29 Temmuz 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 5

Maliye * “YRirinciden mabet)“ ki gün çaldıktan sonra şehri mize döhecektir. Bir muMarririmiz dün sabâh Pehdikten Maliye vekilini istik bâl etmiş ve kendisine vaziyeti maliyemiz hakkında sualler sor) “nüştür. Vekil B. mali-her mese -d a - Vekilimiz any aa MİLLİYET in mühim b “Kambiyo vaziyetini tarsm) * türeceği yer; tekaüt maaşı, dul | için alınan tedbirler /* ve yetim maaşı alanların adet itibarile miktarını çok tenzil €- decek ve fakat aldıkları o para miktarın: geçinebilecek bir ha ie ifrağ edeğektir. Yeni o kanu nun en bariz siması verilen pa: ranın miktarını çoğaltmak, ve- fat ve saire dolayısile intikalin İâp neticeyi temin etmiştir, E1-: yevm hükümet bu heticeyi muh | * telif sahadaki meşguliyetlerden | Dak üzre 929 tahkim ve tarsin etmek-yölun- (give inbisarlar tabakkukatı ye- SALI 2» öyapnta > ahsilât-ile-bütçe-muhammena- ının mukayesçlerini havi, vere- mütevellit Takimlar hariç ok li senesinin ver iki! Kambiyo meselesi hakkında | Mufassal tabloyu bir kaç gün i- aldığımız kararlar Büyük Mec-| Sİnde Vökâlet inatbuata | — Hisini Çıkardığı kanundan mat-| <<ktirBirâzevyel söyledim ki ayniyat Ve sajre mahisubatından leye temas etmiş, şüpheli ka- lan nioktaları tenvir etmiş, çok “mühim beyanatta bulunmuştur. Vaziyeti maliyemizin açık ve ülumü hatları hakkında demiş” tr ki: Devlet Bankası “5 Devlet Bankası, ben AV düpadan avdet £ ettikten sonra hiâse senetleri kayit muamele” ine baslayacaktır. Bir ay son” ra avdet edeceğim. Deniz tar Kile versembe günü Lloyd Tri- yestino vapurlatindan birile İ- talyaya gideceğim. Parise “de belki giderimi! Bir müddet “dEİ “ çeçen sene çıkarmış olduğu| İsviçrede oturmam imuhtemek | muz dalgalı borçlar kanunu da) dir. Seyahatim sırf — istirahat) alacaklıları bu seneden itibaren) niaksadiledir. Ne istikraz sara” İdatmine başlamıştır. * ! Wiağa gidiyorum, ne de bir is Cümhuriyet, bir taraftan ya» tikrağ muzakeresi — yapmağa. | şadığı seneleri; taahtüt ve te İ Maliye vekâletini alâkadar © yelerini tam bir intizain dat den bazi meselöleri, maliye ve-| nde temin ederken, diğer ta- olan adamlarla gö-İraftan maziden intikal eden rüşmek ihtimalim vardır borçlara lâkayıt kalması bittabi öl teeviz edilmezdi. Dahikie 20 milyonluk yaukavele | gine muntazam borcumuz olan stikrazı dahili faizi itta te a yaptığı 20 mi diyatı.şaşmayan. bir intizanıla | kavele bir istikraz mahiyetinde | ödüyoruz. değildir. Üç beş senelik ihtiyaç çe istiklâl - muharebelerinde) sağlam bir şekilde, ehven fiat-| mütevellit borçlar da ödenmiş” Ie bir Alman grupu tarafından | tir. Bunlar arasında ödenmemiş! temin edilecektir. Ben seyahat: kalanlarla sakıt hükümetten ta iken imza edilir. Mali şeraiti-| midevver emanet hesaplarında ni ben muvafık buldum. mükayyet borçlariçin de geçen| M. Ristin raporu sene Büyük Millet Mec Maliye mütehassısı M. Rist kabul ettiği 1513 numarali ka- raporunu ikmal etmek üzredir. hünlâ vvelâ bü borçları seler- e EI bet etmek ve'saniyen ödemele- 15 ağustosta hükümetimize ve- tecektir. rinitemin etmek iktiza ediyo: Mahiye vekilimiz Parise git-| 'du. Bu kabil alacaklı â Eİt-| fesi bulundukları yerin mal