18 Nisan 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

| Harf mkılabını müteakıp baş- ÖSteren matbuat buhranı gıt— vahametli bir safhaya gi- Yor, İstanbulda çıkan haftalık aylık mecmuaların - hemen *Psi kapandı. Bunlar arasında kaç mizah gazetesi kaldı, ji “ar da nerde ise düşüp kaybo- ar. Bundan sonra sıra bel- başlı gündeliklere gelecek ve © zamanı kovktuğumuz- ba- a gelecek. Fakat şimdiden r verelim ki biz bu buhranı “E inkılabınin * Bizzat — kendi L. Yesinden çıkan bir ar gi- telakki edenlerden değiliz, ve l'Wâllgıçta lâziımgelen “tedbir- k almsa idi bu buhrandan sa- ın pek kabil olacağına aIllaı'danw Bu tedbirlerin dta tamamile geçti mi? Biz dı da ihtimal veremeyiz, orta- henuz islahı kabil olmıyan M bir vaziyet yoktur. Geçen da_kı makalemizde de sö- hmaîxmız gibi bugün hükümet bizim verdiğimiz ehemmi- Vtrecek olursa derde çare tğ ta hemen hiç bir zorluğa iyacaktır. Neşriyat ve %“’“At sahasında güzel kurul- B harf inkılabından beklenen "cıkyı süratle temin etmiş o- hem de bu büyük vesile Memleketin irfan hayatına törç kontrolü altında emsali B emiş bir nizam - ve inti- ,Vermiş olacaktır. te;2de her inkılap gibi hars h iHan sahasındaki inkılaplar Mlur €p devlet marifetile vuku ü"ikve onun kuvvetine daya- İi 90 Yörür. Bunun başka tür- 'l* bilmesine ihtimal vermelr Milletinin seciye ve tari- Ki ta"l'lamıle bilmemek demek- Her hususta etatist olan bir '::nh“n Yalnız hars ve irfan iş- a_termbunun aksi 'bir kabiliyet m*'ha esine, bir istikamet al- R _mtizar etmek neden? Üeptlist olalım, günün birin- ,Seyin kendiliğinden yo- Tmesini beklemek nikbin- » hassaten bu harf inkıla- &a uk eden meselelerde, İstanbul, Telgraf adresi: İstanbul, Milliyet Gazete ve matbaaya oit hususlar için y Müddeti geçenreshalor 10 kurusrur. Grelen evrak geri verilmez, Hasmamn & Edunrun "*uı bir nevi devlet - monopolu: İdar?lıane Ankara caddesi, M 100 müracant 't*elefon numaraları: Mğ lllı İ î İstanbul, 3914 — 3912 — 39:: -'ıııulıı.ı-ı-lı-l Sidrt maehb'usu NEATEMEU'T Üa Abhone ve Gazetemizde çikan yazıların hakuka malifazdur Aböne şartları A İlan tarifesi Türkiye Hariç Bncl Sahifede San im! 3 Aplığı " 400 ka. & ku. Snel « « ö « 750 « H « 4ncâ « , « 1400 « — 2700 — <$ 2ncl —« RNuslhası & Kurııçtlln' 4ncü. Sene 6 1143 UNUN KÜ ) * Han ücretleri A Tüccar; * kömürlerin satışına mani kayıtların kaldırıl- masını, yırtık paraların kabulünün teminini istiyor Tlcaret_guaıurı kongrusı dün muhlm kararlar Iltihaz eıtı Odalar kongrası dün bitti Kongra Hükümetten, soğuklardan mez- ruatı ve hayvanları kismen harap ve telef olan köylülere tohumluk tevzitni, damız- lık hakkındaki gümrük — meafiyetinin yerli hayvanata da teşmilini temenniye karar verdi Tacirler rıhtımların tevsiini antrepoların tezgidini, Eenebi kömür Şirketi hayriye niçin A .. .. .. ecnebi kömürü aldı ? —— roşmar — İşleme müdürü bu sualin cevabını veriyor Şirketi hayriye işletme mü- dürü Sadi Bey, şirketin ecnebi kömür mubayaa ettiği hakkın- da demiştir ki : Yerli kömür