13 Şubat 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 4

ASN ÜMDESİ *MİLLİYET 19 ŞUBAT. 1920 TİR bi hi az sılır Peroceydi Poy muhiecin; SALİM İNEBOLU Adanadan, Ayıntaptan Me- raştan haber haber üstüne ge- liyordu : - Büyük düşman küçük düşmaniarla birleşerek her ta- rafa — girdi. Etmediği — zulüm, yapmadığı fenalık, sataşmadığı şeref kalmadı. Millet ayaklardı. Yiğitler dağlara çekildi... Fakat askerce, fence hiç bir. teşkilat yöok, ne yapalım 7 Siz bize akil öğretiniz; kadın erkek ölünceye kadar cerikleşmeğe hazırız. Ama “ne silâhımız, ne cephanemiz, we paramız — var. Sizden — haber bekliyoruz. (Gazi) bir dakika düşündü. Karar verdi kasayı açtı. Baktı ki içinde ya yetmiş lira var y altmış. Süvari yüzbaşısı İnebo- lulu Salim Beyi çağırdı. Arslan vücutlu, Arşlan yürekli Salim geldi. Gazi: — Salim, dedi, Adanadan a kadar açılan cepheye hemen gideceksin. Peki Paşam. Orada mükemmel teşkilât yapacaksın, Peki Paşam. Benden talimattan başka eklemiyeceksin. eki Paşam. Paramız levaz Peki Pa — Sana ancak yirmi riyorum. Peki Paşam. Bu işleri bu şerait altında nasıl yapa — Yaparım Paşam, Hiçbir şeyimiz yok, Vardır Paşam, Ne var ? Dünyada bir Türk zabiti vardır . Bir Türk neferi vardır.. Bir Türk köylüsü vardıt ve nihayet —bir; kollme ile Türk vardır. Bu kâüidir Paşam . Salim İnebolu , atına atladı ve cenup cephelerine yıldırim gibi ulaştı. Oraları dolaştı. Türk zabitini , Türk neierini , Türk köylüşünü —ve Türk kadınımı buldu . Yaptı , yakıştırdı , kuür- tardı ve kahramanlık meydan- larında şehit olup kaldı. Bunu dünyada ancak Türk zabiti yapar FELEK bir şey Mi ulumuzun dün ve bu ; | doya İstanl akdığ | tetil MİLLİYET, SUBAT 1929 Miüizah, Hikaye, Moman Tiyatre /İ r* hP Ç Ş İ Istanbulda suyan bu kadar | mebzul mü ? Lâtife ber taraf ! Sokaklar geçilmesi müşkil bir şekil aldı , ber aslaklık devam gumuz olduğumuz yerde yeşe- receğiz , Bütün bu çepelin temizlenmesini -belediyeden , Emanetten beklemek haksızlık olur. Bu kadar sululuğu Ema- nel ne yap olduğunu — gördünüz öderse ço a tuhaf ! kşam — hıncahınç tramvay — urabasile çıkıyordum . O kadar idik ki - mubalağasız - kendi ağzı diye başkasının ağzile esneyenler bile oluyordu , Bu sırada içeriden bir ses : Yahtı bez gibi bir şey kokuyor- dikkât edin', yanmı- yahm ! Ve buna cevaben sa- matya dehçesile bir. söz : — Canım! O bez- kokusu değil kokusudur . —Çok sıkıştık da tutulmayatım - diye boş veroruz ! <N& güç süal Dünkü Akşam refikimizde büyük hurufatla şu süal deriçti ( Neler yiyoruz ? | Refikimizin bu - süaline vap vaz'iyette olmadı- mıza çok müte'essiriz ! FE, Dün | ses ün ce- TEMAFA HAYATI Sağanak Darlilbedayi evcikl akşam seçme davetliler Önünde büyük edibimiz Yakup Kadri Bey ilk piyesinin umumi — provasını icra etti. * Sağanak . ismini taşıyan bu yeni oyun doğrudan doğru- yu mevzuunu memleketin içinden almış uıllli-l)ir teliltr. Vak'ası ve şahısları şöyle dursun tertibatı bile yerli kalmıştır. Sağaağın mevzuu, bir sile içinde” yeni ile eskinin müça- delesidir, Eskiyi bu piyeste iki sima temsil eder. Biti yaşlı, kendi - halinde, fakat ruhen maziye bağlı bir ihtiyar kazasker mütekaididir; Bu sima sözü, tavru, yaşının ve mevkiinin nüfuzu ile yebilik fikirlerine karşı itimatsızlık ves rebilen, fakat hiç olmazsa hare- kete geçmekten çekinen ve fit zarar yapmıyan bir tiptir. İkin- sima ise tam muzlim ve mu« zir bir Irilcacıdır. Kazaskerla büyük oğlu ola. rak tasvir edilen bu kara vicda- alı mürteci her tarafta nc kadar ipten , kazıktan kurtulmuş ser- seri bulursa toplıyarak, memle- kette bir isyan —uyandırmak arkasında koşan bir