8 Kasım 1942 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

© abaleethaney HAFTA SOHBET! Kokusu ağır vezir : Erzincanlı izzet Paşa —i— Saz ve ös — TF: ten gün çalmak — Osmanlı içtimai hayatında eğlence. kte adamları — Salt ve Abdi efendiler — Abdüliziz ız Ömer Faik efendi — Tı Hasan ve Kambur Nazif — — Mubsin ve Bozüsan Tevfik — Ayı Raşiş — Diler, pir vezir — Ayakkabısından başparmağı görülen bir va, SKİ devirlerde, saza ve söze gok kıymet verilirdi, Saz, musikis; alarmı sark dile getiren konuşan sözle, ılr hikâyeler, gütel fıktalar, kuvvetli espiriler, ine cinaslar kazıstırın “hos söhbet,, kimselerin nükte Ve zarafet gös termelsrine denirdi, Arkas toplantılarında, kır xi. yaletlerinde eğlermek, - eski bir birin ifnde ettiği manası “Selekten bir gün çalmak,, vauhakkak bu iki şeyin bulunması lâzım, Osmanlı içtimai hayatında etem miyetli sayfalar işgal odeu bu &i bi âlemler, eğlenneler pek roksr. Memleket, kötü, berbad, sıktı günler yasarken, padişahtın baş Myar en kücük memera, her st Bif halka kadar herkes, eğlenir. zevkini 4 Yakın bir mazide yetişen nükte hâliklerr arasında, İkinej Yatma. dn neğirlerinden Sajl ve Akg Ptendilerii fıkraları, essir'leri, zarafet ve mazmun meraklıları 9- rasında —hoş bunlar da riz devrinin meshur mülke te adamlarından Hafız Ömer Faik Efendinin hikâyeleri, fıkrt'arı, ei nasl sözleri, ihtiyarlarımızın hn. faasnda el" 20 sahanat sörmek, İşdir. Eski nüktedanlar arasmda 'Pıt. k Hasan Efendi ile Kanbur Nerif, darncı Said Etendişi de nautma- mak Taze assa Mehsinle Toraran Texfiği,, rabarEnd6, Mez birer eahkükaerdir. Ne yazık ki bugün böyle iman, br, Çapta san'atkârler yeti yor, Hehsinin, Borozarun, Ayı Ras şili yerleri hâlâ bast Vaktiyle erik nazırlar, valiler we ba çapta adamlar sen. sında da nükteys, mazmuna, «5 riye ehemmiyet ve ymet verilir di. Osmanlı ricali, uleması, vezir leri arasında bircok söz ehli, “mez munperdaz, tel, zarif vw damlar vardı, Meşhur Hacı İz* pasa banların en başmdla gelir, Hacı İzer paşa 1297 yılında iridde Resmo kasabasmda doğ dn, 1 Osman HMüşim sadır Verirlikle Girid vali v askerliğinde buluomuştar, Ersincanrlıdır. İnret pasa skerlikten dür. Ferik oldukdan sonra likle Van, Hakkâri Yin edilmistir, de, Trhhlirker valiliklerinde zamanlar, es ndan sonra O » Sivas, va Fidirne Bar Komisyon görmüstür, 02 de Edirnede öldü, Maçı İzzet yası, <on marin Vezir- karanmms Sis rzineâh iple | yöhret sanlı olduğu için, Ir İzzet pi i Pasa, gil bir a“ Jimal #ierileri vardı. tedbirli bir v eyi severdi, F ten sonra, sakin bir hayat ya ya, bustadı ömrümü tecerrüt ve in» ti, Trnbtas; da çalsin eski aharrirlermiz. ik Resul bey, halinden bahsedrrken enciler gibi, belki duha fena teavyüs ederdi, Bu karlar eni Tük ve aker olduğu ile “iç dört odalı kira evlermde sürünürdü, Tabiatı son derece süfüydi, Trab, Tsaarp