6 Nisan 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

n r i ; R f ? u di i i bar Yıldız ve Meşrutiyet Nİ Tahsin Paşanın Hatıralı YE Mühim hâdiseler çıka- Tefrika No : 24 cağı bilinmeyordu! Fakat eski dostlarımın bir çoğu, bu hâlin uzun sürmeyeceğini temin ediyorlardı On üç sene devam eden bir | beraber M. Şevket devri cedi- ayrılığı müteakip Abdülhami-|de bilâşek ve şüphe atılmayan din bir daveti üzerine Dersaa- | ihatalı zevat meyanında bulu- deti 1908 senesi ilk baharda | auyordu. yeniden ilk defa olarak ziyaret rafta ettiğim zaman.dahi Mahmut )ilraz ettikleri galibiyeti mütea- Şevket Paşayı görm darei müstebidenin son emiştim, | kip müşarünileyh günle di Bakin bn Genç Türk taraftarlarının 27 temmuz bir mektup ri idi, Haricen payitaht haya-| yazdı. Bu mektubu yalaız ken- tında pek az tebeddülât husule | disinin zekâ ve dirayetini ispa i gelmişti. Bütün büyük gehir|etmek için değil, onda inkılâbı t ler gibi o da müşkilâtı ve mü-| devlete ne gibi âmâli nezihe ile Eee: umumiyesi noktai na-| #btidar olunduğunu da göster- calibi nazarı dikkat olmamakla) Yorum: | zarından, diğerleri kadar seri ve|diğinden dolayı buraya dercedi mühimme hiç bir kimsenin ha- tirma gelmeyordu. Eski umuru inzibatiye usulü bir kat daha kespi şiddet etmiş, muamelâtı wmumiyenin sarayı padişahide ? temerküzü eyiden eyiye terak- ki etmişti. Eski dostlarımm bir çoğu bu halin müddeti medide devam edemeyeceğini bana te- min ediyorlardı. Halbuki ben ayni sözleri bundan yirmi beş i sene evvel işittiğim halde ayni hal olduğu gibi devam eylemiş | | . Madedonyadaki galeyana da ir ilk haberler, payitahta akset- meğe başlamıştı, fakat bek İ mahrem olan mehafilde mev- ji 20u bahsediliyordu. Yalnızbir kişi, ailesi müddeti medide Şarkta ikameteden payitah- tin en muteber tüccarından mü Si teveffa (Vilyam Vitol) o 72- g yan “yakm bir hâdise karşı- 1, sında bulunduğumuza hiç şüp- he yoktur, memleketi tanıyan “© bütün dostlar bu fikirde mütte- hittirler, Fakat bu hâdisenin heriçten mi, yoksa dahilden imi geleceği meselesinde fikir- ler bini birinden ayrılmakta- Yildir.” demişti, O vakit Mahmut Şevket Pa- '€ san ismi hiç bir yerde geçine Zi yordu, O müşkil vazifesini sâ- ikitane ve fakat kemali muvaf- ifakiyetle ifa ediyordu.. Daima Mjisyan eden, rahat ve huzur ver- “meyen Arnavutları o, talttı in- Ajtizama almak gibi bir möharet eigöstermişti, Halbuki bu ada- pen on altı ay sonra memleket- te en birinci rolü ifa edeceğini )cp esnada kalkıp biri iddia eyle- bajmiş olsa idi şüphesiz kimse ken ardisine havalci sem'i itibar etme imyecekti. a), Böyle olmakla beraber hiç U pehdi zuhuru olan Selânikte ©lijenç Türk cemiyetine kendisi- nCi fahri reis tayin etti! ii Devleti Osmaniyenin bilcüm A aksamda ve hususile payi O ile Avrupayi Osmaninin * şüyük şehirlerinde izhar edi- pn azim sürur ve şadımaniye alâkadar olanların cümlesi lâ kaydü şart kapılıp * gitme- i için serbestfi