me tiği takdirde dâyinlerle gÖYÜ"İ murlarına müracaat ettiler, Va-| $üp görüşmiyeceği süaline gül-| ki müracaatlardan 3746 şı. bir müş ve ayni suali Ziraat Ban Kirer'müldürü Şükrü Beye güle-| önüne geçmektir. Bundan ma- ada yüz kuruştan daha az maaşı alanların 10 seneliğini vermek suretile tekaüt kanunile alâkası kesilmek hususunda verilen ka- nuni salâhiyet şimdiye kadar İstanbulda ve Türkiyenin — bir iki-şehrinde tatbik - edilmişti. Bu seneden itibaren bunu Tür- kiyenin her tarafında tatbike başladık, ve ili başlangiç olmak itibarile 30 kuruştan dün maaş ların verilmesi için mü)hakata tamimen bildirdik. Dalgalı borçlar komisyon tarafından tetkik e- dildi. Bunlardan (2449; unun,| 1,110,000 liralık barçun hâkil kabul edildi.” Et ne İlkomisyon devam etrhekte ve i Müllein| y ay içinde işin arkaşmı ala- cağımuhakkak görülyektedir. Bu sene bütçesine bu gibi düyu nün ödenebilmesi İçin 775 bin lira tahsisat konmuştur. Bir taraftan butetkikat de- vam ederken diğer taraftan 500 litadan dün alacak sahiplerinin matlüplarının temamen tesvi- yesine başlamıştır. Öyle ümüt ediyorum ki iki-sene nihayetine kadar bu borçlarda kâmilen ö- denmiş olacaktır. Deyin ilmü haberleri Kezalik mahsubu umumi ka- nunu alâkadarların müracaatı ine bir sene daha temdit e- deyin! mua-| Ya'demiştir ki: — Müfelhssış M. tfâporumu deştetmek'arzasü'güs terilmedi. Neşredilmesini . biz menetmedik. | Devlet Bankası müdürlüğü ne kimin geledeği belli değildir. Şu kadar ki müdür ecnebi olmi- yacaktır, Ancak biz Bankayı te- SİS ettikten sonra Banka icap © derse bazı servisler için ecnebi müşavir alabilir. Bankalar konsörsiyomu Bankalar konsorsiyomu ra - Porunu bize verdi. Çok iyi bul Gazetelere » verilmesinde mahzur değil, faide vardır. An- karadan ayrılmadan evvel, Va: ki olan hizmetlerinden dolayi, üzer ne daha dilmiş ve verilmiş olan İmahsulâ dadır. Umümi kambiyo vaziye-| ünü 216,912,149 lirayı bulmuş- tirgrek ilen ve gerek ruhi ola: tur. Bu rakam 928 de 216, 927 de| rak tâmamen emniyet bahış bir | isc 207 nülyoii lira idi. vaziyete geçtikçe bizde şimdiyç!. Yalnız şurasını işaret etme- kadar olduğu gibi bu kuyudatı |liyim ki 929 senesi. — hesapları peyderpey tanfif-ederek - tama, telgrafla alnan malümattır. meri normül bir vaziyetin içine| 928 ve.927 hesaplarımı da hesa- gireceğimize öminiz. (bı kat'iletemüstehittir.Her sene Kambiyomuzün: tarsın ve | telgraf malümlaçı ile hesabı kat” tâlıkimi içini bütçemizin büz; | | arasındaki fark nazarı dikkata masraf fasıllarında yapmış ol- | almırsa 929 da dahi'umumi ta- duğumuz 5 milyon lirayı müte-| hakkukatın bütçe muhammeta- taviz bir tasarruf kâmilen istih| tn! tecavüz edeceği istidlâl €- sal ve”iktısadi işlerimize ilâve | dilir. Kezalik telgrafla alınan ettik. Bundan maada her devlet malmata nazaran 929 tahsilâ makinesi her devlet şubesi da- | & yekünü &)9 milyondur, 928'de | hilden temini mümkün: olan âYBİ rakamı 212 idi. Fakat bu) masrafı behemehal dahili emti| sene varidatı işinde 4 milyon hi- âya hasretmek mecburiyetinde. rayı mütecaviz ve çoktan sarfe- dir. dikmiş emvali metrukenin O s€-| Elyevin işlemekte olaü büt- | he çıkan bir kanunla Maliye ve- çemizin sadece müdafaa ve