28 Ocak 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

YANde - İH ! Amerikalılara göre Fransız teklifatı: | Konferans, yoluk bir kuşa benziyor. P. Kuşun altındada fitilli barat duruyor. Bu barut Fransız teklifleridir..! Fransız gözleri Londrada! : 4 a NYL ÜL h İ a| K tki ahi müşkülâttan » ynelmilel siyasette pek mü- n bir mevkü olduğuna şüphe ,& yrilmiş, orada cereyan ede- fik şeyleri bekliyor, oradan alı- *| (kârı umumiyesine düşen va- | j;e, tahtidi teslihat konferan- “ha giden murahhaslarına mü- jihir olmak, onların mevküni #vvetlendirmektir. Fakat kon- İansın ruznamesindeki mesail afında şimdiye kadar o kâ- eşriyat yapıldı ki bahri | A gaslı ihtilâflar kimseye meç- VA d1 değildir.. 4 - Bu neşriyat hatıra gelince ik Fransa başvekili M. Po-| | r& (Puvankare) nin ahiren K V iğhri tahtidi teslihat mesele- | jade ileri sürdüğü fikirleri ve #ansanın bu meseledeki vazi- Bti izah eden noktai nazarı ih S1 etmek imkânsızdır. M. Po- | İkar& Londra konferansı hak- İnda ihtiyat ve ihtirazı elden kakmıyor. Eğer, diyor, bu imferans, İngiltere ve Ameri- İ arasında denizlerin hakimi: &ti hakkında elde edilmiş bir | İÇlâf neticesinde toplanıyorsa | Ü konferans böyle bir deniz Ük iyetinde kalırsa artık diğer İf dün devletlerin bahri kuvvet- N yi iflâs etmiş demektir. Lond- iâ' | konferansı İngiliz ve Ameri: |h devletleri arasında böyle bir * İlâfa istinaden diğer devletle- | 'N kş mutlâka şü veya bu şekli ka- İi ettirmek gibi bir salâhiyeti İi biz değildir. Fransa, işte bun- m dolayı konferansın sanki İr mahıkeme imiş de vereceği kümler istinaf ve temyiz ka- 1 etmezmiş gibi bir mahiyet şahsiyet olmasına katiyen kuvafakat edemez. Fransa bu biktai nazarını daha evvel bil- Müşkülât Fransa için en ziya Amerika tarafından mı gelecek?. t Poincare, Fransız murahhasları ondraya giderken tahdidi teslihat meselesinde karşılaşacakları iîıvvukınu kabul etmek mec- | muştu |Japonyanın inşaata devam - et- ği için şimdi Londraya mu irmemiştir. İşte Fransanın maruf bir devlet adamı olan İ Poitcar&'nin tahtidi teslihat eselesinde fikirlerini söyler- giriştiği başlangıç bu satır- Şrla hülâsa edilebilir. ş Fransa hükümeti kuvvetli bir eyet ile Londra konferansına gtirak ediyor. Meselâ başvekil Tardieu, hariciye nazırı M.| riand bu heyetin başındadır. Briand bundan sekiz sgene wvel Washington da toplan- hış olan ilk bahri tahtidi tesli- YUŞ Ü İ KeKç ( hhhas göndermekte bir beis | şat konferansında da Fransayı | ae ARİCTEN ALDIĞIMIZ HAB ln_gL!lerede | Bahri konferans geee Fransa mı İtalya mı? fO bin tonluk kruva- zörler meselesi ferans mahafili Daily Telgraf gazetesinde Fransayı İtalya ile müsavi surette deniz kuvvetleri bulundurmak gibi bir vaziyetin önünc geçmek için muhtelif fi- lolar arasında bir nisbet tayini yerine milli ihtiyaçların tetkiki nin müzakereye esas ittihaz e- dilmesini istemek suretile mü- zakereyi torpillemekle itham eden bir makalenin intişarın- dan dolayı büyük bir hayret iz- har etmektedir. Salâhiyettar İngiliz mahafi- li Daily Telgrafta görülen bu tefsir tarzının doğru olmadığı- ni beyan etmektedir. Fransız, İngiliz murahhas heyetler ara- sında vuku bulan ve M. Tardicu nün talebi üzerine M, Grandi'de davet edilmiş olan mükâleme- ler şimdiye kadar neşredilmiş olan vesikaların tetkikına mün hasır kalmıştır. M. Grandi, M. Tardieu ve M. Briand bugün aralarında görüş müşlerdir. Mütehassıslar LONDRA, 26 A. A. — Bu- gün yalnız mütehassıslar çalış- mışlardır. Fransız ve — İngiliz murahhasları