24 Nisan 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 5
Niliz tasarrruf cereyanının ilk neticesi kadınlarımız Iehınedır Muhabir mektupları : ili tasarrufun ba-| Dispanser! | Nafıa vekili şında kadın mı, tkek mi? İk muvaffaki- |Yetli netice adınlarındır... €ekler yerli ku- lara daha az et gösteriyor *& ve kadın terzilerin Aldıkları sipariş- eh Çıkan ilk neticeler.. —— “'3 tasarruf mücadelesinin ettiğini öğrenmek her eşyamızın başında bulunan ecnebi mamülâtı kumaşla- aşlar lehine rağbetten düşmesi, memleket iktısa- Hamma çok büyük bir kazanç teşkil edecektir. e Yerli kur 4, Mas ettiğimiz erkek terzil . * yekdiğerine taban tabana Vermektedirler. k terzinin dediği | lun ikin den biri diyor ki: A0 S0 tasarruf mücadelesi ğ “diktan sonra yerli kumaş | '“Me siparişatı ehemmi- | kim artmıştır. Yerli | m nişbeten ucuz ol- | Nr bu tağbette ehemm iyet | ti ami! mevkiindedir. Yer- | 'M siparişatı bir aralık u- İA Siparişat yekünümüzün aeliç Slisini — geçmekteydi ber” güne tezayüt eden bu Bi Son günlerde durmuş- LA DU dürgünlük, her şeyden €e yerli kumaş tacirlerinin lıınun arda fiatlere gayti K, İ nisbette zammiyatta bu g alarından tevellüt etmek- de | y V KEcnebi kumaşlarla yapılan lrr 60-70 liraya maloldu- yerli kumaşlardan ay- '—thıu 50-55 liraya malet- kabil olmaktadır.,, Beyoğlu - terzileri Diğer taraftan Beyoğlunun b ETzihanelerinden birinin Pu B ibrete lâyık malüma | *tmektedir: &« li Milit tasaruf mücadele- A sonra yerli kumaşla el irmak istiyen — bazı ilerimiz zuhur etti - Fa- r nihayet yüzde beşi etmezler. Bu rağbet- Yerli kumaşların - ecnebi kumaşlara nazaran h deıerıı olmasına de- €&tmez. Müşterilerimiz Ni- "'—ıkı.ı.mıır ve senelerden iştıkları ecnebi mamulâ- ih etmektedirler. Getir- terli kumaşlar maalesef öilemedi.,,. rımı erkekler mı?! n" Vaziyet ispat edıyor ki hilerimizin — refah seviyesi Sı,yn'k“k olan kısmı, orta T tabaka kadar tasarruf Bi riayet etmemekte- Hııbuı. asıl tasarrufa ri- Stmesi Jâzım — gelen ta- Yüksek tabakadır. _":ı. mukabil hanımları- Mit ve tahmin hilâfma, İl bahsinde erkeklerden *i gitmişlerdir. İşte, İs- terzilerinden biri diyor Be K Tasarruf mücadelesin- İ yerli kumaşlarla elbi- ka ekünümüzün yüzde Bue ” ?5 ( yerli malidir. Ev- h Erli malı olarak yalnız ““ $in kombinezonlar 18- 1Yordu..,. Yüzde 40 - 50 si L | » /| diyor ki: yerli kumaşların revacına noxa- halde merak edilmeğe değer. ler yerli kumaş istihlâkatı hak- zıt ve çok şayanı dikkat malü- nelerinden birinin sahibesi de '— Siparişatımızın yüzde 40-50 si yerli malından olmak- tadır. Türk müşterilerimiz u- mümiyetle — yerli malı kullan- maktadırlar. Ylrli kumaş giy- menin bir moda salgını kadar kuvvetli bir cereyan halini aldı ğını söyliyebilirim..,. Gör or ki kadın ve erkek hamiyeti arasındaki mukayese, milli tasarruf bahsinde kadın- larımızın lehine bir netice ver- | di. Türk tarihi Encümenin son za- manlardaki faaliyeti Türk tarih — encümeninin son faaliyeti hakkında — encü- men umumi kâtibi — müderris Hamit B. bir muharririmize şu izahatta bulunmuşlardır: —"“Tarih — encümeni mutat mesaisine devam etmekte ve senenin muayyen zamanlarında neşredilen Encümen mecmuası muntazaman çıkarılmaktadır. Encümen bu mecmuayı neş İrederken diğer taraftan kaymet | K bir eser daha eekardı. Bu ki-| tap İbni Emin Mahmut Ke- mal B. tarafından telif edildi. | İsmi"Son asır Türk şairleri”dir. | Bu eser “Şuara defterleri,, ni ik mal edecek ve devamı da ola- caktır. Encümen önümüzdeki sene |için mesai programını bugünler de hızır!