na. | Kâletine devredilmiş olmasi ve fia vekâletlerinin döviz sarfı fa! ayni mahiyette bulunan ve bir sıllarında bulunan 4 milyon li- | çok senelerin varidatını. teşkil rayı mütecaviz bir meblâğ hey) eden fenerler idaresinin 2,5 mil eti vekile kararile Sarf istikame| yon liralık varidatının naza tini tebdil etmiş ve dahili emti-| tibara alınırsa telgraf malümatı aya tahsis kılınmıştır. file alman Miktar dahi bir sene) Demir traverslerin © yerine| evvelkini mütecaviz olduğu gö- Milli hükümete alt ghşâp travers ikamesi bir tasar /rülür. Bu takam 927 de 201 mil-; buyların hallolünması lâzımdır. | rufun haricindedir. İyon idi. 929'mali o senesine ait Vergilerin tahffi j tahsilât yekükü postaya ait he- Geçen sene İstanbuldan ge-| sabr kat'i için ancak üç ay son-| çerken sizlere söylemiştim kira ikmal edileceği veçhile yuka| mevcut vergilerimizin nisbetini|riki Takamdari“ibaret kalacak ve adedini artırmak © mevzuu değildir. Netekim geçen sene bahs değildir. Bilâkis bundan; telgraf malümaşma — istinaden sonra bu vergiler üzerinde bazı mâtbtata verdiği tablolarla he rötuşlar yapmak ve onların ver, sâbr kat'i ârağlnda takriben 19 gileriü tahsillerinde görülen ini milyon liralık bir fazlalık görül Kişaf nisbetinde en ağırlarından | müştür, 929 mali şenesi hesabı başlayarak hafifleştirme yolu- | Kati neticesinde de ayni suretle na girmek mali pötitikamızın e- bir fazlalık görüleceği tabiidir. sasını teşkil &det; Çünkü bütün mülhakatın irat, Nitekin geçen sene bazı iş| TAsraf, ayniyat, mahsubatı e: tihsalâtımızm — imalinde “bazı TAK Mürabiteye istinaden mer- mızın ihracı dolayisi-) Ke2€ gelmiş bulunacaktır. le tâbi öldukları muamele vergi lerini ilga ettik. Kezalik İstân- | bulda şark halıları transit'mer-| “Vaşıtasız: vergilerimizden kezi olarak. kalabilmesi. için musaklafat, mrâzi, kazanç, -sa- gümrük vergisini bu halılar hak| yan vergilerine 928 senesi ta- | kında kezalik ilga ettik. İstih- hsilâtma nazâran 929 senesinde | lâk vergişi kanununu baştan a- | 6 milyot biralık bir fazlalık var- sağıya tadil ederek çok hafifler! dır. İçinde bulunduğumuz Vinie tik. Bu hafifletmeğe rağmen di-| de bunun daha fazla olacağını yebilirim ki tatbikin iki ayın mit ediyorum. Çünkü sadece, verdiği netice eski kanunun ver| yalnız hayvan tahriratı 500,000 diği netiçeden daha mes'uttur.| den fazla bir miktar kâydetmiş Tarife kanunu tir, 6 milyon fazlalık geçen sene Tarife kanunumuzun güm- tevhidi küsürat kanünunsu bu | rüklerde vereceği inkişal ile di-; vergilerin matrah ve nisbetleri| ğer vergilerimizde görülecek) üzerinde vüçüda getirdiği tadi- Vasitasız vergiler varidatında fazlalık i «Ge Bicinci sahilden. mabad ) vesleridir Her san'atin taklidi bir safhasi olduğunu bilirsiniz. | Milliyet asrında milliyetin de (bir takım sahtekârlara ve dolan İ durıcılara taklit malı yapmak ve | silesi verdiğini görüyoruz. Ken İdi yaşamalarını temin etmek i- sin diğer memleketlere sahte milliyet, sahte siyasi . maksat sokmak istiyen teşkilât vardır. Ve daima olacaktır. (Bravo ses leri) , Hareket az sürdü, Kıyama iştirak etmiş olanlar şiddetle mukabeleye. ve cezaya maruz kaldılar. Takip olunanlar tek - rar geldikleri hudutların hari - cine çıktılar. Memileketler atasmda, âli si ( yaset ve menfaat mülâhazaları beynelmilel siyasette birçok | eksiklikleri ve mahzurları hoş «| görmeğe ve tahammül etmeğe sevkedebilir. Bunlar siyaset ha yatında daima vakidir. Ammı bir takım noktalar vardır ki on ların siyaset ve menfaat ve| ya'her hangi birr mülâhazaya fe | da edilmesine imkân yoktur. Bu esaslı noktaların başında . hu -| dutların emniyeti ve bir mem- leketin komşusunun dahili asa yişine herhangi bir suretle fena müessir olmak arzusundan mül | hem olmaması vardır, - Bunlar esaslı noktalardır. Binaenaleyh İki memleket arasında büyüksi yaset ve büyük dostluk emele | rine kapılmadan evvel. normal | münasebet tesisine imkân olup olmadığının aşikâr olması lâ Zımdır. Bunun mebdei hudutlar! üzerinde emniyet ve yekdi, eri-| nin asayişine suikasttan çekin - mektir. (Alkışlar) Çünkü arka | daşlar; bir memlekette “hatta o | memleketi idare eden küvvetle rin arzusu hilâfınâ olarak.diğfer | memlekete karşı Mmütecaviz've ifsat edici bir takım teşkilât," hatta bü memleketin müsama - hası yüzünden vücut bulsa bile bunun mes'uliyetinden © teberri etmek mümkün olamaz. Mes'u liyet doğrudan doğruya mane i ve siyasi bir mesu'liyettir. Bil- | hassa istikbale ait olan ahlâki | mes'uliyet hepisinden fazladır. Çünkü böyle temaslar en nihâ - yet iki memleket arasındaki münasebatr zehirler ve bundan tecavüze uğriyan taraf, ki, bi - | iz. nihayet meşru bir müdafaa isbatı karşısında kalır. Hiç kim senin izzeti nefsine dokunmak hatırımdan geçmez. Fakat, an- laşılması lâzımdır ki, Meşru müdafaa vaziyetinde kalınca 0- nun icabatından bu memleketin çekineceğini zannetmek. yanlış inkişafın önümüzdeki senelerde! lât ile munzam kesirlerin, vers başta kazanç, musakkafat ve ok! gilerin asıflartun birleştirilme truva vergileri olmak üzre bir! ginin tesiri olmakla beraber me takımı vergilerimizde bu inkişa-! murların maaşlarından kesilen fın bahşedeceği imkân dairesin-! kazanç vergisinin bu sene kaldı! de tadil†ve tahfifat istikame| rılmış olmasına rağmen kanun Banka müdürlerine teşekkürü ilmi hâberlerinin mahst bir vazife bildim. iöelesi 930 mali sen: tine kadar temdit edilmiştir. Tahminimize nazaran elde; pek az deyin ilmü haberi kalniış İtır, Bunların da Kârpilen mahisu bunun icra edileceği ve hazine- deyin ilmü haberleri muk bili ayrıca bono vermek lüzumu nü hissetmiyeceği ümit. edili- nihaye- | » Bu yaz, gayri #mübadillere VoNO verecektik. Son itilâf, bun; a musakkafae erbabmı da i- ve etmiştir, Musakkafatm 14 eti henüz tesbit edilmediğ'n bonoları vermeğe muyaftk nadık. Mukavelename alâka üsavi vaziyete koydu i kanun hak sâhiplerini İ yor. muameleye tâbi tuttu- Sundan, hazırlanmışları vermek! Ölğetlerihi Bekletinek kabil de- Zildir, Musakkafatın takğiri &r- eti hitam bulur Bulmaz bo: | nolar verilecek ve İstanbül ha-| riğinde Kalan Yunan etnvali, fi tarilerden kalan mllar müza yede ile satılığa çıkarılacaktır. Bu mallarmukaymeti 0 miyon! liradân az değildir. Bu vaziyet ie bulünanlar sair memleketler ie mübadil Olarak malr kalmış olanlardan daha iyi bir vaziyet € olacaklardır. Musakkafat kiymetini tak fir için alâkadarlardan bir kö nisyorlün Yunanistanda © mu- iâkkafat bulunân şehirlerde do- aştırılmâsı düşünülüyor. Sehieler'var ki Yunan matbu- itrhda tütün zeriyatının tahdi İlinden bahsediliyor, Bu Yunan ekliM'henüz müzaköre safha- ında değildir. Gecin sene ve bu sene Gik-| uş olatı mütağidit Kananların | atbika geçilmesi için iletiza €- eh hazırlıklarla meşgülüz. Yeni Tekaüt kanunu Tekaüt kahunu tem bir ik sahaşına girmiştir. Bu ki un bir İsac sene sonra bizi & Bütçe tatbikatında hassasiyet» Bütçelerimizin tatbikinde bü tün hükümet maliyesinin gös- terdiği hâssasiyete rağmen ba- zı işlerin tabiatı iktizası olârak İbazı masraflarda bütçeye konul muş olan rakamları tecavüz et eke zöruretleri Oluyor. meselâ hapishanelere verilen ökmek tahsisatı gibi. Bu kabıl masraf ları ödemek imkânı bugüne ka dar kabil olamamıştı. Bu | sene| cıltardığımız hir kanunla bü bor! çları yapmış olan vekâlet”büt- | çeleriiiin masraf fasıllarının bir kismini karşılık me ederek| ödenek yolunu istihsal ettik Ve KM tediyata başladık. © “Tütün inhisarı kanunu Bu sene içinde çıkardığım: mühim kanunlardan birisi de sarının ve Ziraatinin| | tütün inhis. istinat ettiği mevzuatı halk le-| bine've tütün istihsalâtı men faatine bir çok genişlik veren iva eden kanundur. vi hti geye cek olan Yakında meriyete gire anı bu kanunun bu ihracat ir tat-| tiz üzerinde ve onunla alâka anul'dar olanla; hakkında çok men: | EL GE deyimi. fp İsadece irat ve mahsup €tmek- f olursunuz. tinde rötuşlar yapacağımızı ü-) ların yapılacağı sırada, yapılan aa Sek hesaplarda ve tahminlerin üs- Cümhuriyet bütçesinde | tünde bir fazlalık elde edilmiş- takip edilen siyaset İtir. Biz 4,5 milyondan fazla bek-| Vekil B; dünki lemi 3 iduk, Halbuki 6 milyon Beyin makalesini dan fazla aldık. | ederek k Vasıtasız vergilerden süret Makaleyi okudum. Maka.| whamiyede'geçen sene Takam- itçeye ve rakamlafına şiar! bir tezayü& göstermektedir. N xe “ Tarife kanınunun tatbik kist ulak bir Pa kat muharr miş otan fazla malların Eş ç vergi ni sbetlerinin . -değ u tesiri olarak; mütemadi varidat veya “mühim miktarda bir tena masraf ölarak maddeten ve nak| ydetmesine rağmen bi den son santime kada” tahak- rakamlar yan yana & tirilece kuk ettirmiş: d Cumhuri- | olursa gümrük, istihtâ yet bütçelerinde kada, | petrol (ki bunların hepsi buş i i in birleşmiş bulunuyor) bu verg takip ettiğimiz politika şudur; ş bulu | Gevelkdevlet nakden tediye lerin 928 yekünü 63.613 929 ve. gerek ayniyat versin, ge. Künu ise 64,677 Yiradır. Vek mevkuf tütu'süh ve hatta ü Yunus Nadi evzu bahs n $ eder ha katinden kaç bir vakit bütç muz takamla; mize koy İni çoğalıyor ten ibaret bulunsun” bütün bu Ba“lıca ihhisarlatımızdan o. mievadın ihtiva ettiği kıymetle-' Tin Tütün, tuz, kibrit ve müski-| ri rakamlandırarak © kâffesini yat inhisarlarindan 928 de 34.) bütçemizin çerçevesi ? içine al- 797 000 lira olduğu hâlde bu'in. nak yolunda yürüdük. Onun i- hisarlardat 929 senesinde alı liğ 'olmuştur. Maliyemin.. tabii; varidat kısımlarındaki © yekün! yarıdatlarnı değkil'eden: gerek! arasında daima bir fark kalmış! yasıtalı ve gerek Vasıtasız ver: tır. Bu hususta size berveçhizir gilerinde mahsus bir inkişaf de- İmalümatı verirsem mali vaziyet Yam