getirmek üz- re kozluya giden vapurun he- nüz gelmemesi dolayısile piya- sada bulu tatı Rus kömüründen bir kaç günlük ibtiyaca kâfi mikdarda âldık, Yerli kömürler gelince ecacdi malı almıyacağız yeni vapurümuz Mayısta gele- cektir. Halk için Boğaziçinin mesire yerlerine ehemmiyet vererek « Altın kumu » ağaçlarla 'tezyin ettik. Ücretler arttırılmıyadaktır. Yarınki maç —0 DHd ü Bu hafta şu resimd& görülen naçar vaz'iyete hauğisi düşecek: vapur ihrakıyelerine liman şirketinin kariş tahmil ve tahliyenin süratle icrasını istemişlerdir Odalar kongrası dün bitti istaııbul mıntakası Ticaret odaları kongrası dün ikinci iç- timamnı aktetmiş ve mühim kararlarla mesaisini bitir- miştir. Bu içtimada kongra encümenlerinin raporları okunmuş ve hiç itliraz edilmeden kabul olunmuştur. Hükümete müstacelen müracaat edilmek üzere encümen- lerin temennileri nazarı dikkata alınarak ştt mukarrerat ittihaz olunmuştur: Kongraca ettihaz edilen kararlar 1 — Trakyada kışın şiddetinden mezruatı harap köylülere, Gelibolu ve Edirne Borsa ve ticaret odasının teminatı ve kefâleti T *tereddüde düşmiyelim. e.'dlığ“ milleti her inkilapta gibi bu — sefer de önünde — bir imtihan- h'hg Seciyor. Türkiyede mat- bizim korktü- mkîın aya girmesi bütün fikri ve manevi- iflâsı hlı.vn tazammun edebilir.Bu &heyi y"lelmılel prestijimiz i G'rç, YCe buyük bir zarardır. ublhyoruz ki bu buhra- dı sebeplerinden biri T, bu hâli herkesin bö- "*'neı, el'leCEgıne ihtimal ver- v -şl Vrupanın, AÂmeri- b he Ürkler aleyhine ekseri- h T ve menfi haberler ,îğlyıe ret"u güden matbua- 'adiseden azamit ga- Vi v . f;;aatı çıkarmağa ça- 'T&e S5 ü İtgn ” Matbi, bunlar ne için? b “îtığı atı harf inkılabınm h"'tlbat'. Ve teşkilatı hııq “ld vasıtalardan mah Veyahut bunları te- altnşm katlandıgı mas- T Bi t alkmamadı ğı Ü Tz €ertibat ve teşkı. Ve ma]ra arın en çok en Oıd“gunu söyliye- ' yes hayrete düşer n A Hcüz ve basit- Sokulu; 'dar , ©nulmaz Şuna hiç bir ma- Veremez YAKUP K AD &MI yöeri n"""*'n muahedesi "*ııı ":: (ALAS) — Türk- t m er Muahedesine 'mı- ât 0 derece İler- ı.:.n'lle Rüetn beyin lle vuku b zı - "leıka esnasında "ı akün Olaca hveıe“"' imzası eI“e!!ı Cağı tahmin edil- üteselsile ile t k için yardım edilmesi, 2 — Trakyanın şiddetli soğuklardan hayvan zayiatının telâfisi ve peynirciliğin himayesi için damızlık hayvanlar hakkındaki gümrük maafiyetinin yerli hayvanata muvakkaten teşmili, 3 — Yeni evrakı naktiyeden yırtık ve lekeli olanların resmi &y mı Beşiktaş mı?.. On beş ğgin 'evel yapılacak iken-ani bir yağmür neticesinde teahhür eden Galjatasaray - Be- şiktaş maçı yarın taksim stad- yomunda İcra edilecektir. Her sene kat'i bir faikiyetle şampi- yonluğu alan Galatasarayı Be- şiktaş bu sene yalnız iki puan farkla takip ettiği ve ikinci devre başlarken Gülatasaray her kesçe idmansız addedlldiği içindir ki bu maç “Senetim en mühim müsabakâsı mahiyetini almaktadır. Hattâ rivayetlere İnanmak lâzım gelirse bu maç; spor mi- zamnamesinin yetmiş beşinci maddesi — mucibince en- sona tehir. edilmek lâzım gelirken Galatasarayı idmansız bir halde yakalayabilmek' için bu madde hilafı müassesat tarafından kabulü için teşebbüsat yapılması, Liman lşlerinde sür'at, kolnylık 4 — Liman lçlerlnde sür” at, kolıylık ve ucuzluk temini, rıhtım- Jarın temdit ve tevsii, asri tahmil ve tahliye vesaiti getirilmesi, antrepo ve anbarların arttırılması, gemilerin tamiri ve havuz işlerinin düzelmesi, alâkadar vapurlara az masrafla ve bekledilmiyerek kömür verilmesi, 5— Şimdi şikâyetleri mucip olan liman muamelâtının lüzumsuz teehürleri ve fuzuli masrafları kaldıracak şekilde bir elden idaresi. Vapurlara verilen ihrakıyeler ve kömür mes'elesi 6 — Vapurların: bir kısmı sür'atle ihrakıye alamadıklarından buradan — çekiliyorlar. , Yerli kömürlerin- ihrakıye — olarak sarîedîlmeıi lçin Ecnebl kbmnrıere yapıldığı gibi uzun gümrük | dd kömürlerinin beyannameleri gnmrtlk depo memurlarınn gösterildiği zaman derhal tahliyesine Liman şirk » kolay ve ucuüz olarak kömür verecek vesait getiriaceye kadar bu hnsusta mildahele etmiyerek tüccarı serbest bırakması, Pire ve Şıradan daha az masrafla ve seri olarak liman muamelâtının yapılması, Anonim şirketler hakkındaki kararlar 7 —Anonim şirketlerin teşekküllerindeki resaneti temin edecek emniyet ve selâmet tedbirleri, ferdi sermâyeyi anonim hale geti- recek çareler, anonim mesai cihazının her türlü ihtimallere cevap verecek kabiliyette olması, ecnebi sermayesinin celbi için Ticaret kanununda lâzım gelen tadilâtın icrası.., Emlâk bankası, ve Trakhyalılar Bıı temennilerden sonra Trakya odaları murâhhaslarının teklifiyle Emlâk ve Eytam bankasının bütün mıntıkalara şube küşadı suretile ve ya ziraat bankası vasıtasile emlâk mukabilinde ikra- zatta bulunması ve bânkaya alınan paraların alındığı yerlerde istimalinin usul ittihazı takarrilr etmiştir. Trakyadan susam ihracalı usam ihracatı (600.000) okkayı bulan Trakya susamlarının da gelecek seneki “ Rusyaya ihracat ,, listesine ithali muvafık gö- rTülmüştür . Vapurlaım su ihdyıçlırıııııı çabuk temini Için teşebbüsatta bu- karar verilmişti Âzâdan biri, teksiri nnfııs hıkkındı geçen seneki kongra ka- rarinın ne olduğunu sormuş ve reis Muhsin Bey, bunun, hükü- metin müstakbel faaliyetinde nazarı dikkate âlınmak üzre nüfus idaresine verildiğini söylemiştir. Bunu müteakıp kongranın İşi bittiği için içtimaa nihayet veril-? miştir, bu hafta yapıl ka-, rar altına alınmıştır. Söylendi- gine göre hiç te hakkı olmadı Tahtlidi teslihat Biz teklilimizi yaplık —— ....3a—— Teslihabmeşrı müdahaya göre ahi edilmelir —. aem.— Cenaevre,i7 (A. A.]