28 Mart 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

CAĞ G AU f- ;Sadraza e üezelye : Yercüme ve Ikibas bakkı mahizadur 93 — min muskasl çıay 'Sait Halim Paşa Alman sefi- 1 * c ç rinin mektubunu nasıl saklıyordu ?.. *Amiral kimin emrinde? - Osmanlı devle- “Hinin kasalarında 10 para yok.. - Sul i ğ t n TT a L - ös'lei Almanlar, her arzularına mün * kat olan Enver Paşaya istedik- 4 lerini yaptırıyorlar. Fakat Ce- E mal Paşanın müdahalesini iste £€ miyorlar. 24 Eylülde Bahriye donanması $ kumandanıSouchon paşa arasın b da geçen bir Ami © ral “ben yalnız Alman karar- ! gâhı umumisinin emrine tabi- 4 im,, demekten çekinmiyor. Hal ş- buki Enver Paşa da donanma- oyı çıkarmak — hu- " susunda ısrar ediyor. Harp ka- binesinin 27 Eylül içti. # “Rus donanması Karadenizde 4 dolaşıyor. Bizimki de beheme- hal çıkmalı,, diyor. Bu iddiaya Talât Bey bile mümaşat etmi- yor. Ondan evvel Amiral (Sou- €hon) un vaziyetinin takarrür ettirilmesi lâzım geldiğine ka- rar veriliyor. Bu gayri tabil ve tehlikeli va ziyete nihayet vermek için Sad razam Almanya sefirile görü- şüyor, ve Baron Wangenheim 29 Eylül tarihli gayet mahrem bir mektupla hakiki vaziyeti Al manların nasıl telâkki ettikleri ni izahtan sonra güya teminat Ş veriyor. Sait Halim Paşanm harp teh likesine karşı bir muska gibi Sa $ daret kasasında sakladığı bu ve * sika hem müphem ve hem mâ- nidar kaçamaklı söz söylemek hususunda bir şah eser - olarak gösterilebilir. Almanya sefiri mektubunun başlangıcında, kendi kullandığı tabirle, “Monsieur Souchon,un burada müttefik bir devletin bahri kuvvetleri kumandanı sı- fatile bulunduğu Osmanlı Bah- riye Nezaretinden doğrudan doğruya emir alamıya: - zaheve Cemal Paşanın, Amiral tarafından bu cihet kendisine söylendiği vakit, şayet Osman- lı hükümeti Amiralin bu noktai nazarını kabul ederse, bahri kuvvetlerinin istimalini kayıt eft hikâye ettikten sonra söze şöy- le devam eder; “Gemiler siyasi sebeplerden dolayı Osmanlı donanmasından da bu hal hukukan kurmandan- larmın Osmanlı makamları (An toritös) ile münasebatmın ma- hiyetini değiştiremez.., “Mü (Souchon) un elin- deki salâhiyetleri suiüstimal e- derek Osmanlı donanmasını me mafii Osmaniye ile telif edile- miyecek gayeler için kullanahi- leceği endişesine gelince: Bedi- hidir ki Alman filosu kümanda nı, bu sıfatla doğrudan doğru- Ya Hasmetlü Almanya Kayser'- ve şartsız Amirale teslim etmiş | olacağı endişesini izhar ettiğini madut gibi telâkki olunuyorsa | kast nasıl hazırlanıyordu? - Ilk 2 milyon Uralık külçe.. Umumt harp esnasında Almanyaya esir düşen Rus ordusundaki müslüman efradın namına Almanlar larafından yapılan abide İnin emrinde kalmakla beraber, hareketini hükümetlerimizi bir ittifak muahedesi imzalamağa sevkeden siyast esbaba tevfik eylemek mecburiyetindedir.,, “Müsyü Souchon'un benim muvafakatim — olmaksızın Os. manlı hükümetinin mes'uliyeti- ni istilzam edecek hiç bir teşeb büste bulunmuyacağımı ve be- nim de bu hususta, ittifak mu- ahedesinin ruhuna ve gayesine tevfikan, evvelemirde, zati fa- himanelerile