyfe gelen ve araların-| yn kapatılmış) “Burada bulutuyo- İntihap 25 Nisanda Hariciye nazırının | 20 Nisana kadar her tarafta ikincil müntahip intihabatı bitecek ANKARA 10 (Telefonla) — Dahiliye vekâletinden vekâlet- lere yapılan bir tamimde mum vilâyetlerde nihayet 20 ni sanda ehibi san ba, te ikmal edileceğinden 25 ni da her tarafta ayni günde in ü-İhabatın yapılması takarrür miş olduğu için ona göre hi Irk yapılması bildiri! Ankara cöllekimi bir dayak hâdisesi | mes'ulü ile arka Dün Babrâlide Ankara cad- desinde bir vak'a olmuş, bir mecmuanın sahipleri Yarn ga- İzetesi mes'ul müdürü Bürhaned İdin Ali Beyi dövmüşlerdir. Vak Ja haklımda alman malümat şu- İdur: | Cevat Rifat B. bir aralık Ya- İrm gazetesinde çalışmış ve bu te nammal ecnebiden para aldığı iddiasile vazifesine niha- yet verilmekle beraber gazete tarafından aleyhinde neşriyat- ta di bulunülmuştu. Cevat Rifat Bey bu şekilde hir edilmesinden muğber ol- , Karadavut mecmuasını be raber çıkardığı Nizâmeddin Na zif Beyle beraber evvelki gece rın gazetesine gitmiş, gazete nin idare müdürü Sıdkı Beyi İtehdit ederek, mezkür paranm gazetenin emrile alındığına da- teş “Lir Bir kâğit ile kasa defterini al- diktan sonra çıkıp gitmişlerdir. Sıtkı Bey bunun üzerine po- İlise müracaatla vaziyeti anlat- mış, kendisinin müessese idare sini yeni deruhte ettiğini, bu pa ranın kedisi müesseseye inti- sap etmeden çok evvelalındığı- nı, tehdit“ ile verdiği kâğıdın hiç bir kıymeti olmamakla be- raber kasa defterinin istirdadı lâzım geldiğini polise bildirmiş-. tir, Polis bir taraftan bu şikâyet üzerinde lâzım gelen muamele- yi yapmağa başlamışken dün de Ankara caddesinde ikinci bir vak'a olmuş, Yarın gazetesi mes'ul müdürü Bürhaneddin Âli B. bir arkadaşı ile Ankara caddesinden geçerken rastgeldi ği Nizameddin Nazif ve Cevat Rifat Beyler tarafından arkada- Fethi ve Nuri Beyler namzetliklerini tekzip ediyorlar. ANKARA 10 — Mefsuh Ser yecan uyandırmıştır. Milyoner! best fırka lideri Fethi ve kâtibi arabasının bütün sür'atile kaçan |umumi Nuri Beyler meb'usluğa Rus şoförünün soğukkanlılığı) müstakillen namzetliklerini ko- sayesinde haydutların elinden) yacakları hakkındaki şayialar yakasını kurtarmıştır. Maama-|hakkmda kendilerine sorulan fih şoföre bir kurşun isabet et-| bir suale: “Böyle bir şeyden ha- miş ve hastaneye kaldırılmı$-İberimiz yoktur.,, cevabını ver- tır. Ümitsiz bir haldedir, Diğer bir şahıs daha yaralanmıştır. Milyoneri dağa kaldırmak i- çin yapılan bu teşebbüs şu bir kaç gün zarfında yapılan teşeb- büslerin ikincisidir, Binaenaleyh | kendisi yarın meçhul bir semte gitmeğe karar vermiştir. Şanghayda fitnei necat ko- parmak için yapılan bu gibi te- şebbüsler o kadar sık vuku bı maktadır ki, Çinli zenginler di ihtiyat tedbirleri almak mec- buriyetinde kalmışlardır. Almanyada parlâmento Berlin 9 (A. A.) — Reichstag meclisi rünsası meclisin, aktet- miş olduğu fevkalâde bir celse- de parlâmentonun müstacelen içtimaa daveti için milliyetper- ver sosyalistler, milliyetperver- ler ve komünistler tarafından yapılmış olan teklifi oreddet- mi; Nişantaşı fırını Belehiyece | Nişantaşı fırını. nm, tamirine karar verilmiş ve bunun için bir keşifname tanzi- mine başlanmıştır. Belediye bu- rasmı tamir ettirdikten (sonra tekrar kiraya verecektir. mişlerdir. Maliye, Belediye mües- seselerinden vergi isteyor Maliye Vekâleti, Karaağaç mezbahasile diğer belediyeye ait emlâk ve müessesattan zabı- tai belediye kulübelerine varın: ya kadar müsakkafat vergisi istemekte ve bu verginin şimdi- ye kadar müterakim olanlarının | da tesviysini talep etmektedir, Belediye, bu talebe itiraz et- miş, mesele Şurayı Devlete git- miştit Belediye ( itiraznamesinde, bidematı ammeye ait bulunan beledi tesisattan vergi almamı- yacağı esasını müdafaa etmek- tedir. Devair, eshabı mesalih İstanbul vilâyetinde polis kismi siyasi ve hafi tahkikat ic- rası vazifeleri meyanmda bulu- nan şubelerden maada eshabı imesalihin temas mecburiyetin- de oldukları bütün devair ve şu- abatta herkesin serbestçe alâ- kadar mercilerle temas etmleri temin edilecektir. Nizameddin Nazif ve Cevat Rifa Beyler, Yarın müdürü daşını dövditler Nizameddin Naz., Beğ şile beraber dövülmüştür. Bu ikinci hâdise de pol aksetmiş ve tahkikata başla” mıştır, Polis istihbarat kalemi haf” ki Türk gazeteciliğinin ruhi “ iadesi haricinde kalan bü &| kin hâdise hakkında şu rap0'| vermiştir, “Bugün (dün) saat 15,30 Yarın gazetesi idare müdü Sıtkı Hamit ve muhasebeci ? İeyhlerine vaki muğber olan Karadavut muası sahibi Nizameddin zifve Cevat Rifat Beyler g rek Ziya ve Sıtkı Beyleri dit eylemişler matbaa hari: Ankara caddesinde Bürhan€ii Konservatuar için bit mutahassıs getiri'iy0 Viyana musiki akademesi fesörlerinden Marks, İstan konservatuarını teşkil ve t#f eylemek için mutahassıs sıfaf İstanbula davet edilmiştir. # lediye, profesör Marksla bu W İ susta bir mukavele yapmış vücut verilecektir. daimi surette İstanbulda İması fazla külfetli olacağı iğ İdir ki, bu şekilde bir anlaş” yapılmıştı. Türkiye- Bulgaristan muahedesi CENEVRE 9 (A.A) — ı | gâristan 3 haziran 1929 ta de Ankarada Türkiye ile etmiş olduğu uzlaşma, muahedesinin metnin te: İdilmek üzere Cemiyeti kâtibi umumiliğine gönderili tir, Cemiyeti akvam kâtibi W misi, Cemiyete dahil devlet 15 temmuzdan evvel beş: den beri akdolunan ve bu d iler tarafından henüz imza memiş bulunan mukavele ler hakkındaki noktai nr teşrihe davet etmiştir.