15 Mayıs 1931 Tarihli Hakimiyet-i Milliye Gazetesi Sayfa 5
15 is HAKIMIYETİ MİLLİYE “ Büyük Kongre Fırkanın Programını Dün Gece Haram Müzakerattan Sonra Kabul Etti. Cümhuriyet Halk Fırkası dün gece imakaşallaı Pr imi Hale Pula yene İaiz ri müzakerata ait çok uzun olan tafsilatı mekte serbest bırakmağı da ve umumiyetle vel resimde er fimiz olmakla beraber mevcut ii iha noktasnda cinsiyet farkı gözetmez. Bil akis türk milletinin yüksek ve derin ta tası kökleştirmek, frrkamızın bi pren- sipidir. tile rx Bugün kabul edilen pro mii rlanan 19“ r ka arkadaşlarımızın tecrübeli tetkiklerin irildi U Reli liğe istinat etmiş olduğunu bilen fırka mız kadınlarımızın belediye intihabında ibi, intil i; a redi ve sigorta se ihtiyacın GE ettiği ehemmiyette gal olunacaktır. Kredide ucuzluk ve e iğ EE ve milletin tediye kabiliyetini İstihfaf miyen bir zihniyetle tekâmül si |hususundaki mesaiye devam olunacı tar, - — Gümrük tarifelrini ve muamele erini silleki 3 — İthalâtın ihracattan fazla olma- ha er Va koymağa slm hakların geler lik Divanı tarafından hususi bir tetkika deder. Fırka ancak bu takdirde tarihi temini için elzem seiimiz şarti — Giftçimizi EN ve istihsal koo Ve itina ile mütalea ve telhis ve teksif olunarak tertip edilen fırka programı jesi encümenimizce tetkik ve müza- ie A amızın dayandığı büyük esasları Ti ifade eden bu proje bütün esas hatla erdiğimiz hususlardandır. BEŞİNCİ KISIM. Mill talim ve terbiye siması ile ihya etmiş olacağına İKİNCİ KISIM. ve bu teşekkülleri a ve razi har ALEM gayedir. ve çiftlik sahiplerinin zirat ki re- Mili talim ve terbiyede m şunları arif sirneinizde temel taşı, cehlin izalesiğir. ifimizde hergün esas Gümlhuriyet Halk Fırkasının ana |şin mukabili temin olunacaktır. Ziref vasıfları. : Cümhuriyet Halk Be kası, A — Di İkamızr kanuni murakabe altında bulun- bryets. e Ml durulacak surette sahiplendirmek ve fa aliyetini daha ziyade zirat sahada teksif , E—Lâ vi > — İl Sv A) Fırka, cümhuriyetin milli hakimi lerek ancak maksadı daha vâsi anlatma ğa yu bazı kelime tadilleri ve ma i maliye ve adliye işlerine te ink eden kanla birkaç ilave ile kabul edilmiştir. Tadil ve ilaveler sebeplerini kendi kendine gösterecek mahiyet a için vakitten kazanmak Ti rek son şekli bir an evel müzakere ve Bevimle grtdiyor METHAL. te tatbik eder devlet şekli olduğuna kanidir. Fırka, u sarsılmaz kanaatle. her vasıta cümhuriyeti e karşı ile müdafa edi isbeten daha fazla pir ve vatandaş me A bir program takip Km mek tahsilin le e için mecbi ihtimam nok - Türk milletine, eki iye Büyük Millet Meclisine ve Türkiye devletine ai e nadili enn ek ni olarak telkin olunu © Fikri olduğu Kel bedeni inkişafa da ehemmiyet vermek ve bilhassa milli seciyeyi tarihimizin ii # k bü e Bİ ai Sünen a Ii ve lâyik vatandaş yeti ) Fırka, il. ii yolunda| yete koy mak ve onlara kredi müessese eri ya iü tin muasır milletlere muvazi ve onlarla| talardandır. Ki bir ahenkte İG-|tidat madde mi kle beraber türk 4 seciyelerini ve iyetini mahfuz timat heyetinin başlı vr müstal tutmi ii ve ia kaynağı mil lettir. Bu irade ve hakimiyetin, dev v a rine de uygun ei nail olacaklar- dır. Milliyetçi Türk amelesi ve işçilerinin hayat ve haklarını ve menfaatlerini göz emeldir. Terbiye ve tedriste takip edilen D) usul, bilgiyi ya için Be ha; edi at 1 p Ir vazifelerini hakkiyle ami api sisi ve bir iş kanunu ile ihti Cümhuriyet Halk Fırkası yu ia başlıcala mı | tir. r ki fili munlar tlak bir müsavat den ve ii iv EM hiç bir aile ye, ii bir sınıfa, hiç bir cemaata imti te va asan a vazı Fırkanm mü a gör a nayi ve Maadin Bankasını hareket İli bir sermaye ile e etmek asli dü- | şüncelerimiz; haline e ekti E hurafeden v. üstün, milli biye her türlü e fikirlerden uzak, vatanperver olmalıdır. in teşebbüs kabi hizme kırma ği jitap, neşriyat ve kütüphane iş- leri a için mühümdir. 