8 Eylül 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

— na müm SBE . ZİLİ lale ei zaf ymm Tahsin Paşanın ,Hantursi ti, âİ (Tercüme ve iktibas No: 29 hakkı mahfuzdur.) Sultanın büyük korkusu! Padişah vükelanın evlerde top- lanmasından niçin korkardı EE 53 | hafta aktettiği kongre günler- |bu mukavele tatbi MİLLİYET. o PAZARTESİ U 2 EYLUL 1990 HARİCİ HABERLER. Günde 8 yerine 6 saat çalışma usulünü kabul için hükümeti davete karar verdi 508 kişi Temesimam) elleri i Rusyada bir urahhaslar ara-| ingiliz şirketi sında kimler var?| os de sovyet Rusya ile Le İngilterenin mesai teşkilâtı |na İngiliz şirketi arasında bir) olan “Trade-Union” ların geçen 'mukavele aktedilmişti. Fakat edilmediğin daha çok.. VAŞİNGTON,6GA.A. —2Zi- raat nezareti, 26 hükümetten al dığı raporlara istinat ederek neş İngiliz amele teşkilâtı kongresi Yukarda söylediğim veçhile Ferit Paşa şurayı devlette ol- sur, Konya valiliğinde olsun ka zandığı teveccühü vazifei memu iyetini ifada gösterdiği liyakat 7e gayrete değil, zatı şahanenin mizacma bizmet hususundaki meharet ve kabiliyetine med- yun idi. Makamı sadaretteki en yüksek mevkie ve ikbalin zir- vesine çıktığı halde bile bu hü- yundan vaz geçemiyordu. Fe- it Paşa mühim bir devlet işine âit her hangi bir tezkerenin al- tına imzasını attığı zaman de- Zil, adi zabıta raporu kabilinden bir jurmala imza koyduğu za- man hakiki şahsiyetini gösterir di. Bunun bir çok misali olmak- la beraber yalnız bir tanesini sikredeceği, Malüm olduğu üzere Sultan Hamit “evlerde toplanma,, ların düşmanı idi. Ekâbir konakların daki içtimaları tarassut ettirir-! di. Hattâ Beyoğlunda (Serki Doryan) ave ovakit (İngiliz dlübü) namile maruf olan şimdi ki (İstanbul idübü) ne her ak- | şam kimlerin geldikleri Beyoğ| lu mutasarrıfı tarafından rwun- Jazaman ihbar edilmek usulden idi, Hünkâr kimlerin evinde “top| g., bu kadar! eden sebep, maziye ait hatıra-|' ları idi. Filhakika Sultan Hamit, vak- tile amcası Sultan Azizin ve ge rek büyük biraderi Sultan Mu- radın tahttan indirilmelerine Sadırazam konaklarında, Şey- hislâm yalılarında aktedilen iç- timalar ve müzakereler netice-| sinde karar verildiğini biliyor- du. Kendisinin de ayni akıbete uğraması ihtimali olduğunu bir | denberi devamediyor.Kongreye den İngiliz-Rus ve bir de bita 598 murahhas iştirak etmiştir. raf olmak üzre üç hâkem tara- Bu kongrenin ehemmiyetinden | fından verilen karar ile Sovyet özün uzadıye bahsetmeğe hacet! Rus hükümetinin 12,965,000 İn- görmüyoruz. Bugün iş başında! giliz lirası tediye etmesine hük rettiği bir tebliğde bütün dünya da bu seneye ait buğday mahsu lünün geçen seneki miktara na- zaran yüzde 3 nisbetinde fazla o larak 2.337.139.000 kileye baliğ On tınadün ANKARA, 7 A.A.