27 Eylül 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 5

Mevsi İlk .ııııılın =lnıık '.ı_ me 'ı'g'-::v hReşriyatımıza en.: icibince başlıyoruz. 'a âleminde şayanı Kizil kadın filminden wilın en mühimmi ilmeçetimizde sesli film gös- İr, teşebbüs olunması- "—'""—ıı' “İ:v-:ıl ':nn:ı sınıf sa- mra ve a aaları sesli film için el irdır. Alhamra (Ves- e ) markalı ve Ope- TTind, ,, 9, Korporeyşin) siste- h'_!lıı li film makinaları ge- 'dir. Bu makinalerın yer şaası ve işlemeye baş- İf gün mes'elesidir. Bu- #essiz film gösteren """"ll—u ar rakiplerinin bu e kaygi ı Mücehhez olm Tüler haL SOk kuvvetli sessiz Beysim “amışlardır. Birde bu (Ankaş, Y örimiz ekranlarında Silar) Post: (Paramo- çevirtilmiştir. idaresi al- 'et,, bu Müh’ sene sesli —.H:'_Uii-..ç. daha ?,;E:: hususuna ehemmiyet ç tahavvülât vukua geldi. | Yaşayan ölü filminden girerken.. düşüncelerimiz y evvel tekrar| alfetmekle beraber, diğer film- niliklerinden derhal ve Bundan başka sinema sayfı hakkında soracakları daima açık oalacak ve memle- ket sinema ticaretinin d sle- rini nakle ve bu ticaretin | | şafına hizmet etmeye çalışacak- tır. Bu hizmetimiz c ( ve fikirlerinden de istifade et- moek başlıca emellerimizdendir. zdının harbe gidişi (Üpera'da) (Sesti film) “EANOR BOARDMAN. CON HOLLAND MARGARET SEDDON Genç bir Amerikalı kız olan Joan leketinin tınçlen'mn harbe git- | tiğini görerek kendi de gitmek ister İye gizlice cepheye gider. Orada ken-| i diğer | çalıştığı Kantine verirler. Fakat Joanın istedi- Yi bu değildir, o harbetmek istiyor. 1Bir gün kendi garajcısına rast gelir. Bu adam yüzbaşı Tomdur ve genç kıza aşıktır. Diğer taraftan kızın nı- şanlısi Reci çavuş olarak Tomun em- ri altındadır. Reci nışanlısını Parise iade etmek isterse de-muvaffak ola- maz. Bir gün taarruz emri gelir, Re- ci sarhoş olduğundan iştirak edemez. Joan nişanlısını mes'uliyetten kurtar- Mak için erkek kiyafetile harbe işti- tak eder, ve büyük yararlık gösterir. Nihayet Tom kızın hüviyetini tarar ve Reci den vaz geçerek Tomla bir- leş Bu Hüi gedlidir. ti gösterikdiği gece makinanın ayarında ve tertibat-| ta biraz acemilik olmuşsa da bilâhere tanzim edilmiştir. Film enteresan ve artistler iyidirler. ANKARA POSTASI Geçen seneden beri Ertüğrul Muhsin ve arkadaşları tarafın- dan İpekçi firması hesabına çe- i|vrilmekte olan Ankara postası filmi nihayet bitmiştir. Melek sineması bu filmi evvelâ matbu- ata göstermek istemiş ve 29 eylâl saat 11 de bir matbuat | matinesi tertip eylemiştir. (Ankara postası) nm sena- ryosunu de Muhsin bey tertip etmiştir. | CUMA 27 MİLLİYET Şehrimizde mevcut ve her hafta pro gram değiştiren birinci sınıf sinama) salonları müdürlerile film müessese- leri sahiplerile başlıyan mevsim, sesli ve sözlü ler ve mevsimin mühüm filmleri hakkında bir anket yaptık. Bu haftadan itibaren anket cevap- larını neşre başlıyoruz. Alhamra sinaması sahibi Osman B. liyor ki » Sesli ve Kilmlar hakkında ki mu-| talaanız nedir? Bu filmler sessiz filmleri| körletecek mi? Sesli filmde, gerek sessiz film gerek- ardır. mus kurbanı Lil Dagover, ve Jan — Anjelonun M Kıriste Ertoğrul Muhsinin Türkiye güzellik ka- raliçesi Feriha Tevfik hasımla çevrilmekte