17 Eylül 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

Istanbul, Telgraf adrcı Istanbul, Milliyee K Öözete ve m Ü — MHddeli çeçen n ©Donald'ın nutku ——— bi ,_mkionımmmn Bert ve tok İZ Murahhasının son güne u Ğ' €den Başvekil Mac Do- tüi getTede Cemiyeti Akvamın Binda Bumi heyeti önünde hava- üti ı'»ırı Bgibi bir mevize irat diyaçeç "Siliz Başvekilinin hari- Bükiç' Ümdelerini filen olmasa V Ve nazariyat sahasında ifa- Hutuk, bütün milletler dütda ebemmiyetle münaksşa Htdır. Maç Donald nutkun- beynelmilel hayatın başlı TİNi teşkil eden mühim a lemas etmiştir. — Kellsg h bey itilâfı, silâhla: B bun tesisi gibi umumi iiden bahsettiği gibi, Pilis- Seleri, İngiltere - Mısır uz- di Britanya “imparütorh natüsi işleri hakkında da iza eiğtir. Biz burada yalnız en .::i;" Slan cihan sulhu hak iz Başvekilinin noktai Ki tahlil edeceğiz. menald sulh meselesi hakkın b Tİnİ izah ederken incilden & Y1 da zikretmiştir: “Kılıcı ü Höçla mahvolacaktır.” Bü- Bi TEiliz Beşvekili demek isti- kalllbün tcsisi için ber şeyden h'hlhn tahdidi İâzımdır. Kı- TE karşıya durdukça daima P ichlikesi verdir. Halbuki bu alç Niabetle tehlikesini Haçak daha mürcccahtır. Mac alalbun de kedine mahsus teh €unu kabul etmekle bera- heticesi gene sulh olaca- ĞEŞbİ tevlit Ctmesi: muhak: Han harp tehlikesine tercih Binacnaleyh İngiliz Başve- harp fikrini daima bes- Slan silâhların ortadan kal- &i ''Ya asgari bir hadde in- | cihan sulbunun tesisi için j“ü'Alhrî müşavirlere siyasi ni Ordular, donanmalar ka- Vet tesis edebileceğini söy- " «diyen Mac Donali şim- * ka ile bu yolda çalışmak N SScip mal ve yakında memnuniye etmleeiy celer alınacağını da ilâ- &, Başvekilinin cihan sulhu Almanya'nın — bir b aldaki tezi, üğüedenberi Cemiyeti Akvamda ttiği teze benzemektedir, ersay muahedesile silüh- Crit edildikleri için, di- iellletlerin de her geyden evel nyaM azaltmalarını — isti) B tabildir. İ i’_"l*-c Donald'ın tezi, Al- bi seriyet itibarile, alkışla ' görmektedir. Fransa ve İ- a ise fikirler telâkkiler büs. N dır. li bugün dünyanın en kuv- MTdusuna sahip olan Fransızla- iühun temini için teslihatın &a MN evel emniyetin “gerek 'uf.“'.'“ maddeten” tesisi lâzım tliğtkika tepeden tırnağa kadar olan bir adam, kolayca si- Üay 4 Tanabilir. Fakat silâhsız in- Srasında da kavga ve ihtilâf Ve birbirlerini icabında diş kla tepelemek — istedikleri n sahnelerden değildir. için de ayni ihtimal varit yün için evvelâ, milletlere, biy Tümsuz olduğunu — göstere- K SAniyet teşkilâtınin ihdası ir. Si ların bu —mütalâaşındaki âr ctmek mümkün değil- insani — realitelere biraz için denilebilir. ki tesis etmek için de evvelâ Arasındaki ihtilâf sebepleri tevekkuf etmek lâzımdır. kuvvetin, bir çok haksız ve a eTi vakileri vardır ki, bir ülilletlere yeni inkilâp ve te- ? arzu ettirmektedir. Çin M nn dediği gibi Cemiyeti d Yaziyetile uygun olmuyan üeerin tadili hakkındaki sa- Slya Enüz istimal edilemci ikre Gei vasıtalarla bir takım Etlihatın tahdidini empoze Vaşlllba hadim olamaz. Devlet- ve Mdaki münasebetlerde ada- SA bultavat fikirleri hâkim olma te yetün kaldırıları bir silâhın w diğer bir şekilde M Gin kaim olmiyacağını — “Genez. % ZEKİ MESUT !