9 Haziran 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

İstanbul, — Ankarz caddesi, No 100 Telgraf adresi . Telefon numaraları Istanbol, Milliyet Istanbul, 913 Gazete ve matbaaya dit Middeti geçen nushalar Ankara - Paris —sersar — Ankara ile Paris münasebatnı ka- gösteren ihtilâflar - halledil- Bu neticeyi en samimi bir hisle, büyük memnuniyetle kargılamak otuz. Doğrusu Sariye bududu Himendiferler meseleleri yüzün Türkiye ile Fransa arasında ha Olan anlaşmamazlık, bakkımızın ülüt ve hissiyatına uyan bir değildi. Onun için ihtilâfların hr bizi muztarip etmekten hali Ahryordu. Bu ixtirabı gene bu sü- Mlarda bir çok defalar izaha Çalış- hdiye kadar iki memleket mil tinm gergin balunması, hu- daki emniyetsizlikten ileri ge- . Bu manilerin izalesi, siya- sebetlerimzin inkişafına mü- İ bir ami! olacaktır. Netekim Lia- vekili Tevfik Rüştü bey, Pa- 'ük elçimizin avdetinde hemen ile bir dostluk ve hakem mu müzakeratına - girişeceğini ifade ötti. Bu arzunun en bir zamanda tahakkukunu te- ediyoruz. Bu mevzuda en mü Rokta, yanlış malimat ve telek- istinat eden hissiyattaki gey Üliği izale etmektir. İki mem- Tatında iyi münasebetlerin te- de, dostlukların takviyesinde İ derecede amil, - budutların, di ve ihtilâflı meselelerin balli mütekabil hissiyatın açık ve Olmasıdır. Türk — Fransız batında böyle bir gaye istih- e. Bu gayeye varmak i- #a müşkülüt yoktur. Esaten İki taraf efkârı umumiyesinin ına en ziyade uyan vaziyet “hüsümet” değil, “muhab fir. Ba temenni yalnız hususl imızı ifade etmiyor. Tarihin lük- ananeleriyle dolu olan inin emir ve ihzarı da bu mer ::C'n: baberlerinin Türkiye gi- ste de ayni hararetle ve mu- “tle karşılandığınır ajans haber- D, gazetelerin neşriyatından z “Tan” gazetesinin bu'mey Tahsiz ettiği makalede hakikat ç ti ifade eden bir mana Öeriye hududümün tespiti, Şi- g, ©T ve umumiyetle nakliyat me lin tanzimi, hudutlarda şa- Yapan anasırın izalesi gibi şey Yülnız mahalli bir tesiri olmı- Türk — Frantız münase- İyileşmesinde mühim bir a- "—imı #eöyliyen Tan gazete- vardır. Âyeti mütalaada birez daha re- çRak küzımdır: Şekli, ahdi ve Manzara ne olursa olsun, bu- ' ir devam eden ihtilâf, Tür- NÇ Suriye arasında dej h SA arasında idi. (Ouzi d'Or- h * biraz daha itilâfkâr bir va- ile bütün müşkülâtın kalkması da bunu teyit eder. Hüzcte bu makalesinde dahi- Ry, ?ttini tahkim eden Türkiye- —:ovı ile, Roma ile, Atine ile ,, SCbat tesis etmekle haircen h * halinde, büyük devletlerin | Küyy haricinde kalmak isteme- illeniyor. KM &ç bile olsa bu bakikatin h " bilhâsşa memnuniyete Üi Rtzy ile, Akdenizde İtalya ç N İ İt emniyete, hürmete müs “östluk tesis ettik. Bu dost NUNt vefamızın - derecesini * gösteriyoruz. Fransa ile AYni dostlük ve emniyet .::-ımş. hiç bir mani Mani ” kanaatımıza göre böy- olmadıktan — başka bu Umumi sulh muvarenesi- fesisi noktaj nazarın- ı.nıv " Sırası — geldikçe ti mahiyet ve husu- Ni galştık: Türk dost- Saman başka bir devlet u:_"" bir zümreye karşı NG bi Sden bir vaziyet ah & bütün siyasi tertip- ı.’_.:ılh ve emmniyettir. Paris ile Ankara v da sulh ve emniyet fabil inkişafını bulma- "ti _"'*ı ve samimi bir te- M — MÂHMUT ee Pazar Nashası & 0 Haziran 1929 İdarehane: hursaslar için mildiriyete müracaat edilmelidir. 