hareketin eş di lüzumunu takdir. etmekle “Size karşı büyük bir hissi hürmet perverde eyleyen ta- lebenizin eski Türk hükümetini idaresi müstebidel meş'umeyi terk ve meşrutiyeti kabule mec bur ettiklerini zatı âlinize teb- liğ ile kespi şeref eylerim. Osmanlı milletinin meşruti- yet ile idare olunacak kadar he- nüz kemale ermediğini tasdik eylerim. Fakat Türkiye ahvali- ne vâkıf olan bir kimse, Saray hükümetinin istimâl ettiği desa yis ve veli ahıt ile bilcümle Os- manlı âzayı hanedanının tama- men mahpus bir hakde bulundu rulmalarından dolayı bir gün ihraz edecekleri mevkii âli için lâzım olan talim ve terbiyeyi iktisap edemedikleri nazari dik kate o almacak olursaher iki usulü hükümeti yekdiğerile mt kayese edip meşrutiyetin her halde idarei müstebideden daha ziyade vatanı tahlis etmeğe ka biliyeti olduğunu tasdik edece- gine şiiphe yoktur, Talebenizin icraatı bu sebepten şayanı tak- dirdir, İhtimal ki ordunun bir hare- keti siyasiyeye iştirakini bazr kimseler hüsnüsutetle telakki etmeyeceklerdir. Bu doğru ola- bilir. Fakat harekete sür'âtle! bir neticei kat'iyye vermek, a- likadar Düveli ecnebiyenin mü dahalei muhtemelesine mâni almak ve Türkiyeyi bir taksim tehlikesinden kurtarmak için biçare, mühakkar millet yalnız çok iş göremezdi. Onün için or- dunun önayak olması mutlâka Tâzem geliyordu. (Bitmedi) Orta Amerikada zelzeleden sonra MANGUA; 4 A.A. — Aç ve kudur- MANAGUA, 4 A'A. — Sön. müş bir volkanın fethasmda bu lunan küçük bir gölün içinde bu sarsıntılarm şiddetinden göle düşmüşler ve boğulmuşlardır. Fabrikatör Michlin öldü PARİS, 4 A. A, — Otomo- bil lâstiği yapan fabrika sahip- lerinden M. Michelin bu sabah ür. Bu haberi veren gaze teler, 1853 senesinde doğmuş olan ve Paris'teki Sanayi mek- tebinden çıkmış bulunan M. Michelin'in 1688 senesine doğ- ru ilk bisiklet lâstiklerini imal vuku bulan bir kasırga ve Orb | cemiyetleri meyanma alınması- ettiği iğe alâka göstererek ve maruf tir. HARIG Son zamanlarda Mısır'daki vaziyetten sık sık bahsedilmez paşa kabinesi istediği gibi mem leketi idare etmektedir, -Kanu- nu esasi tadilâta oğradı. İntiha bat kanımı değiştirildi. Hülâsa iktidar mevkiinde bulunan kabi- ne için istediği gibi memleketi idare etmekte fili bir takım ma- niler artık mevcut değildir. Fakat Mısır'ın siyasi haya- tında mühim roller oynamış 0- lan milli Veft fırkası - ki mem- leketin en kuvvetli bir siyasi te- şekkülüdür - artık büsbütün fa- aliyet sahasmr terkedip çekildi mi? 927 de Saad Zağlâl Paşa'- nm vefatile pek kuvvetli bir şah siyet olan reisini kaybeden bu fırka o zamandan beri epey büh ran geçirmişti, Fakat son meb”- usan meclisindeki ekseriyet bu fırkanın o memleketteki © kuv- vetini göstermeğe kâfi idi. Mısırdan gelen haberler Veft fırkasının çalışmaktan ge- ri kalmadığını gösteriyor. Fa- kat bu haberler az çok hayretle karşılanacak mahiyettedir. Çün kü Veft gibi millici bir fırkanm Mahmut