etmektedir. hakkında hakiki fikri edinmiş | Umümü yekünda ayni inkişa) im ayni nisbette hissedilmeme 929 senesi varidatı maliyenin normal varidatın- Esasen 31 mayıs 930 da bi- | dan addedilmesi © lâzirmgelmi: tam bu nali senesine a't yeri mülga vergiler bakayasın» olan, varidat hesaplarını kâmi- dan, emlâk götışlari » balat len aldık. Bu hesaplardan tahak / şekaüt aidati ve saire gibi bâz kukat ve tahsilât miktarlarını | vermile-in'tilizküs göster 23 | ! ez ni İ ye hocalarınız her gün İçindir ki vergilerden tahsil et- İnan yekün 40 254,000 liraya ba- | vazifeden ve şefkatten bahset- İtiğimiz miktarla bütçelerimizir HN | aesmmammmimnammtşaasamm | baklç bir tehlikeye maruz bırak bir hesaptır. (Bravo sesleri, sül rekli alkışlar) . İrak büyük müşkülâta İlidir. Bunlardan tasarruf etmek İlan tediyeyi tevzin mecburiyeti Ismet Pş. Hz. nin mühim: nutuklar! şefkat ve yardım etmektir. Fa-| muvakat. itilâf ilestemdit oluns kat halk idaresinin; birçok de-İmaz. Çünkü nihayet memleket falar birçok vesilelerle tecrübe inkişaf vedaitindeh mahrum et ettik ve söyledik, güler'yüz velmeği icap ettiren fedakârlıkla. şefkatli gözünden ayrılıp ta ona! rm muayyen ve bittabi taham - düşman gözüle bakıldığı zaman! mül dahilinde olduğu bilinmek karşısındaki meleğin nasıl tunç! lâzımdır. Memleket inkişaf et- bir çehre olduğu derhal görülür. tikçe borç artar sistemi bu mem Mesöle cümhuriyette, cümhuri-| lekette istikbalde serbest itki * yet ailesi içinde Vatandaşların şafkatli ve yekdiğerini severek yaşayabilmeleri ve bu nimeti idrak etmeleridir. Eğer bunun haricinde herhangi birisi, gaf- lete düşerse, nekadar (dikenli bir yola bâstığını tecrübe ede- pe a hazin akibetinden urtarmak kimsenin ik da değildir. ri : Milli para ve milli iktısat va- ziyetine de temas etmeden sözü mü-kesmek istemem: Geçen se- neki büyük buhranın geçirdiği! safahatı bilirsiniz. Aldığımız ne ticeleri, sizi yormamak için, iki üç cümlede tekrar hulâsa ede, ym., Bunlardan birincisi bir defa! milletin kendi “bünyesine. ve memleketin iktısadi kuvvetine itimat etmesidir ki bühranın en) şiddetli zamanında kendisi gös terdi, ve en müessir tedbir ola-| sür'atle gâlebe etti, Bununla beraber fen ni olarak ciddi tedbirlere lüzum | vardı, Bu tedbirlerin * bâşında milli tasarruf gelir. Ml tasar rufu milli hayatın her Şubesine de ve her istikametindeki © ica- batını burada uzun uzun tafı etmek istemem, Fakat milli nok| tai nazardan birçok tetkikat gös termiştir ki döviz - olarak bu memleket ilk seneler için üç mil yon İngiliz lirası kadar tasar- ruf etmek - mecburiyetindedir Bizim ilk gündenberi aldığımız tedbirler böyle üç milyon İngi- Viz lirasını tasarruf ettirecek is- tikamettedir. Ve bu tasarruf va ki olmaktadır, Bu — suretlerle milli para kiymetini muhafaza ediyor, Üç milyon İngiliz lira- smı daha az sarfetmek mecbu- riyeti olunca harici borçlara te- mas'etmek gayri kabili içtinap bir hetice olmuştur. Çünkü dö- viz sarfiyatı zannolunduğu gibi yahut işaa olunacağı gibi gayri müsmür masraf değil büyük sa- nayi âleminden tedarik olunan vasıtaların yani nihayet mem- leketin ihtiyacına veya inkişa- fına yarayan malzemenin bede-| saf hakkını tanımamaktır. Borç