18 Şubat 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

APizvelâ ü * | yamış ve içeri girilmiş $'t mire kemire bir yığın ç V" şesesinin hizmetlerini yan | izun seneler bu- ve bundan dolayı takvimhane,, verilmişti. Matbaai yçt bir çoklarını yanlı imparatorl "4 Ortaya çıkardığı kaimeler yihi bu matbaanm mahsulü bu- afimuş idi. Türkçe harflerimiz tbaai Amirede imış, Muhendisyan k hünerli bir ermeni reski arap harflerini, hele alik,, harfleri matbaai amire nde hakketmişti ki bu kalıp- n hepsi hâk sar er şaheserdir. İşte Abdülhamidin bir gece ide ile kapattırdığı müessese irfan ve ilim ocağı idi. 190 Wiç kapanan matbaai amirey! Şa98 inkilâbında Hakkı Alakkı paşa) ilk maarif nazır- Fina gelince 4 ağustosta aç- Tştır. #Kapısının üstünde “darütte- atülamire,, yazılı bir taş lev- T &ı bulunan matbaayı açmak isminde san'at- ere meşrutiyet Maarif nazırı| /tıakkı paşa ile maarife mensup 'ytler, rumi temmuzun 23 üne Vd yisadif çarşamba günü matbaa , gpısı önüne geldikleri vakit tşatbaanın anhtrlarını bulmak abil olmadığından kapısı kı.- ilmü an namına en zalimlerin yü- şnü kızartacak manzara kar- şında kalmışlardı. , Odaların ortasında her türlü| M nü irfan kitaplarını talâş | dine getirmişlerdi. Her tara- K toz kaplamış, örümcek bağ- V4 mıştı. Bir odanın duvarında 1 l kalan takvimin son yapra- adaki 22 haziran 1318 tarihi, ni matbaanın padişah tara- idan kapatıldığı hazin günü wet eyliyordu. Hakkı paşa 3rhum toz toprak içinde yü- n matbaada çok müessir bir tuk söyliyerek bu irfan mi say- | ş ve şu sözlerle nutkuna hi- »' A vermişti: “Devlet matbaası bir ticaret| l jessesesi değildir. Devlete a-| 8 bilcümle muharreratı bi , W diğer matbaalara intizam ve ikemmeliyetten Nnümune o. & » Tabilerin tab'ını .deruhte * liyemiyecekleri .nefis ve bü- İa k eserleri basarak memleket| hizmet etmekle mükel. 4 i im ki yakın za * anda matbaai amire yedi sene 7 palı kalmağı unutturacak su- Üktte kiymetli eserler vücuda| - tirecektir.,, İ * Ağustos 1908 de Hakkı P: 5 merhum bir mezar açmıştı; mezar “teşhisi meyt” için ilmadı. İlmi ihya etmek, irfa- yükseltmek ve devlet matbaa Ja ticaret vadisinde değil, letin irfan yolunda rehberlik |* ıi. nesini işaret etmişti. * Matbaai amire kapatıldığı ge|" dini ki-| orada bul: bazı p * Padişahların isk. h aait fıkr v 3 ndıklara doldurulup civar | karakola ta: ya-| . 'ati itibarile| Bey| fareler| baaya asılmış apattırdığı oz ve Ör bu lâvha, üstü. di. Aptülhar ilim yurdu er sardığı haldı İne çarpan |dayor ve irt olan zalimlere, yani başta Padi şahları olmak şartile bütün O: manlt ricaline istihza ile bakı le: “cahil ışığını bo baai ami: |Maarif nazırı n şıyorlardı. matbaasını canlandırmağa çabalıyor dü Türk muharrir! nin en kıdemlisi ve canlısı olduğu halde ta Yemende |Sanaya nefiy olunmuş olan Tarik baş muharriri geliyordu ve zin dört bucağından, yahut ecnebi | |diyarından dönüp gelen vatan mu hacirlerile doluyordu ve herkes meş iyet ve bürriyete ilk kaynak ol- muş olan Manastır ve Selâniği ziyare |te koşuyordu. Kardeşim doktor Besim Ömer Pa- şa, ilk günlerde uğradığım heyecan- ları teskin için, bana bir müddet için İstanbu rılmağı ğustos 1908 de Avusturya Luit vapu runa bindi ve Selânik yolunu tut- renle Selâniğe gitmek kabil ol duğu balde dolaşık vapuru - istirahat |için tercih etmiştim. Vapur gece De deağaçta duruyordu? nikten ge- len bir vapur da yanımıza gelip de- mirlemi içinden bağrışmalar ve İyaşasın sesleri geliyordu. Bir aydır İstanbul sabahtan akşama ve