ıyıf_ı.k!.ır Spor Dün Taksimde yapılan maçlar | Dün Taksim stadyomunda bazı müsabakalar yapılmıştır. İş bankası ve mükerrer si- göorta takımları arasındaki ma- çI 0-6 İş bankası kazanmıştır. Kasımpaşa — birici takımı Galatasaray ikinci takımını 0-2 yenmiştir. — Beşiktaşla — Ve- fa küçükleri —2-2 — berabere kalmışlardır. Galatasaray birin €i takımilePera arasındaki maç ta 0-0 berabere bitmiştia. Fe- nerbahçe birinci — takımı bire karşı 2 göolle İstanbulspora ga lip gelmiştir. &.. Yarmki mu.lır İstanbul Futbol Heyetinden: 25 Nisan 1930 cuma günü ya- pılacak lik maçları aşağıda ya- zılıdır. Fenerbahçe Stadında İkinci takımlar Beylerbeyi - Kasımpaşa Ey- ip saat 11. Hakem Suat B. Üsküdar - Altınordu Hilâl saat 12,15, Hakem Suat B. Birinci takımlar | | Yoğlunun en lüks terziha Bevlerbevi - Kasımpaşa Ey- Beyoğlu dispanseri- nin senelik- faaliyeti Cümhuriyet Halk Fırkasının açtığı Beyoğlu dispanseri ha- yırir faaliyeti günden güne ar- tırmaktadır. 1929 senesi zarfında bu dis- pansere 14072 hastâ müracaat etmiştir. Bunlardan (8900) ü kadın ve (5172) si erkektir ve içlerinden 1—15 yaşına kadar olan (1850) si erkek ve (2051) i kadın, 16-40 yaşma kadar olan - (2055) i er- kck (4478) i kadındır. 40 yaşın dan yukarı olanlar arasında (1267) si erkek, (2371) i kadm- dır. Kezalik müracaat eden hasta larm (3047) sini müslim erkek- ler, 5127 sini müslim kadınlar, 2125 ini gayri müslim erkekler ve 3779 unu gayri müslim kadın lar teşkil etmektedir. Hastalar içinde 5202 si dahi- li, 177 si ciğer veremi, 43 ü di- ğer verem musabini, 388 i hari- ci, 2232 si çocuk hastalıkları mu sabini, 1109 u kadın hastalıkları musabini, 28 i bevliye, 777 si a- sabiye, 323 ü cildiye, 17 si fren- gi, 96 sı belsoğukluğu, 716 sr ku lak ve burun, 1258 i göz hasta- larıdır. Bir sene zarfında (71) işiye çiçek aşısı yapılmış, 193 kanı muayene edilmiş, 62 kişinin dişleri tedavi edilmiş, 477 kişinin balgamı muayene edilmiş, 36 kişi röntgene gönde rilmiş, 240 kişiye de meccanen ilâç dağıtılmıştır. Tütün Müstahsile gazlı olarak verilecek Bağlarda hastalık mücadele sinde kullanılmak üzre Tütün inhisar idaresi tarafından bağ cılara ve diğer — müstahsile verilen tütün tozları ile kır- pıntıların bazı müstahsil tara- fından kalburdan geçirildiği ve küçük tütün parçalarını sigara yaparak içtikleri anlaşılmıştır. tozu 'Tütün inhisar idaresi bu hâl karşısında tütün tozları ile kır pıntıları müstahsile tevzi et- mek için bazı kayit ve şartlar vazetmiştir. Evvelce — Ziraat dairesine müracaat cden bağcı veya bahçesahibi aldığı bir tez kereyi Tütün inhisar idaresine götürerek yüzlerce kilo toz ve kırpıntı almakta idi. Müstah- sillerden bir kısmının — tozları enfiye — olarak kullandığı ve tütün kırpıntılarını da - sigara yaparak istimal ettiği anlaşı- lmca bunların nişadır mahlü- lüne batırıldıktan sonra müs- tahsile verilmesi muvafık gö- tülmüş ve alâkadarlara o şekil- de tebliğatta bulunulmuştur. İktisat Buna dair Vekâ- letinden mmtaka Ziraat müdür |" lüğüne bir emir gelmiş ve nişa dır mahlülü bulmık külfeti, mucip olacağından tozla rile kırpıntıların gaz ile mua- mele edilmesi ve ondan sonra müstahsile teslimi bildirilmiş- tir. Bu sene Manisa ve havali sindeki bağcılar için gerek İz- mir ve gerek Aydın vilâyeti tü- tün inhisar idarelerinden verile cek olan tütün tozları ile kırpın tıları bu şartla verilecektir. Ga- zın tedariki