ameliyesi halin zaruretine uy” gun olarak birdefa kestirilirse memleket çocukları kendi faali- yetlerinin kendi inkişaflarına ya rıyacağın: bilirler, Bu esas hari cinde bir muvakkat itilâf kabul 'edemiyeceğimizi izah etmiş olu yorum. Çünkü memleketin “ihti yar edeceği fedakârlıklar ne © lursa olsun onları dediğim gibi tesbit ettikten sonra istikabiki- ni her türlü kasıttan azade bu- lundurmayı mesel adamların başlıca vazifelerinden sayarım. (Şiddetli alkışlar) Günün güzel hayadisinden biri ol mak üzre şimendiferlerimizin Anağ lunun yartnını aştığı” eşitmişsiniz” dir. Bizim şimendiferlerimize tariz &- derler Tarizlerin başlıca mesnedi bum ların sevkelceysi hatlar, olduğu iddi- asıdır, Yani biz tedarik edebildiğimiz para ile yalnız askeri hatlar vücud getiririz. Vakia milletlerin şimendi İcr inşaatında böyle nazariyeler var» dır askeri hatlar iktisadi hatlar gibi, bir hat munhasıran aşkeri ve sevicel ceşi maksat için yapılmıştır iddiam © zaman doğru olur ki memleketin ile tsadi ve idari ihtiyacı için o hat İl #umsüz olsun. Bir memleket ki en ip- tidal ihtiyacatını tatmin edebilmek için bu şimendiferlere muhtaçtır. O şimendiferlerin bin evsafı içinde yale Biz sevkelceyşi mahiyetlerini tebarüz ettirmeğe çalışmak ve bilmektir, ve ya kasten tariz etmektir. Nihayet bir erzak arabası elbette sırasında silâh da ilâç ta taşır. Yapılan - şimendifee lerde Sırasına göre vazifesini ifa ede- cektir. Bu itibarla sevkelceyşi ehem- miyeti vardır, denebilir, Peki © efen- dim hatlar Anadolunun yarısına eriği ti ve memleket iki misli daha kuvvet buldu, Fena'mmı oldu? Elbette “daha iyi oldu. Nihayet rarar edilirse bütün faydalar yanında sevkelceysi vazife leri de vardır. Ve ondan da İn mem leköt küvvetli ve müstefit olur. Kuv. vet iktsadi ve madi yolda bir mille- tin inkişafı için gayri lizim degildir. Milli hayatı takip ederken ilk güm denberi dikkat ettiğimiz - nokta her sene biraz daha ileri gitmiş olmak ve müşkülât nekadar çok olursa ok sun devir devir hesap görünce yeni bir şey yaptık ve yeni bir merhale at ladık diyebilmektir. iBlhassa gen; hu kukçularımız bu muvazeneyi kendi nefislerinde yapsınlar. Bunu çok tav siye ederim, Çünkü vakit vakit böyle muhasebe yapılırsa ileriye doğru gi dildiğini bilmek iltimali icuvvetli ol- duğunu görmedkçe hayat © manasız bir yükten ibaret kalır, Bununla se batı ve tahamnlilli zayıf olanları müş; kül zamânlarda işin neticesi çıkmıya cak gibi bir fikre saplanıp meyus ol. malarma hak vermiş olmak istemen, Bilâkis onları korumak isterim; Mu- büyük fedakârlıktır. Fakat her fedakârlığın başında passif o- gayri kabiV içtinap bir zaruret tir, Harici borçlara bu noktadan temas ediyorum, tetkikat bü za- ruretleri vuzuh İle meydana çı- karmıştır, Ve sabit olmuştur ki bu memleket herhangi bir taah büdünü ifa etmekten sun'i ola Meseleyi şurada ve bürada zam ettiklerini işitirim, Bilhas| sa genç arkadaşlar bu gibi hâ diseler karşısında soğuk kanlı | liklarını bozmamalıdırlar . Bilâ-| kis kendilerine düşen vazifenin | kıymetli olduğunu. d n o vazifeyi ifa etmek için bütün kendilerin haz hisset- i ifeve gitmek Bu ife bizi bilmek is de gör melidir vaffakiyet arzu edildiği gibi suhulet- le