29 Kasım 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

Tenkit ve mürakabe best Gümhuriyet Fırkası Ki infisahı devlet işlerinde ten tv £ inürâkabe meselesini ilk iha atmış öldü. Bu fırkanın Sedan kalkmasile memlekette “akabe vazifesinin zayıflaya mi ve bundan da netice iti- ne umumi işlerin müteessir di Şğini iddia edenler bulün- iy evler hayatında tenkit ve İgakabenin mahiyeti nedir? a yapılır? Kimler tarafın- ey Pilabilir? İlk evvel bu ci- tk Sarahatle malüm olma- “a ileri sürülen iddiaların la veya yanlışlığı hak- ha isabetli bir hüküm ver. kabil olmaz. İkdevler işleri bütün vatandaş- iç, Jikadar eden ve binacna- İ her vatandaşın fikir ve ha ünü bihakkın tahrik eyli- Umumi işlerdir. Bunlar mü i, #hesinde vatandaşlar vazife rgziyet itibarile iki kısma B lar; sirinci kısım filen devlet iş- inin başında bulunanlar ve , İdare edenlerdir ki, mil- İl, amma yaptıklarnın hesa- ber zaman millete vermek- iş pükellettirelr. İkinci kısım iy, dare mevkiinde bulunmuya |, Pasif bir surette devlet ha- *nn makanizmasma iştirak lerdir ki, bunlar da cari ni- İk, 2 Tiayet etmekle beraber, i,, Sölâbiyet ve iktidarları nis- inde tenkide hakkı olanlar- « Semokrasiler devlet haya- Ni inhisar tanımazlar, Devs rinin iyi yürümediği mil İn ekseriyeti tarafından be- yz dilince o işler başka ellere ii olunur. Millet hâkimiyeti ke tezahür şeklide ancak İt ve mürakabe faaliyetinin imal bir tarzda cereyan etme le temin olunabilir. Şir amme hizmeti kabul et- W “lân her vatandaş amme- tenkit ve mürakabesine ma a lmduğu faraziyesini de ke etmiş demektir. Bundan *ümak, milli hâkimiyeti ren neşe demektir. Kezalik İşi bakkma malik olan her Mdâş kanunun kendisine k 4 ettiği salâhiyet dairesin İ V€ umumi işlere, vaziyeti ica üptterebildiği alâka hududu “amme hizmetlerinin iyi ç çip edilmediği hakkın- ek taleasını serbestçe söyle- hakkını haizdir. Demokra İş İN tekâmül “derecesi ancak hak hizmet ve hüküm iyi ği cereyanetmesile ölçü « İyi iş yapanar 'görüldü Yerlerde bu tenkit ve müra İaaliyeti en tabii umdeler Bölrdir. Heyet hayatında tenkit ve ağ be işinin iyice yapılabil Merge gibi şartlara tevakkuf Bip Bunun için mutlaka muh İç Orka teşekküllerine . ihti Var mıdır? Bu fırka men- İş #1 arasında biribirini ten- mürakabe etmeğe imkân Kyadur? Siyasi hayatımız. Süallerin mevzuları he- Miş zu edildiği derecede işlen İİ VE münakaşa edilmiş değil (ii, Unun için tenkit ve müra br çok kere tabii N bırakıp ifrattan tefrite Ni #5 i tgyr uz, ve kendimizce doğ- adığına kanaat ettiğimiz MNeYi kendimizden olan mes- ye Söylemekte mahzur gö- > Ekseriya (şahısları N pz.Pler ile kariştirıyoruz, ve NeygiPtarmada daha ziyade leri şahislara feda ediyo “ibülri şahıslar » fanidir, Tenpi€r ebedidir. İlki kit ve mürakabe hakkın- krater telâkkileri diğer imızda teşrihe devam c- ZEKİ MES'UT NUSHASI 5 KURUŞTUR GUMARTESİ 29 TEŞRİNİSANİ 1930 nci sene, No 1725 wa Kis eumunlamreiyeiz Gazi Hz. uğradıkları yerlerde halkla temas ederek Ihilgaçlarını tespit ve tetkik Gazi Hz. Trabzonda pek ziyade şayanı dikkat bir nutuk söylediler Büyük Reis, C. H. Fırkasile olan rabıtalarının lâyezal olduğunu tekrar ederek “ Bidayette beraber çalıştık, nihayete kadar hep beraber çalışacağız,, demişlerdir. “Karşımızda bir çok fırkalar varmış gibi her gün daha büyük bir faaliyetle çalışmak, fikirlerimizi halk. kitlelerinin içine yaymak ve köylere kadar götürmek mecbüriyetindeyiz.,, TRABOZON, 28 (A.A.) — Reisicilmhur Hazretleri bugün öğleden sonra 14 Cümhuriyet Halk Fırkasını teşrif ederek a- zalarını kabul buyurmuşlar ve meleket işleri ve umümi me- seleler üzerinde uzun müddet görüşüp konuşmuşlardır. Gazi Hazretleri C. H. Fırkası nın ve bu fırkanın prensiplerine istinat eden hükümetlerin icra- atından ve faaliyet