— Tah- didi teslihat Ihzari konfe- ransında Türkiye murah- hası Tevlik Rüştü Bey tesli- hatın tenkisi için her dev- letin kuvvetlerini meşru müdafaa Ihtiyaç ve İcapla- rına göre tahdid edecek bir usul ittihazını tavsiye etmiştir. Çin murahhası mecburi askerlik usulünün kaldırıl- Dahili istikraz S ati dun harar Hükümet imha edil- mek için 220,000 lira- lık tahvil aldu Dün kambiyo - ve esham ve borsasında, alım muamelesi münasebetile istikrazı — dahili tahvilatı üzerinde çok hararetli iş olmuştur, Bu yeğane — tahvilâtımızın retli muamele gördül : Şehremini Aleyhtar neşriyata cevap veriyor Hayat pahalılığı hakkında neşrolunan beyanat asılsız ve hususi bir muhavereden alıpnımış sözlerdir MA ae GAT a VA Ü ILK SÖZ Dünkü gazetelerde bazıları, ihtikâr rııcşcle'erî hakkında Şehremini Mu- hittit Beye - atfen beyanat “intişat 'et- mişti. Muhiddin Bey , dün bir mu- harririmize bu neşriyattan bahsederek şu hcxnnaua bulunmuştu; — Dün Cevelki gün) Vakıt mu- miştir. Geçen sene bu işin bazı masını teklif etmiştir. TEVFİK RÜSTÜ BEYİN BEYANATI Cenevre, 16. Tevfik Rüştü bey ihzari terki teslihat konferansında Türk tezini teşrih ile demiştir ki; Memleketimizde yent yeni yapılmaya başlayan resim-ceryanlarından.: Tevfik Rüştü Beyin gübihk bir resmi Bu Konferansın son içtimamdan beri geçen bir sene tahakkuk hususunda en maüsmir devirlerden biri olmuştur. Emnü selâmet isri umumisinde birer tarsin unsuru olarak imza edilen beynel- milel vesikaların mucibi-sürur adedi - ve bilhassa efendiler devletlerin bir. milli siyaset aleti olarak harbe müracaattan sarfı nazar etmelerini ahde iktiran ettir- mek maksadiyle Pariste akdolunan — ci- halde futbol hey'etinin hıı kıra— itibariyle bu devir ieym bir tarzda kabili tahakkuk telak- iz sureti halli geçen devrei iç- « veren Bi ş şeref Bey de- iştiraki emrllmış ve kendisi söz verilmişti Bütün bu rivayetler gösıerlyor- ki Galatasaray - Beşiktaş maçı tam manasiyle bir hususiyeti haizdir. * b Bakalım “ Spor siyasileri , nin bu yeni siyaseti hanği ta- rafın lehine olacak ve hangi taraf bu hafta şu yükariki resi- mde görülen naçar vaz'iyetlere düşecektir ?... Mııwııımumı Bu gün bütün mü- £ vezzilerden ilâve- mizizi isteyiniz İlavemiz ğ RYULİLİLTAYERUATATAAKANAA OKU TUKA AYA CAKA OAYA ıımzıye esnasında olduğu gibi emnü se- 1âmet kömitesinin müzakeratı sıraların - da da bildirdik. Ve bitarafhık amili ile tarsin edilmiş memzuç uzlaşma ve hakem mualiedeleri ve ademi tecavüz mi 1 ni Him şikâyetleri mucip olduğu için bu defa bütün acentalara tak- re'sülmalinin itfası için Hükü- harriri bey, yalnız - olarak yanıma möt nanilla İmba sölimek Üzre ı.:ddı Benden .Şkşım gnz'etesinnı Osmanlı bankası tarafından | Fmanete — teehhür — eden - işlerden bahis fıkraları hakkında malümat is- dün (220,000) lira kıymetind tedi.. Kehdiği elerdeki tü İstikrazı dahill mübayaa edil- | kaşalara içtiâk edemiyeceğimi Ve stikrazı dal M kaşalara iştirâk edemiyeceğimi - ve verilen misallerin dikkatlice okunursa cevapları da içinde mündemiç bu- Tunduğunu ve Emanette işler teehhür etmesi demek her hesin aklına gelen ulebı te:vtç] ediliyor — demek sim edilmiş ve Borsa komi: liği memurlarının nezareti al- tında muamele yapılmıştır. Altı ayda bir tediye edilmesi muka- , frer İstikrazı dahilinin falz ku- ' ponu Mayısın birinci günü tedi- ye edilecektit. Son likidüsyonda pliyasada istikrazıdahili bulunmaması te- sirile