haindir . Bunlara mukabil yeniyi tem- sil eden iki simadan biri, kazas. ker efendinin ikinci hareminden olma küçük oğludur . Daha 30 ga varmadan yazıları memlekette — mevki $ ateşli bir genç olan bu delikanlı babasının beyinin istih. faflarına rağmen femiz ve fazi- teceddiltperv ile © kadar parlamaktadir ki , yaşı ve mevkil İcabi eskiye tarafdar olması. lâzım gelen anmesini bile kendi tarafına çekmiştir. ve ağ SÖNEN IŞIK Yaza MEBRURE HURŞİT— tasayvurlı len e Kâmranın vir vakıttenheri rahat öden Kları, yacıkl ntıli — merdiver isan hirçin — küçük asal yışları altında merl © takım gibi 1 Yeniyi teşhis eden — Ikinci Şalıs, genç ve güzet bir kadın- dır. Bu kadın talisizlik yüzün- den kazaskerin büyük oğlu ile evlenmiş, iki çocuk annesi ol- muştur. Evlilik ocağının içinde şiren bu taze filizle yegâne anlaşabilen küçük oğuldur. Bu ikl genç ve ateşin ruh, İster istemez birbirini sevmişler, fakat fazilete, temizliğe, ulviyete tebaan bu sevgiyi bütün ümitsizliği ile yüreklerinin en derin köşesinde saklamasını bilmişlerdir. Yakup Kaedri Bey cserine esas edindiği İki fikrin timsalle- rini böylece tespit ettikten so- nra, yeni ve eski mücadelesini dört perde içinde iki cepheli bir vak'a halinde göstermeyi düşünmüştür. — Bu — cephelerin biri siyasi, öteki de hissidir. Siyast cephede İnkılâbın en ateşli bir devrindeyiz : büyük kardeşin tertibatı ile teşekkül | etmiş bir irticacı cemiyet karşı- sında hükümet bütün şiddeti ile harekete — geçmiştir. Yer yer istiklâl mahkemeleri kurulmuş, zabıta mürteçileri takibe giriş- miş, kitle hallade tevkiiler baş- lamıştir. Ağabeyisinin bu işlerde ön baş olduğunu pek güzel hisse- den küçük kardeş, teceddüt ve inkılâbın. zaferi için nefsini te- daya hazır olduğu halde, gene biraderini kurtarmak gayretin- den kendini alamamaktadır , Ona bir pasaport bulup kuçır- mak istiyor. Fakat yenllik flk- rinde olduğu kadar zevcesinin ruhunda da kendisine karşı mu- zaffer bir rakip hâlinde gördü- | gü küçük kardeşinin bu Atice- naplığında bile büyük birader bir hiyanetten başka bir şey göremiyor. Nihayet büyük kar- İf olunuyor. üğün —Ankaraya giderek elinden gelen bütün gayreti sarletmesine evde ihti- yar babanın, genç zevcenin müthiş endişeler içinde uykusuz ve perışan geceler geçirmeleri- ne rağmen adaletin intikam ipinden bu kara mürtecil kur- tarmak mümkün olamıyor. Bu dehşetli sağanak - altın- da çatırdıyan eskilik evi de, ihtiyar babanın meyus — gazabı, gencin — imkânsızlık — öntünde hezimeti , oğulla annenin.baba evini bırakıp çıkmaları ve'genç kadının tecennünü ile yıkdlıp | gidiyor . kadar Yakup Kadrl Bey tüensur ST CD DEMiDEDER —MADEM KA şilrlerinde ve romanlarında her zaman gösterdiği İki büyük meziyeti , tiyatro sahasında ilk tecrübesi olan bu piyeste de muhafaza etmiştir. Bu ikl va- sıftan biri şabısların birer fikir melküre timsali olması, diğeri de üslübün - irişilmez — güzelliği ve cazibesidir . Büyük edibin bu iki esasa rabıtası o kadar kunvvetlidir ki sahne ve tiyatro tekniğine ali bir takun İâzimeleri bile bu uğurda Ihmal etmiştir. Meselâ üçüncü perdede kadının ve son perdede hem annenin, hem de gencin ağzına verilen uzun tir- atlar, asıl sağanağı gösteren üçüncü perdede mürieci mahı - küma acıma hissi - verebilen hazin levhalar, en heyecanlı saniyelerde bile şahısların ke - keliyecek yere “zalf 've dalma üstadane bir lisan ile konuşma- ları ve salre gibi nakısalar bu nevidendir. Bir romatnda muhtelif zaman ve mekânlara atfedilen bir çok ince tafsilât arasında gösterilecek hakikatler tiyatro- nun dar çerçivesi” içinde kay- bolabileceğini böyle'bir