paşa'nın ahrar firkasi- le anlaşarak onunla teşriki me- Sai ettiğini gösteriyor. Mâhmüt Paşa evvelce iktidar mevkiine gelmiş ve parlâmentoyu feshet- tirmiş, kanunu esasiyi tatil et- miş bir başvekildi. Fakat son çekilmeğe mecbur olmuş, yeri- ni Veft fırkasının hükümetine bırakmıştı, Lâkin geçen (o sene Sıtkı Paşa hükümeti “iktidar Fransa - Ispanya ihtilâf PARİS, 4 A.A; — “Temps” gazetesi, Fransa ile İspanya ara) teti dahilindeki maden havzasın | dır. $mda elyevm cereyan etmekte|da faaliyette bulunan grev ko-) © Fakat umumi Kanaat İsken- olan ticaret müzakerelerinde or|mitesi amele ücretlerinin indiril 'derun ve Antakiyede büylik bir taya çıkan müşkilâtın Fransaya |mesi hakkındaki tesviye süreti- |ekseriyet teşkil eden Aleviler-Ji haksız İnin kabulüne dair konfederasyo |den meb'us çıkacağı .merkezin-|rinci derece üzerinden almakta mı bu mesele-İna dahil rcisler tarafından veri. |dedir. atfedilmek istenmesinin bir hareket olacağ ye tahsis ettiği lar ve bu suretle bu murahhas-| ları en mühim meselede itilâfa |çok hâdiseler olduğu haber ve- yanaşmamak gibi bir tavır al-İ rilmiştir; mağa sevketmişlerdir. Bu mese- le, esasen İspanyol - İtalyan ti- , İcaret itilâfında mevcut olan ve şarap istihsalâtmm tabii mikta- rmın tayinine müteallik bulu. |pesvekili M. H nan bir maddeden ibaretir. Bir deniz kazası NEVYORK, # A. A. — İn-|lenmistir. giliz bandıralı Symor gemisi, umman dün akşam Legare © vapurile Nancket açıklarında çarpışmış ve batmıştır. Tayfası kurtarıl- mıştır. Symor gemisi ticaret eş- yası yüklü bulunuyordu. Fransada bir kasırga BAZİERS, 4 A.A. —Dün , ondan sonra tayyareci-İnehıri sularmın kabarması yü-|n: Ticaret müdiriyetine yazmış-İni Cemiyeti Akvam mecli - | tr. Fakat Ticaret müidiriyeti bu Michelin kupasını tesis etmiş-İmiş ağaçlarında oldukça mühim , aa imkân olmadığını vilâyete hil zünden bağlık mahallerde “sasarat olduğu görülmüş Mısırdaikifırka anlaştı Rusya Sıtkı Paşa hükümeti aleyhinde si gil çalışmak için bundan başka İ HABERLER. 4,200,000 lira |! stediği gibi ihra-| Yalnız ahalinin aldığı hisse bul cat yapacak yekünu buldu ! ROMA, 4 A.A. — Rusların i buğday konferansında aldıkları | - ANKARA, 5 A.A. — Cüm- (nan hisse ş vaziyet ciddi endişeler uyandır-|huriyet Merkez Bankasmın te- lirayı tecâvüz ettiğini bildiri maktadır, Rus murahhaslarnın |essüs zamanı yaklaştıkça halk|tedir. 15 Nisana kadar vukül Cemiyeti Akvam ile herhangi! ve müessesat tarafından göste- |lacak taleplerin bütün hisse ği bir alâka ve münasebet tesisi/rilen rağbet te günden gine art-| nedatı yekünunu tecavüz © fikrine muhalif bulunduklarıımaktadır. Muhabirlerimizden | &< zannolunmaktadır. söylenmektedir. Rus murahhas! gelen telgraflar Türkiyenin her| 5: 7ânnolur in Di ları dümping hakkında herhan- | tarafında hummalı bir faaliyetle) | Şirrdiki halde 15 milyon Bi Pe are bulunamadı mevkiine gelip'de kanunu esa- siyi tadil ötmek ve intihap ka- İhununu