depor (6) liraya çıkmıştır. Dün istikrazı dahili (93,50) den ingiliz lirası (987) den, altin (838,75) ten muamele görmüştür. Düyunu muvahhade (207.75) ten açılmış, 208,25 liraya yükselmiş ve (207) de kap ştır. y İ Mııhımx bey ihtikârdan bahsetti. Kendisine cevaben: İhtikâr meselesi- nin ve hayat pahalılığının bir gazete havadisi olarak mütalâa edilmiyece- gini ve bunun çok ihtisasa müte- “vakkıf vasi bir ilim meyzuu teşkil ettiğini ve binaenaleyh bu bapta bir şey söyliyemiyeceğimi ilâve ettim. Bunu müteakıp nezdimde bulunan bir kaç zat ve bu meyanda Darülfü- nun müderrislerinden İbrahim Fadıl B. le hayat pahalılığının eşya fiatına nazaran mı, yoksa paranın kıymeti iştiraiyesi noktasından mı — mütalaa ve tetkik edilmesi lâzım geldiği hak- kında üuzun üzadıya münakaşaıda Karayel fırtınası Karadenizde şidd--1: - hüküm sürüyor- Vapurlar döndi:; ALÜRA A YU Karadenizde şiddetli karaydl fırunası hüküm —sürmektedir, Dün b d çıkan vap furtunaya mukavemet edeme- mişler ve tekrar limana avdet etmek mecburiyetinde - kalmış- lardır. Biv kayık battı Ağva limanına mensup Ta, yyar namındaki dört tonluk bir kayık karaya oturmuştur. Mü- rettebat — tahlisiye —memurları fınd kur mekanizmasının bizce en müessir ve â- melf bir tarzda kabili tahakkuk bir su- Yeti hal teşkil ettiğini iddia eyledik. Ge- çen sene bâlâda mezkür iki içtimada mü- messilleri tarafından çizilen yola Türki- ye Cümhüriyetinin büyük bir hülus ile girdiğini isbat için bu ikinci içtimaa kâ- fi derecede ağır bir bağaj ile geliyoruz. Filhakika efendiler, Paris muahedesine ilkk önce iltihak ve bunu tasdik edenler- den biri olan Türk hükümeti iptidai mu- ahedenin bir tarsin unsuru olduğu müta- leasında bulunduğu Mosk pri na da iştirake müsaraat etmiştir. Diğer taraftan başlanan eseri takip ederek tel- mihinde bulunduğum ademi tecavüz ve bitaraflık formülleri ile bir çok uzlaşma ve hakem muahedeleri akdettik ve — bu- rada iltizam ettiğimiz nazariyeleri tat- bik ederek aynı neviden diğer muahede- ler da mü rüz. Bu yeni içtimaa mütezayit bir kuv- vet ve dürüstii tammemizi hiç bir — za- man Türkiye cümhüriyetinin davası 01- maktan çıkmıyan sulh davasının hizme- tine vazetmek arzuyi şedidile geliyoruz. Başlanan işte neticenin hcrşeydm €vel fikirlerin terki teslihatma — mutavakkıi olduğu söylenildi. Diğer taraftan vakı olan mühtelif neştiyatta mes'elenin ame- li bir sureti hallini muahedelerin ve bil- hassa ı'.îl'ı)ten sarfı nazarı mübeyyin mu- hedi kuvveti müeyyi aramak lâzım gelmediği iddia edildi. Taki ilân edilen bütün bu vaitler kapalı nazariye- ler sahasında kalmasın. £ |RUS MÜRAHHASININ BEVANATI Moskova, 17 İhzari tahdi- di teslihat komisyonu müza- keratına iştirak eden M.Li- tvinoff demiştir ki: — Sövyet hükümetinin mesai ve te- şebbüsleri sayesinde Kelloğ misakı Av- rupanın en ziyade tehdit edilen mınta- HAVA GENE SOĞUDU Evelkl gün 20 dereceye yük- selen hararet' dün sabah 6 dereceye düştü ve havalar fena- laştı. Akşam üzeri başlayan yağ- mür geç vakta