10 karuştur. Öelen evrak peri verilmez. Hd car ua ptunır Amele fırkasının habineyi teşkil etmesi üzerine va- | ziyetleri merak edilen liberallerin reisi Loyilcorç intihabal esnasında nutkunu irat ederken — Amele iş başında Macdonald kabinyi teşkil etti Kabinede İngiltere tarihinde ilk görünen bir hadise var: nazırlardan biri kadın İngiliz kabinesi Mr. Macdonald'ın riyaseti altında teşek- kül etmiş ve dün vazifeye başlamıştır. Evelce yazdığımız vechile amele fırkası mecliste ekseriyeti haliz değildir.Fakat en çok azası olan fırkadır. Bu itibarle, liberallerin itirazına hedef olmazsa iktidar mevkiinde kalabilecektir. Liberalleri — hatti hareketi ne olacak? Iberaller yeni kabineye karşı ne gibi bir hattı hareket takip edeceklerini şimdilik resmen ilân etmemişlerdir. Meclis 25 hazlranda açılacak Bu tarihe kadar da hareket lerini tayin etmiyeceklerini söylemektedirler. Mamafi libe- rallerin şimdilik amele fırkası aleyhine hareket etmiye- cekleri tahmin edilmektedir. Amele fırkası her şeyden evel işsizlik gibi liberallerin büyük alâka gösterdikleri bir mesele ile meşgul olacağını ileri sürdüğünden bazı Hiberaller yeni hükümete yardım etmemek bile Isteseter, ittmatsızlık beyatıma kadar İleri gidilemeyeceği bu taktirde Hiberalle- rin ikiye ayrılacağı şüphesiz tellâkki edilmektedir. Esasen amele fırkasının, liberaller arasındaki bu tesanüt- süzliğe istinat ederek iktidar mevkline gelmeğe razı olduğu anlaşılmaktadır. Yeni kabine nasıl teşekil - edildi? llt aan güaü Londra, 7 (A.A.) — Veni amele kabinesinin yarınki gazetelerde neşredilecekolan İlstesi şudur : M.Ramsay Macdonald M.Philip Saowden M.Artlur Henderson M.H.Thomas M.Sidney Webb Lord Parmoor Başvekil Maliye nazırı Mariciye nazırı Mührühas Lordu Müstemlikât ve domlayonlar nazırı Meclisihas relsliği Lordu Lord Sankey Lord Shanceller M.J.R.Ciyaes Dahiliye nazırı Yüzbaşı Wedgwood Benm — Hindistan , M.Shaw Harbiye —- Lord Tomson Hava M. Greenwood Sılhiye —. Mis$ Bandfield Mesal * M.Notl Buxton Balıkcılık ve ziraat nazırı Sir C.P.Trevelyan Maarif nazırı 4 W. Genham Ticaret —. M. A, V, Alexander Bahriye birinci Lördu M. W. Adamson Skoçya nazıre M. George Lansbuüry Nafta z Yukarda İsmi geçen zevat yeni kabineyi teşkil etmektedir. redilecek olan diğer İsimler şualardır : & Vai Oswald Moslej Lancaster dükalığı Chanceller si M. W. Jowlitt Attorney Jeneral M. J. B. Melvili Solişltor - Jeneral M. ©. Robert Tekatit nazırı M. Herbert Morrison Münakalât nazırı M. Jobnston Skoçya mezaretl - parlamento müsteşarı Posta utnumi müdürü Tediyat rekil ( maaşsız ) ... Yeni kabinenin vaziyeti Kabineye ilk defa giren kadın nazır kimdir? M. H. B. Lecs Smith Lord Arncld Yeni kabineye iştirik edem 19 | paratorlağunun İnkişafını temine ça- nazırdan 13 ü 1924 teki amele ka- | hışmaktan ibarettir. binesine de dahil bulunuyorlardı. Londra 7 (AA) — M. Macdo- Miss Margaret Bondfleld bir İngiliz | nald m Hberallerden kralın müsteşarı kabinesine nazır sıfatiyle girmeğe | Yowitte kabinesinde Adliye nazırlı- muvatfak olan ilk kadındır. gn teklif etmesi haberi, siyasi me- Mührühas lordluğu mevklini der- | hafilde büyük bir bayret tevlir et- abte eden M. Thomas işsizliğe çare bulmak için hükümetçe tertip edile- cek pilânları sıralayıp tatbik ettirmek- le mükellef olacaktır. M. Thomas bu akşam şu beyanarta bulunmuştur; İşsizlik mes'elesi bir sihirbaz değ- neğile dokunulmuş gibi birden bire miştr. M. Yovwit 1n — Preston — İnti- bap dairesinde amele fırkası taraftar- Janının reyi sayesinde intihap edilmiş olduğu kddia edilmektedir. Mumaileyh teklifi vakii kabul edecek — olursa #mele bükümetinde işgal edeceği bu bususf mevkide bulunmasına bu ha balledilemez. Bu mes'elenin ortadan | dise sebep olmuş olacakur. kaldırılması için göüs gerilecek güç- Londra 7 (AA.) — Liberal l- lüklere hiç bir kimse benim kadar | derleri dün akdetmiş - oldukları içti- vakıl değildir. Ancak ben bütün gay- | mada — fırkalarının — parlamantodaki azalarının meclisin açılmasından son- gn takip edecekleri hattı - hareketi <——i retimi —bu mes'elanin halline hasre- Elin, AŞAzilcen — memleket . için z Mülliyet Bz gasa calasa ı drei Silrt aaeotb'uacad HMOA ERENEU'E Gümrükler Istanbul K upon;;n İedlye- sine harşılık olarak bankaya verilecek ——— Haziran iptidasından itibaren mevkli mer'iyete giren kuponlar Hilâfnamesi dün Rusumat ida- resine bildirilmiş ve bu hususta tatbikata geçilmesi tebliğ olun- muştur, Hükümetin tebligatına nazaran Hilâfname — mucibince Düyunu umumiye senelik — taksitlerine mukabil olmak Üüzre İstanbul gümrükleri — varidatı Osmanlı bankasına yatırılacaktır. Bu mevduat hakkında haftada bir cedveller hazırlanarak Mü- liye Vekâletine — gönderilecek ve Vekâletten verilecek emir üzerine bankadaki paralar Dü- yunu Ümuümlye İdaresine - tevdi olunacaktır. bu varidat kâfi Samsun Ttlâfnamede, gelmediği takdirde Tüğü varidatından İstifade edi- Tecektir. Mamafi — verilecek — takeltler senede 16 milyon İiradan İba- ret olması dolayısile İstanbulun varidatı kifayet edecektir. Bankanın bü işler için ula- cağı temettü yüzde 2 kadardır. z di Gğüme a Doğum faciası Dava yeni bir safhaya girdi Bugün ne-olacağı anlaşılacak Lamla Hammın doğam es- vasında velatına sebebiyet ver- mekle maznun zevci Cemal Beyle Dr. Ke- nan Hasan ve Atıf Beylerin ebeo Müberra Hanımın — mi hakemesi ve bu dava İle tevkit — edili Kadriye Hanı- man kolunu sa- kat bırakmak davası bu güm öğleden- sonra Ağırcezada gö- rülecektir. Maznunların Af ve tecil b .- nunundan İstifade edip etme: cekleri bittabi bu gün anlaşı- lacaktır. Maznunların, tecilden Istifa- de etseler bile muhakemenin devamını talep edecekleri tah- | min edilmektedir. Müddet tarafta muhakeme- Bin devamının şart olduğumu zira mesclenln cinayet mi, yuksa suç mu olduğu mühakemenin | rüyetinden sonra anlaşılacağı, kendilerinin kastı ispat edecek- lerini iddia edeceklerdir. Lâmia Hasımın - validesi bu münasebetle demiştir. ki : « — Maznunların da muha- kemenin devamını talep edecek- lerini kuvvetle ümit ediyoruz. Zira aksi takdirde cürümlerini itiraf etmiş olurlar, Kendi mes- leklerinin şerefi namina bu ölüm hadisesli 'u taksirleri ol- madığımı İsbata — mecburdüurlar, zannederim. » Paris sefirimiz Yarın hareket ediyor Paris sefiri Fethi Bey, dün Hariciye memüra Hakkı Beyi ziyaret etmiştir. Fethi Bey, yarın Parise hareket edecekti Davet C. H. F. Mütettişliğindem Cemiyeti umumiyel bele- diye azayı muhteremesinin 11 Haziran 1929 salı günü Lâmia H in valdesi H. | tinde gördüğümüz Dünyayı dolaşıyorlar Molosikletle Amerikadan Islanbula yeliiler Bu sayyaklar Türkiyeyi nasıl buldülar? Andrev Juvlaaal ve Nevton isminde iki Amerikalı genç motosikletle dünyayı do- laşmak üzre yola çıkmışlar ve ahiföe memleketimize de ge- mişlerdir. Seyyahlar * için bir mekale