31 Ocak 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

- letini hem kemiyet Gasete ve matbaaya vil İstanbul, Telgrıf adresi: stanbul, Milliyet ] ai hususlar için müdüriyete mürocaat edilmelidir. Müddeti geçenrusholar 10 kurustur. Gelen evrak geri verilmez, RNushası & omek d 31 K.sani 929 İdarehane: Ankara caddesi, JF 100 Telefon numaraları: Ü İstanbul, 8911 — 3912 — 8913 n 5 Humruştur Maşmacaarriri Silrt mmehb'usu Gazetemizde çikan yazıların hukuku - mahfuzdur Ahone ve Tlan “Ücretleri İlan tarifesi ——— Abone şartları Türkıye Hariç Gnci Sahifede Santiml 3 Açplığı 400 ku. 8 ki. 5ncl « « 50 M 750 « M « 4ncü « « 80 NEAHENEUU'E I8. c« HU0 « 2700 « V Bnci « « 200 ĞA ÜĞ Muslhası & caRun ştunu” ERE FEZELR at ee geee n (S ea eacalan ga. ae z - TOPRAĞA AVDE tel Mâ_lkine medeniyetinin Zaru- terinden biri de büyük şehit- | in vücuda gelmesidir. Küçük İr saha dahilinde yüz- binlerce :u Sun temerküz etmesi, Dazi Oktalardan faydalı olduğu gibi, Ciğer bir çok noktalardan da Mazarratlar tevlit etmektedir. oşy'm"l zararlarına galip 'an şe,niyetlere tahammül etmek “Mümkündür. Fakat zarar ciheti Balip gelmeğe başlayınca yeni İsdbirler almak lüzumu kendi- ğinden başgösterir. İ Hali hazırda büyük şebhir OÇAYatı kendisinden korkulacak İr şekilde midir? Bu suale kat'i Ve opjektif bir'cevap vermek Ayli müşküldür. Azimet nok- lası ittihaz edilen fikir ve tasav- Yüra göre bu husüsta muhtelif Mutalaalar dermeyan etmek kabildir. Filhakika büyük şehir- lerin hayatı, bir çok - hususatta İnhilalkâr bir rol oynamaktadır. aişet vasıtası seyyar olan şehir- trin vatan sevgisi, toprağa bağlı köylününkünden — daha zaiftir. Şehirlerdeki eylence hayatışahlâk Mefhumlarını yavaş yavaş tezek tüle uğratacak bir mahiyettedir. üz binleree nüfus arasında ma- — İŞet ve kazanç seviyelerinin bir Olmasına imkân yoktur. Arada Börülen büyük farklar sınıf mü- tadelelerini doğurmakta ve bun-' ları gittikçe had bir şekle götür- Mektedir. Büyük - şehirlerin en üyük bir mahzuru da memle- €tin nufus siyasetinde menfi bir rol oynamasıdır. - Büyük şehirlerin bünyesinde hasıl olup bütün memleketi mü- tecssir edecek bir mahiyet alan içtimat hastalıkların: tedavisi için der millet hatırına gelen tedbirleri © İttihaz etmekten geri- kalmamak- tadır. Almanlar cihan- hatbinden Sonra köylü şınılının da münev- Ver zümreye lâzım gelen- nispet- | İe unsurlar verebilmesini temin İçin” bazi tedbirlere müracaat etmişlerdir. Bunlardan en mühim- liseler ihdas edilmiş - olmasıdır. — Millet mukaddetatını idare eden Unsurların — yalnız şehirlerden Yetişmesi, milli ahenk ve tecanüs Noktai — nazarından — mahzurlu Sörülmektedir. Fakat köy siyasetinde bir kaç Zamandan beri en cezri tedbirlere Müracaat ederek büyük bir yol alan faşisl İtalyadır. Mussolini bir Milletin bünyesinde köylü anası Nn temel