10 Şubat 1936 Tarihli Kurun Gazetesi Sayfa 4
EEE; (0). Oğ: i “ğlmabilir: a) Kuvvet, a bü- , lini başka bir kelimeninki ile üst çe 4 — KURUN 10 ŞUBAT 1936 DiL YAZILARI Cünt Ceyş T — CEYŞ ay İbrahim Necmi bundan evvelki sünhalarda yaz - dığımız tetkiklerine devam edi - Arapça (Cünt) ve (Ceyş) söz- lerinin etimolojik şekilleri evvel - ce gösterdiklerimizden farklı de - gildir (1) (2) (8) e Cünt: üğ S üc Ceyş: eğ 4 ec (1) Üğ, eğ: Kuvvet m kii ,anlamile ana kök. (2) Üc, mi Oldukça geniş sa- ha gösteren Bu iki la iki kelime müş. ri Bundan sonrası karışı - Bay Birincide (n), ikincide dör- düncü cüzü olan mun Y: muhitine, yahut biraz daha uzak bir sahaya yayıldığı ifade ediliyor. (4) Birincide (t) ile yapılmış olmaklık, yapıcılık anlamı veri rek, ikincide ise (y) ile doğrudan doğruya süje gösteriliyor. Buna göre: (Cünt) : Kuvvet ve kudretin ol- dukça geniş bir ölçüde bie bir failin yakininde bulun (Ceyş): Kuvvet ve dretin er geniş bir ölçüde olarak bir süjenin yine oldukça geniş mu- hitine yayıldığını ifade etmektir. Bu kelimenin etimolojik şekli şudur; 0) (2) (3) (4) Oğ Sor --od e uğ Ana; kök, iki anlama) hum Ame yükseklik. b) Kesret, çok- luk. 6) Or: Ana kök in kat'i bir nokta veya saha üzeri de tesebbüt ve tekarrürünü ei - tan ek. (3) Ud: Yapıcılık, yaptırıcı - lık anlamlarile fail olan süje veya din gösterir, 4) Uğ: Kölmerin mefhumu- nu al tayin ve ifade €- den, isimlendiren ek. kök a) manasına alındığı takdirde (Ordu): Büyüklüğün, kuvvet ve kudretin üzerinde te - merküz ettiği bir failin ismi olur. Armâe) dir. İkisinin de etimolojisini bir a- rada gösterelim: (0) (2) (3) (4) Ordu: oğ Yor--ud--uğ Armöe: ağ --ar--am--eğ Yalnız üçüncü unsurda birin - cisi faaliyet gösteriyor, ikincisi a- msil ediyor. TRİK limenin etimolojik şek - üste yazalım: . (2) (3) (4) (5) (6) Şel-ek-itt rü e tık ( 1) sa ay: ie ana kök, ikincisi onun yerine geçen birinci yi pink İN kök. İkisi de|Elektrı “ziya, ışık, aydınlık,, demektir. (2) ELal: (. 4-1) ektir. Kök mefhumunun geniş, engin, genel, yaygm bir « ahaya şümulünü gös- terir, (3) EK, ığ: Bu şamil mefhumu üzerine alan süje veya objeyi gös- terir. (Eg 4 el --ek — Egelek) Engin bir sahaya yayılmış bir ışık demek olur. Bu kelimenin mefhu- munu m için bir karşılaş - tırma yapalım seğ el vi ek Illığ $ TI. numaralı kelimede ana kö- kün anlamı “sıcaklık,, tır. Ana kök kendisinden sonra gelen ekle şarak kelime bildiğimiz “1 - klini alır ve sıcaklığı en ge- niş sahaya yayılarak azalmış olan süje veya obje demek olur. Şimdi baştaki analize devam edelim. (4) İt, ıt: Yapıcılık, yaptımcı - lik, yapılmış olmaklık anlamlarile mefhumu li Geniş ve u - mumi sahaya yaygın ziya mefhu- munun Trisile gelmiş olduğunu anlatır. (5) Ir, ır: (. $r) ek. Mefhu- mun kat'i ve muayyen bir nokta- da temerküz ve tekarrürünü ifade eder, (6) İk, rk: Mefhumun üzerin - de tekarrür ettiği süje veya obje- yi gösteren prensipal unsur. 