11 Nisan 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

İstanbal, W Gövdre ve msrbao, Müddeti g eçenmesi L s"'lnıdı hükümet buhranı Latin ai ve iktisadi İleler b (Na mensüp milletlerde branr sık sık tekerrür e- Gi bir vakıadır. Latın milletlerinin ümet ve politika işlerine karşı N Üi erdikleri alaka çok — büyüktür. p Beyi devletten bekliyen, ve dev- tlerini en mühim bir intifa 'ı_ « addeden bu milletlerde pe- ihtirası ekseriya anarşi ile is- FEkladın birbirini kovalaması ile ne- Ülenmektedir. Fikri MÜYesi yükselmiş olan milletlerde hı ihtirası, başka his ve düşün- yerini terkederse de henüz bu ye vasıl olmiyan memleket bütün enerjileri yekdiğeri 3- tahrik eyler. Pörtekiz, Mek- l ve Orta Amerika gibi Latin eketlerinde her gün şahidi ol- dahili harp ve — cidallar — Saksonların spor maçları tindeki alelade vakayiden iba- Ç tin ailesinin büyük bir uzvu ©- ıya da ötedenberi bu politi- Hl'dılkıiniıı cevelangâlı olmak- çl'i kalmamıştır. İspanyol kanı, MA yol katolikliğinin maruf taas bu cidallerde bazan hayli kan g ölmesini de mucip olmuştur. Ci- harbinin İspanyaya temin ettiği İaÇR ve servete rağmen politika müi. leleri sorn zamanlarda o kadar mmiştir ki demir bir elin ar- bu anarşıya bir nihayet vermesi ll millet ve patta kıral tarafın- S , bile arzu edilmeğe başlanmıştı. "ıı.m 1923 de Ceneral Primo de ğ 'nin askeri darbal hükümeti - arzu tahakkuk etti: Ve İspa- V bir diktatörlük rejimi toplamağa koyuldu. F ebehn üç ve nihayet altı ay mid- c_ğ.ın diktatörlüğünü ilân cden 5'“ l İspanyanın dahili işlerini yoluna koydu. Memlekette o e altında kadar görülmemiş bir nizam ibat tesisi etti. İspanyayı öte Ti yıpratmakta olan Fas mes' Hi ve Apdülkerim gailesini or- ça kaldırdı. Fakat dahili ve hari- n Gİyet bir defa tabii halini aldik- l —v'vıııı İspanyollarda mutat si- hayallerini yaşamak tehassürü K amağa başladı. Primo'de Rive- iyet ve asayışı temin hizme- OŞisiç” tonra büyük islahatcı rolü- $ " Oynamak ve bu hususta cezri t almak istedikçe memnuni- lik hissi çoğaldı. Askeri ve #ahadaki bazı islahat orduda memurların siyasi mülaha- fesiri ile tasfiyesi idare alemin- & gü '" | _:alik üniveristelerine bahşedi- k tiyazlar münevverler urasında 9 DBt lere karşı yapılan muameleler :*'—ıuı, teyi am usuli Kotporatif meeli ’:?N aleminde ah ;:ııhcmmıııiyuuizhk ve $i ._;:;hııı. Geçenlerde hazı topçu Yürçi larının isyanı hükümeti ha- ve netice itibarile şiddetli aksüla- İdayette sözde iken son zaman- lll gahasında da tezahlir. et T almağa sevketti. Bu —mes' e u.:;ü_wk Üzere iken darülfünun ku inin hasmane nümayışleri vu du. Taşra darölfünunları - ve Ht tTmağa kalkıştı. Madrit De- Tügüpgülü ile mütesanit olduklarını ler. Bunun üzerine hükümet îı,“::lheyı hem de müderrisleri igz düröağa kalkıçtı. Madrit Dea- Sm;m 1930 teşrinieveline kadar il * Hükümet bir kararname Sünilerde kendi tebliğat ve mü Sopi, Na mahsus ayrı bir yer ayır- ı_._r; Sön günlerde Barselon gaze İ N Meeburi, Klikteri .nikh'kı!rındm te riayet ötmek k kapatıldılar, tü / Ceneral bütün bu müş- Yt k Oüraşıp dizğinleri daha zi- Ukaday ç ĞA çalışmaktadır. Fakat kı.