7 — Fırkamız, rk” vatandaşlarının vücude mi Mn ve e İleri ü vvetli dan fevkalâde a | külleri idame ve himaye eyle e bilir. bütün spor mühü meği vaziy ALTINCI KISIM. İçtima? hayat ve umumi sılıhat k içtimal hayatında âilenin mahfuziyeti esastır. 2 — Nüfusu e takip gı —E uzu arttıracak tedbirleri eceğiz. vrka çocuk hayatiyle sureti mah susada alâkadardır. Doğum evlerinin art tırılmasına çalışacaktır. kadın e çalıştıkları esna cüklarına baka aj ln ve er olunacaktır. müesseseler yap” arttırılmasına iz çocuklar, yardıma mülk “| taç ii ve malüller milletin vesa £ ve al altındadır. ıhhat i fırkamızca hususi Bu husustaki kDa ve vanile bir surette tevsi olunacaktı, 6 — Sıtma, verem, ağ trahum ve sair sari hastalıklarla ele tedbir- lerini genişletmeğe deriz ie YEDİNCİ KISIM. Dahili, adli, harici siyaset, memurlar," erbest meslek erbabr. 1 ü ini, vatan daşların tam emniyetini ve milli ni- zam ve inzibat dahili ve adli teşkilat ve 6 — Memleketin inkişafında bütün rı fırkanın 192 ce de kabul olunan nizamnamesinin umu mi esaslarından ve ayni ie edilen Umumi Reisliğin beyan. de ve 1931 gine Dikişi Meclisi intiha ce e olarak kabul ederiz. D) Ferdi i ğı ticaret faaliyetleri mühimdir. Normal 1 koruyan ve hiç bi galışan ve tekniğe İstinat edeni sermaye — ER ticaretimizin tanzimi baş 4 i mamuriyete eriştirmek için milletin 7 bea işimizdir. Bu hususta ticaret erbabr nın faaliyetini semereli kılacağız. Milli de tesbit olunmuştur. ni e sene il ser e halan burada nizi bir ri a tır. z BİRİNCİ KISIM Esaslar 1) Vatan, > Millet, 3) Devletin esas ee 4) Amı ku, e hukt Vatan, a milletinin eski ve sek tarihi ve ei derinlik. lerinde mevcudiyetlerini muhafaza eden eserleri ile yaşadığı iyasi Har larımız içindeki yur! Vatan, hiç bir LE kabul etmez bir tur, ve şart altında üldür. ettirdiği işlerden bilhassa iktrsadi saha da — devleti filen alâkadar etmek mü- him esaslarımızdandır. — Fı ırka, devlet idaçeği inde bütün e nizamların ve usullerin ilim 'enlerin muasır medeniyete temin et sgi ani şekillere ve dünya ihtiyaçları revaçlarını e e muhafaza ve ihraçla tedbirleriyle yakından alâka ğız. 8 — Vatan manları ve madenleri işletmek ve bu su ve samimi ahlâk ti lke alıştırmak mühim olduğu kanaatinde; G) Fırkamız, vatandaşlar derin tarihini bilmesine fevkalâde a miyet verir. Bu bilği Türkün kabiliyet ve rin m iytimat hislerini reyan önünde yıkılmaz rini veya bir met otoritesi kurmak ve işletmek ii mizin temelidir. 2 — Adliyede mahkemelerin teşkili kanununu halkın ihtiyacına ve memle ketin menfaatine en uyğun ki sus etin mu ati rette tedvin ve ikmal edece Teminatı ihtiva eden ei ve seri muhakeme usullerini genisletec:- Biz. > lere ve vi e rr neti pri m kabul etmiştir. telakkisi vicdani olduğundan for a, a fikirleri inden ve si timizin muasır ii fakıyet amili gi E— Fekami silletimizin ei feda ârlıklarla yaptığı inkılapla, doğan ve inkişaf eden prensiplere ii ii Ez ve onları müdafaa e başlıca muvaf- B eN esas tul meli ve verimli sül olunacaktı! 9 — Nafıa li ber şubes bir tatbik n | rrlacaktır. a Şe hi ide köylerde veya köyler muntakasında et ve Dia göre gündüzlük ve yatı ilk mektepleri, mun tazam bir elini programı nk arttı Köy mekteplerinde sıhhat, imanlar inhisarın vi başlamak lüzumu Tacaktır. mir) ne inşaatına devam edeceğiz. ünasi; vie şöseleri üzerinde çalışmakla ziraat ve sanat fikirleri verilecektir. B) Meslek mektepleri mem leketin ihtiyacına yetişecek derece arttırmak ve lüzumlu kurslar Mi tar. ve sanat GC) Her vilayet merkezinde ve orta tedbirler alacağı fları, mahpuslar ayırmağa ve kaniakanalizi bizm anlak ZER tirmeğe alemi 3 — Yur sulh ve cihanda sulh, bas İrca gerim 4— Mil nee menfaatini dai- k bütün dikkat ve "İl imayeleriyle e rine hasreden memurlar, her türlü hı refaha lâyrktırlar. 