hüküm, konağında biri valiye, biri idare meelisine mah Sus iki büvlik' ve muntazam ve »k odaları ayrılan bir daire konağın yükub bir köösesin. ds harp ve kulanılmıyan bir Zn hs'ine eevirerek orada yatar kalkardı.” Türk » fas savaşında, horp iame si olarak on kin altın vermiştir. Bugiinki piyasa ile ünenili bir ye. kün tülan bir para, zet AİK Reşad beyin anlattığına göre, İLzret paşa, ilk ba kısta boyalı olduğu anlaşılan, de, nok, kiri; sakallı, enlice kaslı, «ör hük, karagözlü, esmer, buruşuk İlk görüştüğü günü, Faik Res sad bey, şöyle anlatıyor: öy iyle ilk mülükutım Trab wi mar bir kamapede oturuvorlu Azkasında. soluk bir setre, punta lonumum paçaları «; £ ayaklarında (serhadlik) dedikleri Mipçin vardı, Karşımda bu sari. yette Ve gelire züğürdü bir ailem görünce, evvelâ paşanın errkinr larrodan, yahut hemşebrilerinden biri zanetmiştim, Meğer kendi mis! Biraz sonra odaya İni ve kt Yafeteş pasadan farklr elnayan biri, elinde bir çift kundura Mpcir olduğu halde içeri girdi. Pasa bu- Bu görünce: — Gel bekalım ağa! Aldm mr? Getir görelim, Dedi Kunduvaları eline aldr: evirip gevirdikten sonfa gari vererek de, di kiz — Pekâlâ! Sonra giyerir, Kaça aldm? — Kırk Ves kırus!' — Kırk beş kuruşa mı? Ne di. yorsun? Bundan evvelkini yirmi bes kurusa mı, yirmi yedi kuruşa mı oldıydık, neydi? — Evet öyl Sivasa giler, ken almıştık, Tamam sekiz yit ole yor, Şimdi o.çamlar bardak olda paşam? Elimde olmadan gözlerim pa. sanım ayaklarına çevrildi me göreyim: giydiği felâket, Cilâsı elmuş; yama yama üzerine! den serçe parmağı, birind parmağı görünüyor. Sonra öğren. dik ki paşa bir ayakkabım yedi se kiz sene giyer, parçalanıp . yama totmıyacak bir hale gelmiedkine Temizliğe hiç dikkat etmez, lekeli elbissler, vakası yağlı ceketleri. gererdi Pisliğine telmihem, devlet ricali ona Şu adı takmaşlardı: Kokusu ağır vezir? Yarın, pasının bazı fıkraların yazacağım, ay içinde 90 Yer r, Knybedehin; para PATA ritmekteri ide tx bir zaman iktidar mev. kimi tesrübe ettikten sonra mta reikeyi imzalıyan Peten büküme « tinde Dahihye Naxım olarak tek Far sahneye çıkmıştı, Gerek 1933 da, gerekse daha sipra Uransala Veni sosyalistlerin kredisi yüksek olmamıstır; fakat dajma bilhassa sollar arasında siyasi düsünerlere yeni bir veçhe vermek — bakımın. dan ehemmiyetli 6 subat 1934 Karsasdlıği her kesçe malümiur, ben bile mitead. dit vesilelerle vanda bir iki defa bahsetmiştim, 1933 de, Mitlerin iktidar mev, kiine gelişinin ilk senesi, Fraüsa henüz sarsılması ve sarsılması imkân» olmayan bir domekrasi gibi #üzükliyordu: o vakit iktidar mev kimde olan Dalşilye kabinesi son kânundan ilkteşrine kedar #levam et Fransız dahi mevazene « sinin sabit olduğunu sösteren nis- beton #rün hir #oman— fakat ay- mı 1953 yılında Sosyalist narı nin ikiye ayrıtışından başka veni istikametinde, mara'ı bre ka b'r