26 Mayıs 1935 Tarihli Kurun Gazetesi Sayfa 9

er” (Baş tarafı 1 incide) Türkiyenin dün de söyledi - & e hava tehlikesine maruz ie 'Uğunu anlatmak isterim. Be - b kanaatimce bir memleketin Yy teleri, bahusus sizin gibi mem- ve iyi ve kara günlerini içten hi Yararlıkla takip etmiş ve bizzat eu 5 imiş gibi, onun dertlerini maya, çalışmış o arkadaşlar, m eketin en nazik ve çetin bir il vaziyetini iyice bilirler İn unu me: mlekete acele öğret - Bi için hakiki bir di ve gayret *terirlerse, bu büyük ra bir zamanda dinli k ça - or kolaylaşmış olur. Fena çetin hâdiselerden uğraşa, dİze k urtardığımız o Türkiyeyi, Va tehlikesi karşısında kâfi de - 8 ve az zamanda techiz et - Memek yüzünden tehlikeye ma - n z, kendimiz, ailemiz ve muhi * izde arkadaşlarımız, o Türk karı kurumuna az veya çok her - b ibir yardımı yapıp yapmadı - iz Abi ieketin bu meseleye ik ei kerimin yaymış ve is - İde olunacak, verimli bir hale İirmiş olacağız. Mm bilhassa dikka: © nini işted ie şudur: Yi düny: ğı şey, ia glikelerine | karşı sel bulmak: By bir fantazi değildir, bu bir gli meseledir, bir < tehlikedir: d im kadar bilirler. Eğer bunu bir mesele olarak elinize alsa- ken İçişleri bap ve Bi ği gm Kaya İlk Türk Basın | İmali m1 açI- yorum. İnsanlık tarihinin, son soy. sallık evresini, izleyen etkelerin başlıcası Basin olmuştur. Bir memleketin, son iile io nun sebepleri arasında, bu memle. kete Basının çok ç, gir mesi de sayılmalıdır. Türkiyede basına değer ve önem verilme si, Kamâlist rejimin, bir eseridir. Bu kurultay da Basına verilen değer ve Sl en canlı belde- idir. Türk Basını, en güç ve en çetin ge iti de çalıştığı za- manlarda bile, ödevlerini yapmış olmakla övünebilir. Onu temsil edenleri saygı ve sevgi ile selam- larım. subun ve istibdadm, ka. ranlık devirlerinde az da olsa, u. sıncılarını da burada, e ile an- mak, hepimiz için borçtu! Mütareke ve kurtuluş FE daki, Türk Basının atılgan ve ide- al çalışmalarını, devrin tarihi ö venle sayfalarına geçirecektir. Ba- yağ ve hain ergelere hizmet e- den bozguncu ve kaypak Basın, ulusun haklı ve yerinde iğrentisi ve tiksintisi önünde, layik oldu. ğu, sonu bulmuştur. Bugünkü Ba- sınımız ise, böylelerini artık bağ- rında bşsnaiekenii taşıyamaz. ve taşıyamayacakt Arkadaşlar, çe, Türkiyesi gibi, hayatın bütün soysal, siya- sal, ekonomi ve kültürel alanla- r oldu: ğunu hep biliyoru: Açıkça söyliyebilirim ki bizde Basın işleri cümhuriyet rejiminin ve ulusal idealin istediği derece- ye, henüz varmış sayılmaz. Kamâlizm, hiç bir alanda ola? nı ve yapılanı son ideal sayarak o nunla kanmaz ve kalmaz. Her za: man daha i iyiye, daha güzele ve y Vatandaşlar arasında ya Salışmak. Çünkü sizin başlıca k atınızdır, A; için - a baluduğumuz her türlü şart - » Yardımı ile, devlet ve mille - NE “lbirliğile bu tehlikeyi berta - 'çin çalışmasına yardım etmek hande ve ödevinde bulunuyor” ii “plantınızı memleket için fay- tg, v8 hayırlı bir fırsat ai ğine Memlekete Mereği hizmetler, elbirliği aa “öne daha i iyi ta - &k ir dereceye ya, Kanüim ki bütün çalışmaları - : Bakim kn hava teh- irinci tele, duğunu a ark Ti alacaksmız (Sü: ia) kışlar ği, ay ri Kâyanın söylevi yn, 25 > A. ni — Türkiye Basın Kı açar- he den Sli düş ,» * âz zamanda başlıca mütehas - | amacının ve nlılığın 5 ından olursunuz. Bu mesele- | bir geregi bilir. Basın işlerini de şen ki için lâzım olan ar -İ| daha iyi daha doğru ve daha güzel 1 RESİ al, pa im butt nala a di mev -| hükümeti, kendi için ödev sayar. ia “ss szkalğimeğ Hava teh - | Bu Kurultay, bu vargıları yerine esini bilenleri çoğaltmak, ha- | getirmek için baş vurulmuş araç- lardandır. Basınm iyileşmesi, gü- zelleşmesi, yayılması, verimli ve faydalı bir hale konması, bu Ku- ve çeşit kollarında ni : dır. Açıkça söylemek gerektir ki, bu ertik bizde henüz kir lnesliyi tır. Basın iş GA hiçbiri, De