teşkil ettiğini anladık- tan sonra bunu takviye için her Çareye müracaat etmekten çekin- Memiştir. Mussolini İtalyan mil- hem de keyfiyet itibariyle — yükseltmek İstiyor. Millet nufusunun tezayü düne kim daha ziyade çalışır ? Şehirli menfaatını az çocuk Yaîmakm gördüğü halde-- köylü Çok çocuk ister. Şehirli- hayatı- Dın mütehavvil ve seyyal olması İtbariyle daha kosmopolit, daha Zevkiına meclup ve nihayet mi- hayatın icap ve hususiyetle- Tine daha az- merbuttur. Köylü İSe toprağına, semasına ve alış- tğı ve sabah akşam seyrettiği Ulkuna bütün hayatıncâ bağlan- Miştir. Sever, iztırap çeker... Fakat- Mecbur olmadan ne toprağını ne de içinde kaynaştiğı hayat şeklini terkeder. — İşte Mussolininin en mühim iİcraatından birisi de maddeten ve manen üzerinde çok işlemek mümkün olan köylü sınıfının Yükseltilmesine ait teşebbüsüdür. Köylüyü şehre hicret etmekten alıkoymak, köylüye üzerinde çalışacak iyi topraklar bulmak... Öylüye işittiği ve fakat görme- diği sıhht ve faydalı eylenceleri temin etmekl. Hülasa . köylüyü kendi. yerinden, kendi işinden ayırmamak şartıyle yükseltmek... lussolininin kendine has azimle tahakkukuna oğraştığı gayelerdir. İtzılyad;ı başarılması - için çok €nerji sarfedilen bu — teşebbüs Medeniyeti hazıranın, bünyesine t;—’m_ıı:;. eden en mühim bir mes- İesidir. Faşizm bu meseleyi hal- t?tmcğc —muvallak - olduğu tak- İrde tesiri yalnız İtalyaya değil Ütün cihana şamil olacaktır. ı ZEKİ MESUT EDİRNE MEBUSU mi köylü çocuklarının devâm | “ €tdebilmesine müsait bir' Şekilde BURSADAKİ MEVKUFLAR DÜN MUVACEHE EDİLDİLER Bursadaki taklibi hükümet maznunlarının muhakemelerine dün de devam edildi. Muhakemede dün maznunların muvaceheleri yapıl- mış ve şayanı dikkat hakikatler meydana çıkmıştır. — NELER DE YAPMIYACAKLARMIŞ?! CEMAL HER ŞEYİ İNKÂAR EDİYOR FAKAT MUHBİR DE HEPSİNİ ANLATIYOR Şu deni tasavvura bakın:z Ankara üzerine yürüye- cekler, bir takım ecnebi kuvvetlerle birleşecek ve hükümet. kurucaklarmıs!! MUVACEHE NETİCESİNDE MEYDANA ÇIKAN HAKİKATLAR NELERDİR? 30 ( Milliyet ) — Bugukü muhakemede Sabri, Mustafa, Dikici İsmail, Kadem ile tahlif edildikten sonra şahit sıfatiyle Cemal hakkında bildiklerini şöyle ursaâ, Cemal, muhbir Abdurrezak dinlenen Abdürrezak, anlattı: İlk ihbar nasıl oldu? — Bir gün Püskülsüz İsmail ile kahvede oturuyorduk Cemal teşkilat hakkında Püskülsüze Sabri ile haber göndermiş Püskülsüz de bana anlattı Bunun üzerine doğ- ruca polis müdürüne giderek ihbar ettik. Polis müdürü, bize Cemalle temas ederek neticesini kendisine bildirdiğini söyledi. Bu emir üzerine Cemale gittim. Yanında bakkal Mustafa vardı. Bakkal Mustafa gittikten sonra meseleyi Cemale açtım. Cemal bana dedi -ki: — Vakit geldi. Durulacak zaman değildir. Halk Hükümetin aleyhindedir. Bu meyanda büyük adamlar da var. Hemen teşeb- büs