hâdise de hnenln Zeleistir. Ru hilise Prunsanm an'snavi ha Parti kongreleri Beyoğlu kaza kon- gresi dün yapıldı Cümhuriyet Halk Partishin Be yoğlu kaza kongresi dün öğleden sonra toplanmıştır, Parti vilâyet Beyeti reisi Sund Sabri Ürgüplü d; hazir bulunmuşuur. Okunan senelik fanliyet rapo, runda partinin Beyoğlu kaza ida. re heyetinin bir yıl içinde muh, if sahalarda gösterdiği faeliye, te ve bu arada Beyoğlu, Şişi Hal kevlerinin gördüğü hizmetlere yer ayrilumıştı Idare beyeti raporu ve kunu mütenkip okunan hesap kongrece kabul edildikten, #omra, geçen topalntıda yapılan balk leklerine alâka; makam)laren müs bet veya srenfi olarak verilen ce vaplar umumi hevete arzedilmiş. tir. Bundan sonra, izalarıa şifa bi dilekleri #srasiyle dinlenmiş. tir, Daimi Encümen Arasından mı allim Halid Yögoroğlu da, gene hayat pahalsığına temes ederek söze başlamış ve bugün Kızılayın muhtaç vatandaşlara smak ye. mek dağıtma yolundaki hizmetine Ünha geniş ölçüde Evkaf *dares' larafından yardım edilme; çok yerinde bir iş olacağına işaret et, miştir, Hakâ Yaşaroğlu, ikinci bir di lek olarak işi pek genişlemiş. ve nüfusu hayli çoğalmış olan Şiş. Mi nahiyesinin kaza haline ifrağı teklifinde bulumuştur. Kongrede MjIN Şefimizin 1 son teşrin 1942 nutku, heyecanla be. his mevzuu edilmiş, Büyük Bagbu. Zun direktifleri ayrı ayri rulilara #iniirilerek bursların kayıtsız ve sörtez olarak, kanımız ve hayatı mix pabawna da olsa mutlsko yerine getirileceği, bu yolda Par, tlilerin ellerinde &elen Pitün imkânlarla çalışacakları karar al tna alınmıştır. Yapılan intihap ne nde Be yoğ'lu kazam idare heyeti âzalık. larına Meki Hikmet Gelenbek, Hasim Refer Hakarar, Mehmet A. li, Biha Alptürk, Celi! Said Pe, ker, Nal Saydam itifakla #eçil. mişlerdir, — — —— Gıda maddeleri fiyatları düşüyor Gida maddeleri piyasesındaki Eevşoklik devam etmiş, dün yalnız kuru balla üzerinden satışlar o! muştur, Diğer gıda maddeleri fi, yatlarındaki düşüşler devam et. rsektedir, ——— —— Altın fiyatı Dün bir Reşadiye altınmi fiyatı 38 00 lira, kölçe nltınm bir gram liyatı ise 526 kuruştu, ————— Tramvay önüne düşen kadın Fatihte, Malta çarşısında oturan Sıdıka dün caddenin bir tarafından larafa geçerken, vâtman Eş, retim da, ki Bajrnakapı tram, vaymın önüne düşmüştür. Muhtelif yerlerinden ağır o yaralanan kadın hastaneye kelderılmı Aleksander Vert rici siyasetini, üzün yıllardanberi takip ettiği siyaseti bırakmış ol- masıdır, o Mösyö Dalalye harici. Ye nazmi olan Mösyö Bonkur, Musolini tarafından (hiç süphesiz Yitlerle istişareden sonra teklif 'n dörtler misakımı prensip iti- bariyle kabul etmislerdir), Muso- ini'nin ve arkadaşlarının nüfuzu altnda kalmıs olan Mister Ram. zey Mak Donald da dörtler misa, kinin haratetli bir taraftarıydı ve samimi olarak bunda hiçbir keli. me görmüyorda, Pakat bu teklifin Yeni nizama