istişare ve itilâl e- d':cığin'll katiyen temin ede- rim.,, Şüphesiz dikkat edilmiştir ki Almanya sefirinin “Amiralin ha reketini iki hükümeti bir ittifak muahedesi imzalamağa sevke- den siyast sebeplere tevfik ede- ceğini,, söylemesi, daha doğ- ru bir tabirle evvelden haber vermesi pek mânidardır. Ve bi raz aşağıda mezkür “ittifak mu ahedesinin ruhundan ve gaye- sinden,, bahsetmesi de Osmanlı |hükmetinin ittifakın ruhuna ria | yet etmediği hakkında serzeniş li bir imadır. Kendi kanaatince iki taraf hükümdarlarının tas- dik ve imzalarile taati edilmiş bulunan muahede ahkâmma ri- ıyz:efıetmiyenlere karşı Alman- ya sefiri kaçamaklı bir mektup altma attığı imzaya ne derece- ye kadar riayet edebilirdi? Saj Halim Paşanın fikrine böyle bir sual varit olmuyor! Hatta bu garip vesikayı ökurken, zihnin- noktası bile peyda olmuyor: Haydi Amiral Souchon iki Al. marn gemisinin kumandanı &rfa- tile doğrudan doğruya Kayser Hazretlerinin emri altında bu- |lunsun; fakat, o tarihte, dört beş haftadanberi bütün Osman |lı donanmasının da kumandanı |bulünuyordu. Bu hal Amiralin (bukukf vaziyetini değiştirme- mişmiydi?! (Devamı var) —— —e —— İsviçrede Komünistlere karşı BERNE, 26. A. A. — Tessin ve Saint - Gall kantonlarında gayri kanuni bir istihbarat ser- visinin mevcut olduğu meyda- |na çıkarılması üzerine federal meclisi 8 İtalyan komünistini hudut haricine çıkarmıştır. Mezkür meclis, 30 Martta Zu rich'de yapılacak Kızılgün ko- münist nümayişlerine iştirak et mek arzusunda bulunan ecnehi komünistlerin İsviçreye girme- lerini menetmiştir, BERNE, 26. A. A. — İsviçre telgraf Ajansı bildiriyor: Ahi- 'ren meydana çıkarılan gayri ka nunt istihbarat meselesi hakkın HARİÇTEN ALD MİLLİYET — CUMa y8 MART lĞ_lMlZ D93U HABERLER Fransa da Young plânıg tasdik ediyor Radikal sosyalistler de planı tasdika kararı verdiler bin tasfiyesi Young planı tasdik ediliyor Young plânı umumi harpten sonra galiplerle mağlup Alma- nya arasındaki tamirat mescle- sini nihayet halletmiştir. Bu plânıri bir senedenberi — evvelâ tanzim, sonra tadil ve nihayet şimdi de tastiki dolayisile ken- finden ne kadar çok bahsettir- diğini söylemeğe lüzum yoktur. Bundan evel galiplerle Al- manya arasında 924 te Daves plânı yapılmıştı. Bu plân Al- manyanın bir tâkım varidat menbalarına vaziyet ederek bor çluyu tediyata mecbur ediyor- du. Halbuki Young plânı yapı- lirken Almanyanın — tediyatını carileştirmek” tarzı kabul e- |dildi. Bu sürette Almanyanın İtediyatta 'bulunması kendi ma |K menafii sırasma sokulmuş ol Almanya Young plânını tas- tik etmiştir, umumi harptenberi sürüklenen mesail artık tasfi- ye ediliyor demektir. Şimdi İPransız parlâmentosu da tastik etmek üzredir. Mebusan - mali- ye enctimeni plânı kabul etti. Sosyalistler de kabul etmişler- dir. Radikal sosyalistler de ka- bul ettiklerine göre Tardieu hükümeti plânım kabulünde müşkilâta oğramıyacaktır. Dün buna dair gelen telgraf şudur: PARİS, 26. A. A. — Mebusan meclisi radikal sosyalist grupu Young İl reye karşı 33 rey ile Young |plânımın tasdikine karar vermiş YN Hindi Çini vukuatı PARİS, 26. A A.