müstahsile ait bir meseledir. ip saat 13,30, hakem Suat B. Üsküdar - Altınordu Hilâi, saat 15,15, hakem Suat B. Taksim Stadyomunda İkinci takımlar Fenerbahçe - Beykoz, saat 12 Hakem Nüzhet B. Beşiktaş - Vefa saat 13,15, Hakem Nüzhet B. Birinci takımlar Fenerbahçe - Beykoz, saat 14,30, Hakem Kemal Halim B. Beşiktaş - Vefa saat — 16,15 lif nafia işleri hakkında âtide-| ki beyanatta bulunmuştur: zü su ve yüzü Samsun-Sıvas, demir yolunun inşasr karşılığı, 40 milyon da Samsun, rak verilmiştir. Recep Beyim çok mühim beyanatı Nafıa vekili Recep B. muhte “— 240 milyonluk kanun, yü Adapararı - Düzce - Bolu ve | Filyas - Ereğli Olmak üzere üç Mersin ve Ereğli limanlarile Amasra İnebolu ve Trabzon dalga kıran larmın yapılması karşılığı ola Bu tahsisat kanuna göre 12 senede sarfolunacaktır. Bunlar- dan su işlerine başladık. Su işleri Tekniği büyük olan su işle- rine ilk seneler çok para tahsi- si doğru olamıyacağı için geçir mekte olduğumuz seneyi 2 mil yona yakın bir tahsisatla kapa tıyoruz. Yeni bütçe senesinde de bu işlere takriben o kadar — para tahsis ediyoruz. Çok tecrübeli bir Holândalı su mütahassısının celbi kararı WNafıa Vekili Recep Bey geçen hafta Heyeti Vekileden çıkmıştır. Bu sene zarfında Ankara ci- varında senede 10 milyon metre mikâbı su toplayabilecek — bir baraj inşası, mukarrerdir. Ankara ovasının sulanması için 12, İzmir su mıntakasmda, Bürhaniye ve civarında bazı kanallerin ıslahı için 2, Ergene ve*Simavın tahribatını menet- mek için, Aksaray — kanalları mıntakasının tevsii için, Konya Cumra miıntakasında eski tesi- satın fenni eksikliklerini tamam lamak, ana kanallara yeni ka- nallar bağlamak için — yer yer müteferrik ve peşin faide veren işler görülmüştür. Şimendüfer hatlarımız Başlanmış demiryolları va- rilmak istenen hedeflerine, çi- zilen programları takip ederek, durmadan gidiyorlar. Önümüzdeki mali sene için- de biribirini takiben — Sıvasa, Çankırıya (Kütahyadan) Balı- kesire, Cenuptan Malatyaya va racağız, Diğer işler yollarında ilerliyecektir. Yukarıda söylediğim kanun da zikri geçen üç demir yolu i- çin başlanmak zamanını ifade edebilecek vaziyette değilim. Bu işlere mümkün olduğu ka- dar çabuk başlamak imkânları üzerinde çalışmaktayız. Erganiye gidecek cenup hat- tımız ilerledikçe Mersin Hmanı- nn ve kömür ihracatımızı kola ylaştıracak Ereğli limanının in) şalarımna bir an evvel başlamak mukarrerdir, Şoseler ve köprüler Kara yolu işlerimizi sene çıkan şose ve köprüler ka- nunu tanzim etmiştir. Vilâyetler yol işleri bu kanu na göre üçer senelik program-| lara bağlanıyor. Bu sene vazife- lerini bitiren Vilâyet — umumi meclislerinin program teklifleri ve yol bütçeleri biribiri ardın-| dan gelmektedir. Wekâletin büyük köprüler ü- zerinde ilk senelik çalışış tarzı ayni müzakerelerle tesbit edile rek vekiller heyeti kararına bağ lanmıştı. Şimdi bu ana - işlerin, gecen | | Babakatili Tüyler ürpertici bir cinayet Ağırceza mahkemesi mü- him bir cinayet davası rüyet et mektedir. Vak'a mühim oldu ğu kadar tüyler — ürpertici bir şekilde ika edilmiştir. Hüdise şudur: Ahmet Şilede oturur. Baba- sı Murat Efendi ile aralarında çıkan bir münaferet yüzünden bir akşam odun kestikleri bal- ta ile öldürüyor. Baba katili bu müthiş cinayetini mahkeme huzurunda inkâr — ettiği halde ilk tahkikatı idare eden müstan tiğe en ince teferrüatına kadar anlatmıştır. Maznunun — tahki- kat sırasında itirafı şöyledir: — Babamı ben vurdum. Çü- nkü eve nikâhsız karı almıştı Bana onun yanmda hakaret ediyordu. Ondan evvel evden çıktım. Yanımda odun kestiğ- im balta vardı. Yolun dönemeç yerindeki çalıların arkasında mevki aldım. Bir az sonra ba- bam atınm Üstünde — göründü. 