“denızde şiddetli .,;ğ'lnılıır başladı aN y 16 — Dürt gündenberi fa- h tti GAN yağmur ve esen rüzgü- ile mezruat hasara uğramış &b bir aöfünde demirli bulunan yü- S,hltı—m' kasırgaya maruz kala- Ylde, GENe limanda diğer bir mo ğn İki ü isabet etti. Karadeniz va Hopegüüden beri fırtmadan do- Röden çıkamıyor. BUGÜN MA İRCI sahitemizde: S Sen haş alarında Bti Hi Üncü sahifemizdi n emizde: Nükteme tetibaları 1 gi Üncü sahifemizde: B ŞA raporu b Felek BN an Ayk göneşi b İ $ | N 9 ça f ' u GÖ No : 100 n İ Telefon numaraları: İsunbul, 3911—3912— 3913 NS €ya ait hususlar için müdiriyete müracoet edilmelidir. hatar 10 Kuruştur. Gelen evrak geri veritmez. _h_'gıılııpı 5 Hduruştur ğ Dün Avrupadan gelen ekspres Kumkapı istasyonunda marşandiz trenile musademe etmiştir türkiye -İrak |— Kaçıncı kaza Kumkapıda Avrupa trenile marşandız çarpıştı Şark Şimendiferinde dün de feci bir tren müsademesi olmuş, Kumkapı istasyonunda dikkatsizlik yüzünden Avrupadan - gelen 3 numaralı ekspresle Edirneden gelen 91 numaralı marşandiz treni çarpışmıştır. Ekespresin makhinesi yoldan çıktı : Musademe neticesinde ekspresin makinesi yuldzpyıkmış. mar gşandizin arkadan vagonu içine girmiş ve marşandizin beş vago- nu parça parça olmuştur. a Gardöfirenlerden Sait te ağırca yaralanmıştır. z Müsademenin şiddetinden ve çıkardığı gürültüden o civarda- ki halk bile korkmuş istasyona koşmuştur. Son ayda Faşıncı musademe: Bu müsademe ile son aylar zarfında Şark Şimendiferlerinde beş müsademe olmuş ve bunların dikkatsizlik yüzünden ileri gel- diği tepit edilmiştir. Musademe nasıl oldu ? Dünkü müsademe şu suretle olmuştur: h Avrupadan gelen ekspresten evel 91 numaralı marşan treni Yedikuleden Kumkapıya gelmiştir. ü Halbuki ekspres te saat 15 te Sirkeciye gelecektir. Ekspres ktiçük istasyonlarda durmaz. Marşandiz, Yedikuleden hırek_ct ettikten sekiz on dakika sonra da ekspres Yedikuleden geçmiş- tir. Kumkapıya saat on dört buçuktan sonra gelen mı:şaqdiz - rada kömür vagonunu bırakmak için manevra yapmış ve Sirkeci- ye giden yolda durmuştur. e Bu esnada Yedikuleden çıkmış olan ekspres te ayni hattan ge- liyordu. Jİstasyon memurları ne diyorlar ? İstasyon memurlarının ifadesine göre marşandiz istasyonda olduğu cihetle samafor (işaret direği) yolun kapalı olduğunu gösteriyormuş- Fakat Yenikapıdan da geçerek Kumkapıya yaklaşan ekspre- sin 243 numaralı makinisti Fehmi Efendi samaforun kapalı ol- duğuna dikkat etmeden Kumkapı istasyonuna girmiş ve bu es- nada marşandizi görmüş ise de 40 