Fransanın 1927 — genesinde uzlaşma esasına müs , Bi tenit olarak dermeyan — etmiş| lolduğu teklifintatbikima mütcal lik noktai nazarlarını telife uğ- raşmışlardır. Kruvazörler LONDRA, 27 A.A. — Gerek resmi, gerek gayri resmi ma- hafilin 10 bin tonluk kruvazör- ler ile, 8 pusluk toplar mesele- sinin büyük — bir ehemmiyeti || haiz olduğu kanaatinde bulun- duğunu zannettirecek bazı metler görülmektedir. Bahri mahafil bu meseleler hakkında İngiltere ile Amerika arasında husule gelen itilâfta Japon! nın bu husustaki — metalibinin kâfi derecede nazarı itibara a- lınmamış olduğunu ima etmek- tedir. Japonya 10 bin — tonluk kruvazörler hakkında Amerika kuvvetlerine nazaran yüzde 70 nisbetini elde etmeği kendisi için çok esaslı bir mesele addet tiğinden bu hususta İngiltere ile Japonya arasında bazı müş- külât çıkmasından korkulmak- tadır. ladı. İngilizler ile Amerikalilar | bu konferansta asıl istedikleri | maksadı elde ettiler. Sonra tah- telbahirleri kaldırmak istediler. Buna mukavemet için müşkü- lât çektik. Washington da key- fi bir surette verilen kararları konferans haricinde kalan bazı devletler kabul etmemişler. 926 - 27 Cenevrede müzakerata girişildi. Fransa ve İtalya bu sırada birlikte olarak şu noktai nazarı ileri sürdüler: Bütün donanmaları ton mec- muüu üzerinden tahtit etmeli. Bir de tahtidi teslihat denizde olduğu gibi karada ve havada da olmalı. İngiltere buna ret cevabı verdi. Çünkü hem bu üç şekildeki tahtidi teslihatın bir- İeşmesini istemiyor, hem de donanmaların ton mecmuu - ü- zerinden değil gemilerin sınıf- larına göre miktar ve topları noktai nazarından tahtidi lâ- zım geldiğini iddia ediyordu. M. Poincarâ bundan sonra İngiliz — Fransız hükümetle- arasında bit itilâf projesi ha- kirlerin mabadi de şöyle hülâsa ' zırlamış ise de bundan Ameri- edilebili kanını - kuşkulanmış - olduğunu — İngiltere, Amerika ile bah söyliyerek şimdi Amerika - ile ri müsavatı kabul etti, fakat | İngilterenin birlikte karşıya kendi kuvvetlerini indirmek gi- | çgîş_ıklu:ı khı_ım:iyoı;ı_ i .kGö- bi bir şeye mıyor . Şu hal- | Tülüyor ki esi şvel oN de lnîily" y::::—ı:maînmı- feransın alacağı neticeler kar- larınm yüksek sınıfta ve mah- | Şısında şimdiden endişesini iz- sus bir surette arttırılmış olan Hardan geri kalmıyor. gemilerile karşılaşmış oluyo-| — Bir de hiç unutmamalı ki bahsediyor! M. Poincafa temsil etmiş o zaman İngiliz murahhası Lord Balfour ile şiddetli mücadelelerde bulun- M. Poincarâ Fransanın dai- ma büyük çaptaki harp gemile- rinân kaldırılması fikrinde ol- duğumu, bu gibi saffi harp ge- milerinin daima tecavüz vasıta- .sı olduklarını söyledikten sonra eğer bütün devletler arasında takarrür ederse Fransanın da umumi tahtidi teslihatı kabul edeceğini ilâve ediyor. Umumt harpten sonra Fransa büyük sınıf harp gemileri yapmadığı hâlde İngilizler, Amerika ve tiklerini kaydeden M. Poincar& İngilterenin bugün yüksek sı- nıf gemilerinden 78, Amerika- nın 58, Japonyanın da S1 gemi- yemalik olduğunu söylüyor M. Poincar&'nin neşrettiği LONDRA, 26 A.A. — Kon-| , e.i Lisan bahsi | Sarftan nahivden bahsedecek de-| ğiliz. .. Beynelmilel içtimalarda dai- ma Fransız lisanı kullanılır, müzake rat, bu lisanla cereyan gibi, nutuklar da bu dille söylenirdi. U. mumi harpten sonra Versailles (Ver say) muahedesi yapılırken — Fransiz| lisanı o zamana kadar muhafaza et- tiği hakimiyetinin münakaşaya uğra- tıldığını gördü. Başka bir rakip çık- maştı; İngilizçe. .. — < Her iki tarafın nutukları, - sözleri