asr Bu ğini sl ve nini bir ertiğin taşı- ması lâzım gelen kaliteleri henüz Bu kadar büyük bir soravın, bu kadar yük. sek bir şerefin; taşıyıcısı olan siz- lerin bugünkü Türkiye ölçüsünde, en çok yaşama anıklığını göster- miş olan İstanbul Basın Kurumu, birçok hayırlı hizmetleriyle övü. nebilir. Fakat bu kurum İstanbu la özgü olarak kalmıştır. Gerekli olan yetke ve ödevlerle bezenmiş, bütün Türkiye basmını ve bunun çeşitli ei kavrayacak bir mudur. ile önemle dikkate ala- cağı işlerden biri de şüphesiz, ulu- ve yayan gazete ve gezetecilik iş- lerimiz olacaktır. izde basının, cümhuriyet dev: Yili en çok büyümüş ve ilerlemiş kolu gazetedir. Fakat, sarfediler, bunca emeklere, maddiğ ve tinel kapitallere rağmen tiraj ve sürüm artmamaktadır. Gazetelerimizin şekli ile satışı arasındaki ayrım, başka memleketlerle ölçülünce, bu karşılaştırma birincinin lehine i- se de, ikincisinin çok aleyhinde- 8: 5 Bunun karışık sebepleri arasnı- da: Yayım işlerinin bozukluğu, gazeteye kâr getiren maddiğ kay: aka gerekli derecede fay- örülmemesi, özel kapital ve çapalamalara bağlı kalınması, ö- nürdeşme yüzünden sayfa yarışı na kalkişılması, gene bu yüzden kalitenin eksilerek gazetelerin bi- ribirinin eşi ve kopyesi haline gel- mesi, en ön sırada akla gelenler- r. Kamusal kurumların, biri olan gazetenin her işine karşı devletin ilgi göstermesi tabiiğdir. . Gazets- yi çıkaranlarıh, yazanların, basan- ların da kamusal işlerde ödev al- mış insanlar sayılması ve kam: ya ilgili her işte olduğu gibi basın işlerinde de devletin yardımı ve kontrolu ve o kurumlarda çalışan- larla iş birliği etmesi bir zaruret- til ç “ zaim pekala, “Bütün-bu-sorülarm "a! ması, bir açma söylevinin içine sığmıyacak a ,eniş ve ye ğimi a omisyonlar, bilgili ve deneçli il bi. zi bu ve bu gibi GA etrafın- da dahaçok © aydınlatacaklardır.| Biz, ulusal işlerin nis prensip- leri içinde açıkça, fakat ia v soravını kavramış ol: kendileri münakaşa konusu ola- caktır. Arkadaşlar, son söz olarak Bü yük Önderimiz Atatürk'ün yarat. tığı devrime lâyik bir Türk basını kurmak yolundaki birleşik . istek- lerimizin gerçekleşmesine doğru atılan'bu adımın da verimli ve te- melli olmasını candan dilerim.,, Bay Vedat Nedim Törün Ankara, 25 (A.A.) — Türkiye Birinci Basin Kurultayının bugün- kü açılışı toplantısmda Basın Ge Nedim Tör, n Genel Direktörlüğünün. ire ve vazifeleri,, üzerine o Bu ödevin yerine getirilmesinde mi. ge ve ilgilerini esirge- miy ün Kurultayımız: Yarlklariyle pe, arkadaş- larımıza teşekkür borcumuzdur. Yukarda adı goes kanunun yük. lediği ödevler arasında şunlar da rdır: Ulusal basının devrim prensip “| tığı işlerde en samimi bir yardım- $tİT-İ çı ve uyarcı (il lerine, devlet sıyasasına (o ve ulus ihtiyaçlarma uygun olmasını sağ- lamak, m en önemli bir oydan (telkin) ve eğitim (terbiye) aracı (vasıtası) olmak vasfını gerçek: Direktörlüğüne| verilen bu ödevler devletin basi anlayışındaki devrimin en canl: bir belgesidir. Türk tarihinin hiçbir devrinde Devlet Basın Kurumuna Kamâlist rejimin verdiği değeri ve önemi vermemiştir. Ancak Kamâlist rejimdir ki ba- sını en önemli BE. oydam ve €- ğitim aracı olarak tanıyor. Ve zem gazete, eli oy- e eğitim araçlarının başında | all “Birçok kuvvetli radyo is- tasyonlarına sabah karanlığından| gece yarılarına kadar süren radyo programlarına, köylere kadar gi- ren almaçlara (ahize) malik bulu- lantılarda mobilize edebilen memleketlerde belki ga - zete oydam ve eğitim araçları a - -asındaki baş rolünden epey kay- tee olabilir. Fakat AE gi- bi radyo istasyonları cı liz, prog- ramları dar, aboneleri sayılı, film dam ve eğitim araçı olarak say- mak yerindedir. tanat ve meşrutiyet devrin- deki Türkiyede Basın Kurumuna karşı devletin kayıtsız kalmış ol - ması sebepsiz değildi. “rejimin ülüsa oydayacağr (telkin edeceği) tek bir savası (davası) ve