12 Temmuz 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Viyana Sefiri Ma vroyani Londraya gidiyar.. Nihayet Kaptan Paşadan Meh- “ met Aliye bir mektup geliyor. Bunda Padişah ile âsi arasında uzlaşılamıyacağı bildiriliyordu. Maamafih aradan ir üki aygeç tikten sonra Sadrazamdan Meh met Aliye bir mektup gönderil miştir. Bu mektupta kendisi- nin İngiliz süvarisile yollamış olduğu — mektubun Divanda o- kunduğu, Padişahım muvafaka- ti bildiriliyordu. Mehmet A- li metkubunda bir memuru mah sus yollıyarak müzakereye giri şilmesini teklif etmişti. Padi- şah ta artık buna muvafakat ediyor demekti. Fakat bu sefer| Mehmet Ali böyle nazik bir va- zifeyi ifa edecek bir adamı olma dığını bahane ederek menfi bir| cevap göndermiştir. Bu ceva- bırda Mehmet Ali İstanbuldan yollanacak bir memuru mahsus ile bizzat müzakereye girişece- i ilâve ediyordu. Bunun kabul edilecek bir tek Hf olmadığını Mehmet Ali de biliyordu. Sultan Mahmudun â-, - si Paşaya adam yollamıyacağı- n tahmin etmek zor değildi Babiâlinin bu vaziyetin uza- masından ve yet ecnebi mü dahalesinden korkuyordu. Mo- ra isyanı böyle olmamış mı idi?. İsyan uzamiş, vaziyet git gide gergirleşmiş ve nihayet devlet ler işe karışmıştı. Sultan Mahmut ile Mehmet Ali arasına velev ki Padişahın dzhine Slarak 'ecnebhiler tarafın- dan vaki olacak bir müdahele Babtâlinin haysiyeti için iyi bir şey olmıyâcaktı. Fakat iki fe- malıktan birini ister istemez ka- bul etmek mecburiyeti — vardı Ya devletlerin müdahelesini ka bul etmeli, Hinin — oğlu İbrahimin İstanbul kapılarına kadar gelmesini bek| lemeli.. . | Sultan Mahmut uzun tered- dütlerden sonra bu iki fenalık , tan birincisini daha hafif buldu. Fakat hangi devletin tavassu- tunu istiyecekti?.. Babıâli Fran saya emniyet edemiyordu. Ru: yaya hiç itimat edemezdi. Padi- Şahım nazarları İngiltereye çev-| rildi. İstanbulda bulunan İngi- D liz sefiri Stratford Canning Ba-| brâliden bazı leklifler karşısın- da kalıyordu. İngiliz sefiri Pa- dişah tarafından hususf bir su- rette kabul edildi. Babıâli sefir vasrsasile İngil- tereye bir tedafüf ittifak tekli ediyordu. Sefir memleketin gitti; Babşâlinin tekliflerini hi kümetine bildirdi. ) Rum bir setir!.. Mehmet Ali harici siyaseti- ni Boğos isminde bir Ermeniye tevdi etmişti. Sultan Mahmu- dun da Viyanada Mavroyani is, minde bir Rum maslâhatgüzarı ardı. Bu Rum Londraya gön- detien İngiliz hükümeti nez dinde ilk teklifleri teyit ederek müzakereye girişecekti. Mav- royani 3 Teşrinisanide Londra- 'a giderek Babrâlinin tedafi ittifak akti teklifini teyit ede rek buna mükabil İngiltereye bir takım menafii temin ediyor du. — İngiliz tebasına ticari bir te) ç| kım imtiyazlar verilecekti. Fa- * kat İngiliz hükümeti bu teklif- | lerin tetkik edileceğini, derhal “cevap vermek kabil olmadığını | bildirmiştir. 