değiştirmek yolunu tut İtuğu zaman Mahmut Paşa'nm ahrar fırkası buna şiddetle mu- İhalif olduğunr — gizlememişti. | Çünkü Mahmut Paşa'nm o za- |manki beyanatından anlaşılıyor| gi bir kat'i taahhüde girişmek) çalışıldığını gösteriyor. Maliye |üzerinden henüz kaydediliğ ko, İdu ki iktidör mevküne | geleni ir. Ruslar kendi-| vekâleti 26 Mart tarihine kadar|miş yalnız 1,900,000 liralık MiŞinaı iher hangi bir hükümetin mille-|lerince kâfi görülecek ihracat | yalnız ehali tarafmdan kaydolu| se kalmıştır. b tin reyine müracaat etmeksizin | geraiti elde edemedikleri takdir- d milletin malı demek olan kanu-| de ingi tatbik hakkını mu). ; nu esasiyideğiştirmeğe salâhi-| hafaza deceklerini söylemişler- e | imam zn ari) “|lstanbul takımı galip” nm mille eyi iliğine küler) Suriyeli nın milletin reyi hilâfna e e | . mevkline' geçdiğini her vesile ii “Abel 1 İstanbul takımı birinci devrede bir, le ilân ettiği için mezkür hükü- er. ee 2 İniete abakitin Ahrar Gri ÇEEENeE.. ikinci devredeiki gol yaptı “ imdiki hükümete i ! mba Him “İğne ii Halk ve talebe. polisej|. izmir, 5 Çilusisi — İs-|lar da bir gol kaybetmiş olduğ «ol fırka - aralarındaki ihtilâfa rağ-|Jandarmaya hücum etti! tanbul muhteliti ile İzmir muh-|lar. | men - müşterek bir hedefte bir- BERUT, — Berut halkanm | teliti arasındaki temsili maçla- Bu suretle hitame eren İğ. a bir ile bircok talç-| Tın ikincisi bugün yapılmıştır. | devrede sıfıra karşı bir ile İSİh | emi : a ine * o Hava çok yağmurlu ve saha) tanbullular galip gelmiş bulüÜ a, irade ederek fiatlerin paha.) SâDUr içinde idi. Yer yer su bi-|nuyordu. Tİ İliğmdan şikâyet edilmiş, tari- | ikintileri hâsil olmuştu. Hava- İkinci devre dg b İdem bi meike meri iste m böyle olmasına rağmen tri-)| İkinci devre başlarken — - İnilmiştir. Şirket, bu teşebbüsü bünleri oldukça kalabalık birlmur dinmişti. Oyuna İzmirli ax ine Sidar eek #eyirci kitlesi doldurmuştu. — |başladı ve İlk hücumü yapi bildirince Heli Saat 16,50 de takımlar saha-| Bu devrede İzmirlilerin B lendi sürün (6 ear da karşılıklı yerlerini — aldılar. |canlı oynadıkları görülüyordüsj h* di Br li Bürüç) meYda-İ Oyun hâkem Hasan Beyin ida- | İlk beş dakika zarfında İst nı Şirkete alt « ep ama a. |resinde başladı. İlk hücumü İs-| bulluları sıkıştırdılar. Bu bÜğ rabalarının da işletilmemes: içir |tanbullular yaptılar, İstanbullu-|cumlar arasmda çekilen bir Şöl £“ teşebbüste elli gir lar, biribirini takip eden kuvvet|tü Avni tuttu. :rmir solaçiği | / altar. ŞİR İli Alclarile hasımlarını tazyika | Avninini üzerine hücum edereii il ket, halkım bu hasrmne vasiye- | stadları Su teryik arti e İbi selden DE e kola Misir alrar fırkası reisi tini hükümete bildirdiğinden Bü! KOM Sanyik yapticegi; A AYAN in nu sakatladı. 