10 Eylül 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

10 EYLÜL 1930 8 inci sene, No 1640 KUSHASI sx URUŞTUR azi bir kere da ha söylüy İN 3 BUGİ N Sinemacılar yilâyete mü. racamı siler Belediye viâyeten 8ö- uyar 4 üncü sahifede / ; da eN gidi , N iyori , x ap defterleri 2 eylüle, 2— Roman r asılmış olacak 3 Hikâye mn r Bu teşekküle tarihen bağlıyım, bu b viratın cevabıdır. Bir vatan, bir tas | vih, bir iman, bir itil ii şi bürmetkâr olmayı biln ve o aziz adı her nevi menfaat muli hazalarının üstünde tutmak lâzırdı!.. teesürümüz bunun içindir. Bugün bu sütunlarda Büyük Rei- | şa tutulduğu gündenberi memleket. simiz Gazi Mostafa Kemal Hz: nin | te uhtemize tereddüp eden yeni vazi- bir beyannamelerini © neşrediyoruz. dalrin yücet ve ehemmiyetini takdir i ini icap ett” | ediyoruz. Bu meyanda ezeli ve ME ilerler ver şafi olarak bildiğimiz sahi devlet. lerini başka ve yeni fırkaların kendi. wggzetelrdeki yı şen sebepler üzerine tekrar avdet €- e günlerde İzmirde vukua gelen : hâdiseler işaret olunarak bepi Cümhuriyet Halk Fırkasimdan” ma hatti daha Inübaliliğe götürrerek 0- nun yüksek ve aziz adını basit politi- ka cereyanlarında bir istismar ve ka- etmeğe bur olduk. Her hal ve ihtimalde Cüm huriyetin hüsnü muhafaza edilece- zanç vasıtası gibi kullanmaya başlar | b“ a . frkelarm benii 5 e Ye bie | inden daima emin bulunarak lâye. | başka fırkaların ken: ina Hakikatı hali e b gebenin ki dür bir | al örmetlerimizi kitfen kabul buyu | etmeğe çalıştıkları görüldüğün- levi telâkkiler run, aziz şefimiz.” İşte bu sütunlarda neşrettiğimiz Gazi Hz. nin beyanat ve tebligatı yu kardaki açık mektubun ve onun ya- zılmasını icap ettiren tahrikât ve tez den bahis ve vaziyetin “iavzihi: | | -“y-. cümhü namma hakikati hâlin ifadesi t” lep olunuyor. : Bu nokta ür»rinde diğer bazı Anadoluya ilk ne hitap eden açık bir mektup meşre- derek Büyük Reisimizden izahat ri- ca ediyordu, Bu açık mektup şu idiz “İzmirde bir matbaamıza taarruz ediliği ve C. H. Fırkası binamız ta- | | İ . — Ölçüsüz Sözler ti anladı! Gazi Hz.nin yeni fırka ile beraber “olmadığı hakkındaki tebliğ derhal İ bütün tezvirlerin önüne geçti Halk hakik Pek Bütün ümitleri - İl a miz, temennilerimiz boşa çıktı.. S. C, Fırkasının lideri, İzmir nut / kunda daima vuzuhtan kaçtı. | 'emas ettiği meselelerde açık bulunmad:, Terikit ettiği işlerin, iüdafaasına yellendiği politika Bun ameli çarelerini, tatbikat yol atını gösteremedi. Gönül ister- di ki, doğuşuru bu - sütunlardı 9 kadar sicak ve samimi alkış- ız yeni teşekkül Tamını, prensiplerini yalnız ve yalnız iyetten ve vuzuh , Fakat böyle ol iğini anlamış, fesatçılar ortadan kaybolmuş, grevler kâmilen durmuş, hakikat bütün çıplaklığı ile kendisini göstermiştir | İzmir, 9 (Milliyet) — Gazi Hz. nin yeni | Bu kadar ciddi bir bir mevzu- da, Fethi Bey, politika mülâha - ılmaktan kurtul - imal edebiyatına gi- ve çirkin imalar üzerine yapılan propagandaların mahiyetini ve hakikatı anlamıştır. Bütün propagandalar dur- muştur. Tebliğin neşri akabında şehirde sükün ken di kendine avdet etti, grevler bitti; liman, incir amelesi derhal işlerine başladı, nümayişler ke -| sildi, bulanık suda balık avlamak istiyen fesat! çılar derhal ortadan çekildi C. H. F. mahfeli es | kisi gibi binlerce