17 Kasım 1942 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4
Köürse'nin © intiharı Toplayan : Muzaffer &sen pi Kondorse buradan o çiktiktan sonra geceyi | açıkta Zecirdi; er- tesi gün de larl: nda do'aştı, sen dereee yorgun tü, asın © turarak çalısmağa alığiny İnr 2 lan filezof, dokez aydanbe- ti stllentlığı verde hareketsiz © turmuys, yürüme itiygdını adeta mustu, Bu itiharla iki a İn ez 1 adamı ne kadar »uğena tahmin etmek pek laydır. Könderse hayatinin son günle an bu ılık nisan günlü si ve geceyi Faris; civarın en güzel manzaraları saklayan yürüyüşün yormuş ko- niz hayatı ihtlâlleri izan ne kadar wankör okluğu- güsteren bir örnektir, Düsün- esse, bilgisile, kalbile vatanına insanlığa büyük hizmetler et r adam; ömründe viedanma ıyları hic bir inrekette bulunma- hai yalan bile söylememiş Mayattan aldığı biün mükâfat, kırk yasından som- ra sevdiği bir kızla evlenmek, st bir yava kurmak olmuştur. 5 suç, büyük ih- semesi, onu o insalalk irin tasavvur etliği kemal nokta. #wa Ziden bir yol sayması ve ba rda wiyüsel sahasına atılmış . Yoksa - Konderse bü ir riyaziyeci, mel bir ölerot olarak kak olaydı, belki de ihtilâlin bu 1 gönünde, bir nisan Zecesi »€ ve yorgun dolasmak fe- o uğramazdı, Erissi gün sabah olurken artik Kandorse'nin yürümeğe, dolaşma. ön takati kalmamıştı, karnı çek cin. ister istemez Hlamar'a girdi. ahvesinde oturllu, biraz ye- mek yedi, sarap içti, so Virjii okumaltn devam et&. Ölüme a dim adım yakliştığını bilen bir insanın son dakikalarında Virğil den 79 k alması ve bununla vakit büyük lâtin sairivin er vüzünün en kuvvetli süjrle. den birisi olduğunu bir debi olamak sayılsa Köyün ileri gelenlerinden ve #hililin koyu otaraftarlarmdan bir kac de avı hvede ou. Almanya, yaln': harple mağlüp edilebilir ien etmiş muhacir yi ye Ar unduktan Sonra Ameziks” ya dünmistör, cr'ka gasttelerine Almauyayı mağ- kava güveni » Almanvi, ancak lunan memlsket , kömilen açlıktan Gl» 9'etiek | yorlar, dığmı ve bu mevbur bulüu ler, Eğer rbi sani ka “ yanmıya çalısacaksak bütün Av - rupalr dostlarımızı kaybetmekten tanka bir neticeye 2 Nim er sözüm: Düşm mı, nm va Onün iktisadi. mesini beklemekle değil 12.34 Müzik, (PLWİ24 13400, 1340 Karışık $ Jar, 18.08 Program've memleket 1801 Radyo salan o h aberleri, 20.15 Hadyo arar müzik (PL) 2100Konu 21,30 © Konu 21,45 Kilsik Türk mfiziği 29.30 Mem t ayarı ve Ajans haberleri 22.50 Yarınki program la ; w gün İ rüyorlardı, bir köşede amel ke hiklı, saçı sakah birbirine — karıs- | mes, fent elleri bembeyaz bir , sanı vurduğum, lem o adamın bir kitap okumakla mesgul oldu- ğunu görünce bir kacak, bir mah- küm. bir mürteci olduğunu sazdi- ler ve yaks'!ndılar, hükümele tes- | hm için götürmek istediler, Fa | kat zavallı Konderss'nin ayakla | rı sişmiş kaharmıştı, yürümeğe takat; yoktu, İhtiyar o filezafu ©- radan çikan bir köylünün zayıf bir beygirine adetâ yüklcililer, falet iğerisinde, arkasmdan ha karetler boğırarak Buzrluron ka- sabasma kaslar getirdiler, kasaba hapishanesine attılar, © ana kadar