edelim, DAHANELER: YAPACAKLARMIŞ? ——— Ç Mulıbır Abdürrezak ifadesine devamla: g ' — Başka bir gün İsmail Usta ile Cemalin Ya- nına gittik, Cemal yine maksadını tekrar izaha başladı. ve dedi ki: “Biz ihtilâl çıkaracağız. Ecnebi bankalardan başka diğer ü leri yağma edeceğiz. Hükümeti devireceğiz. Rüesayı öldüreceğiz. İngilizlerle temini müna- sebat ettikten sonra Ankara üzerine yürüyeceğiz. Açık kadınlah öldüreceğiz, diğerlerini evlendireceğiz. Büyük memurların bir çoğu bizimle beraberdir. POLİS MÜDÜRÜNÜ ÖLDÜRMEKTEN VAZ GEÇTİLER Yalnız bizim israrımız uzerine Polis müdürünü öldür- mekten vaz geçtiler. Cemal, bana ıboya haber gön- dermeğe lüzum olmadığını, şimdilik bu işi 40 kişiyle başarmanın imkân dahilinde olduğunu tekrarladı Bir müddet Ne yapacaklardı! Silah yığını SA a Gümrükten kaçırılan silahlar nasıl bulundu? Polis de tahkikata başladı, Altın taklitleri ve bu taban- calar ne olacak? Dün Gümrük idaresine vaki alon bir ihbarda, güm- rükten deru: ç nuünde asma kilit olduğu beyan edilmek | suretile 8 bü- yük - sandık rüvelver ka- çırıldığı beyan | edilmiş, bu- | nun üzerine Istanbul İtha- lât gümrügü müdürü Nimet bey, — bizzat tahkikat yap- mıştır. Tahki- —— — — ... kat neticesin- ğgğrif ',','ğ’yd“’“ de muhbirin . verdiği; malü- mat üzerine mgzkür sandık- ları gümrükten nakleden otomobil şoförü' celbedilmiş, bu sandıklarin Düyunü umü- miye civarında Yeşil direk Karakolu ittisalinde İspanya teb'aasndân Moiz namında | bir musevinin dğiıosıma gö- turüldüğü anlaşılmıştır. bu- nun üzerine kı et zabıta- ya da haber vî—ıf:îınltş. davet edilen zabıta memurlırl'vg; hey'eti ihtiyatt e ve Güm- : rük memurları müvacehe- sinde mezkür depo taharri edilmiştir. Filhakika aramlan satdıklar derhal bulunmuş fakat bü san- dıkların içinde pünez olduğu görülmüştür. Bu arada memur- Jlar bir tereddüde düşmüşler isede bu hal çok devam etme- miş, sandıkların birinin içindeki t lmış; ÜŞ velver olâıgu gnrşllmıışmr. De- hal 'bir zabit varakası - tanzim edilmiş, silahlar da tahtı muha- fazaya alınmıştır. Bundan sonra bu işte alakadar ve fail olanlar zabıtaca derdest edilmiştir. —— Aldığımız malümata göre bu esrarengiz kaçâkçılıkta gümrük memurlarından baziları da ya- öteden beriden konuştuktan sonra Cemalin y d. ayrıldık. Abdürrezağın bu ifadatt üzerine Cemal ayağa kalkarak: n CEMAL YİNE İNKÂR EDİYOR — — Kuvayı Nilliyede Ingilizlerle çarpıştığım zaman Abdıîrrez_ak 40 kişiyi kandırarak Bursaya kaçtı. - Yunanlı Papa.