dofm giden bir ma- nasr olduğumu anlaması lürm ge- gelen Frarsanm buna razı olmuş aenik hir savdir. Bu ea. ibrahim ağa Borinar Ancak romanlarda görünen bir yiğit Yazan: RIZA ÇAVDARLI 1CRİ 1170 tarihinde, yani takriben bundan 180 sene evvel, bütün dünya romancılarına bir süje teşkil edecek olân bir Türk kahramanı meydana çık» 4, Bunun ismi (İbrahim Ağa Bo- rinar) dır Osmani: tarihinin inkiriz de virlerini gösteren bu zamında eski fatihlerin keskin kılıçları ile kurdukları muazzam vatam, Var. lığmdan her gün bir parça daha terketmek mecburiyetinde kalıyor. de, Bu yüzden (Belgrâd) tslaymı ikibete uğramış gibiydi. İhtilâller, isyanlar, eşkiya baskınları durup dinlenmek bilmiyor, merkezden uzak buralarda yerlesen Türkleri birer birer hicrete mecbur ediyor. du. Belgraddaki Türkler de (Vidin) e hicret edeceklerdi. Her zaman Türk kaniyle boyanan (Tuna) nehrinin üzerinden akacak, gide cek gemi bu muhacir kağilesini selimete isal edecekti, Fakat gemiyi batırmak, içinde ki Türkler: boğmak ve kılıçtan ge. görmek için Sırplar çoktan Tuna kenarma pusu kurmuşlar, hattâ top bile tâbiye etmislerdi. : Türk kafilesinin başında (Ku. sancalı Halil pasa) bulunuyordu. Kendisine Sırpların pusu kurduk. ları haber verildiği zaman, cesar paşa icabeden tedbirleri almak derdine düştü, Karştsma yiğit ta- vir, iri boylu, üzerinden heybet akan bir bahadır çıktı, Ba yiğit «İbrahim Ağa Bor'nar) dı, — Paşam, dedi, Ne Sırptan, ne de onun çetesinden, (opundan kor kacak tek Türk yoktur. İzin Yerirseniz ben bu gemiyi onların gözleri önlinden sapasağlam çe. girtirim, Pasa hayretle yiğitin yüzüne bakarak sordu: — Nasıl yaparsın İbrahim? — Benim elimde top, kolayca kullandığım tüfek gihidir, Gülle. sini İstediğim yere düşürürüm, Gemiye irin veriniz de bir top ko yayım!, Ağanın bu isteğini pa $a derhal kabul etti, Gemiye top konuldu. Ve içi Türk muhacirle- riyle dolu olan gemi Allahma sı, ğınarak yola çıktı, Sırpların pusu kurdukları yere gelmişlerdi, Fşkiyalar kayıklnria hücüm cür'etinde o bulunurlarken bir taraftan da toplarını ates et tirmislerdi, Düşman topunun nerede bul duğunu sezen İbrahim Ağa bir 2- teste Sırp topunu hallaç pamuğu Kibi dağıttı, Ondan sonra yaylım sesleri ile de yelen kayıklar xe risin geriye gönderiti, Ba suye, de bir Türkün burnu kananadan gemi bu telilikeli mıntakayı gere rek salimen (Vidin) e gelebildi. Türk ordularının ileri gelen za bitlerinden birisi olan ibrahim Ağa, bunu yapmakla vazife tirdiğine inanmıyordu, Onun da- ha yapacağı çok isleri, bilginin kuvvet ve kudreti; güstertecek çek savaşları vardı, (Mora) ve (Rahva) moharebe, Muzaffer Esen 71 oluş Fransanın sarki Avrupada. ki müttefiklerinin Fransaya olan itimadım sarstı, Ve hattâ bir se ne sonra Fransanın an'anevi siya- setine devam edeceği hıtsusund, Polonyulıları inandırmak için M. Bartu'nun sarfettiği