tercüme edilerek müzakerelere de- vam edildi. Buna da bir şey denmesin... Fa- kat o zamana kadar beynelmilel mü- nasebatta resmiyetinimuhafaza etmiş olan Fransız lisanı muahedelerde de bittabi yegâne riayet edilen ola- rak kalmıştı. Lükin Versailles mua-, hedesi o zamana kadar adeta taas- supla riayet edilen bu teamülü boz- du. Hem Fransızça, hem de İngiliz- çe metinlerin muteber olduğunu ka- bul etti. Cemiyeti Akvam misakı da il ,Imınm kendisine teyit etmelerini elzem addeyle- ERLER panayda Ordu, siyaset M. Primoderivera'- nın beyenatı İspanya diklatörü ne vakit çekilecek? MADRİT, 27 AÂA.—M. Primoderivera ordu ve donan- itimatlarını diğini gazetecilere söylemiştir. M. Primoderivera bunun ordu- nun siyasiyata karışması sure- tinde tefsir edilmesinden kork madığını, çünkü mevzuu bahs- olan meselenin mülkf — idareyi ordunun murakabesine tabi tut mak değil fakat, — diktatörlük idaresinin ordudan yetişmiş 0- lan reisinin ordunun hâlâ itima danı haiz bulunup bulunmadığı- ni anlamaktan ibaret olduğunu iki lisan üzerine yazılmıştır. Artık ondan sonraki tiyasi vesike-| lar, beynelmilel içtimalar için Fran- arıçanın yanı başında İngilizçeye te- sadüf etmemek kabil olamadı. Hatı- rıumıza gelmişken söyliyelim: Versa- illes konferansından itibaren daha bir çok içtimalar oldu. Bu içtimalar münasebetile Bazı tercümanlar da beynelmilel bir şöhret kazandılar. Fransa hariciye nazırı M. Briand'ın vaktile oradan oraya hep beraber yanında taşıdığı Kamerling işte bu meşhur simalardan en mühü tur, Bu tercümanın her iki lisanı da pek şayanı hayret bir sür'at ve isabet le tercüme etmesi şöhret ka zandırdı. ASIL MEVZUA DÖNELİM: Son La Haye konferansı neticerin-| de tanzim edilen itilâfname lisan bah sinde daha başka bir yenilik teşkil ediyor. 'ünkü bu itilâfnamenin Framsızça ve İngilizçe metinleri muteber oldu- | ğu kadar Almanca nushası da ayni kuvvetle mer'i olacaktır. Gelelim Londra konferansına: Ve rilen tafsilâttan anlıyoruz ki beş dev z Ki merasimi | si dinlendikt tuklarda İngi baş murahhasları İngilizçe, Fransız başmurahhası da Fransızça nutuk o- larak nutuklarını söyledikten — sonra Japon başmurahhası da kendi dilile beyanatta bulunmuş ve nutku ber iki lisana tercüme edilmiştir. ö Beynelmilel içtir me. selesi artık bu suretle halledilmiş o- luyor. Kendi lisanile meramımı ifa- de etmeği biraz da izzeti nefis mese- lesi yapanlar olursa bu tarzı hal ea iyi şekil olacak... —. —e — Hamburg'da arbedeler HAMBURÇG, 26 A.A. — İş- sizler ile polis efradı arasında şiddetli arbedeler olmuştur. İttandada Buğbi maçı BELFAST, 26. A.A. —Fran- sa ve İrlanda takımları arasın- da 25 bin seyirci önünde yapı- ilâve etmiştir. M. Primoderivera — vazifesi nihayet bulduğuna hükmettik- ten sonra tabii bir şekil alacak olan hükümete artık iştirak et- miyecektir. R - 100 Balonu LONDRA, 27 A.A. — Yeni R - 100 balonu 48 saatlık — bir tercübe cevelânı yapmak üzre bu sabah hareket etmiştir. Fransada Sosyalist kongeesi PARİS, 26. A.A. — Sosyalist koöngresi fırkanın merkezi teş- kilâtında ekalliyetin de temsil edilmesi hakkında M. Ramadi- er tarafından verilen — takriri 1479 muhalif reye karşı” 2059 rey ile reddetmiştir. Daladier'nin hücumları NİORT, 26 A.A. — Siyasi bir tezahür yapıldığı sırada bir nutuk söyliyen — M. Daladier sağ cenaha ve onun müt rine istinat eden şimdiki hükü- mete radikallerin hücum etmek te devam edeceğini söylemiş- tir, Almanyada M. Sehacht aleyhinde BERLİN, 27 A.A, — S demokrat meclisi ittifak