kilometre sür'atle giden eks- presi durdurmak kabil olamadığından marşandizin arka vagonu- na bindirmiş ve müthiş müsademe olmuş, vagonlar devrilmiş, parçalarımıştır. j Ş a : Şama aha aei Silrt maob'usü MARINUT Dün ekpres marşandiz Musul petrolları irak maliye “nazırı Yusuf B. in beyanatı Irak ınal.ly_ı nazırı Yusuf Ganima bey dün Avrupadan şehrimize gelmiş tir, Yusuf Ganima bey, dün kendisi- ni ziyaretle maksadı seyahatını soran | bir muharririmize demiştir ki: — 25 Temmuzda İraktan çıktım. Suriıye. Filistin, Mur, Italya, Pran- sa, İngiltere, İzviçre ve merkezi A: rupayı dolaştıdı, Lüraya geldim. Bu- radan da Halep ve Lübnan - tarikile memleketine döneceğim. Seyahatim hususi işlerle alâkadar- dır, resmi ve siyasi biç bir stfatı haiz değilim. Bu itibarla resmi temaslarda da bulunacak değilim. Türkiyeye ilk defa — geliyorum. Türkleri yakından bilir. ve severim. Bu itibarla Türkiye haditatını alâka ile takip ediyorum. Yeni idare sayesinde Türkiye ha- kikaten terakki etmiş ve garpli mem- leketler halini almıştır. Türk milleti iyi rehberler idaresinde daima ilerle- yen bir millet halini almış bir komşu muzdur, Her iki memleket arasında- ki münasebet mütekabilen samimidir ve terakki sahasında yekdiğerimize müzaharet ediyoruz. İrakta eski Tür kiye memurlarından bir çokları yük- sek mevki işgal etmektedirler ve ken dilerinden çok istifade ediyoruz. Bun lar meyanında sabık Bağdat vilâyeti defterdarı olan Almet Febmi bey şim di Irak hükümeti Varidat umumi mü- dürüdür. Sabık Posta ve telgraf na- zırı Oskan Mardikiyan efendi de ha- len İrak maliye umumi müfettişi bu- kunmaktadır. İranla da dostuz, Musul petrolle- rini işletmek için teşekkll eden An- glo-Persiyan şirketi faaliyete geçmiş tir, Petrolları denize kadar götürecek olan boruların ferşi hitam bulur bul- Mmaz ihracata başlanacaktır.» meee AMERİKADA ÜÇ KAZA NEVYORK, 16:Â. A— Dün vu- kua gelen 3 tayyare kazası 15 kişi- nin ölümüne sebebiyet vermiştir. Yoluular şehrenasıl geldiler? Ekspresteki yolcular büyük bir tehlike geçirmişler vağonlar- dan fırlamışlardır. Yolculara, bereket versin, bir şey olmamış ve otomobiller ile şehre çıkmışlardır. Kaza saat 15 e yedi dakika kala olmuştur. Sirkeciden 14 u 52 de hareket eden ekspres te müsademeden iki dakika sonra Kumkıpıdı_rı seç.r_nişıir. KABAHAT KİMDE2?| Mesuliyeti kimse üze- rine almak istemiyor Makinist Fehmi Efendi müsade- me hakkında şunları söylemiştir: — Samafor kapalı değil açıktı. Bi nacnaleyh yoluma devam ettim. İs- tasyona girince marşandizi gördüm. Lâkin makineyi zaptetmek kabil de- gildi. Müsademenin önüne geçileme di.” İSTASYON MEMURUNA GÖRE İstasyon memuru Necip Bey ise müsademe esnasında istasyonda ol- madığını söylemiştir. Diğer istasyon memurları ise sa- maforun yolun kapâlı olduğunu ka bahatın makinistte olduğunu söyli- yorlar. Diğer taraftan Yedikule