halk ile dolup boşalıyor. İzmirde Kâzım Pş. Hz.nin riyasetinde fırka ile beraber olmadığı hakkında o Anadolu ajansının. neşrettiği tebliğ, Büyük müncinin ye ni fırka ile beraber olduğu noktası etrafında ya pılan propaganda neticesinde halk arasında 5. C. Fırkasınm gördüğü rağbeti tamamen kırdı. Çünkü halk Gazi Hz. nin emir ve işaretlerile ye ni fırkaya intisap etmek lâzım geldiği fikrine sevkedilmişti Halk Anadolu ajansının tebliği Muhterem lider, düşünüyor mı ki, İsmet Paşa hükümetine yu veya bu kusurlar" isnat edi- ir; Fakat o hükümetin süi- istimal ile mücadele etmediği | söylenemez. İnhisarlardar halkın zararına olarak ceplerini doldurmak isti de balk arasında da işidiyorum. ğuna şüphe yoktur. Ancak umu miğelle sui tefehhümler ve sui Olduğu . anlaşılıyor . sının umümi Reisiyim. Cümhüriyet Halk Fırkası, "Halk kendisinin'aldatıldığını ve yanlış hedeflere sevkedildi-| “ Ben, Cümhuriyet Halk Fırkasının umumi Reisiyim. ,, ağı çözmek için hiç bir sebep ve icap yoktur. Resmi vazitemin hitamında GC. H. Fırkasının başındayım dan itibare nimle çalış: azıları da oku - r ve tereddüt decek değiliz. Açık: yeni bir © Türk y e ” idra vatanı yaratan ve yeni bir tarih ya. | Jerine mal etmeğe çalışlıklarını göre | © Gazi Hiz nin beyannameleri hali Fethi Beyefen. | mek işin biç bir sebep ve icap | yapılan çirkin tecavüzlerden | İ pan Gazi M. Kemal için: vek öyle di Biz kendimizi yedi | nen dercediyoruz: Gi a saraha. | yoktur. ve olamaz. çok müteessir olduğumu tah - I iy : haran Cümhuri- 0 söy esi bir farka eşi etti Şe ağanmsi oezifesini kemale”) > ““Cümhuriyet gazetesilde bes EP Topl etiğimi zannediyor - Resmi vazilemin hitamında | Win etmek güç değildir. Bu tees. N İ e DElMM E ifaya muktedir biliyoruz. Vazifemi. | ma hitaben yazılan açık mektu- | | dum, Kendilerince hakiki vazi- | Cümhuriyet Halk Fırkasının | sürümü akan karla | | derme ale bu okudum , Bu mektupta Son: | |- yetindâmamen bilinmekte oldu. | başında fiten çalışacağım. Bu | hayat şiddetlendirmiştir. Bu gi- İ tur. Benim bir sene ni, Jacak olan zesmi vazif tiği bitarat bir daha ifade ve riyet Halk Fırka- nında İzmi, ayak bastığım an Ismet Paşa bugün Ankaraya dönüyor Gazi Hz. dün geç vakte ka ar Dolmabahçedeki sarayla rında istirahat hiç bir ta rafı teşrif buyurmamışlardır Başvekil İsmet Pş. da geç vakic kadar saraydaki daire: sinde meşgul olmuştur. Bu akşam Maliye vekili ükrü B. ile birlikte Başvekil ş. Ankaraya.avdet .buyura caklardır. Petrol bulundu Mardin ve Siirtte dünya- nın en zengin menbaları Anadoludaki petrol ta- harriyatı tetkikatı bitti ve iyi neticeler alındı Iltısat Vekâleti namına şark vilâ- yetlerinde petrol tetkikatı yapan he- yet azasından mühendis Cavat Bey evvelki gün Sinoptan İstanbula avdet otmiştir. Petrol tetkikatı | hakkında Cavat Bey bir muharririmize şu iza- hatı vermiştir: — Şimdiye kadar bir çok mıntaka- Fethi Biin iştirakile bir toplanma oldu S.C.F.Liderinin İzmir valisi aleyhindeki protestosu haklı görülme miş Ve reddedilmiştir. Anarşinin körüklenmesine müsaade yoktur i güyri meşri baraket- i * *, ler hanailemdir? Osları da sö. İB, M. Meclisi Reisinin dikkate şayan beyanatı-Fethi Bey dün İzmire gitti İemeli idi. Ciddi politika adam- 'MİR, 9 (Milliyet) — 8. C.F. 00mm emma eva msn panpmmmansznaanakammAN