13 Kânunusanide Namık Pş. Londraya gitmiş, Mehmet Ali- | ye karşı İngilterenin muavenc- “ büni istemiştir. Fakat — İngili »hükümeti fili bir müdahelenin büsleri karşısında niçin hareke- te geçmedi acaba?.. Londra “hükümeti daima seyirci kalma- yi tercih eder gibi görünüyor- u, Bunun için bir kaç ihtimal lüyor: İngilizler şöyle iyorlardı: Ll.unanbul er geç Osmanlı sal- y tının elinden çıkacaktır. Os. manlı imperatorluğu darma da- A | | | ğin olunca İstanbul — Mehmet| Âlinin mi, yoksa Moskof Çarı- | nın mı eline geçmeli?.. İngiliz- ı ler her halde İstanbula Meh- met Alinin girmesini, Osmanlı | payıtahtının Çarın eline geçme | sine tercih ediyorlardı. Çünkü: ne vakit olsa Mehmet Ali İn- giliz nüfuzu altına gicebilirdi. | Fakat Moskof Çarı bir kere İs-| tanbula sahip olursa İngiltere| için vaziyet pek müşkül olacak tı. Bu ihtimalden sonra ve kat'i gibi görünen diğer bir ihtimal | vardır; O da İngiliz kabinesi o | zaman İrlânda meselesile çok meşgul oluyordu. Moskol Ça-| rı birinci Nikola İngiltereye te-| minat vererek Şarkta muahede lerle temin edilmiş olan müva zeneyi İngilterenin aleyhine ka t'iyyen ihlâl etmiyeceğini bil- dirmişti. İngiltere en ziyade endişe et |dıktan sonra kendisi — için pek mühim bir mesele olan Irlanda | vaziyeti ile meşgul olmağa Va- kit bulmak mecburiyetinde idi. | |Sonra diğer bir ihtimal de İn gilterenin Fransaya karşi iti matsızlığı idi. Bu meseleye bir| kere karıştıktan sonra ileri git- mekten çekiniyordu. İşte İngilterenin — o zaman Babrâlinin — üst üste vaki olan müracaatlarile Mehmet — Aliye| karşı hemen harekete geçme- |mesindeki sebepler hep bu ih- |timallere göre tefsir edilmek is teniyor. Hangi sebeple olursa olsun Londra hükümetinin Ba- İbrâliye muvafık bir cevap ver« İmediği görülüyor. Bir sınıf İn- giliz diplomatları Osmanlı i |peratorluğundan — artık ümidi kestikleri için İstanbulun mu- |hafızı olarak Mehmet Aliyi ka- |bul etmeği Boğazları Moskof Çarına teslim etmekteri kat kat hafif buldukları anlaşılıyor. Bi-| lâhare İstanbula sefir — olarak gönderilen İngiliz diplomatı | Lord Ponsonby bu — meseleyi| tetkik etmek merakından ken- dini alamamış.. Şarkta bu ka- - dar mühim hi at cereyan e- derken, — Mehmet Alinin oğlu baştan başa Suriyeyi ele geçirir ken ve Anadoluya yürürken İn| giliz siyaseti niçin hareketsiz kalmış ve beklemiş?.. Fakat Lordun vâsıl olduğu netice şu oluyor: Londra kabinesi o za: man dahili mesail ile — bilhas sa İrlaâanda meselesi — ile — çok meşgül bulünüyordu. Acaba bu kâfi bir sebep mi- dir?.. Her balde şu anlaşılıyor ki Londra kabinesini teşkil e - denler arasında Şark işleri hak kında türlü türlü fikirde olan- lar vardı. Bunlar üyüuşüp - kat'i bir hattı hareket takip edemi- yorlardı. (Devamı var) ——— C'...— — Tahliye edilen yerlerde Berlin, 11 (A.A) — Ren eyale tinin tahliyesi hatırasın çin M, Stresmanın tasvi vi madalyalar basılacaktır. üi ha- Büyük bir facia Berlin, 11 (A.A) — Breslav da vukua gelen Grizu felâketi 150 kişinin ölümüne sebebiyet vermiştir ) FE, q *Ba%ar | | Tehir! Fevkalâde içtima da neticesiz.. İngiltere Japonya ve Ameri- ka arasında aktedilen bahri tah didi teslihat muahedesinin tas- dikı keyfiyeti uzadıkça uzadı. Amerika