ı?rgırle teşriki mesdi ederek casusluk Ve eşkiyalık yaptı. Türkleri dağa kaldırmağa teşebbüs ettiler, hatta Ö_nıerın oğlunu daga kaldir- dılar. Bu sebeplerden Abdurrezağı idame mahkum ettim. İgbirarı da bundan ileri geliyor. Teşkilât hakkındaki ifadeleri mugalata, maksadı ise Halkı dolandırmaktır. DİKİCİ İSMAİLİN MUVACEHESİ P Boundan sonra Reis Bey Dikici İsmaile hitap ile:- — İsmail usta sen söyle bakayım dedi. Dikici İsmail ayağa kalkarak: — Efendim! Hakikaten Abdürrezakla beraber Cemale gitmiştik:. Maksadımız 10,000 - JTira mukabilinde Cemali hapıshaneden kaçırmaktı: Reis — Bu ifaden evelki ifadelerine mübayindir. Evelce gardiyam,'temirı etmiştiniz. Bu suretle Cemali kaçırabilirdiniz. Aynt samanda Kocabaştan yüz lira istiyorsunuz. Bu nasıl iş? — Biz Abdürrezak ve Püskülsüzle zaten müşterektik. Her işi birlikte yapıyorduk. Hatta Polis Müdürüne olan ihbardan da malümatım (var. gğ Reis — Evelki ifadesinde Cemdle gittiğinden - bahsile söylemiştin. — Evet.. Bunları metten mükâfat alma için ... ; önleü ş ç Röla M ustantiğe - nediye söylemedin. Cünkü dışarıda müştereken yemin etmiştin de ondan... n teşvikiyle söyledim. Hem hükü- k, hem de Cemalden para vurmak dırlar. Tahkikat İnkişaf ettikten sonra bu memurlara işten el çektirilecektir. Bu mesele hakkında Polis müdüriyeti tarafından da- tal- kikat icrasma başlanmıştır. Dün kendisi, ile görüşen bir muhar- ririmize Polis müdürü Şerif bey demiştirki: Bi a — Bu işi Rüsumat idaresi, haber almış, taharriyat yapılmış , ;i!ahlaı el fıLigmiştir. Igagsçeıde 'i t yapılmaktadır., ——— —. .—..— Vasıf bey geliyor İzmir mebusluğuna - intihap olunan Moskova sefiri - Vasıf Beyin bu günlerde Moskovadan hareket , edeceği haber alınmiş tır. ni <a $ Hariciye tayinleri Ankara,30 |A.A.|— Kahire elçiliği başkâtibi - Hüsnü Şermi Bey Vegâlet emrine alınarak. yerine müsteşar payesile vekâlet mütercim- MATBUAT - | SERGİSİ 200 ÜNCÜ SENE SERGİ DÜN AKŞAM AÇILDI Dün Türk m;bancılığımn 200 üncü senel devriyesi müua- sebetile Türkocağında bir mat- baacılık sergisi açılmıştır. Ser- gi akşam saat 17 de matbuat erkânının ve davetlilerin huzu- rile küşat edildi. Evvela Hakkı Tarık Bey bir nutuk İrat ederek demiştir ki: — Türkiyede matbad garptan iki buçuk asır geç kalmıştır; fakat geri kalışı bilhassa yeni harflerin kabulile -kat kat telafi edildikten başka belki ileri bile geçilmiştir. Bundan sonra bu geç kalışın bep nakli l — Biz bu işte geç kalmıştık , Çünkü eski harfleri yazmak güçtü ve kolay hurufatt meydanc «oya- cak bir Gazinin doğmasına daha vakit vardı, demiştir . Bundan sonra sergi gezilmiş- tir . Sergiyi tertip eden Selim Nüzhet bey tarafından sergideki eserler hakkında izahat vermiştir. Sergi on gün devam edecektir. yağl ine Hakkı Tarik Bey İstanbul matbuat Cemiyeti - reisi Bizde ilk gazeteciliğin yü- züncü senesi Teşrini evelde gel- diğinden ©o vakit de bir sergi açılacaktır . Dün sergide Serveti fünun sahibi üstat Ahmet İhsan Bey tarafından eski harflerin mah-s zurları zikredilerek izahat ve- rilmiştir , Tatavla yangını Evrak Adliyeye veril- mek> üzredir. Tatavla yangını hakkındaki tah- kıkat ikmal edilmiştir.. Dün de bazı kimselerin ifadeleri