— Ağ- rı asilerine karşi kat'i tenkil hareketi bugün (7-9-930) fecirle beraber başlamıştır. Kabak tepeden ileriliyen kıtaatımız çevirme mıntaka sında ve müteakıp hatlarda bulunan Mac Donald hüküme- tinin siyaseti üzerinde kongre İkararlarmın büyük tesirleri ola- İcağı bekleniyor. Bu kongreye İ gelenler arasında mutediller ve İmüfritlerde vardır,Mutedillerin İekseriyeti haiz olduğu söyleni- yordu. Fakat mülritlerin ekal- İiyette olmasına rağmen gün den güne nüfuzların: arttırdık larından bahsedilmektedir. İngilterenin bugün büyük bir Ferit Paşa daha Konya vali- derdi vardı: 2,000.000 dan fazla si iken Anadolu şimendifer hati tı münasebetile Almanya” sefiri Baron (Marşal) in gözüne gir- İmeğe çalışmış ve muvaffak ol- muştu.Aiman siyasetinin o za- manlar mevkii kuvvetli idi. AL İman dostluğuna atfedilen kıy- İmet ve ehemmiyet itibarile ba husus Baron (Marşal) gibi dira yetli ve mergup bir Alman sefi. rinin hüsnü şahadeti elbette mü essir ve müsmir olurdu. Ferit Paşa tab'an son derece hasis olmakla beraber Baron (Marşal) a ve zevcesine hediye- ler takdim etmekten ve Alman menafiini sıyanet hususundaki! işgüzarlığını bu suretle zarifane| > ve cemile perverane muamele- Mr. Mac Donald lerle itmam eylemekten hâli amele işsizdir. Mac Donald hü- kalmazdı. Ferit Pş.nm bu tebiri| kümeti geçen sene iş başına ge- nihayet tesirini gösterdi, bir de-| |irken bu işsizliğe çare bulmak fa Baron (Marşal) huzuru şahâ| vadile gelmişti. Fabat bugünkü nede Konya valisini uzun uza-| işsizlerin yekün neki dıya methü sena etti. y tur. Artık Ferit Paşanın İstanbu- İla getirileceği ve sadaret maka m:na kadar çıkarılacağı hissolu- nuyordu. Filhakika çok geçme- İden Babiâlide (mercii tetkik ko) misyonu) nâmile bir vazife teş- İkil olundu ve Ferit Paşa Konya getirilerek bu vazife başına) ae yapılırsa geçirildi. Bu vazife mahza Herit | esti fırkası Paşayı ilundunrmak | geni kim terin ve vakti E Fakat ; , rulan hizmet tevcih edilebilmek /. Mae 1 in ihdas olunmuş lüzumsuz! eni ve İbir şeydi. İettirdiği k Sait Paşa ise esasen bundan|(..... Mi - Ga İ doğru atılmış adım diye kuşkulanmakta İdi."Bir aksam) «derek endişeye düşen muhafa- istü Hariciy: akâr İngilizler az değildir. Kö şa dairei kitabete geldi. Nazırlar| or amelesinin çalışma saatle- tarafı şahâneden ei hal da çağrılmadıkça e Perşembe en I saraya gelmezlerdi. Hele Harici İye Nazırınn hilâfr mutat ve geç den yarı yarıya kabinesine kuvvetli açıldığı bile İ Bugünkü mesai İkarsr olan muhale dir. Hatta parlâmento zaman feshedileceğinden den intiha riyeti gene nünakaşası az har: Şimdi şayanı dikat bir karar dan bahsediliyor, Mesai teşki- olacağını tahmin etmektedir. Şimali Hintte eye tah- s ettiği başmakalede “Times” eşkiya tarafından tevkif e- İdilmek istenilmiş ise de eş- LONDRA, 6 — Hindistanda Arnıkara- Sıvas vaziyet elân karışıktır. Şimal) hududunda Afitdile tekrar ha-| zırlık yapmağa başlamışlardır. | Ticaret durmuş gibidir. | Memurlara taarruzlar çoğal-| İ maktadır. Hintli bir vergi me-) muru evinde bıçakla öldürül | Ticaret odasının Baş- müştür. : vw İvekile teşekkür telgrafı İstanbul ticaret borsası reisi For- tün Zade Murat Bey tarafından Muh mukavelesi mucibince Lena şirketi, diğer kıymetli, fa- kat daha ufak imtiyazlarla bera| ber, üç geniş sahada maden iş-| letmek inhisarını alıyordu. Şarki Siberyada 7,000 mil murabbar sahada altın madenle rini, Uralda 1,500 mi urabbat sahada bakır, Altayda 1,200mil murabbar sahada zengin bakır, çinko madenleri işletmek imti-| . yazı verilen şirket altm istihsa- Belçikada grev İlinden yüzde 30, gümüş istihsa-| © Brüksel, 6 A.A. — Tram- lâtından yüzde 80, bakır ve di- |vay işçilerinin grev