Ayan Meclisi bu hu- susta bir çok müşkülât çıkarı- yor. Muahedenin fevkalâde bir| |içtimadı tetkikine lüzum görül- müş, bu içtima aktedilmiştir. Fakat aşağıdaki telgraftan an İryoruz ki muahedenin tasdikı bu içtimada da mümkün olama mıştır. Muahedeyi Amerikanın mena| İ v $ M. Stimson fi aleyhinde görenler, propaganda yapanlar az dir, Hükümeti bu meselede müş kil bir mevkide bırakan şey mu| Piz haliflerin, muahedenin aktin- den evvel İngiltere ve Amerika yahut Mehmet A- |tiği Rusyadan bu teminatı al- 'arasında cereyan eden müzake- rata ait bütün ves: görmek istemelerirden il geliyor. Halbuki bu kabulü imkânsız de recede müşkül olan bir taleptir, İki hükümet arasında pek mah Ttem tutulması iktiza eden şey- ler konuşulmuş olabilir. Bunla- rın ifşası caiz görülmüyor. Fa- kat diğer tarafta talebinde 1s- rar etmektedir. bi Washington, 11 (A.A)—Lon dra bahri muahedenamesine hasmolan ayan âzası bugünkül fevkalâde içtimada tasdik key- fiyetini tehir ettirmeğe muvaf- fak olmuşlardır. İstizah takrir letini vermiş olan ayan âzası, ayandan M, Reedin sefir M. Da wes ile hariciye nazırı M. Stim- son arasında teati edilen telg- rafnamelerden başka bir şey ol- madığı hususunda kat'i teminat vermesine rağmen mezkür mu- ahedenameye tekaddüm eden müzakeratın neşrini hükümet- ten talep etmek — hususunda 18-| ” rar etmişlerdir. sesmre. Mücadele Hindistanda boykotun verdiğinetice imla, 10 (A.LA) — Hükümet mümessillerinden biri bugün, hükümet şürasında söz alarak 6 Nisan ile 15 Haziran arasında silâhsız itaatsizlik mücadelesi yüzünden 4377 kişinin takibata maruz kılınmış olduğunu beyan etmiştir. Mumaileyh, başına geçmiş olduğu gayri meşruti islahat hakkında bütün fırkala- rın içtimaile akdolunacak konfe ransa M. Gandi'nin iştirak et- meğe davet edilmesinin gayri mantiki olacağını ilâve eylemiş tir. Nisanla Mayrıs aylart zarfın- da İngiltere'den Hindistan'a it- hal edilen pamuk mensucat mik tarında geçen senenin ayni dev resine nazaran yüzde 23,5 nisbe tinde bir tenezzül vardır. Bu te nezzül, İngiliz mensucatına kar şı yapılan boykotaja atfedilmek tedir. g— İ n"bîl*ü ız a . KER Ecnebi matbuatı Türkiyenin siyaseti “Times,, muhabirine göre bütün devletlere karşı bitaraflıktır. “Times,, in İstanbul muhabiri ta- rafından gazetesine — gönderilen bir| mektupta — Türkiye Büyük Millet Meclisinin 1 teşrinisaniye kadar ta- til edldiği ve bu içtima devresinin bilhassa iktisadi ve malt — mesailin tetkikine hasredildiğini zikreden mu- babir Merkez Cümhuriyet bankası- nin tesisi için kanun — lâyi tasdik edildiğini, temin için yapılan olunduğunu ilâve — ettikten sonra bundan evvel çıkan bir takım riva- yetleri kaydederek diyor ki “Geçen altı ay zarfında hüküme- tin değişeceğine dair rivayetler var- dı. — Bu şayiaların asılsız olduğu an- laşıldı.... Muhabir bundan sonra Türkiye-' nit iktisadi vaziyetinden — bahsede-, tek maliye mütehassısı M. Rist'in hü İkümet tarafından tetkikat için da- vet edildiği ve bu rapora — tevfikan hükümetin mali islahat yapacağı