alınmıştır. Bun- lardan bir kısmı da yangında hazır bnlunanlardır. Şahit sıfatıyle malü- Hızmetçi çokt Fakat iş az! - Ama bu çokluğun hiç te ortada görül- düğü yok! | Şehrimizde işsiz kalan kadın hizmetçi ve işçilerin miktari artmak- tadır. Alâkadarların izahatına göre, bu. nun - başlıca - sebebi, bazi takyidat dolayısile Anadoluya, geçen sene olduğu gibi hizmetçi, garson ve hanende gönderilmemesidir. Rağbetin azalması derhal tesirini göstererek ücretlerin yüzde kırk inmesini mucip olmuştur. 8 lira aylıkla çalışmaya talip olup iş bulamayan hizmetçiler var- dır. Evelce 40 liraya kadar ücret alan eniyi hizmetçilerin şimdi aylık- ları en fazla (15) liradır. Muhtelit mübadele komis- - yonu büu gün içtima ederek komisyonun - Gümülcüneye nakli meselesini konuşacaktır. BU GÜN! İÇTİMA VAR lira yevmiye ve ayıı;ıca )îonal; a komisy dan yüzde yirmi beş almaktadır. S Y T ha oli a kükrdi aSi BN ise binlerce olup hiç iş bulamamek- bir. içtima tadır. akdetmesi m- iCİ İ İ uhte mel dir. NİÇİN GİTTİ? A iş Bu: günkü içtimada | şu- KENAN BEY ANKARA bakta Gümül | KATİPLER İÇİN dün kendisini babı hakkında bir iş ile meşgul olmadım.., matlarına müracaat olunmuştur. Ta- hkıkatın iki Safhası vardır, “Biri bunlara Su vermediği için Terkos - şirketi hakkında diğeri de yangıni vaktinde İtfaiyeye haber ver- meyerek afet halini almasına sebebi- yet verdikleri için müteyelli bey'eti !ıîıkkındııdır. Her iki safha da bitmiş, Terkos şirketinin yanğın — gecesi s:ıî baha kadaâr bütün borülarında sureti mutlakada sü bulundurmadığı, ateş genişledikten sonra sabaha” karşı bazi lerinden Hasan Tahsin Bey vekalete nakli memuriyet eden Anvers konsolosluğu kançiları - Muzaffer - Kâmil Beyin yerine vekâlet evrak müdüriyeti" memurlarından Kösoğlu Ahmet Bey ve Ham- burg konsolosluğuna konso- los muavini payesile. konso- losluk işleri müdüriyeti kâ- tiplerinden Emin Bey tayin ” 4Muhakemenin ikinci:kısmı Son haberler sütunumuzdadır.,$ borulara; su verilmiş isede bunun dâ ihitiyaca kâfi- olmadığı tespit edilmiştir. Rum hey'etinin vaziyeti Mütevelli - hey'etine- ait kısımda da, hey'etin yangını yvaktinde haber vermediği; kendi vesaitile ateşi sön- dürmeğe çalıştığı fakat yangın bü- yüdükten sonra önüne — geçilemiyeceği anlaşıliınca kilise çan- ları . çalınarak istimdada başlandığı ve ancak zaman İtfaiyeye haber verildiği tespit edlimiştir. “Tahkikat fezlekesi yapılmaktadır. kılınmıştır . k Evrak bügün Adliyeye verilccektir. Müracaatlarm ancak onda biri kabul edildiği söylenmektedir. Bir çok aileler, eski hizmetçi buhranında ev işlerini yapmağa alışmışlardır. Hizmetçiliğe talip olanların par- mak izlerinin alınması muvafık gö- rülmektedir. Açıkta kalan işçilerin ekseriyetini yaşlılar teşkil etmektedir. Garson kızlar ayda 120 lira kâtipler 80, hanendeler 40-100 Jiraya kadar kazanç