hiç kire hanse- ilen o mürtecinin &im oldağımu tanıyamamıştı, Fakat Korn kendisin; bekliyen akıbeti hilişor. du, esasen gıyaben ilama ma küm edilmişti, tanmıp ihtilâl mah. kemesinin karşısma ( Gilinea bu gıyabi hükmün bu sefep de yirüne karsı tekrar edileceği süphesvdi. Binaenaleyh büyük iht p bası, ba ihtilâl; baba kati tan kurtarmak istedi, Hapishane- de parmağındaki yüzükte saklı olan zehiri çıkardı, yuttu. sessir sadasız, tıpkı yasadığı gibi hazar ve siikün içerisimle ölüm; kavus- tu, Bn gün Kondorse ad: yalnız büyük ihtâkn değil, bütün on sekizinci asrın büyük simaları a- rasında sayılıyor. Bu büyük insa- Nin hayatını kaplayan facıayı dü- sünürken ona acıyoruz, Fakat hw nermada biraz da imrcnniç hissi yok ms hi SON Genç kızları zehirleyen doktor LANDRO KARIN DESEN JAK , Adiiye tarihinde seri cinayetler rekorunu O kırmışlardır, bunlar »- rasında Doktor Nel mesleğin? kötülük yoluna Alet etmesi, ve ilk suçunun meydana çıktıktan som ra yıllarcın hapisanede kalmıs ol masına rağmen bapisaneden erkar bir hızla yürümesi itibarile haki katen tetirike değer bir tip teşkil eder, Canj doktorun havat ve ma ceralarmı “Tarihin Büyük Dava- ları” serisinde “Genç kızlar' zehirliyen dokter,, baslığı aitindn yarın okuyacaksınız Manmalih, Sarfçılar berkeslen & vel faaliyete şeçerleri!, yancılar karı tabanları kaldırıp Mövüş mek üzere en yüksek lardı, Sonra siya) uzun beyikle fi rlardı ve niha, yet #eniş şalvatları insana dehşel veren kalın enseli ilâhiyatçılar kol ları sevarlardı, i n iihiyatcılar ve Niozoflar Sınıfa n ve bir #amanlar kendisi de | ç de fena ecreyan Ruru anlardı. rini değnek iken, diğer sınıfla profesör, ağaçlar nn ere. filozofların avuç sarlçıların par. | rübesinden aw başka bir va o, biysusi vatçılar.fse böshütün bi ranaheleğe 1 iri nohut ik de öküz sinirinden örüt etan buşkü br Şey de, ç Kİ bu müş k Bildi, Rayramlarda, yatılı ve Şahsır ta- Teheler #trp'ara eyrilarak ev ev &. lasırlardı. Bazan komedi ovnarlardı Seraba bağlı volculuk. <SANLIK tarihi bir filmdir. Hakikate, doğruya ve iyiye, yü yüş filmi, İrtsanın varlığından kopan bir iatekle tutalan bu e benzemez, orada çukurlar, hendekler, uçurumlar, taşlar er vardır. Ayni zamanda birçok yollara ayrılmıştır, İnsarlar küme küme o yollara dağılmışlar, sâğlr sollu ve faliaş düima zikzaklı bir yürüyürle yüzlerce yıltardanberi yürümeğe Koyulmuşlardır. Aş, tıkları yodarın güçlüğünü, zahmetini unutup vardıkları yerin zevkine olanlsr var. Durup dinlenmek nimetine ermeyip hâlâ yürüyen. , Tarih #itmi ,bütün bu durumları feshiş eder, göste nrası muhakkaktır ki insanlafin büy; iz, Kendini teşi içen hâdise, fikir $ eleridir , lsmizmi, animizmi, matürizmi yavaş brrahmanizm bidiam , eglizm, islâmizm olmuş ve en son çağda bunların yerin; bük rler ve prensipler tutarak nihayet ortaya sosyalizm. Komar 2m, Tüşizem çıkmışşır. Tarih lim, apaçık ve olamcs çıplaklığile gösteriyor ki nasyona, milliyet esamna dayanan cemiyet en mesut sosyal heyeti ter Bakikete doğru yapılan yolculuğun #erüba bağlı şe uvw