ile bir karar sureti kabul etmiştir. Bu karar suretinde M. Schacht ta- rafından Almanya maliyesinde icrası tasavvur edilen — ıslahat hakkında endişe izhar edilmek- tedir. Lehistan - Almanya VARŞOVA, 27 A.A. — Le- lan Ruğbi maçında Fransızlar ile mağlup etmişlerdi! Avrupada İrlandalıları sıfıra karşı 5 sayı| histan ile Almanya arasındaki ticari müzakerata yeniden baş- lanılmıştı Birinci güzeller her yerde seçiliyor! Almanya ve Macarist. Macar güzeli an güzelleri de seçildi Osyal | avansların sureti mahsubu hak e GÜDE ler Ankara hava şehitleri imunail Merasimde nutuklar irat edi!di ANKARA, 27 ( A.A ) —| Hava şehitleri ihtifali bugün| saat 11 de büyük merasimle ya-| pılmıştır. Merasime vekillerden bir kısımı, meb'uslar, büyük er- kânı harbiye ve milli müdafaa tayyare cemiyeti rücsa ve erkö- ni ile askeri kıtaat, mektepliler izciler, ve kalabalık bir halk iş- tirak etmiştir. Ordu, tayyare ce miyeti ve cümhuriyet halk fır- namına irat edilen nutuk- lardan sonra bir manga asker tarafından şehitlikte üç el silâh atılmış ve muzikanın çaldığı matem havasını müteakip me- rasime nihayet verilmiştir. İZMİRDE İZMİR, 27 A. A. — Bugün Kadife kaledeki şehitlikte hava kahramanlarımızın — hatıraları taziz ve tebcil edilmiştir. İhti- İfal alayı saat 10 da şehitliğe doğru harekete geçmiştir. Alay başta muzika olduğu halde çe- | lenkleri taşıyan — heyetlerden hava küvetleri mensubininden, tayyare kıt'asından, kara, deniz ve jandarma, polis kıt'alarile ü- mera ve zabitanından, kız ve er kek mektebleri talebesinden, sporculardan — ve cemiyetler mensuplarından müteşakkildi. Alayı, vali ve kumandan paşa- ANKARA, 27 ( A.A.) — Hariciye encümeni bugün öğle- den sonra aktettiği” içtimada Karahan hazretlerinin Ankara- yı ziyaretlerinde Hariciye vekili miz ile müzakere ve imza ettik- leri Türk - Sovyet dostluk ve M. Meclisinin ANKARA, 27 ( A.A ) —| Büyük Millet Meclisi bugün reis vekili Hasan Beyin riyase- | tinde toplanmıştır. Seriri ve gidai taharriyat ve tahlilât ve emsali teamüller ara nılan umuma mahsus - bakteri- yoloji ve kimya lâburatuarları hakkındaki kanunun ikinci mad desinin tadiline dair kanun ile hususi kanunlara müsteniden yapılmış olan işler için verilen kındaki kanunun ikinci müzake resi yapılarak kabul edilmiştir. İspençiari ve tıbbi müstahzerat hakkında kanuna atideki madde nin tezyili kabul edilmiştir. Yer li müstahzarların âmilleri veya mes'ul müdürleri ve ya ecnel lâburatuarın Türkiyede müte- larla, rüesai mülkiye ve askerli ye, cümhuriyet halk fırkast € kânı, belediye heyeti, bilum! müessesat erkân ve mensubill takip ediyordu. Alay, 11 de şehitliğe muvâr salat etmiş, merasimin kumalif danı hazirunu, hava şehitleri selamlamağa davet etmiştir.B bir dakikalık selâm ve ihtii vakfesinde verilen işaret üzef ne şehirdeki devair ve mües sat, limandaki vapurlar ba: larını yarıya indirmişler, h kette bulunan insanlar, vesail nakliye, merakibi bahriye t kuf ederek merasime iştirak mişlerdir. Yapılan duayi müteakip a: keri muzika tarafından bir m tem havası çalınmış ve bir m ga asker tarafından havaya Ü el silâh atılarak şehitler sel lanmıştır. Bursada ihtifal BURSA, 27 (Milliyet) Tayyare ihtifali parlak met simle tesit edildi. Havanın yağ? murlu olmasına rağmen - ki bir halk kütlesi, mülki, rüesa ile bir çok mektepler m Tasime iştirak ettiler. Nutuklar söylendi. Resmi gi çit yapıldı. Türk-Sovyet dostluk mua- hedesine dair protkol bitaraflık muahedesinin tecdi ve takviyesine dair protokü Tevfik