istikametle- rinden bahsetmişler ve bu icra- atın isabet ve memleketin ihti- yaçlarına ve ali menfaatlerine tevafuk ettiğini tebaruz ettire- cek bir muhalif teşekkül mev- cut olmadığına işaret ederek bu vaziyet karşısında nasıl bir has sasiyet ve teyakkuzla çalışmak lâzım geldiğini izah buyurmuş- lardır. Reisicümhur Hazretleri bani- $i ve rcisi bulundukları C. H, fır kasile olan rabıtalarının lâyezal olduğunu bir daha tekrar buyur muşlar ve “bidayetten beri bera Gazi Hz.nin Terhal istasyonunda istikbali ber çalıştık, nihayete okadar)yeni olmadığını ve serbest fır- hep beraber çalışacağız,, demiş| kanın teckkülü sıralarında Fet- lerdir. , İhi Beyin mektubuna verdikleri Gazi Hazretleri bu vaziyetin | cevapta dahi bu ciheti sarahat- e 5 le ifade etmi; olduklarını hatır Harp malülleri kongres latmışlardır. Bu itibarla serbes dün içtima etti l fırkanın kendi kendini feshe ka-| rar verirken atiyen Gazi Hazret | lerile karşı karşıya geleceğinin | anlaşıldığını sebep göstermesi ve bunu yeni anlamış görünme- | js . .. i, daha bid. ten beri sui . Hararetli bir müzakereden sonra iehhüme kapıldığına delâlet et mektedir, Reisicümhur Hazretleri birin ci Büyük Millet Meclisi, zama- nındanberi memelketimizde te- şekkül eden muhalif hizip ve fır kalarının faaliyet ve akibetleri- ni derhatır ettirmişler ve şaya-| nrarzuolan fikir münakaşası yerine bir takım basit hissiya- tın tesadümüne şahit olduğumu zu esefle kaydeylemişlerdir. Ga zi Hazretleri bütün bu tecrübe- lerden sonra inkılâp fırkası o- len GC, H. Fırkasma teveccüh e- den vazifelerden bahsetmişler| ve demişlerdir ki: “Karşımızda bir çok fırkalar varmış gibi her gün daha büyük bir faaliyetle çalışmak, irlerimizi halk kit- lelerinin icine yaymak ve köyle ve kadar götürmek mecburiye- tindeyiz. Her an tarihe karşı, ci i hana karşı harekâtımızın hesa- bını verebilecek bir vaziyett3 bü Junmak lâzımdır. Tasavvur ve İaaliyetlerimizde bu kadar has- eski heyeti idare ipka edildi ; retile muhalifsiz bir mahzurlarını bertaraf etmiş olu Dünkü kongreye iştirak eden maldllerden bir grup Harp malülleri cemiyeti konlni riyasete intihap olunarak ri h gresi dün saat 14,30 da Darül|yasete Bekir Sıtkı kâtipliklere İfünun konferans salonunda ya-|de Hulüsi ve Enis Beyler inti- UZ Gazi Hz.leri bir gayeye yü (Devamı 2 inci sahifede) sas ve müteyakkız bulunm £ su| hırkanın 2 Poliş dereceleri ması nci sahifede sig tayin ve tesbit edildi ? 1— Harici ve son haberler. 3 üncü sahilede: 4 üncü sahifede: mektep #munlilmlerinin Halk Fırkasının Büyük Reisi diyor kiss Her an, cihana karşı harekâtımızın hesabını verebilecek bir vaziyette bulunmak lâzımdır. Tasavvur ve faaliyetimizle bu kadar hassas ve müteyakkız bulunmak suretile muhalifsiz bir fırkanın mahzurlarını bertaraf etmiş oluruz. eeekememeieeeie mekik ediyorlar. Yukardaki resimlerimiz Büyük Gaziyi Turhal ile Amasyada halkın 'T. Rüştü Bey,M. Musolini ihilyâçlarını dinlerken gösteriyorlar Aslı yo İC. H. Fırkasının üç! ile mülâkatta bulundu hizbe ayrılacağı esassızdır Meclis Bini Kâzım Paşanın tekzibi Dünkü Akşam gazetesi, C. H, .Fırkasının |, merkez, sağ,, namlarile üç grupa ayrılâ cağı ve sol cenah grupunun ri- yasetini sabık Adliye (vekili Mahmut Esat Beyin, merkez! grupunun riyasetini B. M, M Reisi Kâzum Paşanın, ve. sağ Sik grupunun riyasetini de yon mebusu -Ali Beyin de- ruhte göbekleri hükkde Ani a a vr randi bir saatten fazla süren samimi karada kuvvetli bir şayra dEV-| mülâkatları esnasında iki memleket ran ettiğini yazıyor ve bu Sur&t| arasındaki münasebatın mes'ut inki le beraber Ankara muhabirimi- y memnuniyet de meseleyi tahkik ve netice | den muhtelif siyasi ve iktisadi mese! | yi üldirmesini işar etik, Dün Jet lem yek ta gece Ankaradan aldığımız telg| cut olduğunu tesbit