ü- |mit edildiğini söylüyor. Muhabir kib rit inhisarının bir Amerikalı — grupa| senelik tediyattan başka TEMYEL Z. iydt HABERLER.. imuahedenintasdikı uzadı.. Amerikada bütün vesaiki görmek istiyorlar.. Kazan_dı İngilterede kadın meb'us.. Buxton'un lortlar kamarası âza lığına intihap edilmesi üzerine münhal meb'usluğa amele fırka sına mensup olan mumaileyhin zevcesi 14821 reyle intihap elil- miştir, En müthiş rakibi olan muhafazakârlardan — M. Cook 14642 rey almıştır. İktısadi meelis Londra, 10 (A.A) — Başve- kil, iktısadi ce sınal işlere müte allik hususatta resmi dairelerin mesaisini tanzim etmek ve on- İngiliz lirası istikr ve n bir imtiyaz Muhabir b ediyor |e münasebatında b İ takip etmekte |lerce sarir mes: ik tan sonra, 921-22 Anadalu muhare belerinden çıkan mesailin üAf hâsıl olmuştur. Bu t Türkiye, İtalya da bir Akdeni nistan arası misakı akti olacaktır bir devlet e tevcih edilmiş ol- k ve yakın Şarkta iyi bir ne- ice verecektir.,.. Yeni bir mesele Ren tahliye edildi. Ârtı toprağında hiç bir cenöbi as madı Bu misak hiç sında bir mesel tahliye edildikten son: diselet oldu. İşgal esnastı larla münâsebatta bı bir takım hâ | nda Fransiz lunmuş olan Al- ciler tarafından f;â# Noel Buxton ların ticari işler hakkmda hü- kümete faydalı vasayada bulun. malarını « temin eylemek mak- sadile ahirer das edilmiş o- lan iktısadi meclisin bugünkü celsesine riyaset ctmiştir. * Ölen romancı ldı. arasında aktedilen itilâf mucibince | işgal esnasında Fransızlarla münase-| batta bulunanlar hakkında affi umu- mi ilân edilmiştir Si yazdığı bir baş makalede ezcümle diyor ki “Hiç fade ile yeni bir Fransız — Alman kâvgast çıkarmak niyetinde değildi! Parisli gazete bu meselenin Alman matbuatı tarafından iddia / edil gibi yalnız Almanyaya dahik bir mesele olmadı riayet vcut olduğunu ilâ! mütcakip Alman zabıta kuvvetlerinin hemen oraya gelmek üründen ileri geldiğini söylemiş, | vetin bu gibi vakaylin önüne azmettiğini ilâve etmiştir. Avrupa Bi İtalya hükümeti —Avrupa — birli; hakkında Briand muhtırasena cev: verdi. M. Mussolini geçenlerde ne; |rettiği bir makalede bu husustaki kirlerini töylemişti. İtalya başveki! nin fikrince umumi harpten — sonri galiplerle mağlüplar arasında akte len bütün muahedeleri “ciddi ve mimi,, bir tetkikten geçirmek iktiza ediyordu. “Tempa,, gazetesi şimdi İ- talyan cevabı münasebetile yazdığı bir makalede: K İtalyan cevabr hey'eti umumiyesi| ke M. Mussolini'nin makalesinden da ha iyidir. Roma kabinesi teşriki m saiye amade olduğunu bildiriyor. Fa- kat bu teşriki mesai bir takım kayıt: lara tâbidir. Galip ve mağlüp millet. İler arasındaki son mânmiaları da orta- dan kaldırmak lâzımdır.., İşte İtalyan cevabının en mühim bir noktası, İtalya muahedelerin yeniden gi den geçirilmesi fikrindedir. Ftransa ise buna hiç temayül etmiyor, Paris, 11 (A.A) — Romanya hariciye naztrı M, Mironesko bu raya gelmiştir. Avrupa federas- yonu muhtırasma karşı Roman- ya hükümeti trafından verilen cevabı M. Brian a tevdi