Nan iz li dei 'arıma yaraşan hareket budur. | şiğeri Fethi B. bugün Kimi . Fethi Beyin politika mülâha| (Kütahia), Haydar big veee ğin zalarına kapıldığını göstermek |sin ÇArdaban) Berr Ahmet B. de için kuvvetli detillerimiz vardar: | ei aa 'çi S. C. Fırkasının lideri İzmir : halkına diyor ki: nh bir “ Ahalisinin zekâsi ve toprağı İZMİR, 9 (Milliyet) — B.M. M. nin See haklı şöbret ka-| geisi Közm Pş., Adliye vekili Mah. zanmış olan İzmir için bu hâdi -İ mut Esat B. müstahkem mevki ku 36, (Fırkasının teşekkülü hâdi- | mandanı Hüseyi > mile dolu yeni bir ufuk pek mühim bir Me erin yele İN aplik” e eden bu memleketin, hususi bir |“ ei bulundular. Müzakere | itina ve dikkate mazhar olması | “£ mühimdi. Görüşülen meseleler tabiidir!, Slkknda azami ketumiyet muhafaz: İtiraf etmeli ki, bu beyanat iyi | <dikmeksdir > » . Reisi zi hayrete düşürdü. Fethi Be - EN ind iki tara yin, İzmirlilere tatlı ve hoşa gi-| yetlerini dinledi Fethi B. deri aldığı ecek bir kaç söz söylemek haç | valisinin mümeyile Sa. Dahil. ; na ter i protesi ig ada kre olr e Ep sı lduğuna hül i Biz, İzmirin aklıselim sahibi Reise ikmedilmiş ve M. M Reisi tarafından Fethi Beye bazı tav” halkının Fethi Beyin, bu memnun kaldıklarını iş lmuştur. rilen lee fırkası, ei 'keti anarşiye Diyoruz. Yeni fırkanm lideri; | 52 yapılan ve memleketi ax Sağl | İstabulda, anada, Samsunda $ | kedecek bir şekil almak istidadını gös , (Devamı ikinci sahifede) yenlerin gayri meşru haraketle rine karşı mücadele edeceğini “ söyliyen Fethi Bey; yalnız bu ağır imala; ifa etmemeli idi. nhisarlar yüzünden ceplerini , dolduranlar kimlerdir. Mevzuu üşi narak ım Pş, bu mü- id bn ve i İrmir * İzmiri e. günde Izmir kurtuluş bayramını muazzam tezahüratla tes'it etti İZMİR, 9 (Milliyet) — İzmir kur) muhteşem oldu. Sabah ilk keodal tuluş bayramının yıldönümünü pek | Halkapınarda yapıldı. Halk buradaki parlak tezahürat ile tesit etti. Şehir | şehitliği hörmetle ziyaret etti ve hara" baştan başa donatıldı. Şehirde şuurlu | retli nutuklar söylendi. İzmire ilk gi-' bir kalabalık var. ren süvarimüfrezesini temsilenbirmüt Tesit merasimi pek muazzam ve|, (Devamı ikinci sahifede) | Ankarda, | teren Yeniasır ve Hizmet gazeteleri da nutuk) sahipleri İsmsil Hakkı ve Zeynel Be- (Devami $ inci sahifede) larda tetkikat yapılmıştır. — Evvelâ Mürefte bilâhare Mardin ve Siirt vilâyetleri dahilinde yapılmıştır, son olarak Er- surum mıntakası ve Van vilâyetle- rinde tetkikat ta bulunduk. Boyabat- ta da son tetkikatı yaptıktan sonra (Devam: ikinci sahifede) İskeçede çıkan İnkılâp ga- zetesi şu haberi veriyor. mü- talea ilâvesine lüzum görme - 'den neşrediyoruz ? e miras imiş gibi (kendilerine hasretmek hülyasını kurma - ğa başlamışlar ve hatta bir de kabine teşki! etmişlerdir. Bu, gülünç kabine şudur; Sadrazam: Gömülcineli İs- mail Hakkı Şeyhislâm: Mustafa Sabri Maarif nazırı: M. 5. Zade dam: Çopur İ. Haklı. i AAA ANA ANA ALİ meli Müdafaai Hukuk Cemiyeti nin mev'üdudur. Bu teşekküle tarihen bağlıyım. Bu bağı çöz - noktada tereddüde mahal yok- İşaret olunan hâdiseler meya- hanesine ve Cümhuriyet Halk de sonra Antalya civarında! j sizi serbest ticarete kavuşturacağız, | geldi. Yarın İzmire, perşembe Bah. İarkadaş bü zengin topraklarda halk | kesirdeyiz m