___mg Müuhasım kuüvvetlerle ve li aa Devver sinif ve - gençli- Bş Ş Südele kolay olacak l N mıdır? © | * _':üı hükümetlerin en büyük | "'N;[ istinat noktasr — milletin * ve muzaheretidi. ğ bi etidir. Onu ka- 2 | aeleçi €rin akıbet sahneden çekil j “ Mükadderdir. ZEKİ MESUT İlavemiz g'e'l'ün renkli ilâ- ıe"'&l müvezzi- Tden isteyiniz Perşembe 11 Nisan 929 İstanbul, Ankara caddesi, W 100 Telgraf adresi: #i hicsaslar için müdüriyete ler. J0 kurmatur. ONushası S Kuruştur İdarehane: Telefon anmaraları: Tstanbul, 3914 — 3912 — 3918 mürcconi edimelidir. Örslen errak geri serilmez. Türk-İran hudut itilâfı evelki gün Ankarada imza ğ%î[illliet Maşmacılasrriri Sidrt maob'usd REARIMUT Abone Gazetemizde çikan yazıların bukı 25 hu di < &e 30 150 : M00 « 3700 « M a a aN Nushası & EKunruaçtunr" ve Tlan * üeretleri Gnci Sahifede Sancimi akü malıfuzdur İlan tarifesi edildi, Fransa ile de esaslarda itilâf edilmistir.. Hariciye vekilinin yaze İemize ço Cenevreye hareket eden hey'eti murahhasamız Haydarpaşa istasyonundan çıkarken .. kmübim beyana Tahdidi - teslihât — konleransında —deziniz - yep yeni oldcak Ve ameli esaslara İstinal edeceklir Tevlik Rüştü Beyin beyanalndan: wzzzetter #rarp iste- miyor ve hükümetlerini de tahdidi teslihat konferansına iştirake m Devletlerle "münasebatımız dostanedir, ecbur kiliyorlar,; Yunanlılarla — müzakere iyi bir haldedir, Rusyaya fevkalâde bir nota verdiğimiz haberi doğru değildir — Bu hususta şimdi bir şey söyleyemem.| Rüştü Bey, yukarıda —yazmış- Devletlerle münasebatımız dostanedir. —| olduğumuzu teyit ederek şu Harlciye Vekilimiz geldi ve gilli ariciye Vekilimiz Tevfik Rüştü B.in riyasetinde Tahdidi tesi hat koanleransına iştirak edecek olan heyeti murahhasamız dün Ankaradan şehrimize gelmiş ve öğleden sonra ekspresle Cenev- reye müteveccihen şehrimizdan ayrılmıştır. Ankaradan gelen hay'et Hariciye Veklli Tevtik Rüştü, Riyasoti Cümhur kâtibi umu- misi Tevtik, Numan Rifat, Kalemi mahsus müdürü Kemal Aziz, Şifre müdürü Suat Beylerden mürekkepti. Hey'eti murahha- samız Haydar, yonunda Vali Mu- hiddin Boy, Kol Ordu kumandanı Şükrü Naili, Umum jJandarma kumandanı Zeki, Merkez komandanı Emin paşalar ve Muh- elit mübadele Türk murahhaslarından Nebil, Hariciye memuru Hakkı beyler tarafından limiştir. Tevfik Küştü Bey ve 'ıı'ıml ı. ıı:.:ıı lıl'lmlıollı ıılıru;ı ııınıı’ıııır ve buradan Tokatliyana giderek otelde misatir edilmişlerdir. IPIJİ'k_R_ğŞ[ILB. n-beyanatı ariciye Vekilimiz Tahdid! teslihat kon- H feransı ve diğer harici mesall hak- kında bir müharririmize şw beyanalta | bulunmuştur: — Tahdidi teslihat konferansına git- tiğimiz malümunuzdur. Ayın ondördünde İsvilçrede bulunacağız, konferans 15 Ni- sanda Cenevrede toplanacaktır. Bern sefirimiz Münir bey