edecek- tir. "|fa etmekte bulunanM.Reginald -| bulunmasmma delâlet edecek hiç, Bundan bahseden “Tempa,, gazete | D Conan Doyle Meşhur İngiliz romancısı Sir Arthur Conan Doyle ahiren ve fat etmiştir. — * İngiliz romancısı meraklı hi- kâyelerile çok büyük bir şöhret kazanmıştır. Conan Doyle 71 | yaşında ölmüştür. Kendisi he-| kimdi. Fakat ilk yazdığı merak lt romanın kazandığı muvaffa- kiyet üzerine artık hekimliği br rakmış romancı olmuştur. Keni ispritizme meraklısı - Jidi. Öldükten sonra dünyada bı| © rakacağı tanıdıklarile teması muhafaza edeceğine kani bulu- nuyordu. Ortada yok... Marsilya, 10 (A.A.) -Ermni- yeti umumiye idaresi, İngilte- re'nin Marsilya - vis konsülü o- lüp başşehbenderlik vazifesini i Lee hakkıtda iki günden beri tahkikat yapmaktadır. Muma: leyh bekâr idi. Kendisinin kaç mış olmasına veya intihar etmiş) bir emmare bulunamamıştır. Fransa — İtalya Paris, 10 (A.A.)— M. Briand Meb'usan Meclisi hariciye en- cümeni huzurunda bahri mesail hakkında Fransa ile İtalya ara- sında girişilmiş ve mükerreren inkıtaa uğramış olan müzakerat hakkında uzun uzadıya izahat| Hermistir. | sati M. Briand sene son anlaşacağından Paris, 11 (A.A) — M. Brianı cümeni huzurundal Harp mümkün değiu una kadr İtalı emin görünüyt d, Meb'usan meclisi hi beyanatma devam ederek sene n kadar Fransız — İtalyan münasebatındaki gerginliğir jeağına kani bulunduğunu, gerek bahri meselelerin ve ir mesailin halledileceğini ve her hususta bir itilâf zı lunabileceğini beyan etmiştir. Mumaileyh sözüne devamla : Kânunuevvel ayındi hiç bir geminin inşaat tezgâhlarına konulmaması için i Londra, 10 (A.A) — M. Noel| tedbirlerin ittihaz edilmiş olduğunu Paris kabinesi t Roma kabinesine bildirilmiş olduğunu ve bu keyfiyet kümet arasında müzakerata girişilmiş olduğu şu sırat konun muhafazasını temin edeceğini söylemiştir. M. Briand, vaziyetten umumi surette bahsederek, / bir muharebenin mümkün olmadığını söylemiştir. ittihaz etmiş olduğu hattı hareketle- siyasi ufkun teş miyeceğini isbat etmiştir. Kıral Karol Yeniden bir ve metri iskandalden korkuluyor Londra, 11 (A.A) — Bükreş-| ten Daily Maile bildiriliyor: Ka rolün sinaya sayfiyesine gelmiş olan sabık metresi Lupesko ile | !NĞ&EmIıyor?! Mac Ankara Ziraat | . - el enstitusu mesalısı! Tavşan tavuk koyun cinslerinin ıslahı İktısat Vekilliği, diğer şubelerde | bi ziraatin muhtelif şubele | € lah gayesilc çalışmak üzere| rlaştırmaştır. itü binalarının inşasma devam ktedir. Önümüzdeki senede: itibaren bu müçsseseler faaliyete baş kyacaktır. Bu lâboratuvar bir senedenberi mü Cehassıs Kadri Beyin riyasetinde (a-| Lâbo: e oldu lahı, tavuk ün cihan- da ve bilhassa tüyleri cihetile çok makbul olan Ankara tavşanlarının ye tiştirilmesi hususlarile iştigal edilmek tedir. âboratuvarda en cak merai sarfedilecek mesaidir. kadar takip edilen dilen legorn cinsinin kabiliyetinin tet ve teksirinin teminidir. kapanlı folluklarla edilen yerli tavuk- larımızı cinslere göre yumur talama kabiliyetleri tesbil