istasyonu i Makinist Fehmi Efendi iddia edenler var. Çünkü marşandiz esasen sabah 8 de gelecekken gecik- mit - TAHKİKAT BAŞLADI Müsademe üzerine Kumkapı polis | merkezi tahkikata başlamıştır. Biraz sonra da müddei umumi Kâ mil Bey gelerek işe vaz'ıyet etmiş- tir. Bu esnada Kumkapıya — direktör- leri de gelmiş ve musademeyi tetki- ka başlamışlardır. Fakat müsademe mesuliyetini kim #c üzerine almak istememektedir. BANLİYO TRENLERİ Müsademeden bir #aat sonra ban- fiyo trenleri işlemeğe başlamıştır. SEYYAHLARIN OTOMOBİLİ Marşandiz treninde — Avusturyalı otomobil seyyahlarının otomobili de | |bulunuyordu. Bu da parçalanmıştır. KUMPANYAYA İHTAR... Şark şümendiferleri idaresi, kışın karlar dolayısile münakalâtım sekte- ye uğramamsı için kar tarama maki- 'naları getirecekti. Mevsim yaklaştığı balde makinalar hâlâ — gelmemiştir: Nafra vekili kumpanyaya tebliğat ya pmış ve bu makinaların kıştan evel! behemehal getirilmesini, aksi takdir-| p de kumpanyayı mestl edeceğini bil- nun ekspresa geçtikten sonra marşan dize yol vermesi lâzım geldiğini « : ye dirmiştir. ç$ vese veneresene kerseeNe N aei Italyada M. Mussolininin mühim bir nutku “Liberallik baştan başa yalan ve boş söz,, ROMA, 15. A. A. — Büyük fa- şist konferansı - Venedik - sarayında M. Mussolini nin bir nutku ile açık- mağştır. M, Mussolini vereceği karar- lardan evvelce yalnız kralt haberdar etmeği bir prensip olarak — kabul et- tiğini ve binaenâleyh —ara sıra işaa olunan haberlerin kat'iyyen csası ol- madiğıni kayd ile nutkuna başlamış. İtalyanın umumi — vaziyeti hakkında memnuniyet göstermiş, — her sahada faaliyetle çalışıldığını, işsizliğin gün- den güne azaldığını, 16 seneden beri devam eden icra murakabesinin Mi- lâno ve Roma müstesna olmak üzre önümüzdeki sene kaldırılacağını söy- lemiş ve kabinedeki son tahavvülle- re temas ederek demiştir ki: — Bütün hükümet erkânı arasın-| da Roma üzerine yürüyen dört bü- yük faşistten üçü dahildir. Şimdiye kadar müşteşarlık yapan 9 zat te na- |zır olarak makamlarının mesüliyetini |doğrudan doğruya üzerlerine almış- rdır. Faşizm mefküresinin sarsılma- ması için bu gitaj devresine katiyyen lüzum vardır. Artık dört seneden beri elimde tuttuğum askeri kabine- den sarfı nazar ediyorum. Müdafaai milliye teşkilâtımiz okadar — tevessü etmiştir ki müstakil bir adam için bile ağır bir yük teşkil edecektir. ( Mabadi ikinci - sahifemide J “Mmî;îiyet,,in Dil anketi' Gelen cevapların * neşrîne»kglıyonız ; İlk cevap Perşembe günü © Geçenlerde Türk harf ve ? dil Inkılâbının başlangıcı olan 2 10 Ağustos nutkunun yıl dö- nümü vesllesile bir anket aç- mıştık. Bu aukete gelen cenaplar 'azı arktdaşlarımızdan ve dil inkılâbının belli başlı çalışıcı- larından İbrahim Necmi bey sıraya konmuştur. Ankete gelen — cevaplar | çoktur ve bir takımı asıl an- Z ket suali çerçevesinden dışı rıya