de delekemiz meya- nında bulunmakladır. Konferansta Türkiye hendi tezini serd- edeceklir. Bu seneki tezimiz geçen seneki | değildir. Tezimiz ameli yepyeni esaslara | istinat etmektedir. Tezimizde müstekilliz. Romaya dostane bir ziyarelle bulunacak Konferanstan avdette nerelere uğrayacak- sınız? Romaya giderek dostane bir ziyarette bulunacağım. Berline de gidecekmisiniz? — Hariciye vekili sıfatıyla Berline de gitmekliğim muhtemeldir. — Yunan gazeteleri Atineye de gidece- kinizi yazıyorlar ? — Devletlerle münasebatımız ne safhı dadır? —Devletlerle münasebelımız dos- tane bir mecra takip ediyor ve Yu- nanistanla muallak mesali hak- kında müzakoreler ceryan etmek- tedir. Fransa ile esaslarda anlaştık n ile ce:eyan eden müzake- ratımız iyi bir salhada devam etmekte- Ssaslarda anlaşmış ve itilâl - edilmiş- . Yakında intaç olunacağını şüphesiz addediyorum. — Yunanlılarla cereyan eden müzakerat ne safhadadır? — İyidir, müzakeral ameli ve islatü konun muhafazası üzerine istinat etmek- tedir. Yakında intaç edileceğini ümiütl edi- yorum, Saraç oğlu Şükrü bey efendi müzakerata devam elmektledir. Mübadele komisyonu kalacah mı? Ü — Belki, kı na lüzum olab — Maarif vekili olan Cemal Hüshü be- yin yerine baş murahhas kim olacaktır? Ben Ankaradan Hareket ettiğim da- kikaya kadaer Tevfik Kâmill beyin olması mutasavyerdi. Mustafa Şeref bey başka vazifelerle meşgül olmaktadır. Dayinler vekili kim olacak? unanlılarla dNâf yapıldığı takdirde Muh- bir müddet için kalması- Fethi bey, Cenevreye gelecekmidir ve| dayinler yekili kim olacaktır? Fethi bey gelmiyecektir ve dayinler vekâleti meselesi heyeti vekileye; alttir. — Maliye müsteşarı Ali Riza beyin ola- | cağı söyleniyor? — Muhtemeldir. Rusyaya fevkalâde bir nola vermedik İngiliz. gazeteleri Ruslara bir mota ver- diğimizi yazıyorlar? Mabadi 2 inci sahifede i|bozanda a 'Jürk >-Amen telit mübadele komisyonu kalacakmıdır? | Türkiye-lmerika | Te Dostane münasebat Yeni Reisicumhur evelce Rükümetimize < olan mekhktübü teyli eti Yeni A- merika - Cu mbur - relsi . Haverin ktçlunan T ka maoahed esinin 'tasdı Kİ için,mua hedenafie yi tekrar  yan meclis! ne tevdi ed eceğinen b- ahs edilmiştir. Mevsuk bir menbadan aldığı- imız malâmata göre Türk-Ame- rika münasebati son derecede dostânedir. Fakat Lozanda akt- olunan muahede meselesi başka bir safhadadır. Malümdur ki geçen sene sa- bik Amerika Cumhur - reisi M. Koliç Lozan muahedenamesinin tastikini Âyan meclisinc - teklif etmişti. Lâkin tastik için ekse- riyet hasıl olmamıştı. O zaman Amiral Bristol.Hü- kümetinden aldığı tatimat Üze- rine Ankaraya giderek hüki metimiz ile döstane münasebi tın — devam mektup tenti etmişti. Tenti olunan bu - mektubun muhteviyatı meyanında Ameri- kanın bir sene içinde Lozan muahedesini tastik edeceği de pplunuyordu. — Bunmu-üzernden: bir “Vene geçmiş” ve muahede iastik olunmamıştır. Binaenaley arlık Lozan — muahedenamesi mevzü bahs olamaz ; Dün