tecrübe ile görmek lâzımdı. Umumi olarak Gdenilebilir ki sağanak milli fikirler üzerine as- rımızda yazılan bir * dik . piye- stür ve bir * ilk , in bütün me- ziyetlerini ve noksanlarını haiz- dir, Her halde ilk kalem tecrü- besinin bazı noktalarından me- yus olmamak lâzım gelir. Fran- bile roman yazmağa bazı Omaruf — edipler ga İlk teşebbüsle- rinde ikl edebi uev'in arala- rındaki derin farklar yüzünden bazı müşkülüta maruz kalmış- lârdır . Sağanağın nakiseleri bunlara nispetle daha hafiftir . Husüslle bu eser “bizlim tiyatro edebiyatımızda — çoktan — beri özlediğimiz milli cereyana doğru da mühüm bir adımdır ki bu meziyeti bir çok noksanlarını setre kifayet eder , Bu mesele- den ve oyunun sahneyâ vazından diğer bir makalemizde ayrıca bahsedeceğiz , SIKHİ .. BiLGi Kış moyvaları <semema: Sant ulmiş mürtmi çık; oturdu. Ötek yüz ERKEKLER HİYANETTİR! altıda isâbı - bu 1 gözt geldi. K rilmiş, venler uklardı Kardeşin Dabana mı küfrettiler.?. lerini çıkar, soyun. o yorum. Ha buraya bir Yal esti? gene ne ve ç ve artık ana bu ciddi « Vay kararı- birdenbire ekize dirin ü kedisi GÜNÜN LÂTİFELERİ — Birader, Elbete üş kadar kavi rstin. Üsüm ine üşüyorı emiyorsan evelâ ndür bir tuhallık r, belki sen gitmiyor hiyor zannediyordür başka ( neden öyle int kestin Jükâlemenin Hayır, Yahu tünda cet — yok; sevgili sıfatil Ne oldu. gün ç Vay mi ve birdenbire uzunuzun d dah 'avru oynuyordu! mnundı surat, darı ça yüzü ini an birine t, büne ni — öldü, Eldiven- bu gün le gelmi bakayım, mühim y hâber orum him rdin? verme- şündi m altıdan bir — van n. Haya: ulmakla delilik esmi tonu çıkar, Sen bunu ... Hele ça man- klın bağına gelir ... söyleyip bi ne yapacağımı görmek İstedin. Me>" de bu.. İşte gördün, im lay cdi yorum. Meminun — oldum. Senden ayrılmağa mecburum. — F; tecessir olsaydın tabit ben de üz- ül üzüntüden kur- er mü- ektim. Beni tardın. — Demi bu- Bi yapı —Bilâkis, akıllı bir şey yapaca- Alta ıhiden bu dalal Biraz da m inum. hiç sevmeden demeyoru yorsun. Ben hayat yaşamak atılacağım... ki başka Di zasundayirn, bilmiyorum. | Alayı bırak rursam, gını kı bile. 21 yaşındayım.. kadar zengin olmağa, yı hayatım karar verdim. Dükkân edeeksin? — Ciddi konuşuyorum ben. Her halde sen beni zengin ed mezsin. — lürnf ederim. Benim 'için servetini feda etmedin. istemem. Fakat mak ve geçinmek Tüzum. - açıD. Hcaret mi Ermeni de € yaparsın, hayatta yaşa Anlaşıldı.Aruk sözü uzatma. Güle güle giç yolun bahtın K Olşon. — Bundan - başk ve — Nof ol sun. Beni yüz üstü bırakıp gide- izüm ceğini haber teşekkür veriyorsun, — sonra mü edeyim, Benden ayrılmak sc mütec y? Yot ralde — Sön öper —N nisin lüzum — var, Ben hiç haşlanmam. vnundan —— e aem ——— BERİĞİ RAMAMAOF ZK T TARANAMASSI | O O ae — GREREAEU MA GAT NI Tica Esas nizaşihimesi — mahalli İ kilman ve ccnebi t hakkındaki 30 lerek mürada irkiye talep eyleye ( Sosyete üzre frank sermayeli etinin tevdiredilen — evrakı kâlemame ile hal: ha İştigal edeçoği umur mehakimin Kâffesinde — müddei sıfatlarile. hazer ywilliam Ficli meZuniyet verilmi; ti. Bir Kalta devam eden Bir ntizardan nihayet esinin bile rında şü bu ale ko. usunda g zlığa simdi vet işleri umum müdürlü, ontm e Te Hranse tetkik olduğ © muamelâtın ! zim — Gdilerck nden: ermayesi BO tari! ama mün- rinİ nâgevli- Cumhuriyeti dahilinde ilayı Fransız tabiiyetini haiz bir mil- pur İ taba ) kömmers dö mütevellit deavide derecatı nüdden incü şaht; sulda n Cf getirme Evlerinin nerde - olduğu! gün oyalan nutmak — emelile tiksinerek - Üün hayatlarında geç âddetle sevecek erkeklerdendi. nim; tatmin edil- , daha yatının en