kadar - devam etti. Rasathaneye göre, “dün sür” ati 16 metroyu ” bulan Tüzgâr bügün hafifleyecek- ve - poyraz deyam etmekle beraber soğuk şiddetini kaybedecektir. Bugün tedricen havanın iyileşmesi muh- temel görülüyor. Afgan kralının nazırı Berlin, 16 (A.A.) — Afgan Kıralı Emanullah hanın ha- riciye nazırı Moskovadan buraya vasıl olmuştur. i 8 devlet bulunduk. Bu mes'elelerin matbuatta münakaşası ihtisas ve ilim sahiplerine tevdi edilmesi lâzım geldiğini ve bir adamın her şübet idare hakkında mütalaada — bulunamayacağını ilave ettim. Vakit muharriri bey; bu esnada Adada bulunuyordu. Hususi cereyan eden bu münakaşayı notetmek istedi. Muvafakat etmedim. Bunlar gazeteye yazılmak üzre verilmiyor, birer ilmi mevzu olarak konuşulmuştur, dedim. Şu vaziyete nazaran gazeteye beyanat şek- linede yalan yanlış ak- seden neşriyat asılsız- dır. Mezun olmadığı halde bu neşriyatı ya- pan muharrire beyanı teessür ederim. VEREM HASTANESİ Bazı — gazeteler son zamanlarda bir de verem hastanesini yeni bir tenkit vesilssi ittihaz etmişlerdir. Evvelâ —şurasını — söyleyim ki , memlekette verem hastanesi mes'ele- sine temas eden ve bu kelimeyi ilk defa telaffuz eden adam benim Bünden evel bu mes'eleye kimse tarafından temas edilmemişti. Bunu düşündükten — ve- telâffazdan — sönra yerini intihap eden, mütehassıslara tetkik ettiren- ve bundan - sonra da en son yapılan verem hastaneleri hakkında. Almanyada tetkikat - yaptı- ran ve plânlarını alanda benim. Aynı zamanda bu müessiseyi vücüde getirmek için lâzım gelen parayı tedarike çalışan da malümdur. Buna rağmen kalemlerine verdiğim bü mevzuu her ne sebebe mebni ise unutarak hastane - yapılmıyâcak imiş gibi neşriyatta bnlunmanın hik- metini anlıyamadım. Konservatuvar Bundan maksat — könservatuvarla meriyete girmiştir. Kelloğ misakr Sov- yet bükümetinin nazarında Lokarno iti- lâfnameleri ve milletler meclisi tarafin- dan tavsiye edilen milletler arasındaki i- tilâfnameler kadar ehemmiyeti - haizdir. Murahhaslar hey'eti umumi ve tam ter- ki teslihatı şimdiki şartlar dahilinde sul- buün en tesirli teminatı olarak telakki etmiş ve etmekte bulunmuştur. Fakat bu- na ait bulunan proje reddedilmiş oldu- ğundan Sovyet hükümeti teslihatın tec- rici ve bir nisbet dahilinde olarak ten- kisi hakkındaki projeyi teklif ederek bu- nu bazı mülâhazatı behane ederek reddi için değil fakat esaslı bir surette tefer- ruatile tetkik ı'çı'n ruznamenin ilk sıra- sında müzakere edilmesini rica etmekte- dir. ise bundan emin olsunlar ki, ben konseryatuvarı behemehal yaptıracağım, Verem hastanesini de yaptıracağım; belki daha evel. Matbuattaki arkadaşlarımdan — bir az insaf ve mantık temenni ederim. Malümdur ki bir resmi müessese her nevi hidemata karşı lâkayt kalamaz. Konservatuarlar yapmak ta halkın bedit ve ilmit ihtiyaçlarını temin etmek demektir. Bir - şehrin halkını da- rüVaceze gibi mutalaa et- mek ona hürmetsizlik olur. Konservatuvarın nerede inşa olu- nacagı henüz kat'i şekilde takarrür etmemiştir.