3 Mart 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

ı itilâfname sılâh giliz gazetesinde okun- göre, İrak ve Hicaz % li Sir Francis Hump- t'ı de hazır bulunmuştur. "i Suud İngiliz gemisine ge- ten yanında 150 de «ihvan» i Vehabi kuvveti bulunmuş- * İran körfezinde sahilden j mil uzakta bulunarak bu su- Me çöva bitaraf bir ada teş- etmiş olan Lüpi inesi! irken her iki Acap kralı bi- " İngiliz vapuruna binmiş bu- yorlandı, İbni Suud gelir- bindiği ufak vapura üzerin- t de lar arasındaki mülâkat sa- olmuş, nutuklar söylen- « Feysal iki taraf arasın- eski hüsümeti artık bir ta- bıraktığını, bundan sonra olmak lüzumunu söylemiş Suud da İngilterenin Ara- sulh için çalıştığını i Snd , Wabat pmânde üsto'ciller 5, diğer gruplar ür. 928 senesinde yapılan tta Seiyukay fırkası erine muhalif fırka- f resmi nüfuzunu istimal olduğunu söylemiştir. 'okyadan bildiriliyor: — Ye- mebus intihabatında linseito firkası 71, Seyikna tkası 40, Amele firkası 3, Müş kazanmışlardır. gelmiştir. İki hü-| | Tokyodan bildiriliyor: — .M iyor: — Ja | cumhur | Bu gelişe diğeceh yok! /İak ve Hicaz arasında bir akdedildi, icaz kıralı İngiliz gemisine 150 şorla geldi - iki tarafın kurnazlığı ! İrak kralı Feysal mülâkattan sonra hemen ihtilâflı mesailin müzakeresine geçilmesini tek- lf edince İbni Suud buraya |yalnız görüşmek için geldiğini, |yoksa ihtilâflı mesailin - iki ta- raf mürahhasları arasında son- ra cereyan edecek müzakerata bırakılmasını söylemiştir. Fa- kat Feysal verdiği cevapla İbni Suudu ilena ederek müzakere- ye girişilmiştir . İki Arap kralmın mülâkatın- da şu esaslara karar verilmiş- tir: 1 — İrak ile Hicaz devletleri yekdiğerinin istiklâlini tastik etmiştir; 2 — Her iki taraf birbiri noz- dine elçi gönderecektir; 3 — Hudutta kabilelerin iki taraf erazisine tecavlizüne ma- ni olunacaktır ; çan mücrimler tarafeynin ara- sında i&de edilecektir; $ — Türkiye -İrak ve İngil- tere arasındaki muahede de ol- duğu gibi hudut işleri için ta- rafeyn arasında daimf bir hu- dut komisyonu teşkil edilecek- tir; : 6 — Trafeyn arasında mila- hedenin tefsirinden çıkan ihti- lâflar hâkem vasrtasile halledi- lecektir ; 7 — Son zamanlarda hudut- taki harekât dolayisile vaki o- lan zararları tamir hakkında İrak hükümetinin taleplerini tetkike alacaktır; İbnüssuut 8 — Çölde asayiş için zabita kuvvetleri ikamesi için İbhi Suud hükümeti altı ay zarfında İrakın noktai nazarını kabul et- mezse keyfiyet mühtelit bir he- yetçe halledilecektir. Kabul edilen esaslar 19 mad- dedir. Çekoslavakya'da 80 yaşında Prağdan yazılıyor: — Reisi M. Masarik 80 yaaşın- dadır. bu münasebetle disi tebrik edilmiş ve Reisi- n n çumhura — yeni | devlete pek bü- yük — hizmetler ettiği hakkında parlementoya di — zer levha - kön-| * | masma — karar verilmiştir. Bun dan başka par- lemento insani ve fikri maksat- M, Masarik lara — sarfedil- mek ü feisicumhurun emri- ne 20 milyon kuron tahsis et- miştir. Milli banka da buna beş milyon ilâve etmiştir . Hırsızlık vak'ası ANKARA, 2 (Telefonla) — Dün gece Yenişehirdeki Mısır | sefarethanesi Kançılâriyesine rına ait bazı eşyalar çalındı. —- 4 — Adaletin tatbikinden ka- | İbni Suud hüsnü suretle nazari 'hükümetinin