eylemişlerdir. raf şudur : M. Grandi, Tevfik Rüştü Beye ia Bu telgraf mühteviyatının | dei ziyaret eylemiştir. doğruluğuna ihtimal vermemek |, M. Musolini, Venedik sarayında le Ankara muhabirimiz de me | 1eyfik Rüştü Beyi kabul ederek 40 : o. : : dakika kadı tü seleyi tahlb'ik ve meticeyi © bil | akin kadar görümmünür. | dirmesini işar ettik. Dün gece| hararetli makalelerle Tevfik Rüştü Ankaradan aldığımız telgraf| Beyin muvasaletini yazmakta ve mü şudur; şarünileyhin fotograflarını neşreyley | ” mektedir. Tekmil gazı İtalya münasebatının iş tikten sonra, İtalyanın iki Bahrisetit memleketi arasındaki o münasebatı Bu mülâkatta iki devlet recülü arasında tam bir mutabakatı efkâr tesbit edildi Roma gazeteleri İtalyanın Avrupa manzumesinde Türkiyenin ağır basmasını istediğini yazıyorlar M. Grandi, Tevfik Rüştü Beyin şerefine mükellef bir ziyafet verdi Roma, 27 (A.A) — İtalya Türkiye hariciye vekili Tevfik Rüştü Beyi kabul etmiştir. Tevfik Rüştü B. M. Grandiyi de ziyaret etmiştir. Roma,-27 (A.A) —Türkiye harici! kırah| Ankara 28 (Milliyet) — C. Halk fırkasınm sağ merkez ve| 8ol namile üç grupa inkisam| kavi bir surette tavzih eden itilâfna edeceği hakkındaki şayianm|melerin bir mukaddemesi olan Muso katiyen aslı yoktur. Müracaat) lini Tevfik Rüştü, Mihalakopulos ara ettiğim en salâhiyettar maka, | sındaki 1928 Milon mülâkatmı ha il tırlatmaktadır. mat, bu haberin asıl ve esastan| “Matbuat, yeni Türk— Yunan İtil âri bulunduğunu ve böyle bir şe | tmöan dolayı sevinç izhar ederek bu) yin varit ve muhtemel olmadı-|itilâfn Avrupanın son senelerdeki ğını temin ettiler. Halk firka-|en mühim vakayiinden birini teşkil) v di takviyesi ve çeşklilüzn ettiğini müttefikan yazmaktadırlar. | diğer gazeteler, Türk — İtalyan dost : GEN — Jurnale d'İtalia diyor ki: luğunun Avrupaca olan ehemmiyeti yeni esaslara istinat ettirilme-|” “ Mütekabil itimat ve teşriki mesaj! ni kaydetmekte ve Milano mülâkatını si tetbirlerine tevessül edildi-| arzusuna istinat eden Türkiye — İtal| hatırlatarak Tevfik Rüştü Beyin şah ği bir sırada bu rivayetlerin gü | ya münasebatı tamamen ve memnuni | siyetini tebaruz ettirmektedirler. lünç olduğunu ilâve ettiler. Bü| yet bahş bir şekildedir. İtalya, Gazi barla ni “Nevyork Times, yük Millet Meclisi Reisi Kâzım | ni” şahsında kendisine Manm olan yaf Beki ama P, LE ni fikirli ve kudretli reisini bulan yeni muhtelif tefsir aşa bana aynen dedi ki; “Türkiyenin itilâsını hususi bir alâka| lere yol açmış olan Litvinof— Grandi — Kat'iyyen böyle bir şey yoktur. Tekzip edebilirsiniz. ve alametle talip sinekeedir. Tİ Eütlen sahifeyi çeviriniz Dişçi mektebi hocalarının şikâyeti C. Halk Fırkası : —— teşkilât heyeti İstanbuldaki Halk Fırkası teşkilâtını ıslah ve takviye için tetkikat yapmakta olan fırka he yeti dün sabah Üsküdar fırka merkezini ziyaret etmiştir, Heyet reisi Ali ve mesai ar- kadaşları Hüseyin ve Cemil B, ler fırka binasında toplanan Üs küdar teşkilâtı kaza ve nâhiye mümessilleriyle temas etmiş ve vaziyet hakkında izahat almış- lardır, Fırka heyeti öğleden sonra- da Kadıköy fırka merkezini 2i- yaret etmiş ve orada saat ori al- tı buçuğa kadar devam eden bir | içtima akt olunmuştur. Bu içtimada bütün Ez Tevfik Rüştü Beyi kalya Kıra Viktor Emanmel Hz kabul eden kiye, şarki Akdenizin en mühim un surudur. Avrupa manzumesinde haki ki sikletile ağır basmasını arzu etmek teyiz. Bu gazete, makalesini yeni Ro ma mülükatmın hayırlı semereler ver mesi temennisile bitirmektedir. Tribuna ile Navaro ve Faşista ve teşkilât mümessilleri bulunmuş lar ve heyete malümat vermiş- lerdir. Heyet bugünde tetkikat na devam edecektir. “epi mektebindeki kiiniklen bir köşe ( Yazısı kısmı mahsusumuzdadır ) pılmıştır. Evvelâ kongre “diva-! Devamı beşinci sahifede. .