akşam- | |aan sabaha kadar sade yaşasın, kahrolsun haykırmaların: di tim, bir de Selânikten memleketimi- tuk söylüyordu ve or lar mutasıl yaşasıı bağırıyordu. Nutuk söyliyen zatın & tecek kadar yakın olunca di başladım. |- Komiteci doktar Osmanlı hudutla- | rından, ve kaybolan - yerlerden bah seyliyor ve hepsini geri alacağız di- , yordu. Kulaklarımda çinlıyan bu sözlerin ile kendi vapuruma dönerken 'e mektebinde ilk coğrafiya der W uğum zamen hçcamızın bize İsizdiği Osmanlı — hudutlarını fırladım. O zamanki budutlar Bos ve Hersek, bütün Tuna nehri sahili şimalden, Basra körlezi ile Cenup kıt'ası v nde bizim hudutlar İ nus eyalet hal inde kalıyordu. yerleri geri a ların sözlerini dinle: yet ilânımda, cemiyetin en n ti Hsanından Dede: güğertesinde &: yesla aai ökdeni: Döse Mi © an'u hat değil, islahat Medeniyet yoluna ı(ırmck idi; ilim İve fenne iman etmek idi ı bir hal idi ki meşt çetinde ön ayak olmak için gelinikten İzmire ve oradan İstanbula ekte olan bu “meşrutiyet bekçisi” T evvelki fütuhat cenkçilerinin a; uyordu. .. Bunun için sel >mı e Venedik yolunu tuttum. Atinaya bütün Rumların sancağı ve Yunan birlerine can ve gö- lden (!) sarılışını gösteren kokart |lar gördüm. S: Yunanlılara di AHMET İHSAN |rimiz asılsız değilmiş. İtalya dahilinde bir papas irti- | Hardır. bile'nin söyle I!ııluııdıı Papaya karsı Romadan yor: — Pa- alık ile İtalya hükümeti nda P'stedilen itilârtan sonra eni bir vaziyet meydana geldi. Meşhur Garibal yeğeni E- aribaldi yazıl diyor ki — Şüpheleri- <i Pius miz, endişele- Papalık car yapmak istiyor. Onun için Faşist hükümetinin vazifesi dü düşmanlarının harekâtını takip etmektir. Çünkü bu düş- manlar silâhlarını bırakmamı Böyle bir arzuları da yoktur . İtilâf aktedileli ancak bir se- ne olduğu halde İtalya ile Kili- ihtilâf ortadan Silâhlar toplanıyor KUDÜS, 17 (A.A.) — Heb- runaa bir Axub n işletmekte ol-| nde 65 tü fenk, 5 (.'ıh:ı:h miktar cephane bulunmuştur. Zabıta de kalmış olan silâhları a devam etmektedir. Almanunrda Young plânı ve Reisicümhur BERLİN, 16 (A.A.) cümhur Mareşal Hin |burg, yarın M. Hugenbe bul edecektir. M Young plâni hakkındaki nok: anlamak üzre i de niyetinde bulunmaktadır. mi uhtclıf fır -| Hudu!'larda tertib> * DOUAİ, 16 (A.A.) — 5 n ziyaret M. ümessillerine « den Maginot, u be- — Müdafa tertibatı —i den tertibatı yapacağız. » döst bir millet karşısın T |den mülâkatın neticesi araziyi sıf altında bırak- mak imkânı mevcutur. VAHİM VAK” Aİ AR BERLİN, 16 (A.A.) — Grevcilerin müzaheretine nat ünistler birtakım va- him vak'alar ihdas etmişler- | dir. Komünistler, — Forvets gazetesinin binasını hü: zaptetmeğe teşebbüs etm! dir. KRALİÇ| PARİ YE ZİYAPET 16 (ALA.) — Pa- ris Yunanlılar 27 Şu- bat tarihinde Yunan güzellik raliçesi ;,m:!me bir ziyafet çekecek, ziyafete Yıunman El- çisi riyaset edecektir. Yunan ı:ıHu dDünya kıralıçalığını anması “ok lenen şeyler hakikaten - türlü mtık oyunlarile doludur. Her Paristen EREDA üzelli kabul ettirmek için dil; dar ti di kanaatini karşısındal döndüğü ka- | © rünakaşa edilen bir £ makta devam ediyc birinciliğ zelini: mü: almalarını tornin çaresi düşü- u müvaffakiyeti hayli r. Harp zamanında bunlı değer bir kaşaya mesele raf bayraklı ticaret gemilerini K | batırmamalarını kat'i surette herkese |kabul ettirmek kalıyor. Fransa bu- İmun için ileri atılıyor . Tahtelbahi kalsn, fakat bunların birer tecavü | vasıtası olmasına mâni olacak tedbir Jalmsın . İşte Fransızların razı olduk. Harı şey bu. | Fakat gelen verdiği