1 — Elektrik: Gayet geniş, u - mumi, müphem bir sahaya yayıl- mış olan ziyanın muayyen bir ob- » üzerinde tesebbüt ve tekarrürü- anlatır. öunü söy İsmeden Mimle yaptığımız kelime: Yaltırık — Nur, ziya demektir. ““Yal,, hecesinden çıkan sözler. hep sik, Ks enli üŞiNi mek - —“. > Mücellâ Yala — Sira Yalabımak — ime etmek, ei Yalak Dy lem” ndari Yali 2 e ya etmek Yaldıramak — Ziya vermek Yaldırgan — Rahşan Yaldırıcı — Muzi Yaldız — Cilâ Yalın — Alev Yala e İn etmek, şulelet i - mak, | Yallı — Şuledar. | (İbrahim Necmi Dilmen bu! sözleri ve anlamlarını hangi ki - taplardan aldıklarını sırasile gös-! kip : & 23 (Yaltırık) - kelimesinin tam in iki şeyi biribirine sürt - mek suretile elde edilen şule ve ziyadır. Elektrik de müsbet men- fi iki kutbun karşılaşmasile ziya saçan bir kuvvet olduğuna göre elektrik şuağı yaltırıktan başka bir şey değildir. İlkin iki taşı son ra bir bir demiri biribirine kardığı ziyaya jenisi im dedi. Bu söz son- radan keşfedilen elektrik adının kaynağı oldu. Grekler (elektron), Lâtinler (elektrum) derler. Hep- si birdir, Etimolojilerini dizelim: 15 l * Uzun zamandanberi Ankarada açıl- el ez ii gisi 1ç bütün hazırlıklar bitmiştir. Sergi mart ayı içinde açılacaktır. “ TAM SA meselesindeki ih- am etmektedir. e bi ai İstanbul reisliği el koymuştu: * Üniversitedeki üzmilerini Ni et mek üzere kültür bakanlığınca icra ve- killeri heyetinden gü nadaki çalışma ME ile bugün de meşgul olacaktır. * Türk İtalyan ticaret anlaşması ye niden kiii Yeni anlaşma yirmi li lll * İstanbul e en e Mem| som ile ağır ceza reisi Ahmet Suat, ad- ve terfi listesinde bu sene 5 r dördüncü derece Bâkizlik ana vi şayan görülmüştür. Ankara ağır ceza reisi O: zat işleri umum direktörü Fehim de da hildir. >» lu maddeler aya cet- vel nayii a tri - 4, yi 332 adetti La damları hari vaziyette iz elli ee tamiri Mi nafiaya başvurulmuştur. Diğer taraftan çökme tehlikesinin GER sürüldüğü b” na e altr ayda bir muayene edilmek - 8 ER Ml ile yaptığımız hususi Kar ipe üzerine İtalyaya bin on gönderilmiştir. Dah bin mi gönderilecektir, sabakamız 3irinciye 20, ikinciye 15, üçüncüye 10 Lira vereceğiz e Bin öm güzel ya- rı tanri e her yıl bir a A. açmaya karar erdi. Bu yıl bu müsabakayı “Hi - ii 28 g ve elimize varmış bulunacaktır, — Müsabakaya girenler, gön - dr hikâyelerin altına adlar zmıyacaklar, herhangi bir işaret ko ymıyacaklar, yalnız müsveddeleri- ni kendilerinde muhafaza edecekler- 9 mmış muharrirlerden mü- Fi HE jüri heyeti, gönderilen hi- La bakayı kazananlar ellerindeki müs” idir idaremize gelerek ka - zandıklarını bildirecekl 8 — Birinciliği kazanana, 20, ikin- *nma atılan bir sisarada! Polis haberleri: ———— Yağmurlardan sonra 1 ev yıkıldı; 2 yaralı var Kasımp a Çıkmaz Şeşme sokağında 55 numarada bahriye mütekaitlerinden Yenilik on metre yüksekliğindeki Ve uvarı yağ arm tesirile ki akşam yıkılmıştır. Yıkılan dü - var arabacı Mehmedin evinin ü - zerine düşmüstü yaşmda Muzafferle oğlu üç ya - şmda İsmail vücudünün türlü yer- lerinden YE AMD ır. Zabıta tahkikata baslamıştı Lodos trtüiliğida bir yelkenli battı Baltancrl iskelesinde Hacı Hüs- nüye ait olan ve Usman n idaresinde bulunan (Borik) adlı iie” kayık Büyükadad vniye kum götürmek Vi yola çıkmış, Ker birdenbi- re çıkan lodos