bir. müharririmiz bu mes'eleyi Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Beye sormuştur. Tevfik M Hover beyanatta bulunmuştur : — Türkiye ile Amerika arasında ytık Lozan maahedenamesi yoktur. | Geçen sene iki hükümet orasında | mektup teati d Yeni Ame- dika cumhur reisi de bu —mektabu teyil etmiştir. M umiz dos tane bir sürette deyam etiektedir. tihbaratımıza göre Ame- Hükümeti Ankarada teati olunan ve mabiyeti itibari ile Türk - Amerika muahedesinin temdidini Hükümetimize blağ etmiştir. Yoldeğil maktel! Bir Emanet mühen- disi Maslak yolunda ezildi Dün #akçşam üzeri Maslak | yotunda gene Teci bir otomobll kazüsı olmuş ve otomobil kul- lanmağa kalkan bir Rum eczacı, Şehremaneti tamiratı mütema- diye mühendislerinden Fuat Be- d î'î::qıılı;;'"yoluıednde tami- ratı idare etmekte İken ani su- rette ve çilginca bir sür'atle çıkan otomobili kullanan eczacı de yanlış manevre yaptığından Fuat Beyi czmiş ve kanlar için- de yere sermiştir. Mecrah Hadeye gayri muk- tedirdir. Etfal hastanesine nakl edilmiştir. Başındân ve vucudunu diğer mahallerinden yaralıdır, yaraları ağırdır. Kazayı müleakıp, Emanet, Seyrüseler Başmemuru Ihsan beyi mahallen tahkikata me- mur etmiştir. Kazanın — müsebbibi — olan eczacı yakalanmıştır. kendisinin otomobll! kullanmak için ehilye- tnameyi haiz - olmadığı anlaşıl- mıştır. Müddel umümllik te tah- kikata vaz'iyet etmiştir. verilmiş |Ticaret ettiği hakkında | beddülât Üç müdiriyet lâğvedildi.. ;dasınındünkü gizli içtimamnda nelere karar verildi? Istanbul Ticaret ve Sanayi odası meclisi dün hafi bir içtima akdederek oda- B nn yeni teşkt- Tâtını tespit ey- Iömiştir. Buna :rrın Oda- nn “ neşriyat ve istatistik ., « Sanayi » ve eticareti bahri- ye » şubeleri kaldırılmış ve yerine hepsini İhtiva eden etetkikat şube- Gelip Bahtiyar si> ihdas olun- Bey müştür. Neşriyat ve istatistik müdürü Celâl Esat Bey kadro haricinde kalmış ve kendisile diğer müstafi müdürlere üçer aylık tazminat verilmesi takar- Tür etmiştir. Tetkikat şubesi Yicaret ra- portörlüğüne 217 Hra maaşla Dadanın eski anbarlar umumisi Galip Bahtiyar Bey, 162 lira maaçlı olan diğer ra- portörlüklerden Ticareti bahri ye ve nakliyat kısmına bahriye alaylığınadın mütek. Ali Riza, * Müde- vvenat, vergi- ler ve kredi . raportörlüğüne ';Ğı.ıüı““ müdür vini Alâed- din Cemil Bey- ler tayin olun- muş olupSana yi raportörlü- gü münkal bu- Aacddin Cemil B. lunmaktadır. Bu raportörler — taralından iktisadi faaliyeti tetkik edilecek kendilerine mülga şubelerin me- murları muavin olarak — veri- lecektir. Neşriyat ve istatislik - işleri kâtibi umumilliğe merbut - birer şefle Idare edilecektir. Bu şef liklere tayin edilecekler bugün oda memurları arasından ayrı- | lacak ve tariçten kimse alın- miyacaktır. e * İşler fazla olursa kadro tevsi olunacaktır. lere harcirah Milliyet, ; A0) Gedikli dere bin beş yüz kuruş- anisille aşlı memurlar ap edeceği - Divanı Her Türk talebenin