Eski çağların ri oliletinin nasyonalizmi, devleşçi alyaseti, son devrin si. sistem'eri içinde en orijinalldr Esim nasyonalizmimizde, başka si temlerin, Başka 2mt temlerin gölgesi bile yoktur, O bizim öz, inalırmızdır, Onü biz yaratı > yare sisşemin, bizi süüdele ulâşlıracığına inancımız pek HAEDRİ Tünel seferleri İs'anbal Elektik, Tramvay ve Tünel İşleşmeleri Umum Müdürlüğünden 15 İkindişeşr;n 10427 çarşamba gününden itibaren tünel (seferlerinin aşağıda yüsteriler, saatler zarfında yapılacağı sayın yolçulsra ilân olu, Son hareket, Bang 21.— Bant 2130 Hsrgün pazar günü itmeye konulmuştur bedeli 12090 lira ve ilik teminaşr 000 Yiradır. i zabıl ve müamelât müdürlüğü kaleminde görülebilir, İha, ie DOJİMZ cuma günü saç 15 te dalmi endümende yaprlacaktır, Talip, lerin ik teminaş makbux veya mektuplâr: ve kanunen ibrazı Wizımgelek diğer vasikalasile Zİ9J No, İ: kanunun şarjfntı çevresinde harıriyacakıdrt tekli? mektap'arnı ihale günü saat 14 « Kadir dalmi escümene vermeler: | Mizemder. 41007) MMV. İst, 2 No. hı satınalma komisyonundan: ” — Keşfi mucibince tahmin edilen bedeli 1998.70 lira olan vekâlet ma, mu! anbatma ait olmanın bozuk elektrik tesisatınm tamiri 23.119427 pazar. tezi günü anat 14 t NLALV. İst ? Na, k satmalma komlayonunda açik ek, siltmesi yapılacaktır, « İlk teminatr 14920 lira olup şartnamesi hergün (4 saati dahilimde mezkür kom'syonda görülebilir. 2 — İsteklilerin 2497 sayılı kananun istediği vesikaiarla ve belli gün ve saatte komlayonz müracaatları, (1170) pa MMMXW: İstznbul 2 No. hı Satınalma Komisyonundan: Atkaruda MM, Vektleti için 100 adet portatif ahşap baraka yaptı. rlacaktır, Mesxür inşaata ajt keşif ve plânlar komlayonumuzda görületilir. (1905) M.M.V. İstonbul 4. No. lı Satınalma Komisyonundan: Ordu sıbil ihiyacı için 195 kalem muhtelif ceza pazarlıkla saçli maciktır. İha'esi 24.11.942 salı günü saat 16 da Fındıkltda satınalma komis yonu Binasında yapılacaktır. Kati çeminatı TI72 Hrm 10 kuruggü bir talipten sünahileceği gibi birkaç talipten de alrnabilir, Bu b Ha fazla çafs'ist isçiyenler bargün komisyona müracas: Bdnbiiirler. Talip. Wrm musyyez günde komisyona gelemeleri, (1445) -—— DONUYOR £ristof Kolomb yalnız 15 kilometre- cik yanılmıştı Antillerde, Kübada, Haylide e Kristof Kolombun ve kes koca bir cografi hatadan ibaret » Jan Amerikanm keşfinin yıldönümü kutlanıy Kristo? Kolombun üç gemisi olan Santa - Marya, Pita ve Nina İspan- yadaki Palos limanından 12 #kiteş- rin 1492 de hareket etmiş ve 3 a- #uslosdn' meçbut “hir sahile yanaş ranta; saf Gevovalı burayı he istediği Hindistin Kışları halbuki Kolormhun yanaşlığı yer Ki adalarından birisi, San Salvadür a» imalinde Y an Bahama ve Hindislan - 4000 fersah uzakta bulunuyordu, Ufak bir yan» Bşlek? Bu, Kristof Kolombun kıymetimi re küğifin hakkı refi azaltmaz. Bundat bir sene son. ra Amerik Vespuce Hojeda sefer he yetiyle Venezüella ismini bir yere yanaştı; bu kıyıdı kazıklar üzerine yapılmış hafif tertip Venediği hatırlattı; çin kâşif ia kıyıya bu adı vermiş. ti, Ameğik