5 — Memur olmyan serbest meslek şebekesi k — Mille, dil, ü 2 e liği e biribirine ( bağlı vatandaşların |71 &YEr sınıflardan mürekkep değil V Epe ac teşkil ettiği bir siyasi ve içtima heyet- fakat ferd ve içtimai hayat için iş bölü)İsin ameli bir program ai olunacak- mü itibariyle if mesai erbabma| Türk mil deti kuva esasına evletin esas teşkilatı: Jetinin idare şekli, v etmek esas prensiplerimizdendir. çiftçiler, B) K ii maksatlara a edecek bir ü; işi idealizmdir. ük su iş ilk A RE e erir hava nakliyeciliği çalışacağız. ye teşvikına ve hay vanlarımızın ıslahma ve çoğaltılmasına 7 YK ik sanayi müstenit olan bugünkü devlet şeklimiz| eee ve esnaf, ©) m de verinçi, Dİ dir. Bu şekilde, Büyük Millet Meclisi erbil millet namına hâkimiyet hakkını kulla-| büyük arazi ve iş ii ve Micedril © 3i isicümhur ve İcra Vekilleri He-| türk camiasını teşkil eden başlıca çalı nde. liye bir a meli Bunların her birinin | alışacaktı i ve e camianm ri teşekküllerinin en muvafrkı a frrka kanidir. 4 — Âmme bu olduğu- hukuku: Türk vatandaşla hayat v Fırkamı zin bu semi irihdat mii gaye sr 5 > mili? i için lü- m vereceğiz. — Tisadi mülahazalarımızda her miyecek surette menfaatlerde | ahenk bütün devlet e milli iktesat v tai utlak kârlı ve faydal rına Teşkilatı Esasiye Kanununun verdi y fuz bulundurmak fırkamızca ehemmiyet Hi esaslardan, Bir dereceli li iha yüksek izdendir. edeceğini m va-| ehhez Ancak vatan daşr, intihap sıflar, şartlar kalmak JA lâzım ile vasıtalar marn temi olur.. İ tatbik etmek| | ZİRAAT VE SANAYİ , MADENLER VE ORMANLAR, TİCARET, NAFTA İŞLERİ. tai naza! e kaddesini umumiyetle esas e z. Eskiden kalmış kanunların ve sual rek icap eden kazalar mıntakalarında| zumlu ve faydalı olan hizmetleri, fırka- orta mektep ER lüzumuna ka|nın takdir gözü önünde tutulur. Kabili- niiz. Orta mekteplerden uzak muhitler-| yetleri ve hizmetleri karşılığını görme- deki vatan çocuklarının huzur ve emni-İleri için faaliyetleri Gi ık ve İyetle istifadelerini temin için gece Üc-| emin bulundurmak vaziyfele ağ retle e teşkilat yapmağa çalışa 'kteple e makale SEKİZİNCİ KISIM. alilesiisi SE me: le malümat veril mesine iytina olunacaktır. Vatan müdafaası. D) Liselerimizi yüksek tahsile tam| 1 — Vatan müdafası, millişvaziyfele- en mukaddesidir. Fırka, askerliğin noktai ın takviye l edi vatandaşlara istinatsız tatbiki giz. anı kabul Side Türk ordusu her Darülfünunu a ve tensik ei dürli siyasi mülahaza ve tesirlerin üs- lâzım olan derece dir. bunun, ie verilen ga İmei neticeleri verebilecek mükem- meliyete getirilecektir. her an muvaffakiyetle ila edebilecek Kiüüreti kemmüllerine uyğun vasıtalarla mücehi hez ol hemmiyet veririz. haiz ve asrm te“ miyet veriyoruz. DÖRDÜNCÜ KISI Maliye bime 1 — Farkamızca devamlı ve hakiyki daki mesainin matlâp e eni 1 — İktrsatta hareketli sermaye mü- üsteniden bütçe (fikri ma- güne kadar tanıdığı | him N il â esastır, ve emniyet etti salları re et-| bar milli sây ve tasarruftur. Bunun için! o 2 — Vergi matrahlarını mümkün ol masip bir surette ehemmiyet vereceğiz 4— ;elerin ve umumiy: Bile ceki eserlerin iytina ile tasniflerine ükâek bünyesi: ve milli mefi alâbi kahin ik ve — Dev > mel li n lit varlığı ve inki onun edenlerin yerlerinde eyi ER iytina olunacaktır. 5 — Türk e mükemmel ve mazbut bir gelmesi ii ki ciddi tese mi erer ol ruyan eümkuriyet ordusunun fedaki e kiymet ma VE met ve ef mı sına sureti akel iyüna ederiz. (Alkışlar). ti ise dais nde tütulma- mele mıntaka * hayatlarını ey