7 Bu hücumdan sonra İstan bulluların hücumü başladı. On yedinci dalikada | Z: sağ açıktan aldığı güzel bir pil sı plâse bir şüt ile gole tahvil Gerek İstanbula ikinci saysyi kâzandırdı. Bu golden sonra mirliler tekrar hücuma geçtilel Merkez oyuncunun bozuk olriği i sına rağmen İstanbul kalesini pek güzel sıkıstırıyorlardı. Otuzuncu dakikada Burbasti nm kaleci Avniye verdiği kıs#” İpasa Vehap yetişti, vurdu ve golü yaptı. İzmirlilere ılk sayf İlarmı kazandırdı. Otuz sekizinci dakikada sol açık Rebiinin çektiği koru Fit ret takdire şayan bir kafa vuru” de beşinci dakikada sağ taraf. tan yapılan müessir akında sağ iç Muzaffer İstanbulun ilk golü nü yaptı. Bu golden sonra İstanbul ta kimi daha ziyade açılarak İzmir kalesi önünde tek kale vaziyeti ni idame ettirmeğe başladılar. Bu sırada fikretin bir şütü di- reğe çarptı ve böylelikle İstan- bullular bir gol kaybettiler. 28 inci dakikaya kadar İz- mirlilerin o İstanbul Kalesine nrumtazam bir kaç akmı görün- dü. Bunlardan biri muhakkak golle neticelenecekir kadar sıkı olmuştu. Mahmut Paşa ruç meydanına polis, yaya ve süvari jandarma kuvvetleri gön leşmiş oluyorlardı. İşte şimdi|derilmiş, ayni zamanda belediye bu iki fırkanm aralarmda bir it-| tulumbalarma sıcak su doldu- tifak aktettikleri haberi geliyor.! rularak halk üzerine sevkedil- Mahmut Paşa'nın ahrar fırkası) mistir. Fakat bu kuvvetler hal- bir gün gelip de memleketin) km galeyanmı yenememiş, aro- reyile iktidâr mevkiine gelebi-| zözlerle şirket arabaları parça- leceğinden gemin değildir. Fakat | lanmış, polisle halk arasında şid Veft fırkasi Mısır'ın © yeğâne|detli bir dövüşme başlamıştır. kuvvetli fırâsıdır. Fakat şimdi | Yedi polis, on yedi jandarma ahrar fırkası Veft'in tekrar hü-| mecruh düşmüştür. Halkın gale kümete geçmesi için onunla bir| yanı devam etmeketdir. ze a Ed Yözellilikler faaliyette Fakat ın bugün maruz E z kaldığı milşkilâtın en mühimmi |". A mu İngiltere ile şimdiye kadar bir) tön Suriyede inti igne türlü halledilmemiş olan mese. | (7 nihayet verilmek için me- ledir, Mısr'm ecnebi işgalinden bus intihabr altı ay sonraya br kurtulması, istiklâlin tam ola. | KÜMŞür. İlk devrenin son on beş da- kikasında oyunda tevazün hâ- sıl oldu ve iki tarafın mukabil 3 izi : 5 5 Müntehibi sani listesinde bil bilmesi için İngiltere ile İnna yüz ellilik eri aahil olanlarada tesadüf edil. mektedir. Burâda dokuz Suriye lirasına muallim ve hatiplik yap makta olan Adanalı firat Hafız lâzım gelen hoktalar vardır. İn- giltere ile muahedenin akti ne vakıt kabil olacağı da şimdiki halde hiç belli değil. Hücumlarile geçti, Devrenin so nuna bir dakika kala sağ açık Mehmet, Zekiden oldığı» pası İscmere hâsıl olmadı. Bu suretle ferdi hücumla kaleci ile karşı) oyun, bire karşı üç ile İstanbul karşıya getirdi. Fâkat gol ya-|luların galibiyetile nihayet bul şu ile gole tahvil etti. Bundafii sonra her iki taraf ta canlı ha reketlerde bulundularsa da bit? iki cemiyeti esnaf. cemiyetleri i Mahmutta müntehibi sani liste-| pamadı. Böylelikle İstanbullu- İdu. Fransada maden > il edilmitgir. Listede amelesi simleri bulunan yüz elliliklerde NİMES; 4 AA. — Gerd eya|meb'us olmak ümidi çok fazla- Ihsan beyin maaşı Trabzonda intihabat ANKARA, 5 (Telefonla) — TRABZON, 4 — İntihap vi * İhsan B.