bütün gay- retler neticesiz kaldı, Dörtler mi, sakı parlâmentoda gördüğü mu. halefet yüzünden terkedildi, fa kat Daladye ve Pol Ronkar'ım bu teklif karşısında aldığı 2 #iyet, Hitierin Atman başvekilliği- ne Şelisinin Avrupada $ bir devre açmış olduğunu xöstsren bir alâmet oldu, Bundan bir müd, ört sonra da Daladve Fransa ve Almanva arasında doğrudan doğ lerinde arslanlar gibi çarpışlı, Mer savaşta yeni bir nam, yeni bir şan daha alıyordu, Bir kere kondile- rinden uzak bir asker grubuna bir haber göndermek icabetti, Yol gok tehliksliydi, Sırp çeteleri kim. seyi geçirtmiyorlur, kuş bile uçurt wuyorlardı, (Ibrahim Ağe) keys betli kükriyen sesi ile bağırdı: — Ben giderim! Arkadaşları kederli gözleriyle kendisine baknıylarılı, İçlerinden biri sordu: — Nasıl gidebilirsin ağa? Yol da o kadar çel çete var ki. İbrahiın ağa omuzlarını kaldır. dı. Bu haliyle benimsemediğini, ehemmiyet vermediğini göstermek Sualine de hayret ederek cevap verdi: — Tehlikeli yerlerden geçmek için tek olmak lâzımdır, Adama ne lüzum vari,, Bslindeki yatağanına, omuzun. dnki töfeğine güvenerek atma bindi, Yola çikti, Tam (Koca Balkına) varmıştı. Önüne çıkan bazı köylüler: — Ağa orada eşkiya var! Dedikleri zaman: — O nerede” Diye sordu ve atınm basımı es. kiyaların tarif edilen semtine doğ ru çevirdi, Biraz sonra, emir beliliyen Sırp eşkiyaları ile karşı karşıya idiler, Eskiyalar. hiç de teslim olmak ni- yetinde balunmıyan bü aslı tek Türkü görür görmez, hemen üze rine âteş etmeğe başladılar, İbrahjmin ateşler saçan gözün. ile küçük bir korku eseri bile yok to, Dola olan iki tabancası ve bir lüfeği ile liç eşkiyayı yere srdik- ten sonra, js artık palasınn, bile- inin kuvvetine kalıyordu, Hücunı eden on sekiz eskiya , karşında, bu ağmian dolma tebaneaları, tüleği doldarmağa imkân yoktu, Her Türk gibi: — Medler senden! Diyerek palayı çekti, Ne atılan tüfeklere, ne da kulakları dibinde vrnldıyan kursunalra ehemmiyet bile vermiyerek atını eskiyuların ortasına sürdü, Kuvvetli bazolarını taşıyan kolları durmadan pala savuruyor, her savrusta bir eşkiya kellesi sudnadan ayrılarak topraklara yü. varlanıyordu, Ne kadar zamandanberi kavga ediyordu? Ne kadar baş uçurt -* Musta? Bunu kendisi le bil ordu, Sa rinde yeller est gördü, Miç kimso yoktu, Koca mevdan yiğit İbrahim ağaya kalmıştı, o Alaylı aytı güldü: Dedi, Ve kahramanca öldürdü gü insanlara bakmıyarık yoluna düzeldi. Barnu kanamadan öste nilen yere vardı, Türk tarihinin sahifelerini al tnla süstiyen bn yiğitleri de unat yaya ve ara sira anmak lâzım, r, rı anlaşma imkânlarını nan- makta devam etmiştir, Almanya , nm Milletler Cemiyetinden çeki- sinden sonra 933 sonunda “sulh dostu” ler, mösyö di Brison'la mülükatı Maten gayetesinde Da- Jadye'nin manalı bir tasvibiyle neşredilmişti. Binaenaleyh 6 şubat 1931 günü Aksiyon Fronses'in bilinse