ilânı hak | terem Başvekil İsmet Paşa Hazretle ğerlerinin yarısını alacaktı. Bu-|da reylerine müracaat neticesin | rine bugünkü tarihle âtideki telgraf na mukabil kumpanya mesaisi-|de grev ilânma 224 O muhalif| gönderilmiştir: İni en yüksek mehareti ve asri|reye karşı 3.705 reyle karar ve| ilmin tanıdığı bilgile ifaedecek, |rilmiştir. Tatili işgal tarihi sen ilk yedi sene için 22,000,000 rubİdikalar komitesi tarafından ta- yin edilecektir. le verecek ve vergi ve rüsurmu tediye edecekti. Diğer taraftan| © Aniantinde ihtilâl şirket Rusyada alım satım yap hattının ilk müjdecisi olarak Sıvas- ” 4 Buenos Ayres, GA.A. — i |mağa ve ithalât ve ihracatta bul 4... iinde ihtilâl çıkmıştır, Or | tan yüklenen on beş tonluk buğday | : Aileyi öğ htilâ nıştır. Or) > fi bereleri serbesti. Şirketle ça- | ie donanma ihtilâlcilere ilti- | vagonunun bugün İstanbula muvasa. ışacak olanlar sermayedar, bir) a etmistir aiyez batsilsadi, etepalmii yanlıotlan şirket hesabına çalıştıkları için < ile satılmasının ticaret ve iktisat âle- muatep olmıyacalar, devlet he- Hindistanda cinayet mimizde husule getirdiği ve zatı celi- | sabına çalışanların haiz olduğu KARASI, 6 A.A. — Hintli |lelerine kargı memleketin — besledi, jayni hukuka malik olacaklardı” bir maliye memuru evinde meç | hürmet ve itimadı bir kat daha tez- Times” bundan sonra mü- | hi bir şahıs tarafından hançer. | yide vesile olduğunu bütün borsa ai İle yaralanmış ve hastanede öl: |lesi namma tazimatıma terdifen arza jmüştür. İkavelenin neden akim kaldığı İbahsine göterek diyor ki: “Rus- müsarast eylerim Efendim. e İLUNE ea arl 5 İşi eder sahalarda şirketin Ahmet Zogonun yıldönümü. Bugünkü Arnavutluğun saymmcmmi| o vaziyeti, İtalya ve yaa binmem | Yugoslavya ile münasebatı Hat,ilk meyvesini ! Muhterem Başvekil İsmet Paşa Hazretlerine Siyaseti iktısadiyelerinin asarı ba- Sıvas hirei filiyesini ifade eyliyen bir maden şirketi olduğu için üç senede elde edilen kâr ,000 İngiliz lirasma baliğ ol- muştu. Kumpanya 009,000 ruble ye: i menafii vardı. Lena şirketi eskiden teessüs etmiş tecrübeli | l di senede 22! ine 925 ağusto| salsinden bahsederek faaliyetine Şirketin | © Arnavutluktan yazılıyor hayet verilmesine! pılan tehriri nüfus net murlarının Ca“) vutluğun umum anlaşıldı. tevkif | Bu miktar (068 dir. Axe y Ve hâ-| navutluğun merkezi olan Tiranda 30, yetinin Kararmın infazın) 806 nüfus vardır. Arnavutluktaki ec dan bahisle makalesine şöyle | nebilerin miktarı ise 4,769 olup bun nihayet veriyor: İlardan yalnız 2,068 kişisi Ttatyandır. “İmtiyazlar alınabilir, fakat |993 Yunanlı, 754 Yugoslav ve 79 İyalnız Sovyet hükümetinin arzu İngiliz tebaası vardır suna göre işletilebilir. Heyetin) — Tiranada Mussolini samına İkararınm muteber olması mese; Memleketin Son ya- sinde Arna- bir cadde acılmıştır diğer dakka böle hatırından çıkarmaz| vakit saraya gelmesi ancak cok dı. Hünkârin bu husustaki evha | ehemmiyetli bir hâdise neticesin tını bilen bir takım gayretkeş. | de olabilirdi. Ben de telâş ettim İlâtı kongresi günde 8 saat me- i i mevzu bahsolamaz.” çalışmak usu- jJlesi sai Alman siyasetinin içtimaların enmasum ve a da müdahale eder. |dum. Tevfik Paşa şu sözleri s yetlerine