'Tam önümden geçerken balta- nn tersile vurdum. Yere düş- tü. Öldürdükten sonra sürükli- yerek çayın içine yatırdım,,.. Jandarma, cesedi uzun za- | manlar aradığı halde bulama- mış ve nihayet katil Ahmedin muavenetini istemek zarureti hâsıl olmuştu. Müstantik baba katilini ce- mucibince idamı talebile ağır- cezaya sevketmiştir. Dava, ba- zı şahitlerin celbi için talik edil di. Zeytınler Bandırma tacirleri kuşlardan müşteki Rusyaya ihracat meselesi uzun zaman şikâyetleri "rducip olmuş, Rus Ticaret mümessilli- ği ile Arkos şirketinin yaptığı ihracat, tüccarlarımızdan — bir kısmının şikâyetlerini dindir- mişti. Fakat Bandırma ticaret odasından İzmir mıntaka - tica- ret müdürlüğüne mühim bir tahrirat gelmiştir. Bu tahrirata nazaran hu sene Bandırma ve Erdek dahilinden Rusyaya ih- raç edileceği haber verilen zey- tin taneleri elân ihraç olunma- mıştır. Bir çok müstahsiller mü him miktarda para sarfederek ve Bankalarda faizle para ala- rak Rusyaya sevk ve ihraç edil mek üzre 63 bin kilo zeytin ta- nesi hazırlamışlardır. Rusların bu malları iade et- memesi için zeytin taneleri bü- yük bir dikkat ve itina ile, te- miz bir sürette hazırlanan zey- tin taneleri fıçılara basılmıştır. Fakat Mudanya, Edremit — ve Ayvalık havalisinden külliyetli miktarda zeytin tanesi ihracatı yapıldığı halde — Bandırma ve Erdek havalisinden hiç alınma mıştır. Bu hal müstahsili müş- kül vaziyete sokmuştur. İzmir mıntaka ticaret müdürlüğü; bu, mühim mesele hakkında İktı- sat vekâletinin dikkat nazarımı celbedeceği gibi Rusyaya ihra- catla meşgul olan şirketler nez dinde de teşebbüste bulunacak- tır. Yeni bir lâyiha t hazırlanıyor Ancak bu tatbikat için şose |köprüler kanununun ilk tecrübe İsenesinin verdiği yol vergisi tahsilâtı neticelerine göre bir taahhüt kanunu çıkarmak mec- buriyetindeyiz. Bu kanunu hazırladım ve en İihtiyatlı yol vergisi verimi he- (|saplarına dayanarak bir miktar tesbit ettim, Geçen hafta Mali- ye vekili ile de konuşarak, hem kanunun metninde, hem hesap- larda mutabık kaldık. Nafiaya milli şoseler ve köprüler için 55) milyon liralık taahhüde giriş-| mek salâhiyetini veren bu ka- nun lâyihası önümüzdeki hafta tatbikatına takaddüm eden gün Hakem Sait Selâhattin B. lerdeyiz, Vekiller heyetinin İve kabulüne arzedilecektir. za kanununun 450 nci maddesi | Çankırıda | bir tetkik Çankırı şimendifer siyase- tinden en büyük istifadeyi temin etmiştir ; Güzel Kastamoni'den bir manzara Çankırı, (Milliyet) — Eski bir eyalet merkezi bulunan Çan kırı vilâyetinin Çerkeş ve Ilgaz isimli iki kazası ve yüz bine ya kın nüfusu vardır. Maari> Merkezinde muhtelit orta ve kazalarında tam - teşekküllü ilk mektepleri bulunan vilâyet da- hilinde 127 dersane ve dört bi- ni kadın olmak üzere yedi bin |talebesi bulunan millet mektep leri de şayanı takdir bir tarzda İçalışmaktadır. Geçen sene bu mekteplerden mezun olan iki bin talebe ayrıca bu dersanele- rin (B.) kısmma devam etmek-| ? tedirler. Belediyenin faaliyeti Harici manzarası itibarile ilk nazarda insana kasvetli görü- nen şehir, içinde yeni istasiyon ve mahalleleri arasın- dan pek yakından ı:çıcek şi- medifer ve çâyın iki kenarma pılan güzel binaları ile yakın| tide Türk vatanına yeni bir| mâmure