lunmaktadır. Alınan, neticeler, tamamile tavuk- Tarımu hı hakkında verilen kara rın isabetihi meydana çıkarmıştı: Yüz tavuk üzeri; yapılan bu tet kik ve tecrübede üç tavuk senede 103 er ve diğerleri vasati olarak yetmi-| şer ve yirmisi de bir sene zarimda hiç yumurta yumurtlamamıştır. Halbuki mücssesede mevcut saf le, gorn cinsi tavuklar üzerinde altı ay- dan beri devam eden ve ayni şers! dairesinde cereyan ctmekte olan ne- ticcler bundan çok yüksek bulunmak tadır. Bunlardan altı ay zarfında va- larak 1330 yumurta alındığı an aşılmaktadır. Bu miktar vasatidir. 10 yumurta veren tavuklar da mev- cuttur ki aradaki fark pek bariz bu- lunmaktadır. Müessese yakında — inşasına başla- nacak olan tavuk yetiştirme ve islah itüsüne esas teşkil etmek Üzere saf ve yarım kan bir çok ta piliç ye- tiştirmiştir. Fenni surette ve kulüç- ka makinelerile yetiştirilen bu piliçle| iktarı halen 600 kadardır. Mücssese iki av sonra bunlar ara- sında da evsafı irkiyeyi nazaer dikka- te almak suretile yeni bir seçme ame liyesi yapacak Ve bunları da tefrik decektir. bir iki gündenberi vul mülâkatların neticesi beklenmektedir. Yenide bir iskandal vukuundan maktadır. arlar gi Izmir muhtelili karşı 3 ile mağlup olmuş İzmir, 11 (ALA spor kulubü ile Altaydal İ takımla milli ta pılan macl. Macarlar galip gelmişti Lâboratuvarı ihzart mesais Femni bir sütha açılacak ANKARA, (M Mektebinde tetkik ve lerine devam etmekte olan varlardan hayvan ıslah ve Tâboratuvarının faaliyet ve den bahsetmiştik. Bugün de âboratuvarından bahsedeceğ Bu lâboratuvarın mesai s: ları ihtiva etmektedir İ hassa eyi ve fenni peynir, Na mümaesil şeyleri yen halkımıza bun! mim etmek için ze: kette yavaş yavaş he ütten yapılan maddci tamimidir. Bundan başka da ni mesai memleket h: bunların verdikleri sütlerin tesbit ve t yapmaj yinidir. Lâboratuvar henüz tami şekkül etmiş bir vaziyette ve kendisine lâzım alât ve sene temin edileceği için met dilik ihzari mahiyettedir. Vekllik bu sene fenni bir tesisi için icabeden tahsisatı koyduğundan şehrimizde ($ süthane tesisi çok muhtemel hanenin bu sene tesis ve ll kük ederse lâboratavarın mi nişlemiş olacaktır. Maamafih halen ayni me$ zerinde ve küçük mikyastâ devam etmektedir. Mektepti sütlü ineklerin her gün verd miktarı tesbit ve bu sütl Laboratuvarın diğer mühim bir işi-| ; de koyun islah mesaisidir. Bu husus- ta merinos cinsinden istifade edilmek| tedir. Karaman koyunlarımızın yapa- gılarmı islah etmek gayesine varılı a çalışılmaktadır. Bunun için geçen sene mevcut sü- rüden tefrik edilmek suretile yeni) bir sürü teşkil edilerek faaliyete baş lanmıştır. aa seaaa nnn Nuhutlar kahveyeka- rıştırılıyor Ticaret borsası son günler- de İstanbul içinde sarfedilen yi- yeceğe ait eşya istatistiklerini tanzim ediyor. Bilhassa İstan - bulda sarfedilen un, nuhut, fa- ” , İ nök ye eşyası ayrı ayrı Ekmeklik ve sair hı hil olmak üzere sarfedi günde 3 bin çuvaldır. ne gelince İstanbulda £ çuval nuhut sarfedi. Bu miktarın ancak yemek, olarak kullan! üçte ikisi kavrularak