temin etmektedirler. Anadoluya gönderilen dansözler 4 KOMİSYONUN GÜMÜLCÜ- NEYE NAKLİ LÂZIMDIR BİR ŞUBAT KARARNAMESİ VE SON VAZİYET Ankaradan avdet eden €emal Hüsnü Beyin iştira- kile Muhte- lit Mübadele “SEYAHATINI | Göneye makli - ,M_. ; ANLATİYOR.. —1 hakkındaki karara da ta ( a t İUKA edileceği söylenmektedir. ©— ““HAZIRLANI ıî“w | — Aldığımız malüm nata göre Ankarada — bulunmakta Gümülcüne de henüz bir bina — olan Istanbu' Müddei umu- | temin edilmediği gibi Yunan misi Kenan hükümeti de — komisyonun Bey, dün teşebbüsatına da cevap ver- şehrimize av memiştir. öEtermüişll. TEVZİAT işleri Kokklk ” Böy Gayri mübadillere yapılacak olan Tevziat işleri ikmal edil- miştir. Hazırlanan liste Başmü- rahhas Cemal Hüsnü Bey tara- fından tastik edildikten sonra Ay başında tevziata başlanma- sı muhtemeldir. Verilen malümata göre istihe kakları olanlara her ay tevziat yapılacaktır . Tayin edilen nis- pet asgari ( 5 ) , azami Rradır . Va SEMD gören bir mu- ha rriri mi ze Ankara seya hatının es- şu malümatı vermiştir. K Kenan Bey — Afıkumya, geçenlerde tevkif ve tahliye edilmiş olanlara ait evrakı — götürmek — için ittiği ürm gittiğim Zgîrpı; îeg;ııîdır, Biliyorsunuzki , M. ÇİÇERİN ipler hakkında yeni bir k. layihası — yapılmaktadır . Bî::'ıırrıı küra aa ni ait Çiçerinin şehrimize geleceğini yazmıştık. Aldığımız mütemmim malumata göre M. Çiçerinin ya: kında gelmesi kuvvetle muhte- .ftnkam seyahatim de bu kanun ile alâkadardır. Ankarada başka Kenan Bey dün avdetini ! meldir. müteakip Adliye dairesine YA gelerek bir müddet meşgul BUGUN olmuş, Adliye- erkânı - ile 2 inci sahifemizde : —— — görüşmüştür. ——— ....———— Çin-Japon münasebatı Nankin, 29 (A.A.) — (Röy- ter) Çin ile Japon arasındaki muallak mesailin tesviyesi için cereyan eden müza- keratın hiç bir neticeyi intaç eylemediğine dair dün Japon menabiinden bazı haberler neşredilmesine rağmen dün Çin hariciye nazırıyle Japon- yanın Pekin sefiri arasında 4 — Peşte Ömektubu : — macarıstanda okuma yazma bilmeyen köyfil parmakla gösteriliyor . k 2 — ÂAtina mektubu : - yunanlılarla Müzakeremiz ., B : 6— Son haberler 3üncü sahifemizde: 1 — Kayseride Milliyet 2 — Cemiyeti belediye — Tatavla yangınından çıkanlara 5,000 lira verdi € 4üncü Sahifemizde: i— Hava Taporu akdolunan Konferans Psi- KA S L nanfu hadisesinin halline Y yae SrRA dair daha müsbet teklifleri 5— Askeri bahis 6— Sıhhi bilgi ve Şantung meselesi hak- kında daha dostane taatii efkârı intaç eylemiştir. Japon sefiri yarın Şang- haya avdet edecektir. Mü- zakeratın üç yahut dört gün içinde —tekrar — başlaması | muhtemeldir. 7 — Neşriyat hayatı 8— Hikâye, roman, karikatür — - 5 inci sahifemizde: x — Hariçte meler oluyor * 2 — Milliyetin eğlencesi Ginci sahifemizde: Halk mekteplerine devam eden- | — yer için kolay ve eğlenceli yazılar. | —