yazarak seyahat- Tarı hakkında şu malümatı ver- l—"uCı: t E Cuicago nun Northwestern lıışl.fı.::ı’ıııııı ' sene nep'et ettik, Kiliseye İni dlı dı.lıı: vvi ayı - dölüşi; - meğe llrlı’vı’ıdllı. F itlamd Seyyahlar motosiklette Veni kazanacağımız - dostia- rTumiza Amerikâ Kakkında' iyi bir intiba etmek emelin- deyiz. Yollarda maceralar ge- çireceğimizi ümit ediyoruz. Chici w Nevyorka kadar 2,000 kilemero — yolu başka, başka otomobillerle katettik. Müt- tehidet Amerika toprağından bir yvapurla ayrılarak Nevyorktan Bremene 100 dalar ücret vere- rek geldik. Bundan sorâ A: terdamdan bir motoslklet ted rik ettik. Bu moötosikletin yanında otu- rulacak yeri de vardır. Bundan sonra bu vasıta ile 37,000 kilo- metre — katettik ve Holanda, Belçika, Almanya, İsviçre, Is- kandinavya, Baltık memleket- leri, Lehistan, Fransa, Mtalya, Avusturya, Yugoslavya, Yunanle' #istan tarikile Türkiyeye geldik. Bulgaristandan — Türkiyeye dahil olurken motosikletimizde yaldız. İki kiçi — bulunuyordu. Lâkla Edirneye girerken dürt yöolcu Idik. Bunlardan biri huduttan mo- tosiklete binen bir askerdi. Di- ğer yolcu da askerin bir yere hediye götürdüğü kuzu ldi. Tür- kiye dahilindeki yollar diğer her hangi bir Balkan memleke- yollardan iyldir. Motosikletimiz Türk top- rağında müşkülât çekmedi. Ta- bildir. kt memna mıntakadan geçemediğimiz Için demiryolunu takip ederek, ve simendilere binerek Edirneden buraya geldik. Lâkin tirende de pek çok döslar temin ettik. Küçük bir köyde durduğumuz zaman kar- şımızda oturan bir Türk askeri için de kendimize aldığımız si- mitlerden vermek isterken o bizden evel davrandı. ve simit 'ük bize Ikram etti. Yiyece- ginl de bizimle taksim etti. İşte bu askerln şu hareketi bize bir keredaha anlattı ki Turk milletinin misafirperver olmakla kazandığı şöhret bihakkın her tarafa ya- rımışm. Eski Türkiyeye dalr İşldilmiş bir takım eleri Bulamadık. Fakat şimdi harf inkılâbı, kadının hüriyeti ve diğer milletlere karşı dostluk vücüde gelmiştir.. Gazi Mustafa Kemal Hazretle- rinla yeni Türkiyeyi vücnde getiren teceddüt programında şark ve garbe nüfuz eden dev- kalâde bir şahsiyetin büyüklü- günü görüyoruz., Buradan Suriyeye ve Feles. üne, Mısıra, Cenubi Afrikaya, Hindistana, Çine ve Japonyaya Bulga- saat on beşte fırka merke- zânde aktolunacak — içimada hazır bulunmalafı riça olunur. gideceğiz. Herhalde önümüzdeki yıl başı gecesini Amerlkada geçireceğimizi ümit ediyoruz., i Andrew Juvemall BT 4neli. Sene No 1182 Abone ve Ilan Heretleri Gazetemizde çikan yazıların hukukü mahfuzdur Gnci Sahifese San'imi Gazinin en büyük eseri nedir?. |Hüseyin Rahmi beyin cevabı istedik İsede |yanınm bütün ufuklarından parladığı “4Gazi Hazretlerinin taassubu tepelemek- teki kudretlerini en büyük görüyorum..., Gazinin en büyük eseri nedir? Bu sualinizin heybeti önünde sar- sıldım. Acaba - Gazi- hazretlerinin hangi eserleri küçüktür ki içlerin. den büyüğünü seçebilmek İçin bir; mikyas tanzimine kadir olabilelim? O, dünyayı mepbut eden bir harp kazandı. Bu zaferin halesiyle dün- zaman bu mucizeden görleri kama- şan yarü ağyar: Acaba bu bir insan mı? Hayir, dediler, bu beşer fevkınde bir hilkattır. Harp bir gaye değil bir vasıtadır. Tarih bir çok harp da- hileri sayar. Onların yaratmış oldu- ğu mucizelerin önünde bayretle dü-! şünürüz. Fakat kâzanılan menfaat ler ekseriya zevale