fırtmasile ük Ali mevkiinde kaya) ara — batmıştır. İçinde bulunan tay. a Mehmetle Ahmet yüzerek kur- taa rdır. 200 liza bulnndu? Yalovada b eee Rüstem ii lesinde beş rada oturan ba » yan Cemile alı yolda gideri 200 lira ulmuş La Alem rakoluna teslim mir. Bye sa mart MEÇHUL, BİR | KAYIK — “Pe nerbahçede içinde motö Imı - yan beyaz İn Sivarita adın. da bir kayık bulunmuştur. İKİ ARABA ÇARPIŞTI — Şoför Alinin idaresindeki 2098 miştir. Nüfusca zayiat yoktur. YANGI Yoğürtçu çeşme eadesinde 49 numaralı Feyzul - m evinde kiracı olarak bulu - . vi rr oturduğu kattan vi 7 çi Mn ştır, malin yaktığı soba A pr lenin tutusma- smdan ileri gelmis, daha fazla i- ela eya etkisi ' söndürülm BİR YAN Ni İN DAHA — sarayda berber Numanm dük | bulunaca iğ | ni ve etrafta kâğıtlar tutus 3 — 1000 kelimeyi geçmiyecek - r. Yangın derhal söndürül . tir, ' 4 — Makine ile ve e yalnız BA: Gn DAN 'ARALADI bir tarafına yazılacaktır. : Büyükadada Oltacı sokağında 30 5 — Şubatın sonuncu i gününe ka-İ numarada oturan manav a e otaran öğe Sevket bir Gk vüzün va ven Şevket sopa ile Hib; undan ve başından yara - UN Sevket İİ, ii ÜÇ KUMARCI — - nda 112 numaralı Halil Tah - ai 1 ni ve Emin adın- ar oynarlerken mel cürüm MSİİMde yakalan - “uslardır. çocu TI MÜ ' Galatada Beyazıt sokağında bii ran Gülizar molise basvurarak 14 rel Ti (1)(2)(3) (4) (5) (6), a kazanana 15, üçüncülüğü ka - Yaltırık — Ayalsığ-rttırtık | zanana 10 ira hediye eğilecek ve hi er ai lm etmiztir.. Albe m ittir İ Kâyeleri en güzel hikâ Elektrik — Mep ya 2 veleri ak neşredilecektir. RECEBİN MARİFETİ — Elektron — eğsels-ek-it AN lime Mumh ane cadrlesinde Ki ektrum —eğ-tels-ek-tit tirtum | n Fatma Görülüyor ki hepsi birdir. Hep- si de gayet geniş bir saha üzerin- de yaygın bir halde husule gelen ve muayyen ve müsbet bir nokta- da temerküz ve tekarrür eden Zi) ya demektir. Üçüncü kelimenin altıncı unsuru olan (n) harfi (8 değişmesi olarak manayı tesbit ediyor. Ibrahim Necmi Dilmen sima b pi Dan volise hb vura rak R ımda biri tarafından| dövüldüğ üüi e etmistir. Re - cep yal EE PTI — Ban. Şehir tiyatrosundaki OTOMOBİL yi kalar caddesinden geçen ve nu » mahkemede aasınt ken bura hatırlatmış, “Ali vurmak ve savaşmak için sini bu isimle takdir ve tali epey olan “savaş,, a yapıl vi pe Atatürk'ün £* ulusal savaşın Urfa cephe" yararlıklarile girmişti. geceki asal retile iştirak edec Kadastro ME blm Oki baren 20 şubata kadar on göl mestr tatil. yapaca Trabzon mir li vi e. tat eğe başlanan ıslahat sün bir kismımi teşkil eden! v ran tica olunun Tür geşmesine yarayacak olan Te) n modern bir ş€” n müracaatlar olunmakta hacılar Türkistanlı e ziyareti puru sır yolile gitmek istemekte Bu akşam 20,30 di, Büyük op* MIRNAY Yazan Arim 08 Müzik, ŞehirT Tiyaleosu i Tİ | Lil in ne Komedi 4. BOZ Fransız #iantaos” h k HALK OPERETİ Bu akşam sar 0 20.30 da pi gi Dost Yunanistan, e ERE l Kıymetli Artistle el dl Zozo Dal ve LEBLEBİCİ HORHOR Fiyatlar 35—590—60 —75—10 # Losa a yi 50. Salı aksi” dıköy H. 4” Gişe di Eki vE * marası almamıyan bir gene ayni caddedeki bir ahali rai çarparak lamıştır.