bile ilişirlerdi. Fetit Paşa bu tarz ihbaratta bulunmanın Sultan Hamit nez- dinde memnuniyetle telâkki o-|* lunduğunu bildiği için Nişanta- şımdaki Sadaret konağından t kı bir zabıta memuru gibi kom- şularını tecessüs eder ve bu me-| yanda Münire Sultanın zevci Sa! Jih Paşanın hiç eksik olmıyan! ziyaretçielrini Padişaha bildirir .Bir gün Hünkâr beni çağıra-| Münire Sultanm kâhyası| Hafız İbrahim Efendiyi saraya | davet etmemi ve S sinde fazla toplanmialar oldu- gunu ve bunun iyi bir şey olma dığını söylememi tembih etti. Ayni zamanda Beşiktaş muha- fızı Vasıf Paşaya tebligat ifası-| © ma memur edildim. Vasıf paşa| bu tebligatımı diiçdiğğeh son-| “sa şu sözleri söyl . — Artık gizi tarassut me- murlarıma İNİŞ cağ ada, Sadıra- zam Paşa bu va ükem- çi surette yapıy ri nruyor a ks veri, İlünün kabulü için çatışmaya hü-| ümeti davet etmiştir.. Buna a n telgrafta fazla tafsi-| İve sebebi ziyaretini merak ile sor ui ik hataları erçiranusun Sadrrâzam bu biç miyor; Çok fe: tesir hâsıl ettiği ma - harleiye daşma harici si cek beyanatta bul Temps, karar su yerine 6 saat çalışılması usu-/ m ün kabulünü temine hüküme! tesi ti davet etmiştir. jde Alman e | e e ee AD gına | keti z $ | nasıl arzedeceğimi dü bir mu rek| Almanyanın harici siyasetini ida dı. Şimdi.nc yapma | ce <denlerin vazifesi müşkil olduğu di ve M. Curtusun Cenevreye gitmeden ritısm saklaya- | v€ M. Curümuni« Tevfik Paşaya: evvel hâml olan bis tesiraı, izale et örmiştir za baş makalesi hâline acr- z bu Bare mamak kabil 1, on bu hususu arzettirmeğe & Bundan daha çocu reket nasıl ta: Bir Harici ve mutat ebet ye nazirının ebi ezcim ilrken vermi 1 ciye Nazırı Paşa bund. sefaatte bulunmak için gelmiş diyebilir miyim? Diplomasimi zin başında bulunan bi aptığı şeli kocaman bir gaf de. i ir2İşin fenalığı ş i paşa Mab 'epms,, bundan sonra Almanya- da intihabat mücadelesinin muahede- erin tadili mevzuu Üzerinde yapılmış olmasın bir hata olduğunu, 14 e; lülde intihabat yapılacağını, halbuki 8 eylülde Cenevre içtimaında Alman hariciye nazıcının Avrupa birli selesini bu yözden rahat rahat müna | edemiyeceğini ilâve ediyor. Ve k Paşa da yaptı a varmıstı. Niha- iliz sefiri ile bir iş lâkat: tafsilâ tını bildirmek üzere gelmiş oldu Nİ zunu arza k verdik, Huzura gittiğim n Padişaha bu su retle arzettim e ve öteki mesele- n bittabi bahsetmedim. Bitmedi | onun kartıni| Hünkâra takdim etmişlerdi. naenaleylı ben Tevfik Paşönm bu mânasız ve lüzumsuz ziyare “Umumi bir noktai nazararu göre Ce nevre içtimamın Almanyayı, sarih su! tette vaziyetini. tayin etmeğe mec - Lehistanda| nazırı M. | Arnavutlukta şimdiye kadar eski Osmanlı imparatorlu, mların yerine yeni kanunlar tat ediliyor. Mas (den olarak a til sahasında yapılan şeyler yaşmdan 13: yaşma n her gencin gireceği bir milis teşkilâtı yapılmakta olup bunun va- nçliği askerliğe alıştırmaktır. Arnavutluğun İtalya ile olan müna- sebatı değişmemiştir. İtalya, Arna- vutluğun başka bir ecnebi hüfuzu al. tına düşmesine meydan vermemek i- çin müteyakkız bulunuyor. Arnavut- luğun vaziyeti Adıryatik denizi itiba- rile İtalya için mühimdir. ordusunun tensiki ve talimi için 80 İtalyan zabiti Arnavutlukta bulunu- yor, Bundan başka