çarşamba - günü Fransada Nihayet oldu Tardieu kabinesi nasıl PARİS, 2, A. A, — Radikal sosyalistlerin müstacel mesai- nin intacı için teşkili arzu olu- nan fırkalar arasında mütareke esasına müstenit kabineye işti- rakten istinkâf etmelerine rağ- men M. Tardieu ikinci kabine- sini cümhüriyet birliğine müs- |tenit vâsi bir kombinezonla vü cuda getirmiştir. Kabine listesi berveçhi âti- dir: |Başvekil ve dahiliye nazırı M. Tardieu; vini M. Raoul Peret Hariciye nazırı, M. Briand | Harbiye nazırı, M. Maginot Bahriye nazırı, M. Dumesnil Maliye nazırı, M. Paul Rey- naud tin. Maarif nazırı, M. Marrawd, Nafia nazırı, M. Pernot, |Mesai nazırı, M. Pierre Laval Ticaret nazırı, M. Flandin Ziraat nazırı, M. Fernand Da- vid Müstemlikât nazırı, M. Pietri. Adliye nazırı ve başvekil mua- |* Bütçe nazırı, M. Germain Mar- | * 'Tekaüt nazırı M. Champetier İA * HARİÇTEN ALDIĞIMIZ HABERLER Reğ1 Japonyada milit hakimiyet.. Japonyada — #eçenlerde — yapılan dmumi intihabat Avrupa matbuatının | nazari dikkatini hayli celbetti. Iktisadi mevkünis “yalunan M. Ha- maguşi'nin Ahrar fırkası haricinde de chemmiyetle karşılandı. Hama- Büşi kahinesi vekayiin sevkile geçen senenin sonlarına doğru iktidar mov- küre gelmişti.. Fakat verilen mal mattan anlaşılıyor ki Ahrar kabinesi mütevazin bir bütçe yapabilmiş, pa- ranın — istikrarını temin etmiş, â siyasette de Çine karşı —mutedil iyaset takip ettiği gübi maarif ve ik- hasında epeyec — şeyler yap. Şimdi intihabatta bu muvaf- bu icraatın memlekette denilen — Ahrar fırkasına| karşı uyandırdığı teveocühün netice- gi — sayılıyor. | Harici siyasette- Japonyanın e- İhemmiyetle nazarı dikkati cı |vaziyeti de bahri tahdidi teslihat işinde takip edeceği hattı harekat- çizem olduğunda wı amumiyeyi de arka- sında buluyor,. | Fakat bunun için iktidar mevkü- Ponyu için ederken #ngilterede Yeni fırka Müşkülât baş gösterdi! LONDRA, 1, A, A, — Bir müddetten beri yeni bir fırka teşkili lehinde çalışmakta olan Lord Beaverbrook mesaisine efkârı umumiyeye müracaat su retile kuvvet fikrinde — bulun- maktadır. Bu hususta tesadüf olunan başlıca müşküller domi- myonların muvafakat edip etmi yecekleridir. Mufnafazakârlar biraz endişe içindedirler, çün kü yeni fırkanın teşekkülü tak dirinde 20 kadar azalık kaybet meleri mümkündür. Teşhilinde bahsedilen yeni fıkranm adı “Müttehit impara- torluk fırkası,, dır. Bu hareket evvelâ iktisadi — bir cereyanla başladı. İngiliz imperatorluğu- nu teşkil eden ve her biri başlı başına birer hükümet olan Do- minionlarla ana vatan olan Bü- yük Britanya arasında alış ve- Tiği arttırarak hâriçten mal cel betmemek gayesile başlıyan bu <ereyan nihayet yeni bir firka- nin teşkiline varmıştır. Fakat * “'Döminionlar kendi iktisadi u- ullerini değiştirecek herhangi bir harekete karşı, son — derece ihtiyatlı davranıyorlar. Onun için yeni firkanın faaliyeti ne dereceye kadar inkişaf edeceği belli değildir. ——....— - lıulgreda Gümrük mütarekesi Cenevreden yazılıyor:—Güm de Ribes nn alacağı vaziyete kendi Hava işleri nazırı, M. Laurent | emniyetlerini DEiE B den, Kellog veya Cemiyeti Ak-) iynac n ziyade iş ve he- Ticareti bahriye nazırı, M. Rol- | sap üzerine istinat ettir . o Japon intihabatında diğer bir h: Posta nazırı, M. Mallarme susiyet daha varraışı Şimdiye —At Sihhati umumiye nazırı, M. : MA - a blek Desire Ferry. ve sözde müstekil bir takım grup-| İkinci Tardieu kabinesi bu- 'f:.'b'ıâ'ı"î'.'"