kapısından geçilir bir mahiyet gön termez, Bilâkis her defa fakiyet yolunda rast geli insanların ancak çalışarak aşmalar sile elde edilebilir rak kendisini kurtarmak için herhangi bir gayri o müstakim yola gitmemiştir. Milli parayı utmak için ığımız tedbirleri ciddi idi, Milli parayı beheme hal korumak için alacağımız ted birler daima ciddi olacaktır. Bu| husustaki kararlarımıze hatta muarızlarımızın toz kondurma: larına ihtimal yoktur, Zaten al dığımız müspet neticeleri başka türlü elde etmeğe de imkân yok da muvafs manile- Arkadaşlar ömrünüz; yine tekrar â, insanların karışık dertleği: Dilerim hü kümlerinizde fevkaibeşer dereceye çıkan bit adalet zihniyeti sizin eh beriniz olsun. (Şiddetli ve sürekli ak nlerin tâhmin: * ettikleri adar güç değildir. Ru memle-| *, buon üç milvon Türk bu. dört beş mieli kıt'alar üze- de, dör us ara sında asır'arca ' mevcudiyetini iştir, (Şiddetli alkış - vo sesleri.) Nr o'du da yine bu.on üç mil nTülirk yenüve daha iyi şera e kendisinin bu sefer ancak arlar olanı idare ede © hele kanuna karşı çi bir avuç çapulcuyu nihayet ünde vola getirrhek ik tidarından mahirim addedilecek tir. (Siddetli alkışlar). Arkadaşlar ; bü mektepte si- hassas) | bsş misli lar, bi aç üler. Cüoihuriyet bütün manası ve mevcudivetile ; haksızlıktan rkmak, elinden geldiği kadar; ne sebep olmuştur. İ Posta ve Telgraf varrdatmda! da tenakus vardır. Fakat -bilmu! artmaktadır. ! Vekil-Bey düynu umumiye bangi daireye tahsis hakkında müspet bir na dımı bevan etmiştir. edil e 0 idi. Mali vaziyeti ıslah etmek) kışlar). için ihtiyar edilen fedakârlık hakikaten nazarı dikkati celbet meğe lâyıktır. Vergi olatak bu menileketiü verdiği para bumil letin umumi hizmetler için vere bileceği azami hududa varmış- tır, Şimdi hariçten vesait teda- rik için, döviz sarfetmede, i sak fedakârlığı geliyor ki, bu da diğer fedâkârlıklarn hepsi kadar kendişini. hissettirecektir. Söylemek ve anazrı dikkatinizi celbetmek istediğim nokta bu- dur. Devletin döviz sarfiyatın - dan sarfı nazar etmesi y bir fedakârlık demek olduğunu anlatmaktır. Bugün devam e - den bal taspı Ankara. 28 Son bir ay zarfında 20 inti - har vak'asi olmuştur. İ “İntihar edenlerin 13'ü kadm, yedisi erkektir, Müntehirler kısmen ailelerile geçinemiyenler, kısmen de sev | dazedelerdir. Alâkadar. zabıtâ o memurları İ i j 0 iğ rruflarn milli para intihar vak'alarının çoğalmasın © nın halini ve istikbalini tehlike | daki amili sıcakların dimağ üre den kurtaracak istikamettedir. | rinde yaptığı tesire hamlediyor Yani şimdiden alınmış olan ted| lar. birler filen milli parayı istik Gazozcu manav mıyacak vaziyettedir. akar 5 Bugünkü mesele alınan ted-| » Unkapanında Hacıkadın cad birlerin kat'i esaslara raptolün | desinde oturan gazozcu Müşta | kabele telsiz ve telefon varidatı| masıdır. Demek - istiyorum ki, / fa ile manav Kadri kavga et harici borçların içinde bulundu | mişler, Mustafa Kadriyi bıçak. umuz vaziyetin icabına: göre |la ağır surette yaralayıp kaç'- kat'i kararlara raptolunması Yo | mıştır. Mecruh “Cerrahpasâ has tunida yiz: Harici'borçlar, mesele | tanesine kaldırılmıştır. * Carih si kat'i karara raptolunmadan İ'nolisee aranmaktadır