Vespuce de bu sahile 3 maşırken Kolomtun şerefinden bi narça çaldığını ne hiliyor, nede is- #iyordi. sandı. keşfinin olan şe isehrinde hasıl Yeni Dünyaya verilen Amerifi adı ilk olarak 15 rihinde coğ) rafya âlimi Hilokolimus'un SendiY 1 kiinata medhet 5 simli kitibinda veri i K da Sirazburgda bi ya binda ve 1 sılan Pomponius Mela'nın harita rında du Amerika ismi kullensimi tır. i bu kilapları okumamış * bu haritaları görmemiş olan use ismin bir kıla ağına verilme suretiyle idiştirildiğini bilmiyord yânaştığını © öğrenince kitabındi yaptığı yanlışı düzelimi: Kolombiya & bu düzelime geç kaldı. 1 öğrenmişti bi ismi yaşadı. Herkes An kere, Ameri »erikanım adına üzir Başl ayet vardır, Meşhur gemici Ja41 da orlağı Püşar Am miİşti, MW.MV. İst. 2 No. bı satınalma komisyonundan: 1 — Keşf! mucibince tahmin edilen bedeli 1903.35 ilra olan salı rmds vekâlet deniz yollama müdürlüğüne nit binanin boğuk olan elekt/i tesjsatının amiri 23,11,042 pazartesi günü saa 15 te MMLV, İrt, 2 Dumarsi” selinalma kozlayonunda açık eksiltmesi yapılacaktır. 2 — 1k temimatı 142.23 lira olup şartgamesi borgün iş saati dahilimi mezkür komisyonda görülür, 3 — İntekitlerin 2490 anyılı kanıaun istediği vesikalarin ve beli gü” ve anatta misyona müracaatları, (2LTT) M.MMV. İst.2 No. lı satınalma komisyonundan: 1 — Keyfi mucibipon tahmin edilen bedeli 5484.68 lira olan Bakırkö” barut fabejkasın:z ahşap kömür iskelesinin yeniden yaptırılması 23.14 DİZ pozactesi güni maat 16 da MAML.V, Est. 2 No, ir satınalma komleyonuf da açık eksiitinesi yapılacaktır. ? — Dik tedijnatı 4İL3S Url olup şartnamesi hergün iş saati dahpizö' mezkü: komisyonda görülebilir. 3 — İstökilerin 2490 sayılı kanunun istediği vasikalarla Dirtete Değ gün ve saat Enmlayona müraesatları, (1178) Mareşal Şapoşnikof 60 yaşında i üzere Mareşal Şapoğ nikof, Sovyet Rusya ordularının umumi erkânhariiye reini ve mü dafaa korsiser muavinidir. Mareşal Boris Şaposnikof, 1917 teşrin ihtilâk srasmda, carlik or- cusunun erkânmarp miralay! idi Bu zat, Bolzevik rejiminde hizmet ctMiye rza göstermiş kizier bun tanzim ve slahina çalıştıktan başka, erkânbarbiye (rsskilâtı intizama sokmuştur, Maresal Saposnikof, bir müddet av Rasçadan çeviren: SERVET LÜNEL N. V. GOGOL ve bu takdirde boyu Kiyev çan ku- lesinden kısa olmıyan ilâhiys dan i, İrodiada yahut Mısır bü- kümdarısın karısı Pentefrip rolünü sile oynuyordu. at olarak bir top kelen ku, ss, yehut bir çuval darı veyahüt piş mı ve büna benzer seyler alırlardı. Birbirlerine karşı» cerli husumet besliyen yatılı ve yalısız kısımlara Mensup bölün ba vlems gürubü, i Kirdi ve liği altında elvar bostanları temir. lemmeğe gönderirlerdi, Ve o gün mek leplâ kabaklı dar; lâpast pişerdi, Meclis âzaları o kadar çok mik. a pi ve kavun Yetlerdi ki, aşılır Oülardan bir ders yerine iki ders birden din, lerlerdi; biri ağızdan çıkar, diğeri meclis dzasmın karnında bomurda- nerd. Yatılı ve yatsiz talebeler, topuklara kadar inen redingot Li: çimi cüpne giyerlerdi. Tapas mektebinde c4 parlık