malümata nazaran Fransızlar şimdi konferasta — kendi aleyhlerine tertip edilmiş gizli bir. anlaşmadan el Şünlüye Mlek z; fetile çıkardığı bir resim de ge- Konferansın karşılıklı bir. itimat |Ne böyle yandan alımmıştır. havası içinde devam ettiğinden bah- | Yunan dilberinin dünya birin- sederek buna sevinenlerin memnuni- | ğ cilik müsabakasında ne kaza- | yeti çok sürmedi -demek . Fransız | O GT Gi ll matbuatmın kullandığı lisan her hal. de dargın bir adamın söz söylerken kullandığı dildir . Konferansın ölcüsü eğer yanılmı- yorsak aşağı yukarı şöyle oluyor: İngiltere ile Amerika — arasında bir anlaşma movzuu bahsolunca — Fran- sızlar asabileşiyor.. Fransız matbua- tı konferansın cereyanından mem- nun göründüğü zaman İngiltere- Amerika itilâfi sözlerinin aslı çıkma- a hökme bilir. Maamafih tekrar edelim ki Lond- ra konferansı ergeç bir neticeye var- madan dağıla: Konferans fa — Japongyanın teklifleri | LONDRA GA )r Bahri konferansa memur İn giliz, Amerika ve Japon mu- |rahhas heyetleri bir araya ge- İlerek Japonyanın mukabil tek- İliflerinin havi olduğu tonilâ- |to miktarlarını tetkik edecek- t Yalnız iki talebe tevkif edil SUNDAY TİMES'in miştir. Yahudiler bu nümayi, MAKALESİ |ten son derece müteessir ol- İ A, 17 ÇALA.) —|muşlardır. Yahudi cemaa |Sunday Times gazetesinde |meclisi toplanmış ve Başvekil | Wiskham doi kR skham Stecd imzasile ç- İM Manine müracaata karar |kan bir başmakalede, bahri ko- Ce İvermiştir . İnferansın asıl - vazifesini unut- nakla başlıca hedefini gözö- | nünden kaçırmış olacağı kay- | ilmekte, bu vazifenin Bri- d-Kellog misakımın — harp | egmilerinin rolü üzerinde icra edeceği tesirleri tayin etmek- *en ibaret bulunduğu lunmaktadır. yesmmer — avusturyada ıilya hududunda pasaport iyanadan yazılıyo!: 1 M. Schober Roma sey buraya avdetinden aktedilen mu- ında izahat verdi: ünüyol Bu kızın tarafta: |nan güzelinin |pek fevkalâde gö rı olanlar Yu ka- Dik- z ekser fotoğ- bir cazibe zandığ ediyorlar . kat edilirse bu k İraflarını yandan aldırdığı der- hal göze çarpıyor. Milli kıya nı idi telgrafların - kısaca Eomaıîy.—uî:; | Yahudi duşmanları Bükreşten — bildiriliyor: — Kışneften haber verildiğine gö- re bu şehirdeki hukuk fakülte- tesi talebesi Ya- vudiler aleyhi- re bir nümayiş 'apmışlardır. Yüz elli kadar Yahudinin top- n — bulunduğu sir kahveye hü- üm eden - tale- a kırmışlardır. Jandarmalar gü hal ile bu numayişçileri dağıta- ,hılnuslcnhr LONDRA, Gümrük mütarekesi konferansı CENEVRE, 17 (A.A.) — Gümrük mütarekesi konferan- sı M. de Moltke tarafından açıl mıştır. İnı tanzim etmeden evvel ilk ini umumi müzakereye meğe karar vermiştir. Vıın.unlslnndn |cels tahsis © eli atinden son! I Tevkif edilen Alman meb'usu mu? ATİNA münistlerin miş olmakla zanr ün tevkıf edilen 17 zli tertibatır olarak | man Croybenin Rayhiştag mec bazr ticari itilâflar aktedi ıwahısı azasından olduğu söyleni |ve bilhassa arada dostluk mua- |'yor. Komünistlerin Amerika hedesi imsa “_l""ıb"“' 1vfareune taarruz etmek ni BNU Ka tinde oldukları ele geçirilen v İda pasaport . ün ilga e. | Tnde oldu g va kalardan anlı |dileceğine dair bir itilâf hasıl | olmamıştır. Mamafih aradaki | İmünasebatın şayanı dikkat bir| M. TARDİEU HASTA | PARİS, 16 (ALA.)