“ LNİ cümhura takdim edil- |. kayatını bozöyorlarmış. Şimdi bu reyler aşarat, hanesini bile Bundan Çarşamba günü şu netice çıkarılıyor ki Japonyada de- mokrasi ve parlâ PARİS, 2. A. A. — Kabine teşekkül etmiştir. M: Tardi |meclis huzuruna çıkaracını ve |Fransız- heyetinin. perşembe İgünü Londraya müteveceihen İMareket edeceğini beyan etmiş |tir. Kimler var? PARİS, 2. A. A. — Kabinede ayandan 5 ve meb'usandan 29 zat vardır, Ayandan üçü sol ce nah — demokratlarından — biri | demokrat birl biri de |hiçbir fırkada mükayyot olmi- yan azadandır. Meb'uslardan |8-i sol cenah cümhüriyetcilerin den, 6-sı sol cenah radikalle- rinden, 2 si sol cenah sosyal ra dikallerinden, 2-si cümhüriyet- çi sosyalistlenden, 2-si sol ce- nah müstakillerinden, 2-si radi kal sosyalistlerden, 1-i harpçi demokratlardan üçü de Marin grupundandır. Londrava gidecek hevet M. Tardiem. M. Briand, M. Dülmes nil, M: Pietri, M. de Fleuriau mürekkep olacaktır. M. Briand'ın mevkli PARİS, 1. A, A. — Öğleden sonra vukubulan — mülâkatları da reisicümhür M. Dou- merg'ön siyaseti hariciyenin de Wamını temin için mevkiini mu- hafaza ötmesini M. Brand'dan *talep etmiş olduğu söylenmek- tedir. Almanyada Gene Schasht PARİS, 2. A, A. — Petit Pa- risien gazetesi yazıyor: Berlindeki Fransız sefiri Ro- mada — Beynelmilel Tamirat Bankası meclisi idaresinde bu- lunacak iki Alman azanın tayi- minden istinkâf etmiş olan M. Sohasht'ın bu hareketini dün er 2, diğer fıkralar 6 meb-|hırsız girdi. Sefaret memürla- |M. Von Curtius nezdinde pro-. 'testo etmiştir. p letlerine yetişecek. . — Romanyada Kabinenin: vaziyeti Manin kabinesi düşecek mi.? Bükreşten yazılıyor: — Ro- manyada yeni taksimat yapıl- dı. Romanya krallığı kendi iş- terini kendi gören eyaletlere ayrıldı. Bu eyaletlerin her biri- nin ayrı ayrı halk tarafmdan intihap edilecek mahalli mec- lisleri de olacaktır . Bu meçlis- ler için ahiren intihap yapıldı . Fakat bu intihabat hemen siya- sibir mücadele şeklini almakta . Şimdiki başvekil M. Manin ile muhalif Bratiano fırkasının adamları arasındaki mücadeleler kanlr bir hâle gel- di, Romanyada şimdi milit köy lü fırkası iktidar mevkiindedir. |Bu fıkranın karşısında ötebe- 'ri gruplar varsa da asıl küvvet- K fırka Bratianonun ahrar fir- kasi vardır. —- İşte bu mücadele, bu iki firka arasında oldü, Lâkin ekseriye- tin milli köylü firkası tarafın- dan kazanılmış olmasına rağ- men halkin yüzde otuzunun in- tihabata iştirak etmediği iddia ediliyor. Bundanda iktidar mevkiündeki kabinenin halk a- Tasında eski nüfuz ve kuvvetini kaybettiği neticesi çıkarılryor. Romanyada iktisadi vaziyet de iyi olmadığı için bilhassa Besarabyada memnuniyetsizlik artıyor. Besarabyada yapılan tahrikâta karşı tedbirler alm- mıştır , Bununla beraber Manin kabinesinin vaziyeti müşkül ol- “* mütareke konferansı bura- da açılarak işe başladı. İki ko- misyon — ayrıla- rak biri gümrük mütarekesi, di- ğeri de müstak- bel müzakerat için bir prog- am hazırlamak tadır. Gümrük nütarekesinden maksat bir kaç M. Graham sene için dev- letlerin gümrük tarifesini art- tırmamasıidır . 