teşekkül edip be - an Anadolu ve Ru - Fırkası merkezine. her ne se- bep ve suretle olursa olsun vu- ku bulmuş tecavüzlerden ve hü kümet ricaline ve otoritesine karşı bazı idrakâizler tarafından bi mütecavizler ve muharrikleri cümhuriyet kanunlarınm takip- lerinden tabii kurtulamazlar. Bu sözleri ,Cümhuriyet ga - zetesine cevaben ve efkârı umu- miyeyi tenviren neşredilmiştir. Gazi M. Kemal bu esasi vaziyetim, ihayetinde hitam bu- bugünkü muvakkat 'cmin bana tahmil et. lığı ihlâl edemez. rde bir gazete idare- İstikraz yapılacak mı? Maliye vekili ( Avrupaya seyahati istikrazla alâkadar değil ) diyor Şükrü Bey bir çok ziyaretleri kabul ettikten sonra. İsmet paşa ile görüştü Maliye vekili Saracoğlu Şiikrü B. dün Perapalustaki dairesinde birçok #evatın ziyaretlerini kabul etmiştir. Bu meyanda Osmanlı Bankası di- rektorü M. dö Sorbiye ve Gazi Ayn- tap meb'usu Ali Cenani B. lerde Ve- kil B. ile görüşmüşlerdir. M. dö Sorbiye Vekil B. i ziyare- tinin tamamen hususi bir mahiyette olduğunu ve bir istikraz aktile âlâka- dar olmadığını söylemiştir. Vekil B. yüzlere baliğ olan iyaret kri müteakip Maliye müsteşarı Ali Rıza, Bankalar konsorsiyoru icra ko mitesi reisi Nurullah Esat ve Ziraat Bankası müdürü Şükrü B. lerle uzun ir mülâkava bulunmuştur. Vekil B. dün akşam Perapalastan gıkarak Dolmabahçe sarayına gitmiş ve Başvekil P. Hz. ne mülâki olmüğ! ve kendilerine izahat vermiştir Şükrü B. Perapalasta Maliye er- kânile vakı olan temaslarda sonra kendisile görüşen bir muharririmisin #ualine cevaben Avrupa seyahatinin bir istikrazla alâkadar olduğu şâyia- Sını tekzip ederek demiştir ki: “— Avrupaya istikraz için değil, İvehülete ait bazı işleri intaç ve istira- tevziat : hat etmek için gitmiştim. o Burada | ( Geyri mübadillere para tevsitina meşgul olduğum işleri bitirdikten son Dümkün olduğu kadar çabuk başlar te İstediğiniz izahat ve malümatı ve-| Mâcaktır. Bu mesele İle de ehemmi. abe. yetli surette meşgul oluyorum” Ankaraya ne zaman avdet edece. |, Gayri mübağiller cemiyeti reisi ğim bugün Başvekil Pş. Har. ile gö: bul mebusu, Hüseyin ve heyeti Füştükten sonra taayyülnedecektir. | dare azasından Celâl B. ler dün de Burada bir içtima yapmak mevzu) Maliye vekilini ziyaret etmişler ve bahs değildir. Son dakika: Fethi B. Aydında Yeni fırka lideri, bugün İzmirde Perşembeye Balıkesirde AYDIN, 9. (Milliyet) — Fethi! müşabih şeyler söyledi. “Fırka bütün Bey 15 Aydına — #areket inhisarlar aleyhindedir” dediği zi eti.Torbajıda inerek hasbiballer yap-| man alkışladiler. Fethi B. taraftarla. ti. Her istasiyonda vagondan nutuk | rna nezahet, sükun tavsiye ediyordu. söylüyordu. Resadiyeye inerek hita-| Doktor Etem Vesaf ve Necati B. Jer bede bulundu, Söke, Aydm heyetleri | cevap verdiler. İnhisarlardan ağı burada karşıladılar, Fethi B. her hi-| vergilerden şikâyet ettiler, Otelde'$0 Wbesinde:; “İnhisarlari kaldıracağız, | kişilik ziyafet verildi. Çine beyeti ! | İ ! Maliye vekili Şükrü Bey Gayri mübadillere “X vi (Devami $ inci sahifede) i 4 te zarurete düşmemelidir” diyordu. Ka- tar tehacümden teahhürle 12 de Ay- dna vâsıl oldu. Aydında Pzlas öte ne itler Fethi B, Manisa mutleime' AYDIN, 9 (Milliyet) — Fethi B | Valiyi Belediyeyi ziyaret etti, iad yapıldı. Şehirde tenezziih « ökşem otelde ziyâfet »