İlâyette neticelendi. Meb'us nar olduğu tekaüt maaşı 1520 numa! üz len kararı protesto etmiş ve yedi) o Burada müthiş bir parasız-|ralı kanun mucibince katedil| “O” ri nizandar'itiberen giyti matğaş | bie börün iarviele hükmünü |miş ve şimdiye kadar aldığı te-| Buradaki intibalara göre vili Surette ümiümi grev ilânmı tav- |icra ediyot. kalit maaşlarının istihkakı he-|yet daimi encümeni âzasından siye eylemiştir. ne sap edilirken tenzil edilmesi a- | Yeni yol gazetesi başmuharrir' ARRAS, 4 A.A. — Pas de) Florida kurbanları £|lâkadarlara bildirilmiştir. . — İBekir Süküti Bey mebusluğa i MALAGA, #'A. A. — Fio-| Bir kaymakam tecziye | talip olmuştur. edildi. Izmirde müntehibisani ANKARA, 5 — Memurlara VAM 5 ve iş sahiplerine çaba mükmel| yaz AR ER şir ilyetin valisine yazdığı senkere- namzet listesi ilân edilmiştir. Ö- ; lerde biçimsiz ifade kullanan |Dümüzdeki Çarşaınba günü rey ral hastahaneye kaldırılmıştır. | sabık Gerze kaymakamı Avni lerin istimaline başlanacaktır. Zirai itibar meselesi Beyin kıdeminden altı ay indiril| © Çeşme, Kuşadası ve Berga- GE TAYRIR AA — Ge ma kazalarında müntehibi cani miyeti Akan me komitesi İki iflâs intihabatı bitmiş ve Cüwüeri nin murahhas hey'eti bir zirai Vi ii itibar enstitüsü vücude getiril), TRABZON. 4 — İki ticaret|Yet Halk Fırkası namzetleri ka- ğı feci kaza esnasında kaybolan) 33 kişiden on beşinin cesetleri bulunmuştur. j Bunlardan altısının kimlere Az bir ehemmiyeti haiz bir- Japon Başvekili TOKYO, 4 A. A. — Japon amagüsi'ye bu- gün karnindan yeni bir ameli- yat daha yapılmıştır. Ameliyat tam bir muvaffakiyetle netice- v 5 i hane iflâs etti. Bunun üzerine) zanmışlardır. Diğer kazalard? kavle ait İp saril valinin riyasetinde tacirler içt-| da bir kaç güne kadar bitmek üz EE tetklit sylemiş ve hazı ları | va ettiler. Bu içtimada piyasa İzeredir. Esnaf Cemiy eti nm ikmalinden sonra tasvip et- Ni ii Iktısatçılar içtim Son zamanlarda -şehrimizde| miştir. i içılar içtima teşekkül etmiş olan Türk musi- Türk iktisatçıları cemiyeti İ umumi heyeti gelecek pazar gü: “ Tiçaret Odası uzun müddet-İnü Ticaret Odasında bir içtimd, ten beri memleketimizde iş gö-! yapacaktır. Bu içtimada mesle- rojesi-|rüp elân ve müteaddit ihtarlara| ki hasbihal yapılacak ve bazı i- isine ve|rağmen Odaya tescil edilmeyen |dari hususat görüşülecektir. rmi mayısta toplanacak A: 6 ecnebi müesseseyi tecziye edi-! Bundan baska o Nizameddir komisvcnuna |mek üzere Oda mevlisine vermiş; Ali ve Hamit Sadi Beyler birer İtir, İkonferans vereceklerdir Ru lâyiha yirmi nisanda Av- rupa birliği tetkik İkomisyonu- meyanına ithalini istemiştir. — İnun hususi tali komitesine veri- Vilâyet bu cemiyetin esnaf |jecektir. Maliye komitesi kat'i dirmiştir.