927 de Cenevre- de toplanan bir konferans itha- lât ve ihracatı güçleştiren şe- raiti kaldınmağa karar vermiş- ti. Fakat bunun için hükümet- kerin iştiraki icap ediyordu. İn- giliz mürahhası bu kararı mü- dafaa etmiştir . İngiliz mürahhası M. Gra- ham yalnız konferansa iştirak eden devletlerin değil bütün devletlerin gümrük mütareke- sine iştirak etmeleri lâzımgel- diğini söylemiştir. İkinci ko- Kâzım ve Ismet 1 ve hükümet erkâmı gelerek âziz lediler. rile görüşmüşlerdir. Adliye vekili La faa edeceği adalar meselesi hak! ANKARA, 2. (Telefonla) — Adliye vekili, -Ankarada bayram 2aşalar Hz. tebri- kâtı hususi surette kabul ettiler ANKARA, 2. (Telefonla) — gün öğleden”sonra, Mecliste, makamlarında bayram tı hususi surette kabul ettiler. Vekiller, meb'uslar, kor diplomatik Meclis Reisi ve Başvekil, bu- tint büyüklerimize arzi tebrikât ey- Başvekil Paşa tebrikâtı-- kabul ettikten sonra erkânı harbi- yei umumiye reisi Fevzi Paşa ve maliye, iktisat, adliye vekille- Adalar meselesi heyde müdalaa edeceği tezi hazırlamakla meşgul , Lahey'de müda- kındaki tezini hazırlamaktadır. Bankacılear Ank_;rada Tesis edilecek te şekkül etrafında Maliye vekili ile konuştular ANKARA, 2 (Telefonla) — Doyçe Bank, Selânik, Kommer- çiyale İtalyana Bankaları mü- dürleri tatilden istifade ederek Ankaraya geldiler. Bugün Ma. Büyük harbe (Birinci sahifeden mabat) tır. Fakat Bulgarların bu vazi- yetten istifade ederek Paşaelin- deki kuvvetlerini çekip Haziran sonunda müttefikleri | ve Yunanlılara taarruz etmeleri üzerine bu defa Balkanlılar ara- sında ikinci bir Balkan harbi başlamış ve Bulgarların mağlü- biyeti ile neticelenmiştir. 'Tam o sırada Mahmut Şev- ket Paşanım katli üzerine sada- rete getirilen Sait Halim Paşa kabinesi fırsattan istifade ile Ça talca hattında beklemekte olan orduya ileri emrini vererek Tem muz ortalarında Edirneyi istir- dat etmiştir. Si Talat Paşanın hatıratına göre bu hareketimize en ziyade İn- giltere ve Fransa itiraz etmiş- ler. İngiltere hariciye nazırı Sir (Edvard Grey) “İstanbulu da kaybedersiniz,, Fransa hariciye nazırı M. Pişon “Londra mua- hedesini bozmayın mahvolursu- nuz,, demişler, Rusya onlar ka- dar şiddet göstermemiş. Hakikat tamamile Talat Pa- mite devletler arasırda bu hu- sustaki müzakerata nasıl baş- Cemiyeti akvam misakı CENEVRE, 1.A. A. — Ce- miyeti Akvam misaki ile Kel- log misaki arasında bir ahenk tesisine memur komiteİngilizle rin tadil teklifi hakkındaki me saisine devam etmektedir. Mez kür teklife Cemiyeti Akvam misakinm — şu: “Cemiyeti Ak- wam meclisi raporunu bütün â- zasına — veremediği mühasım taraflar hariç olmâk üzre cemiyet âzası hak ve ada- letin muhafazası - için münasip görecekleri veçhile hareket et- mek hakkıma mâlik olacaklar- dır.” Maddesine: “Harbe mü- racaat etmeksizin” — kaydinin ilâvesi istenilmektedir. Birçok murahhaslar böyle bir hal vukuunda Lâhey divanı ma müracaat edilmesi fikrinde bulunmuşlardır. Lort Cecil mecbur? tahkimin ancak birçok milletlerin umu- ani tahkim misakını tasdik et- melerile mümkün olabileceğini söylemiştir. takdirde | P