laşmıştır. Bir çok mes- eleler de bir kaç cevapta ayrı Ü ayrı söylenmiştir. Bunun için ııhlı, mız bu cevaplarda ileriye sürülen meseleleri ayrı ayrı makaleler halinde tetkik etmeğe mecbur olmuştur. İlk makale Perşembe günkü nüs- hamızda çıkacaktır. Cevapların neşrine başlan- ması ile anket bitmiş demek değildir. Bundan sonra gele- cek cevaplar da bir taraftan sıralanıp neşredilecektir. Abese - gartları Türkye 3 Arlığı 400 ha. 4 l: : Abone ve Ilan ücretleri Gazetemzde çikan yazıların hukukn mahfuzdur Ü İ İlan / tarifesi A Heriş Ancl Sahifede Santimi — 23 dm a B ar İ # . . d dned « ö 2 1400 « — 3700 2adl OO L 300 RNushasiı - Su derdi Emanet vekâlete müracaat edecek Nafia vekili dün terkos tesisatını teftiş etti Vakit vakit kesilmekte olan terkoğ| | suları tön günlerde gene gayri mun-, tazam akmağa başlamıştır. Şirketin. yeni mukavelenamesi henüz Nafia ve- kaletinde tetkik edilmektedir. Ademi| — intizamdan dolayı Emanet mütcaddit defalar şirket nezdinde teşebbüsatta bulunduğu halde kat'i bir semeresi görülememiştir. Binaenaleyh Emanet bu vaziyet karşısında Nafia veküle- tine müracaatla şirketten — şikâyette bulunmuştur. NAFİA VEKİLİNİN TETKİKATI Diğer taraftan şehrimizde - bulu- nan Nafia vekili Recep bey de dün terkos tesisatı ve terşih havuzlarını teftiş etmiştir. Vekil bey, bir muhar- ririmizin Istanbulurn vakit vakit su- Suz kaldığı hakkındaki şikâyetlerden bahsetmesi üzerine; — «Bu meseleleri sureti kat'iyede 5 Maruştar trenile çarpıştı Ferit Bey hareketinden evvel Londra sefiri Ferit ABey dün Lon- drâya gitti Sefirimiz yeni talimatı hamil bulunma- maktadır Di Londra söfiri Ferit Bey, dünkü — MÜHENDİS MEKTEBİ Dizze ee gelrimimden İoadkara hat YErTE Yonial Teket etmiştir. Ferit Bey, istasyonda Dün bazı gazetelerde yüksek mü- hendiş mektebini teftiş eden Recep beyin şahit olduğu — intizamsızlıklar karşısında bazı tabirat — kullandığın-| dan bahsediliyordu. Recep bey, dün kendisini gören bir muharririmize ; <— Yüksek mühendis mektebini teftişi esnasında bazı gazeteler ba- na töylemediğim şeyleri — söyletmiş- ler, Ben gördüğüm noksan Tâzımgelenlere söyledim. Fakat ne bö 'yle bir hadise oldu, ne de ben böyle bir Hsan kullandım ve kullanırım. Bu havadisi tekzip edebilirsiniz». Demiştir. ğ Diğer taraftan Vekâlet hususi ka- lem müdürlüğünden şu tekzipnameyi | aldık : Yüksek Mühendis mektebinin dün- kü teftişinden bahs eden Cumburiyet gazetesi vekil beyin yatakları göste- rerek (Burada hammallar bile yat- maz) dediklerini ve İkdam gazetesi dahi ayni mevzu için (Burada köpek ler bile yatmaz) tabirini kullandıkla- rını ve ilâveten kirli havluları mevzu bahs ederek(Buna ayak bile silinmez, bu rezalettir) ifadesinde bulundukla- Tını ve mektep müdürünün tepdil e- dileceğini yazmışlardır. Dün görülen iş mutat bir tetkik ve teftişten ibaret 'olup müşahedeler netayici