tek bir ideali yı konomik, mi “kültürel, si yasal alanlarda statükoyu © koru- başka hiçbir kaygusu ol- mıyan saltanat rejiminde (gazete ve gazeteci savsanabilir bir fak - tördü. akat, Sevr'de kötü bir sömür-| ge (koloni) derekesine indirilmek 9: S ulusal âleminde hatırı sayı- lir bir delik varlık haline gelen, ekonomik egemenliğini ve bütün- lüğünü en çetin şartlar içinde ve en kısa bir zamanda tamlaştırma! lan en kökel devrimlerin ulusta bir birlik ahlâk ve şuur haline getiril mesi ideali karsısında duran, kr. saca sıyasal, onomik, sosyal kültürel alanlarda binbir çeşitli ve canlı savası olan Atatürk Türki- yesinde 1— rinin geniş halk yığınları içinde için en kuvvetli bir re anda organı, — Devrim fütuhatının kay- taklığa (irticaa) karşı en uyanık bir müdafaa aracı, 3 — Devrimci hükümetin yap- ikazcı), İ 4 — Halkın Me ekonomik ve kültürel eğitiminde (terbiye- “| sinde) en etkin (müessir) bir o- kul, olmak gibi ünlü bir misyonun mümessilidir. Türk Basın ailesi içinde bu a- inlai Sem besi 3: k teak bir kişi bulunamaz. İşte bizim ba- nımızı diğer bütün memleketle- 9 — KURUN istenilen iyii bugün arsı.) Yorum siyası | de günü d evrim prensip ve i idealle- su rin basınlarından ayırt eden yük- X MAYIS 185 — Basın Kurultayı Bay Şükrü Kayanın söylevile açıldı sek kalite de budur. Türk basmı, sıyasal partilere parçalanmış olan basını gibi o sınıfçı, partici ve bozguncu bir matbuat değildir. Türk basını hiçbir önel aleti değildir. ni devrim ideallerine vermiş, tam anlamiyle ulusal bir matbuattır. akat itiraf edelim ki, basını- mız bugün bir kriz işindedir. Bu ın: krizin gösterilerini şöylece özete- biliriz: 1 — Tirajin ve sürümün sg 2 — Sayfa rekabeti, öpüdeş 5 Yayım işlerinin bo bese) — Gazeteciliğin Obir ertik ii olarak orgerize olma ması. İşte bu Kurultayın programı da bütün bu meselelerin görüşülme- sine imkân verecek bir şekilde ha- zırlanmıştır. Şimdi yüksek Kurul- ayrılacak üç komisyonun çalışmaları bizim buraya kadar getirdiğimiz işi tamamlıyacaktır. İtayın sayın üyelerini saygi ile selâmlarım.,, Bay Recep Pekerin söylevi 5 Ankara, 25 (Kurun) — Ku» rultay ilenilkek bugün öğleden sonra ulus evinde toplandılar. A- tatürk heykeline çelenk koydular. Parti merkezinde genel kâtip bay Recep Peker tarafından pek sami mi kabul edildiler. Bay Recep Pe- ker bu münasebetle söylediği sa* mimi ve mânalı diyevinde bu t: lantmın yurt için faydalı olacağı- ni bildiğini, geniş çağlarda bağlı - Irk ve birliklerin gönül gönüle, ka- ir a, cancana, başbaşa olmak uretlerinde görüldüğünü göİiiimin Me sonra bütiin “birliğin ha şeyden evvel bir inanış birliği ol - ması lüzumuna işaret etti ve de » di ki: 1 — Her fe özel düşüncesi olabilir, rin bir ana, bir rdin kendisine göre bir Fakat'bu genel çizgilerinin en değerlisi, en keskin aracı sizin elinizdedir. İddia edi - ki, yurdun ileri gidiş, Par - tinin gidişi yoludur. Bizim çizdi - imiz siyasa yolu en doğru yoldur. Bunların başında iyi ahlâk, yurt - severliğinde bizimle beraber olun- izi düşüncelerimizin mâni kalm hiçbir gazeteci arkadaş Parti ana çizgilerini anlaşıyta ( bizden ayrı sım.,, y Bay Recep Peker delegeleri sa” nü öğleden sonra oturduğu Keçiörendeki köy kahvesinde top” lantıya çağırdı. Bu münasebetle de edi kiz *— O kır kahvesinde soracağı- nız suallere cevap vereceğim. Müş terek inanış ve karşılıklı konuşma Türk gazetecilerini sıcak sevgile - rimle selâmlarım. Ellerimi elleri - nizde, yüreğimi yüreğinizde his » setmenizi dilerim.,, Buna, Bay Refik Ahmet Seven- gil ve vererek teşekür etti. De- legeler Partiden cıkarken Recep Pekerin imzaladığı Parti program» larmdan verildi. Merkez Bankası gezildi. Ban » kanın büyük kasası hayretle sey « redildi. Sonra Ziraat, İş Bankası, Sergi evi, İsmet paşa kız enstitü - sü, Çankaya gezildi. Komisyonlar ap (Lütfen sayıfayı çeviriniz) | 4 li adi