elan Kaçakçılar zlü filmleri Türkçeye nasıl çevire urramızdır. Kari- işidirlerse bunu ükkat yemi artlsiler tektim tiyatronum bütün — meziyetleri Dünyanın en meşhur artistlerinin oyununu şitmek elbette pek ente- lir. Hele bu imkünın 20-40 ku, — Yeni artistlerimiz şunlardırı Moris iye, Ol Colson, Baklanova, Nansi Ka- yel, Fay Vray, Dolores Kostella, İsmet ve Feriha hanımlar MÂJİK SİNEMASI MÜDÜRÜ M. F. FRANCO DIYOR Kİ — Sesli ve sözlü Glmler hakkında mu- — Yeni mevr ? 'kancı vedir? Be yenllik filmleri i İ körletecek — Mersim yeni başladığı için şimdiden bir yey söylemek mümkün Bu meysimde sa y va secsiz filmler yerlerini lerke mecbur ve alâkasından dolayı teşekkür — ed ae Zinba Bana mütanddit sesli ve eöelü fileler gö Bu sene güstereceği dikkat filmlerimir şunlardır müörtoürul Muhsinin Ankara postası mülik " olmasına ve dünyanın bütün milletleri tar laşılmasına medyundur. — Sözlü filem ların bir içtimamda Kazak askerler bulundukları mahalli - basıyor, Liyi ve Zanerif kaçıyorlar. Liya o civarda Prens Nikolanın sarayına - iltica ede« sek kendisinin ele verilmemesini ric$ Ldiyor. Kız prensin hoşuna gidiyot. ve oda hizmetcisi olarak sarayda ka: hyor. Bir gün kendisini ziyarete ge len nişanlısının örtünde, Prens Liya 'ya bakaret ediyor. Saray zabitlerin- den biri, Liyayı görmeye ve ihtilâlin yaklaştığını haber vermeye - gelen Zanerifi yakalıyorlar. Bundan dolayı Prens Liyayı saraydan kovuyor, L ya sevmeyce ve kıskanmaya başladığı Prensten intikam almağa yemin edi yor. Aradan aylar geçiyor ihtilâlciler muvaffakiyet kazanıyorlar, Prens e sir düşüyor. Liya Prense Ceziyet et mek istiyorsa da muhabbeti — galebı çalarak kendisinden af diliyor ve aş kını itiraf ediyor. Zanerif Prensi kurşuna dizdirmek istiyorsa da Liya Zantrifi öldürerek Nikolayı kurtarıyor ye birlikte hudut haricine kaçıyorlar. Kadının harbe gidişi tilminden Rus ihtilâli esnasında, Liya ismin- de hafif meşrep bir kız, ihtilâlcilerir reislerinden (Zanerif) isminde birisi- 'nın metresi bulunuyordu. - İnkılâpçı KIRIK KALPLER (ijikie' POLIN ŞTARK, NORMAN KERİ Helen Blak iki iyi dosttan Ralf Brandon'u arkadaşı Jak Fostere'ter- cih ederek onunla evlenmiştir. Harp ilân edilince gerek Rali, gerekse Jak harbe giderler. Bir müddet sonra Jak terfi rütbe etmiş olarak avdet eder. Ralfa gelince bir hücum — esnasında kaybolduğundan ismi maktuller me- yanma girer. Evlenmeden evel Ral- f Rita isminde bir metresi vardır, bu biçare kız Ralfr severdi, fakat ka- tıst Helenle evlenince onun aşkı se- bebile Ritayı bırakmıştı. Rita haya- tın kendisine gösterdiği çamurlu yo- lu takip ederek Jim Rocers isminde bir sefihin metresi olur. Bu kadın bir gece sokaktan geçerken bir sefil sar- hoşa rast gelir sadaka verir, bu ada-| "ttt ma dikkatle baktığı zaman eski sev-İfakat hüviyetini saklamak zaruretin- diği Ralf olduğunu görür ve alıp e-|den dolayı izdivaca mani olamıyor. vine götürür. Öldü zannedilen Ral-İ Ritanım aşıkı Jim Rocers Ralfın sırrı-) fin sırçı şudur: Harpte korkaklık e-jna vakıf olunca bunu Helene teleforı, derek düşman önünden kaçmış oldu-|etmek istiyor. Ralf mani olmak için ğu için şimdi hakiki hüviyetini me-| Rocersi oldürüyor. Hapse