mahkümdur. Ga- zinin ise İâzeval asıl himmetü kud- reti harpten sonradır. Bu ikinci mucize birinciye tefev- vuk eder. Bü da taassup ejderiyle olan gazası ve büyük zaferidir. Ka- fes arkasında peçe altında boğular kadın bu hilâfı tabiat mahpesten yü- zünü kurtardı, tabiatın bütün mah- kuklarına has ölan açık havada tenef füs hakkına erdi. Kadin loşluklarda yaşar bir kös- tebek, anonim bir varlıktı. Birenk- ler ona muamma diyorlardı. O pek az mahrem nazaflara açılabilen kara örttilü bir. Beytullahtı. Orla bakmâk büyük günahtı. Kadının bu mahpes Hüseyin Rahmi Bey ten itlâkından sonra biz de scayete bir mana almaya başladı. Hayat w yandı. Gazi Hazretlerinin taassubu tepelemekteki kudretlerini ca hüyük görüyorum. Niçin? Çünkü bu €jder hâlâ kan canlarını emdirmekte Afrika ve Asya müslümanlarının a1 ök devamı eden tında inledikleri ccnebi boyu larını görerek ibret almak, retlerinin bu eserindeki © takdir için kâfidir Büyük hürmetlerimin rica ederim efendim Yabulöznük HÜSKYİN RAHMİ LA İ. Hakkı beyin cevabı Bence Gazinin en büyük eseri Türk milletinin yaşamak kabiliyeti- ni hiç bir inkılâpcrya yahut hiç bir fikirciye müyesser olmayan bir zekâ ile anlaması ve hiç bir milliyetçiye yahut hiç bir milliyet san,kârına mü- | yesser olmayan büyük bir ihtirasla bu düşünceye inanmasıdır. Çünkü ba büyük adamın elân ak- lima hayret veren bütün maddi 2e- şebbüslerini idare eden, bütün mede- nf hamlelerini kovalıyan — yaratıcı kudreti işte bu (Anlayış ve Duyuş tarzı) dır. Darülfünun müderrislerinden İSMAİL HAKKI ... İsmail Hakkı Bey Reşit Saffet bey diyor ki Reşit Saffet Bey (Gazinin en büyük eseri nedir ve niçin) sualinize cevap vermekte bir vakit tereddür ettim. Mevzu gayet vasi olduğu kadar, halli kolay — görünüşüne rağmen, müşküldür. Gazinin ölmez eserle- rini her Türk bilir ve her kex ken- di hissine ve noktai nazarıma göre Beçer. Bilumum millet ve askerler Ana- dolu teşkilâtı ve Dumlupmar muha- rebesile Türklüğün istiklâlini kazan mış olmasını; siyasiler, saltanatı fer | diyenin yıkılmasile Cümhuriyet ilâ- Hmı ve hükümetin din mefhumun- dan ayrılmasını ve şapkadan başla- yarak memleketin cesaretle garp me le r ve garpliler, harf inkılâbını; ad- liyeciler, medeni kanunların kabul ve tatbikini; köylüler, hallerine kar $i gösterilen samimi ve ciddi itina ve ibtimamı; iktisatcılar, demir yollarına, sanayıa ve maliye- ye verilen ehemmiyet. ..... her züm re, bu eserlerden, inkılâplardan ber birini, birincl derecede bir şaheser olarak intihapta haklıdır. İlmen bunları henüz kiyas edebi)- mek zamanı gelmemiştir. Bir harbin tesiri neticei askeriye- sile ölçülebilinirse de içtimal bir ka nunun ve ya inkilâbın tesirini enla mak bir kaç, ve bazen, bir çok sene- ye muhtaçtır. ziraatc, Yunanlıları püskürttükten ve sal, tanatı devirdikten sonra, bazılarının tavsiye etikleri gibi, Gazi yorulup çekileydi, mütcakip inkilâpların hiç biri vücüde gelmezdi. -Avrupada, Türkleri fikri-takipten mabrum bir kavim olarak telâkki edenler çoktu. Gazinin yüksek idrakile vücude ge- tirdiği şahsiyeti, misali-scbat ve me- taneti, velhasıl " (Karakteri) gerek millet ve gerek yabancılar üzerinde yaptığı derin tesir itibarile ebedi e- serdir. Maruzatı acizanemi iblağ vesile sile en derin hürmetlerimi arz ve t yit eylerim efendim. Kocaeli Mebusu Türk ocakları ilim ve sanat heyeti Umumi kâtibi