nafia işleri, inşaat işleri için Arnavutluğa gelmiş olan İtalyan mütehassıslar vardır ki hepsi nin yekünu 245 kişiyi buluyor. Arnavutluğun komsusu Yugosla- vya ile olan münasebatma (gelince; Amavut bur edecek geniş bir noktai nazar tea, sine bir fırsat vermiş olması fena değildir. ka Ahmet Zogo iki tarafın münasebatı tabii olmakta devamı ediyor. Fakat Yugoslavyada İbir Arnavut ekalliyeti vardır ki bu Arnavutlar karşı yapılan muamele nin tarzı buradaki Arnavutları © biç memnun etmiyor Arnavutluk eylülün birinci günü şenlik yaptı. Çünkü Ahmet Zogonun kırallığını ilân etmesi ve tahta çıkma senin ikinci yıl dönümü idi. Cemal Hüsnü B, in sefirliği ANKARA, 7 ALA. — İsviçre fede- ralmeclisi Cemal Hüsnü Beyin Bera elçiliğine tayinine memnusiyetle mu- vatakat etmiştir. Haberler | | Kat'i tenkil harekâ başlandı | Asilerin Iranla irtibatı kesili Ağrı eskiyası cenubu sarkiye doğ perisan bir halde kaçiyor..! Jkiya kuvvetli darb karşısında perişan bir # te cenubu şarkiyefirs! mektedir. Ağrı şimalif ilerliyen kuvvetlerimiz! mukavemet yürü; devam ediyor. Ağrı bunda eşkiyanın İran! da fecirle beraber ba: tır. | Gazi Hz. takri? Bergamada Dmirtaş ki sinde vâki yazlık ve kışlık ayi Zahide H, nammda stiklâl harp şüheda yeti teberrü etmiş ve Gazi H£ vekil. tayin etmişlerdi. müteallik evrak Ankara mum müdürlüğünden Gağiğ nin şehrimizde bulunduğül le İstanbula gönderilmişti. Bu hususta evrakın ite et senedinin bir sureti pu idaresinegönd i pu dairesinden d yazılmıştır. Bu vekâlet tapu idaresine geldiği za tapu memuru Gazi Hz, rirlerini alacaktır (Başı 1 inci sayfada) | Gündüz zafer gece fener İrr tertip edilmişti. Ce: İ ve on binlerce halkın işti İtiği bu alaylar pek parlak İ muhteşem oldu. İzmirin ne karşı ilk olarak silâh | cevap veren Balıkesir half İli mücadelede beraber old rı B. M, Meclisi Reisinin cında bulunmasından bili: Cümhuriyet ve inkılâp da gözleri yaşatacak tef atta bulunmuş ve bu mi Cumhuriyet halk fırkasınf cil etmiştir. İzmirde zuhuf vekayi Balıkesirde derin sir uyandirmıştır. Men kurtaran gazinin fırkası halkın saffetini sui istimi ler hakkında pek hassas Balıkesir halkı gayz ve İğ izhar ederek burada dahi Jüç beş kisiden ibaret olaf terislerin çirkin ve menfi gandalarını şiddetle takö miştir. Efkârı umumiy olan galeyan dolayısile Bi sire geleceği haber veril& hi Beyin burada maküs ket karşısında kalacağı # le muhtemel görülmekt Tasfiye — eme (Başı 1 inci sayfads)i lâta memur bir çoklarını8 yetleri şüpheli, mazileri * görülmüş ve salâhiyetl€ rinden alınmıştır. Şimdi" yete göre hangi kaza ve lerdeki zevatm ibka edil mektum tutulmaktadır. diğine göre yeniden bir © yapılarak bazı teşkilât feshedilecektir. İstanbul İrnda hali hazırda Beyköf Kartal ve Üsküdar kas#' bık Moskova sefiri Gali, li Beyin memur olduğu köy faal bir vaziyettedi fi İzmirde bulunan dg Tahsin Beylerin bugüf mi. gelmeleri beklen İdir, Fırkanın çıkaracağı.” ile meşgul olmak üzre *& Ahmet Beyin de Patti if evvel İstanbulda gelec©i alınmıştır. Fırka Taksime taşıması VE, matbaası İsticarı işle” Beyin avdetinden sonr# lecektir. Eyip nahiyesi” Fırkası açtığı şube t©9' mama edilmiştir. SÖYÜ birler ” lar iş bulmak ümi : girmek için müracaat dirler.