— Ayan meclisinde Yenbay vukuatma telmih eden maliye encümeni İmazbata mubartiri. M. Lebrun |Hindi çini milletinin kâffesinin |bu isyanlara düşman olduğunu | |bevan etmiştir. Mamafi, bazı |tedbirler ittihazr bilhassa mü- | lerimlerin adilâne bir surette ce |zalandırılması, yerli askerlerin | de daha mühim bir istifham | kadroya ithali hususunun ten- | fırkalar arasında en — esaslı bir siki ve yerli ahaliye idare husu sunda kendilerini daha vasi mi | kyasta temsil edebilmelerine medar olacak realist bir siya- set takibi elzemdir. Hatip neti- ce olarak Hindi Çini müdafaa- sınm temin edilmiş olduğunu söylemiştir. (Hindi Çint de geçenlerde çıkan isyan harekâtı komünist | tahrikâtına atfediliyordu. Fa-| kat tahrikâtta bulunanlar verli | ehalinin bazı haklarının Fran- sız idaresince - kabulününden başka bir şev istemediklerini sövlüvorlar. Geçen gün Pariste Hindi Cinfden gelen bir takrm İmunzam tahsisat almasına dair M. Hemilerson Ingilterede Mısır heyeti LONDA, 26. A. A. — Mısır başvekilinin riyaseti altında bu lunmakta olan Mısır heyeti İn- giltere- Mısir muahedesi hak- kında müzakeratta bulnmak üz- re buraya gelmiştir. M. Hender son heyete beyanı hoşamedi c deceği sırada bir takım Misır talebesi üzerlerinde “İngiliz Mı sır muhadeneti ancak Mısırın istiklâline istinat edebilir. Ya- şasın Mısır ve Sudan istiklâli” cümleleri yazılı bulunan bayrak ları hâmil oldukları halde Na- has Paşayı alkışlamaktalar idi. M. Britand da ayni trenle Lon draya gelmiştir. Amerikada intıba VASHİNGTON, 26. A, A. — Buradaki gayri resmi umumi intıba M. Stimson'a bahri kon- feransta salâhiyeti kâmile ile hareket etmesi için mezuniyet verilmiş olduğu ve M. Hoover | in mümaileyfi tarafından itti- haz edilecek hertürlü karara muzaheret edeceği merkezinde- dir. Hükümetin maruz olduğu en büyük müşkil Hearst grupu matbuatı tarafından konferans âleyhinde Amerikanın her tara fında yapılmakta olan şiddetli tahrikâttır. Lehistanda Yeni kabine VARŞOVA, 27. A. A. — Ma reşal Pilsudski'nin kardeşi M. Jean Pilsudski yeni kabineyi teşkile memur edilmiştir. (Bu seferki buhran uzun sür- dü, Şimdiye kâdar yapılan te- şebbüsat neticesinde kabineyi teşkil vazifesini ne M. Bartel, , ne de M. Szymanski ikmal e- dememişlerdir. Bizzat mareşal Pilsudski böyle bir vazifeyi ka- bul etmemektedir. Hükümetle ihtilâf şudur: Hükümetin Dict meclisine sormadan bir takım bir kanun vardır. n ilga si isteniyor. Leh Diet meclisin de pek çok fırka vardır. Mare- şal Pilsıxiski kabineye girmek için fırkaların hükümet idaresi- ne karışmamasmı ve meclisin: | altı ay toplanmamasını ileri sürmüştür. Bu telgraftan anla- | şılıyor ki kabineyi mareşalin bi | raderi teşkil edecektir.) Afkanunu PARİS, 27. A A. — Ayan ;talebenin bizzat reiıı'cüm_hlır meclisi kavanin encümeni hü- M. Doumerg huzurunda Hindi 'kümetçe tanzim edilmiş olan Çint talebesi için yapılan yur-/ ummumi af lâyihasını tetkik et- dun küşat merasiminde yaptık |miştir, ::nîş:n'?]uy“ pek manidar ol- Müdafaa bütçesi —— da federal meclisi ile cereyan | PARİS,27. A.A.