iştirak edebileceği | musabaka 20 nisan Cumartesi gününden itibaren başlı- yacaktır. — Şimdiden kendini- zi hazırlayınız: — Haflarır exn — iikler haberi hangisidir ?. katibi | Gedikli hüçük zabit- Boğazların serbeslisi İzmit körfezine ec- nebiharpgemilerinin girmesini menetmek bizim- hakkımızdır Boğazlar komisyo- “.nunun raporu neşredildi - Boğazlar komisyonunun 928 senesine wit raporunu Cemiyeti akvama gönderdiğini yazmıştık Rüporda hükümetimiz tarafın. dan gösterilen tessilâttan mem- humiyetle bahsedilmektedir. Raporda nazarı dikkate va: zedilen bir nokta varsa o da İzmit Ulmanı dahilinde ecnebi gemilerin girip çıkması mesele- sidir. Ecnebi harp gemileri İz mit mintakası dahiline girme- leri memnudur. Ticaret gemile- rinin girmesi ise uncak hususi bir kılavuz almaya mecburdur. lar, Raporda zikredildiğine göre öemisyondakı İngiliz mürahbası | Jhundan bahsederek kendi hükü metinin bu bapta Türkiye hükü metine müracaatla İzmit körle- | zini Marmara denizinin bir kıse rur olduğu noktal nazarında bü. lunduğunü, bu takdirde ise bg- tün Boğazlar mukavcelesine im- za koyan gemilerin mezkür de- nizin her mıntakasında serbesç şeyrü sefer edebileceğini söyle- miştir/ Bu bapta Türkiye hükü- metl tarafından verilmiş Olan cövapta İzmit körlezinde cenebi harp gemllerinin: girmesi men- edimesi kefiyeti- Boğazlar muku- velesi ahkâmına mugayir olma- dığım bildirmiştir. H Temmuz 92 de Türkiye hariciye Vekâleti tara: fından komlsyon riyasetine gön- derilmiş olan bir mektupta, doğrudan doğruya komisyonu alâkadar eden tedabirin ittiha- zında keyliyetin komisyona bile ilmesi için teşebbüsatla bu- lunduğunu,izmit mıntakası hak- kında ittihaz edilen tedabirin Idar! mahiyette olduğunu,yoksa gemilerin harekâtına mani olum madığı bildirilmiştir. Komisyon içtimamda bu mes elenin müzakeresi esnasında Tür ahhası kendi hüküme- tai nazarını izah etmiş ten vaziyeti şu suretle | | - Boğazlarda gerek denizd. ve gerek havada seyrü seler serbestisi umumi surette vaze- dilmiş bir kalde olup mukavele nin birinci maddesinde zikredil miştir. Mezkür mukaveleye mülhak | olan z&yilde bu perensibin nasıl | tatpik edildiğini göstermektedir. | Harp gemileri bakkında lahika- | da du gemllerin tam bir seyrü seter serbestisine malik olacak- farı zikredilmiştir. Ticaret geml- leri ise zalen tam bir serbesti- ye maliktir. İzmit köriezine girilmesi ha kkındaki — memmuiyeti — mürür | gerbestisini ihlal eder mi? .. — Hayır.. Çünkü İzmit körfezi yolun istikameti - haricinde bir mıntakadır. Mukavele hususi - takyldata tabi tutulmamış olan mintaka- larda ise Türk hükümeti mu- vahık gördüğü müdafaa tedbiri- ni ittihaz etmekte serbestir. Bunun üzerine komsiyonda: | ki bir kısım aza da İzmit kör. fezine ecnebi harp sefinelerinin girmesi hakkındaki memmuiye- tin Boğazların seyril seler ser- bestisine mani — olmadığımı söy- lemişlerdir. Bogazlar komisyonu dün Va: Paşa nin riyasetinde toplan. miştir. İ