bâdiselerden “biri de haziran ayın. da heşliyan ve berimutad bütün ta lebelerin evlerine dağılmalarına se- bebiyet veren yaz tati'iydi. O ya, man b yollar, sarfçı, beyancı, filozof vç İlâhiyatçılarlar dolardı, Rendi evi olmıyan talebe, arka» daşlarından birinç misafir olurdu, Filozoflar ve İlâhiyatçılar “ahıkdın çıkarmağı,, giderlerdi, Yeni zengin çocuklarına ders verir yahut onları imtina hazırlarlardı, bu hizmet, lerine mukabil senede bir çift yeni çizme, bazan da bir kat elbiselik mis bir. kasın xa oluruşla kaçar ve ağ i hesapin ns:x hir sarlçılarla beyancıları (hun ra bazan merlis ârsları da âifhak rilerlerdi) sırtlarına birer çuval ve, Mard birimin rehber. ariyle (0 Bir nevi telor böreği, SI, işti; buodan dolayı zengin ev s5 lerini: iyari yardımları k Afi golemezdi, O zaman filozof ve yatçılardan müteşekkil meclisin kt — N kurnaş alırlardı. ordu:hep birlik çıkar, lâpa pişirir ve bırda konak- lardı, İller birinin sı la hir çe , benun içinde de bir şömle ve-bir çift kundura bulunurdu, İlü hiyatçılar çok moktesit ve inlizarı sâhibiydiler. Çizmelerini, eskitme. mek çin, ayaklarından çıkarıp hir değneğe asar ve omuzlarında taşır Jardı, dina bilhassa yağmurlu hava larda dikkat ederlerdi. O zaman dalvarlarımı dizlerine kadar kıyımı” ve yoldaki çamurları pervasızca w seralırlatdı. Civarda bir kü rmez o larafa saparlar ve en gslerişli bir evi seçerek yakix $ır. pencerelerin önünde bir sırayı dizilir ve avazları çıktığı kadar ba rak ilâti söylerlerdi. Ev sahibi ihtiyar Kayak , muhacir, başım iki eline davıyarak on'arı uzun müd- dei dünler, sonr aci acı ağlar vel karısına seslenirdi: — Halun? Mekteplik leri sev cok akıllica bir şey rek; onlara domuz yağı ve hi varsa önden ver! Ve büyük bir lenger ga) İn devrilirdi. Kocaman bir parç domuz yağı, birkaç tana börek, ha zan da ayakları bağlı h bir vwk yanyana yer alırdı, Böylece stoklarını takiye eden sarfçı, be yancı filozof, ve ilâhiyalçılar yine) yollarına devam ederlerdi. Yol wra.| Bülün b gnanda etmiş, te yolağı” erkâluhardiye mektebi müdürlüği etmiş, sorru 1928 senesinde yes mi erkâmharbiye reisi olmuştefi Bu vazife üzerinde olduğu halde| harpten evvel, Leniugrağ, Mos) va ve Volga ordu mntakaları k# mandanl'kları yapmış ve bu ardi ları tanzim etmistir. Sonra 194 senesi ağustomında umumi erkân” harbiye reisliğinden istifa etmis tir. Harp başladıktan sonra, Almaf ordularının ileri hareketlerindi Moskova müdafaa ordularma Kw f ondan #ohra d* mi erkânrharbiye reif $p olunmuştur, Şaponikof, 1940 senesi ikindi teşrininde Marezal ve aynı sene“ stomında Sovyet rlidafai muavini olmuştur, Ken *i, politikacılıktan. hoşlanmadığı tuğraşmadığı hald& hi Da en mii madalyayı almıstı, Şimdi, almıs ü münasebetile, Stalif Yani! Süpomikof pef yüksek bİği bir eskeri profesf Ve mahareti! ordusunu islah ve tanzim eden vi ou buttinlrü kedretine yükseltei adom, Maresa!' Şapoşn'kofdar, hekime İnka smd eler ia ia) SEHIR TİYATROSU Xrompton Baar VA > fi DEAN KAsgi İm ere MAŞA Asrileşen Baba i Deyi ve Pazar goiee. j N