— Ayan etmekte olan siyasi müzakerat | Meelisi bütçenin müzakeresine |Sain-Gall ve Lausanne İtalyan | İ€vam etmiş ve harbiye bütçe- konsoloslarınım bu hususta oy- | SİTİ kabul eylemiştir. Bu bütçe- | ,namış oldukları role dair bu-|Nin tetkiki esnasında harbiye lunmaktadır. — Filhakika, mez- |nazırı M. Majino yeni ordunun ikür servisin telleri iki konsolo | Böreceği hizmetin ve vazifenin sun evlerine müntehi bulunmak | sırf tedafili bir mahiyette oldu- ta idi. Bunu söylemiştir. Kuıı[eransm Son safha ——cerem — Neticeyi anlamak yakın Londra konferansında İtalya- Fransa arasındaki — ihtilâf hal- ledilemedi. İtalya, Fransa ile bahri müsavat istiyor. Fransa bunu kendi —aleyhine bulu- yor. Çünikü İtalyanın müsava- tını kabul ederse kendisinin Akdenizde zaif kalmış olacağı- nı düşünyor. İtalya şimdiye ka dar ne kadar donanmaya ihti- yacı olduğunu rakamlarla an- latmadı. Fransa kendi noktai nazarından fedakârlık ik mek içinancak Akdenizde bir emniyet misaki aktini istiyor. Fakat buna da İngiltere ile A- merika yaklaşmıyor. Aşağı tel- graf konferansın son vaziyetini gösteriyor. Bu vaziyet bir keli- me ile şudur: durgun!... LONDRA, 27. A. A. — M. Bri and Fransanın Akdenizde em- niyet ve selâmeti temin edecek bir usul vaz'ı husutundaki arzu suna müteallik düşüncelerini izah etmek üzre bu sabah M. Henderson'u ziyaret etmiştir. Fransız - İtalyan metalibi a- rasmdaki ayrılığın müntehi ol- duğu çıkmazdan kurtulmak için muayyen ve kat'i rakkamlara müstenit bir tesviye sureti bul- mak üzre yapılanı teşebbüsler temamile neticesiz kalmıştır. Müzakerelerin neticesi İngilte- re ve ÂAmerikanın emniyet ve ; selâmet hakkında yapmağa ha- zır. bulundukları tekliflerden Fransanm ne dereceye kadar memnun kalacağının anlaşıl- masile taayyün edecektir. İngiltere ile Am&rikanım ha- reket tarzlarımda-. bir değişik- Hk olmadığı salâhiyettar ma- hafilde beyan edilmektedir. .*”.. TAşağıki iki telgraf konfe- Tansı inkitadan kurtarmak için yapılan teşebbüsler hakkında gelen son haberlerdir. Fakat bü haherler bir Paris gazetesinin verdiği haberle diğer bir riva- yettenileri geçmiyor. Malüm olan bir şey varsa o da Ameri- kanm bir taahhüdü ihtiva ede- cek herhangi bir itilâfa girmi- yeceğidir. İstişare misaki de- nen şey itilâfa dahil bir devlet bir tecavüze oğrarsa diğerleri- min almacak tedbir. hakkında müstereken görüşmeleridir. Fa kat bu şekilde Fransa kendini kâfi bir emniyette görmüyor. Netice: bahti konferaı mevcut müşkilâta rağmen taa oğrayacağımı söylemek şi dilik doğru olmaz.) PARİS, 27, ALA. — Petit Parisien gazetesine nazaran A- merikanm fikri konferansa işti- rak etmiş olan devletler arasın da İngiltereyi tatmin edecek ve onun Akdeniz ve Avrupa sula- tının emniselâmetine ait misa- a iştirak etmesine mtisaade bahşolacak bir iştişare misakı- nm akdi merkezinde olduğu söylenmektedir. Bundan sonra Amerika hariç olmak üzre Avrupa devletleri arasında ikinci bir misak akdi için müzakerata girişilecek ve bu misakm gayesi — teslihatın tahdidi değil, tenkisi — olacak- tır. Bu da bir rivayet LONDRA,27. A. A, — İngi- liz veAmerikan murahhas heye tlerinin konferansa verdikleri yeni projenin iki misak akdini tazammun ettiği söyleniyor. Bunlardan birinctsi Amerika da dahil olduğu halde beş büyük bahrt devlet arasında aktedile- cek bir isştişare misakından, ikincisi Avrupa milletleri ara- ada aktolunacak bir emniyet ve selâmet misakindan ibaret |de Dahitiye Belediye kanununun mecliste müzakeresi Ağaoğlu Ahmet Beyin tenkidatı vE & . ç vaziyet,, etralın ANKARA * 27. (Milliyet) — Me elis içtimamda belediye — lâyihasının müzakeresine devam etti. Lâyihanın 533 üncü maddesinin 6 ıncı fıkrası e- hemmiyetli münakaşatı mucip oldu. Bu tıkraya göre belediye meclisinin kanünen muayyen olan içtimaatı adi- ye ve fevkalâde haricinde veya ka- funen muayyen yerinden — gayri bir mevkide veya siyasiyata dair müz keratla iştigal veya temenniyatı si- yasiye — uar ederse dahiliye vekâle- tinin Üzerine ve icra vekilleri heyetinin karariyle ve kantinen uh- desine mürettep vezaifi miadı kanu-' nisi zarfında ifadan imtina eder ve keyfiyet meclise mevdu işleri sekte-' ye ve taahhüre uğratırsa — dahiliye vekâletinin iş'arı ve şurayı devletin kararı üzerine meclisin fesh edileceği ne ve belediye azalıkları birer suret le inhilal ederek yedek aza bulun- mamak dolayisile azayi mevcude mik tarı ddedi Mürettebenin yarısıdan daha az kalırsa bu vaziyet karşısında Mulhakat belediyeleri için valinin ve vilâyet merkezindeki belediyeler i- Vekâletinin - emrile yenide: ileri, selâhiyetlerini istimal ikdirde — dahiliye vekâ.' letine malâmat verecekleri ve bu tak- dirde nihayet ay zarlında intihap e- dilecek olan yeni meclisin caki mec- listen bakiyye kaları” müddeti ikmal edeceğine dairdi. Ağa oğlu Ahmet — B. söz âlarak kürsiye geldi belediye işlerinin feşih selâhiyetinin Hükümete verilmemi Gazetelere primlerin mıktarı ANKARA, 27 (Telefonla) — Gazetelere verilecek prim nununa merbut cetvele göre primler şu suretle tevzi tır: Rotatif makinelerde basılan gazetelere 1929 da 7000, 930 525S0, 931 de 3500. Düz makinedi lerden 4765 santim büyüklüğünde olanlara: 929 da 2200, da 1550, 931 de 1150 lira verilecektir. 4056 santim büyüklüğünde olan gazetelere 929 da | 930 da 1350, 931 de 900 lira. Daha küçük kıtada dört #ahifelik gazeteler için 929 da 930 da 450, 931 de iki yüz lira verilecektir.Haftada bir çıkati| zetelere kıtalarına nazaran altıda bir, iki defa çıkanlara üç defa çıkanlara da nısıf nisbetinde çıkan gazetelere sınıflarına göre Kazanç vergisinde ANKARA, 27 (Telefonla) — Maliye müfettişleri | di y SKi K | da münakaşalar —— esasını müdafa ederek — bu fi tadilini talep etti a Dabiliye vekili fıkrayi etti bu selâhiyetin verilmesiz dali olduğunu izah eyledi ve d Eşhasın kanaati siyasiyelerini Bi etmeleri bir cürüm teşbil eti mokrasinin en büyük esaslartı ri de budur. Fakat bir belediy€? clisi bir camladır. Eğer bu cami selâ Cümhüriyet — âleyhin bir BŞ verirse bu bir cürümdür. Bu bir dakika duramaz, Nafia encümeni reisi Ethem İ Za oğlu Ahmet B. in mütaldı kit ctti ve