mahküm Ydana koyamamaktadır. Artık ne is-|olryor. Rita daima sevdiği Ralfı ha- Mi ne yeri ne yurdu var. Buna rağ- | pishaneden kaçırmak için tertibat a-| men hâlâ karısımı sevmektedir. Rita | liyorsa da Ralf kaçarken Polisler ta- Ralfı düştüğü çukurdan çıkarmak is-| rafından öldürülüyor. ıdının harbe girişi filminden ter, lâkin buna imkân yoktur. Ralf| Film Amcrikanın Üniversal mamu| bir gün kadar sevdiği karısının dos-| lâtındandır. Çok elim ve heyecanlı- | yal bilir. İşte bu sababledir ki sözüme haşlar- İken iştikbalin sözlü değil sesli filmlerde Çolduğunu işa . Bu icadın sessiz filmleri - öldüreceğine Cünkü hi elmiyorum aa şayanı dikkat na filmleriniz var? gibi — Sovbot, Casus Kadın, Brodvay, Nina Petrovna, /Ağk rü'yası, Kamere seyahat, Manulesko, Beyaz — gölgeler, Rüya lima- nı, Kohen Kelli denizde, tndat, Şark, Ka- iyostro V. 8. elü filmleri Türkçeye nasıl çevir- — Bu filmler Tü yi oymanmadıkça ifarele- la 0y- sözlü filmler Burada| artsiler taralındı olmaları ından türk seyircileriniz imayacaktır. Çünkü ecael Esasen bizdi film almırken çalıman görültüler ve şarkıları Bu sene yeni ar' ? Bi Greta Garbo, Lora / Laplant, Şilekravt, Ramon Novaro, Los Çaney, Meri Filbin, Glen Triyon, Olga Çekova, Maryon Nik- son, Merna Kenedi, İvan Mojükin, Birigi- e Helm, Villi Pritç, Dita Parlo. Liya Dr Putti Don Alvarado Kadının harbe gidişi tüminden Film Amerikanın Kolumbiya ma- mulâtından hisai ve müheyyiç bir e- serdir. Liya du Putti güzeldir. Sah- neler canlıdır. SESLİ MAKİNALAR Amerikada sesli film — makinaları yapan iki — müessese var; Vestern Klektrik, ve Radyo Korporeyşin. Bu iki şirket dünyayı kendi makinalarile teçhiz etmek için bir manevra yap- mışlardır. Sesli film gösteren maki- naların bugünkü kıymeti 250000 frank kadardır, bu parayı çıkarıp def'aten verecek adam az bulunur. Esasen bu para makinanın hakiki kı- ymetinden çok fazladır. Yakm uzak, bir atide kendi makinalarından daha, ucuz mamulatın piyasaya çıkacağın- dan emin olan bu iki şirket bütün dünyaya 10 senede Öödenmek üzre veresiye makina satmakta ve böyle- ce bütün dünya salonlarına kendi makinalarını yerleştirmektedirler. A- merika sinema salonlarının 6000 den fazlası şimdiden sesli tertibatı almış lar odır. Kaasen büyük şehirlerde halk scs- siz filmlerden bıktıkları için sesliye büyük rağbet vardır. Bu rağbet ve bu tediye kolaylığı karşısında sine- ma müdürleri sesli techizat almakta ve rakabet yüzünden bu hareket her tarafa sirayet etmektedir. Avrupada ise sesli film makinaları imalâtı he- nüz seri halinde değil tecrübe dev- resindedir. Elde de sessiz film malze mesi çoktur, o sebeple bu işde Avru/ panın davayı kaybettiğini kabul et-| zarı c Yaşayan ölü titminden Sözlü Filmler Dil meselesi ber ortaya çı-| Dil — mes'elesi siz daha doğrusu Amerikalı dikleri gübi bir dilsiz £ bütün dünya milletleri görüp —anla yabilirdi. Lâkin söyleyen bic filmin| İisanını anlayamıyanlar — için bunun!