Rüştü Beyin huzuru tetkik olunmuş ve tasvip ol! rak Büyük Millet Meclisi hı ti umumiyesine takdimi laştırıldığı öğrenilmiştir. dünkü içtimat melerin hükmü kalmaz. Ye müsthzar âmil veya mes'ul mü dürlerinin mirasçıları zar yapmağa salâhiyetli doğrudan doğruya kendi n rına ve salâhiyet sahibi olmâa: dıkları takdirde bunları yapab lecek salâhiyetli bir mes'ul mi dür göstererek yeniden name alırlar. Ecnebi fabrika VE lâburatuarların — göstereceklefi yeni vekilleri de ayni mecburi? yete tabidirler. Her iki h: müstahzarın formülü değişme diği takdirde bunlar tahlildef ve tahlil harcından istisna edir lirler. Ticaret ve sanayi o azalarile müstahdeminin vazift memurelerinden dolayı takibâ fası halinde devlet memurla! bi muhakemeleri icra edileci hakkında tefsir kabul edilmil mekkin vekilleri vefat ettikleri takdirde verilmiş olan ruhsatna etmiş oldukları zannolunuyor. Sovyet harp gemller_i Ankara, 27 (A.A) — İki Sov yet harp gemişinin Karadenize geçmesi münasebetile muhtelif memleket gazetelerinde çıkarı- lan, güya bu gemilerin Karade nize geçmelerinin Karahan Hz. lerinin ziyaretleri esnasında Ankarada karar verildiğine ve bu gemilerin boğazlardan geç- mesine muvafakatimizden dola yı protesto ettiklerine dair, haberler her türlü esastan âri- dir. Hakikat şudur ki: Bu gemi lerin geçmesi için usulü daire- sinde haber verilmiştir. Boğaz- lar da bu husustaki mukavele ahkâmı dairesinde açıktır. Bun Cenubi Amerikada yapıla- |birinci güzelini intihap etme- / 12 başka Sovyet hükümeti bu sına üzre Avru- panın muhtelif yerlerinden gü- zel şeçilmesi devam ediyor. Şimdiye kadar bir çok yerlerde ruz. | konferansta Fransanın karşı- Amerika hükümeti 921 de sında en çok müşkilâtın Ame- Washington konferansını top- , rikadan geleceği anlaşılıyor. güzeller intihap edildi. Geriye kalan yerlerde de intihap ya- pıliyor. Meselâ g — Y e etmiş ve Marie Popiz namında bir kızı beynelmilel müsabaka- ya yollamağa karar vermiştir. Almanyadan da Dorit Niti- kovski namında bir kız 930 gü- zeli intihap edilmiştir. cak dünya güzelleri müsabaka- |miş olan Macaristan da intihap gemilerin şimdilik tamir maksa dile Karadanizde bulunmakta olduklarını bildirmiştir. Anado lu Ajansının aldığı haberlere göre bu hususta hükümet maha de bugüne kadar mevcut malümat bundan ibarettir. ve Cumartesi günü toplanılı üzre celseye nihayet verilmişti! Bahri konferans proğramı Londra, 27 (A.A) — Bahri konferansa iştirak etmiş ol heyetler reisleri, konferansın proğramını tetkik etmek üzre at 10 da başvekâlet dairesinde toplanmışlardır. Murahhasl teslihatın hacmi istiabi yekünlarına göre mi, yoksa gemi sınfi larna nazaranı mı yapılması lâzım geleceği hususunu müzake? Şiddetli zeizelele ATİNA, 26 A. A. — P ve Antipsara adalarında bir zele olmuştur. Bir çok ev yıkl mış, bir kaç binanın da duvafl vı çatlamıştır. Nüfusca — zay yoktur. Ahali kırlara kaçmışt! Zelzeleler devam etmektedir" ATİNA, 27 A. A. — P: adasındaki zelzeleler durmi tur. Hükümet, Psara ve Anti sara adası ahalisine yardımı mek için icdp eden — tedbir! almıştır. — g - Müessif bir irtiha Meclisi Umumtü Vilâyet © zasından ve muteber tacırltiğ mizeden Sadık zade Fehmi © yin refikası Saadet Hann dinin haberi vefatını müteellimiz. Salihat ve kib nisvandan olan mumalil cenaze namazı bugün saat *7 ikide Nişantaşı camiinde eda merasimi tedfiniyesi M mezarlığında icra olunaca''| / Zevci muhteremi Beyle derdidesine beyanı taziyet EYİy ve mumaileyha için Cenabi #? tan rahmet dileriz. K — , n