Havaiyat feraziya kit geçirmiyelim, dedi. Ağa oğlu Ahmet B. yerindeti kırdı: Sen onu affedersin sö) lerim bavaiyat değil, belki tir, Celâl Şahir B. bu fıkra içiği tavastıt bir formül — bulunm zumu hakkında beyanatta b Ağa oğlu Ahmet B.: Ben le yüksek idare memurlarını (S etmek maksadını gütmedim. |» olüyor ki yarın bu kürsüden ümleri alâkadar edecek — bir v allimleri tahkir ediyorsun ler. Bu zihniyet —ile burada söz söylemek imkâni olmü, ı Nazariyat bir memlekette 1 olmaldır ki, hayat adamları i dan ilham alsınlar. Mazbar MÜĞ | Nazariyata hörmetkâriz. Zaten # ( riyat ameliyattan çıkar hka Firkanın tadilini istiyeri takrilet f & dedilmiştir. t b verilecek : n & d k. olun & ra H le absılan dört sahifelik m be bi m şe m hi eli ni verilecektir. İki ge le 30 noksan verilecektili tı yapılacak tadilâ heyeti umumiye halinde Cumartesi günü toplanacaktır. İçti da Kazanç vergisi kanununda yapılacak tadilât gö Dayinler dün gittiler ( Birinci sahifeden mabat ) Resmi ANKARA, 27 (A.A) — Resmi tebliğ: Hamillerin vekilleri, vaziyet üzerine Maliye vekili Beyı nin muavenetlerile giriştikleri tetkiki bitirmişlerdir. En $: ne bir surette noktai nazar taatisinden sonra hamil vekillet cereyan halinde bulunan müzakerattan alâkadarları habeı mek üzere Fransaya avdetlerinin faydalı olduğuna hükı iştir. mlıtı&ıl, 21 (A.A) — Osmanlı borçları hamiller vekil vefmiden atideki möşredilmiştir: Dayinler vekilleri, Maliye vekili Beyefendi Hazretl venetlerile vaziyet hakkında girişmiş oldukları tetkikatı etmişlerdir. Samimi surette icra edilen noktaj nazar teatisini dayinler vekillerinin alâkadarlara cereyan etmekte olan rat hakkında izahat ve malümat faydalı görülmüştür. olacaktır. Amerika bu ikinci misaka iştirak etmiyecektir. Bu iki misak sayesinde kon- feransın teslihatı tahditten iba- ret olan hakiki gayesine var- makla kalmayıp teslihatın azal tılması neticesini dahi elde ede ceği söyleniyor. Amerika - Japonya TOKYO, 27. A. A. — Ame- rikanın bahri tekliflerini müza kere etmek üzre bugün toplan- tebliğ vermek üzere Fransaya rasında bir muahede akti dir. Fakat bunun için Amı İrlar bugün mevcut olan , saffr harp gemilerinin ten cıkarılmasını istivo — n sen e Italyada zelzele MESSİNA, 27. A. A. lien adalarında müteaddi zeleler olmuştur. Bazı y evler yıkılmış ve bir seler yaralanmıştır. ğ t ve muavenet ti A alınmıştır. Romanya - Almı BÜKREŞ,27. A.A.—Ü teler, Romanya ile a ile 115) TcI cmföyrdldlü Üğllisin arasında cereyan — edeti İlali; di müzakerelerin inkitaf |dığını yazmaktadır. ANCAK “EKSANTYA” vapurile N? (Amerikân teklifi; bes devlet| n oAi Underwool arasında bir itilâf elde edilmez| — Kâatçılık de konferans dağılacak - olursa | keti Teleton Amerika-İngiltere Tavonva a- ması mükarrer bulunan kabine bazı dahili meseleler zuhur et- mesi üzerine içtimamı tehir et- miştir. Söylendiğine göre, bahriye erkânı harbiyei umumiye reisi Amnerikan tekliflerinin kabulü- ne şiddetle muarızdır. Amerika ya verilecek cevabın önümüzde ki haftadan evel hazırlanmama sı muhtemeldir. matbaacılık Beyoğlu 1761 (Gö