| zevki ne olabilir? Esasen sözlü fümlece atfedilen en cidaf mahzur da budur. Bu mahzu- run ileride nasıl halledileceğini bil meyiz. Şimdi tetkik edeceğimiz şey dünyadaki dil taksimatıdır Son istatistiklere nazaran ların konuştukları dile nazaran nifleri şöyledir : Ş Inci İngilizce - 180 mülyon: İngil tere, Şimali Amerika, Kanada, Avut- tralya, Okyanosya, yeni Zeyanda,Ce- nubi Afrika, Hind, Aksayı»şark,(Çin, Japon) ve kasmen Mısir, Antil ada- İarı insan- tas-| 2nci Rusça - 120 mülyon: — Bütün) Rusya ve Sibirya, 3ncü Almanca - 100 milyon: Bütün manya, Austrya, ktsmen İsviçre, Ma- ———AOAO. YAŞIYAN ÖLÜ (MWlLET POLA NEGRİ Avusturyanın küçük şehirlerir birinde Gerda Valantin kocası, Dit- rih, meşhur kemancı Stanislas ve gü- zel maceraperest bir kadın, la Baron Bcern ile pek sade ve yeknesak bir ha yat yaşıyordu. Bir akşam kocasının israrı ile Ger da Viyanada olan hemşiresinin ziya- Tetine gitmeğe mecbur oluyor. Ken-| disine uzun zamandan beri mülâze- meti aşıkanede bulunan - Stanislas, hudutta olan memleketine avdet be- hanesile, ayni trene biniyor. Tren hu dutta bir saat kadar beklemek mecbu. riyetinde olduğundan kemancı bu bir saati kendirevinde geçirmeğe Gerda- yi iknâ ediyor, bu bir tek saat, ertesi Sabaha kadar uziyor. Sabah gazeteleri bir gece - evelki| sürat katarının hududun bir kaç yüz metro ilerisinde bir köprüden yuvar- landığını ve kazaya oğrayanlar arasın da madam Valantininde ölü olarak bulunduğunu büyük hurufatla kayt ediyori unun ismini bir rezaletle kir- istemiyen Gerda isminin ölü- ler arasında kalmasına razı oluyor. Aradan bir çok seneler geçiyor. .. Verlinsk şehrinde kont ve kontes Şerdinski büyük bir kumarbane işle- tiyorlar, kontes Şerdinski ise Gerda Valantinden başka kimse değildi. Gerda kontes Şerdinski namı al- tında bu kumarhaneyi işletirken ko- cası Valantin de ayni şehre geliyor Gerda tekrar kocasile birleşmek iste- se de onun hiyanetini öğrenince nef- ret ediyor ve çocuğunu kocasının e- linden kurtarıp kendini seven bir mi- iyonerle birleşiyor. Film güzeldir. Pola Negri muvaf- fak olmuştur. stan, Romanya, Şimali Amerika, zilya, Arjantin ü İspanyolca B Y n yanya ka, la- 70 milyon tika, Antil adı lyadan *naada cenubi Amı Brezi ci Fransızça - 60 milyon: Rral Belçika, İsviçre, Şimali Alrika, Kanada Şark, Mısır Moris adaları, Kizil kadın. filminden Hind, Luizyana ve Fransız müstem- lekâtı. 6 nc: İtalyanca - İtalya, Kısmen İsviçre, Tunustaki muhacirler, Ar- jantin, Şimali Amerika, Beezilya. 7 nci Portekizce - 80 milyon: Por-i tekiz ve müstemlekeleri, iya, | 8 noi Polonya - 25 milyon: Polon- ya 22 milyon, $ milyonda Şimali A- merikada. 9 ncu Çekce- 9 milyon: Bohemya. ' 10 ncu Takandinav dili: 9 milyon, İsveç, Norveç, Danimarka, 11 nci Sırpça- 9 mülyon : Sirbiya, Hırvatıstan ve Bosna, i 12 noi Fi 8 milyon: Ho« landa ve müstemlekeleri. 13 ncü Diğer diller-4 milyon: Bul- , garca, İslovence, ve saire. Bu istastikde şüphesiz 30 - 40 mil- yonluk Türkçe konuşanlardan bahis yoktur.Amerika yaptığı sözlü filmle- ri İngilizce ve Cenubi Amerika piya- sası için de İspanyolca yapmakta- dır. Almanyada yapılan bazı sözlü filmler Almanca için Alman ve Fran- sızça için Fransız artistler — tarafın- dan iki defa oynamaktadır. Eğer sesli sözlü film yapmak im- kânını bulamazlarsa — konuşanlarının adedi az olan diller şimdilik ancak çok görüşülen başka lisanlarda yapıl- maş filmleri dinleyebileceklerdir. Kırık kaipler tilminden