hakkında icap edenlere vesayada bulunulmuş sada yukarıda zikri keçen şekilde a- fer ve lüzumsuz tabirler asla kullanıl Nafla Vekili Recep, Şehremaneti mu- avini Hamit Beyler İngilir - sefareti başkâtibi ve bir çok zevat tarafından teşyi olunmuştur. Ferit Bey, hareketinden evel teş- yie gelen zevatla ayrı ayrı vedalaş- miştir. MÜHİM TALİMAT MI? Dün akşamki gazetelerden biri Ferit Beyin mühim talimatı hamil ol duğunu yazıyordu. Bir muharririmiz, trenin hareketinden evel bu neşriya- ti Ferit Beye sormuştur. Ferit Bey, böyle bir talimatı ha- mil olmadığını ve avdet ettiği zaman icap edem bik kunduğunu, buna ilâve edecek yeni bir şey olmadığını söylemiştir. Ticaret odasında bir istifa Ticaret Odası raportörlerinden A Mettin Cemil Bey dün istifaya meo bur kalmıştır. İstifa meselesi hakkın da deveran eden şayımalara göre A- Mlettin Cemil Bey, paramızın kıymeti bakkında ihzar ettiği rapor odaca tet kik ve tasvip edilmeden neşrolunma- sından ilcri gelmiştir. Alâettin Cemil bey, bir muharri- rimize: galiba bazı neşruyatı benden çıktı zannediyorlar” demiştir. Üç aylıklar Üç aylikların yarın verileceği an. mamıştır.> KT *i <«amum> Tıp kongresi bagün laşılmıştır. a_çılıyor HLA a n A EL Ai v e ae İA DAN İ AA b Geçen “Genç J |atkârlar” namı altında ilk scı Dün Ankaraya giden doktorlarımız Ankarada toplanacak olan tıp kongresi bugün inikat edecek- tir, Halk fırkası müfettişi Hakkı Şinasi paşa da dahil olduğu halde şehrimizin bütün maruf doktorları kongreye iştirak etmek üzre dün Ank üşlerdir. Birresim sergisi San'|ğiniz nefha nefis san'atların bu şube- sinden mi başlayacak? O kadar acele etmeyelim.. Her şeyde ilk tesir bizi aldatabilir. Ba- busus ben san'at hayatımda pek çok hayal inkisarlarına uğramışımdır; hiç değilse kırkımdan sonra biraz ihti yatlı olayım. Lâkin, bir eseri bırakıp da cverin geçdikçe bu- mun ne kadar imkânsız ol: sediyorum. Bu eserlerin her birinde- ki gençlik neşvesi, gençlik cür'eti, — gençlik hamlesi, hatta—bir parça —gençlik çiğliği, beni mütemadiyen ve| Yirmi yaşımın deliliklerine sürüklü- yor; imzalarını daha ilk defa gördü- ğüm bu san'atkârların eşi, akranı ya- pıyordu. 1 sene Ankara da rgilerini açan ressam ve heykeltraşlar, bu se- me İstanbul “Türk Ocağında” (Müs- il Ressamlar ve Heykeltraşlar) ile ikinei sergilerlel aatıları ü san'at 7 xe hitap eden san'atların bu iki yar. dımcrsı—hiç te serili eserlerin lehine değildir. Aksine, her iki unsur da| yüzünüzü okşar. Kalbimize, bütün samimi san'at yerlerine mahsus ter İşte Ali Avni Beyin şa “Maskeli vin munis harareti gelir. Türk topra- | Balo” sunda, şu “Vitrin” inde vaktile — #ında yeni bir bedii. heyecanım, bu| kurup kurup da bir türlü hakikat sa- boş zemin katında filiz sürmeğe baş- hasine çıkaramadığım ateşli hülyala- ladığını anlarsınız. Nihayet, bekledi-| rın kızaın ve keskin akislerini görü-