şanın dediği gibi değilse de mer humun ıüyılıgdikledni tashih i- çin burada vakit sarfetmeğe lü- zum yoktur. Hasılt Balkan harbinin ikinci safhası İstanbul kapılarına ka- dar şarki Trakyayı almak - isti- yen Bulgarlardan Edirnenin ve parçanın geri alınmasile neti- celenmiştir. (İstanbul muahede si 29 Eylâl 1913). Balkan harbinin ferdasında waziyet büsbütün — fenalaşıyor. Ruslar Ermenileri ele - alarak şark vilâyetlerinde ıslâhat me- selesini ortaya çıkarıyorlar. Er- meni ihtilâl komiteleri İstanbul atrikhanesi ile(bırıbu- ç;lz' mağa başlıyor. (Eçimyazin) thogikosluğu vasıtasile ve tabii Rusyanım teşvikile bir Nubar Paşa heyeti teşkil edilerek Av- rupada siyasi teşebbüslere ve propaganadaya girişiliyor. Bu faaliyeti el altından, Rusyanın Paris sefiri (İzwolsky) idare ediyor Ermeni komitecileri Rus yadan talimat aldıklarını gizle- meğe bile hacet görmüyorlar. O zamana kadar “kardeş gibi, liye Vekili tarafından kabul e- dildiler ve Döviz ihtiyacını te min için tesisi mutasavver te- şekkül etrafında Maliye Vekili. ne izahat verdiler, nasıl girdik ? betle, (Mandelstam) projesi ünvanile ileri sürüler bir teklife göre bütün şarkvilâyetlerimizin birleştirilmesi ve Avrupanın mu vafakatile tayin olunacak - bi ya hudutlarında b ki Rumeli,, vücude g teklif olumuyor, ki Osmanlı ida- resinden filen avrılacak - böyle bir parçanın Rus çarlarınını sal- tanatına ilâvesinin bir zaman meselesinden başka bir şey - ol- mıyacağı bedihi! Uzun uzadıya müzalereler- den sonra ve biraz da Almanya * nın yardımile bu proje biraz ha- fifletiliyor. Sait Halim Pakanın 8 Şubat 1914 te Ruslarla imza:. - lamağa mecbur kaldığı itilâfna- me ile şark -vilâyetlerinin iki mımtakaya ayrılması, her mınta kaya küçük devletler tebaasın- dan birer umumi müfettiş tayi- — ni ve hıristiyanların - bütün vi- lâyetlerde akalliyette oldukarı ha'de - umumi meclis azalıkla- rında, idari ve adli memuriyet- lerde, inzıbat kuvvetleri -teşki- Tâtında yart yarıya bulunmaları gibi pek ağır şartlar kabul olu- nuyor. Bu müzakere esnasında (Bit- lis) taraflarında Kürt reislerin. den bazıları kıyam edivorlar. Bu hareketin, ilk önce, Ermenilere verilmesi mutasavver imtiyaz- lar aleyhinde olduğu zannolu- nuyorsa da bir aralık Bitlis şeh- rine girmeğe muvaffak olan â- siler, Ermenilere teminat - veri- yorlar, reislerinin Rus konsolo. su ile bile sıkı münasebette bu- lunduğu görülüyor. Hatta kıya. * mım bastırılması üzerine içlerin den biri Rus konsoloshanesine iltica ediyor; (Sazanof) Rus banenlnciwmiüu değiştirmeğe mec bur kalıyor. — Önce İngiltereden müfettiş- Ter istenilmiş ve talebimiz kabul edilmişken biraz sonra Rusya- nın hatırı için İngiltere hariciye — nazırı sözünü geri alıyor. ğ Nihayet 8 Şubat itilâfı muci- bince İsveçli (Hof) ve Dani- markalı (Vestnel) Beyler, uh- delerine balâ rütbesi tevcih o- lunarak ve başlarına birer fes geçindikleri,, ittihatçıların doğ- rudan doğruy'ı teklif. lerini İMNW 1913 iptidalarında Rusya hü- kümeti tarafından, İstanbul se- fareti tercümanının adına nis- giydirilerek müfettişliklere ta- — yin olunuyorlar, 1914 baharında ittihadü terak — ki hükümetinin; başındaki gai- leler bunlardan ibaret değil. — (Devamı var) SAblk