olarak ilâve edilmiş o- lacaktır. Belediye şehrin haritasını yaptırmış ve plânını da ikmal etmek üzeredir. Şimdiden şehre ir çok masraflar ile isâl edilen suya ait tesisat ikmal edilmi: ve istihsal olunan elektrik i de şehrin tenviri de imkân dahi line girmiştir. Belediye reisi Sa it Bey tecrübeli ve çok değerli bir zattır. Giriştiği büyük işte muvaffakıyet dileriz. | Türkocağı ve Spor | Bütün hayırlı in şubelerine malik olan Çankırı- da Türkocağı iyi eller idaresin- de çalışmaktadır. Ocak tarafın- dan tesis edilen sinema da hal- kın bu ihtiyacını temin etmekte dir. Gençleri spora alıştırmak için lâzım gelen teşvikat yapılmış| İve muktezi bütün tertibat naza- rTı dikkate alınarak harekete ge- çilmiştir. ği Eski ve tanınmış - bir sport- men olan Vali Âdil Beyefendi ile ocağın kıymetli reisi Kemal | yapılan | ni Beyin himmetleri Çankırıyı bu noktadan da mücavir vilâyetle- re tefevvuk ettirmek üzeredir, İktısadi vaziyet Bir kaç seneden beri devam, eden kuraklıktan muztarıp vi- Tâyet halkı şimendifer inşaatın- da çalışmak suretile bu sıkıntı senelerini atlatmıştır. Bu sene zeriyat geçen senele- re nisbetle bir misli fazladır. Havalar şimdiye kadar müsait| gittiğinden büyük bir bereket| , beklenıyor. Hayvanat sayısı ılı eski senelere nııııın fazladır. Vilâyet mıduılzrl itibarile çok zengindir. Bilhassa Zongul dak kömür madenleri ile sıkı bir al bulunan kömür ma- /denleri de Bayraklı nahiyesi da hilinde arzın yüzüne kadar çık- 'mış bulunuyorlar. Ziraat Banka sının vilâyet dahilinde köylüye liravı mütecavizdir. müzakere| yaptığı yardım iki yüz elli bin| doğru sürüklendiği zannolı #ühkümet konağı Başka banka olmadığından| ticarette kredi buhranı mevcut tur. Bu yüzden murabahacılar iş adamlarını iflâs ettirerek ak- la hayret verecek faizler iste- mektç ve almaktadırlar. Buna yegâne çare İş Bankasının bul muhitile alâkadar olmasıdır. Bühassa Cümhuriyet hükümeti muvaffak olmuş şimendiferi siyasetinden en büyük istifade yi idrak etmiş bulunan bu vilâ- yete milli bankanın bir şube aç ması ve madenleri ile alâkadar | olması bu mustahsil muhiti baş tan başa canlandıracaktır. Sihhat ve zabita işleri Memleket dahilinde müstevi” bir hastalık yoktur. Asayiş ise Se gul olduğundan pnüıi meşgu edecek hiç bir hâdise yoktur. Ahvali umumiye Kadim bir vilâyet merkezi b lunan Çankırının bugünkü mül ki taksimatı çok noksan ve dar dır. Iİlgaz ve Kızılırmak bu vi lâyete tabiatin çizdiği hudutlar dır. Şimdilik Çoruma mülhak bu lunan İskilip kazasının köyleri ve bizzat kaza merkezi iktısi den Çankırıya merbut bulunmn sından bu kazanın Çankırıy raptı suretile ahalisinin bizze müracaatleri ile tezahür. ede arzularının temini zaruaridir. K lecik ile diğer bazı kazaların d bu çerçeve dahiline girmesi ço şayanı temennii Dairei intihabiyeleri ile çe candan ve baştan alâkadar bi lunan vilâyet mebuslarınım t hususta muvaffakıyetleri hen şehrilerinin — kalbinde esast mevcut minnet ve şükran hise ni bir kat daha artıracaktır. — HAYDAF —— he- Hava epi soğudu Havaların serinliği devam diyoın Dün, Kandilli rasathan sinin ifadesine göre havanın sınması İâzım gelirken harar düşüklüğünü muhafaza etmi Ruıthını. havalarda bir yri tabiilik olmadığını, bir (i ıüı sonra havanın düzeleceği söylemektedir. Serseri torpil bulunama Karadeniz boğazı haricinı dolaşan serseri torpil, Hman |daresinin taharriyatına rağm tekrar görülmemiştir. Torpil cereyanlarla aksi istikametle makta-d- HLT l