—M. safhada olduğu anlaşılıyc İ|Tardieu, iltihabı hançere ile TAYYARL REKORU ğ ; |müterafik — gripten mustarip olduğundan bir kaç gün isti- PARİS, 16 (A. A, ) — Tay- yareci Costes. ile Codos kapa- | ahat etmek — mecburiyetinde bulunmaktadır. Mumaileyh o- İlr daire dahilinde 1000 kiloluk İyükle 18 saat bir dakika 22 saniyede 3.317 kilometre katet | dasından çıkmamakta ve hiç mek suretile müddet ve mesafe | bir ziyaretçiyi kabul etmemek- rekorunu kırmışlardır. İtedir. milli kıyafetile v ye bütün camla- | Konferans, mesai programı | (AA.) — Ko-| Cilin VE İş IALİ VAZİYETİMİZ NKARA, 17 gelmiş! olduğum barı mevcut i Anka sebebim fırsattan ye Veki kabul refine nail ol |a 3ana tevecüh gösterdiler vebu mülâkat bende b intibalar bıraktı. servetler m Biliyorsunuz ki, İş aBnkası| ki; nn muhabiri — olmak sifatile hariçteki Türk sefaretleri men subini ve diğer resmi memur-| ların maaş ve tahsisat mua- meleleri bankamız - ta: dan tedvir olunur. Bu — cephod maliyenizle alâkamız vardır. İş bankasının günden güne in- kişaf eden muamelâtmı bura. da yakından görebildim ve ma- lümatımı en sahih bir — surette tesbit ettim. İstanbula ilk seyahatimde Banka şimdi işgal etmekte ol- duğu binada değildi. Mütevazı bir yer işgal ediyordu. Umumi merkezin ihtişamını Türkiye- nin en kuvvetli bankası olan İş bankasına lâyik bir dere- cede gördüm. Bu muhteşem bi| nanın içinde çalışan dim ve mesai tarzı için ne |takdirkâr imleler sarfetsem kanaat ve intibat ifadeye muk- tedir olamam. a arasın |* rabtıa denilebi- aşlıbaşına bir deye y şafa ve nal için 20 milyona yakın bir pars ederse böyle bir talebe nereden cevap verilebilir? — Bence şu sıralarda harii |ten para bulır deyince O İngilte erine para teyit edeyim, akla İngiltere gelir re ki, müstem vermekte mü çekiyor. Daha sonra, zengin Amerika, fakat o da son zamanlarda Av- rupadaki parasını ç lışıyor. Büyük bir Avrı - letine verdiği parayı peyderpey geriye alıyor. Cihan piyasasın- da bu hususta büyük bir. kriz | vardır. Mükâlememiz memleketimi- İzin iktısadi vaziyetine, maliye- sine intikal etti, Mösyö Völt| bu mevzu etrafında ezcümle de- di ki: Hindistanda umumi kıyam mı.? LONDRA, 17 (A. A.) — Deyli Meylin Bombay muhabiri Üüzün- eli y ve mütereddit siyaseti yakmda Hindi tehl kalacağ bi clisinin kanunl a taat hususun! esi ile tahakkuk etmiş gibidir bir kiyamın mükaddimesi telâ et tahmin edenlerin a bu karar ilir, G. Mübadillere | tevziat Muvazaaya dahil gayri mu- badillere yapılan tevziata dün devam edilmiştir. Dün tevzi e- | dilen 9 bin lira ile, şimdiye ka- tevziat yekünu 80 | bin liraya baliğ olmuştur. |nenler şunlardır; " | rşembe günü de-| | Fatma H. ile Kemalettin Ef. | Memnune H. İdris » Rebeka |H. Soren Ef., Nevzat H. Hâdi BEYAZIT DAİRESİNDE Dün Bayezit dairesinde evle- FATİH DAİRESİNDE Fatih daire: şunlardır : Pı-îkı—: H. Cemal Ef., Hafize I[ » Zehra H. Naki Y.ısır H, Kadri Ef., Feri- dc H Mustafa Ef, Tapu dairesi odunsuz kalmış Tapu dairesinde su bulunma dığını yazmıştık. Dairenin te- ebbüslerile su tedarik edilmiş ede bu #eferde dairenin odunu İbitmiştir. Kış ortasında daire- İnin odunsuz kalması şayani ha- İyrettir. nde evlenenler yetler bir hafta tirerek netice- | p yi Vekâlete bildireceklerdir. | Budan sonra bu senenin âdliye terfi listesi bazırlanacaktır . sasında buhran Halı piy: asında ki buhran devam ediyor. Buhrandan en ziyade İran halıları müteessir oluyor . Amnerika İstanbuldan giden | İran halılarını hâlâ transit halı | olarak kabul etmiyor . Buna ça- re olarak İran halı tacirleri hü- kümetimizin tarifesini tenzil etmesi için teşebbüsatta bulun- muşlari Şehrimizde 15 milyon liralık İran halısı hulunmaktadır. ünden beri ru)ıuıaız bulunan Ihr iye Vekilimiz iyi leşmiştir . İki güne kadar ma- kamına gelecektir.