bu tarihten sonra inkişaf eden Fasist ve yarı Faşist teşekkiiller tarafın, dan “Fransa tarihinde yeni bir devrin sefkat” gibi selimlaın İ hir gündür, Bu tayamı tahrik eden sebepler, burada hatrrlatmağa ih tiyaş hissedilmiyecek karlar, her. kesin malâömudur, 1933 ilkteşrinin A6 Daladye kabinesinin düşmesi -<bu düsme kısmen tiyaset ettiği ann kebahatidir. Fransız kabi. ; Relerinde bir kararsızlık devr; a6- mıştı; Staviidj rezaleti orlaya çıktığı vakit Fransız parlâmente sunun nüfuzunu çok asağı hir der ceye düşürmüştü, Bir nazırın ve yar dürinz diplomatın ba reza, lete karışmış olması, Fransada parlâmente nleyhine geyetelerde Milletler arası iş bürosu ARPTEN sonra Beler ya. pılacağı hakkındaki fikir. der, eiinakaşalar devam ip gi , Bemboliik manağa ki “Milletler Cemiyeti, sin fayda, sızlığı tekrar ediliyor, Bu söz doğ. radur; zira geçen Büyük Harpten sonra Cenewrede kurulan ve muh tegem bir saraya yerleşer Millet, miyetinin hisbir #5 göreme. hattâ birçok şleri çıkmaza iemekte”rol oynadığı ber, Şimdi de bir devlet adamı “ML etler Arası İş Bürosu,, kurulma, fikir değildir, “Milletler Cemiye. ti,, Be bağlı olmakla beraber yirmi Leg ene evvel de böyle bir bi, ro kurulmuştu, Senelerce faali. yette bulundu, Gayesi dünya işçi, İerinin yevmiye, sıhhat ve kültür bakımından iyi vaziyete kavustu. rulmalarından, milletler arasında ki is münasebetlerinin tanzimin, Ga ibaretti, Geçen harpten sonra kurulan Sovyet Rusya, bir amele hilkfimeti olmak itibariyle “Milletler Arası Is Bürosu , ile en çok ilgili olmak bizimdi, Fakat Rusya Milletler Cemiyetini henüz tutuamışu ve bu işi de pk geş api 1922 de nova konferansında ai ki: “Miilet'er Cemiyetini tünrmıyan Rus hükümetinin onun Milletler Arası İş Bürosunu da tanımuması pek tabiidir.” Bu büroya girmiyen Rusya c. nun topladığı konferanalara de iş, firik etmemeliydi; resmen etme. di; fokat müşshid sifstiyle mu, rahhas bulundurdu; bu çeşit mu. rahhasların, müzakereye iştrük etmepeleri usuldedir; halbuki Sov yet murakhasları böyle yapmıyor. İardı; söze harışıyorlar; münska, $a ediyorlardı. Çiçerin İktuat Ke. misyonunda demişti ki: “Raporun altıncı İns Avrupa ekonomisinin yeniden yaratılma, #için işçilerin birleşmesinğeki «hemmiyetin umumca vasdiki ile Yazlar; fakat biz orada izçiler için en lüzumlu olan noktavı görmil, yoruz: Meseiâ kooperatifler işçi lerin ahlini islah için e büyük tir çare oldukları halde bunlara bir teklif yoktar,,, Uzun miinakeşelar, mastabası bir netice veriredi; bei hol fata, fikir, giren Neşriyat alş Avrupads issizler e öte ik. şifa bur, yan bir'hal aldı; zira Jüç değil, teselli veriliyordu, KADIRCAN KAFLI Ordumuz (Baz tarafı 1 inel sayfada) fikir hürriyet, ve cevvalliği ver, mek, herhal için en'doğru olan irmektir, Prensipler, ler, kitaplar fikir terbiyesi iç dir, Muharebe moydanma getiril, Mezler, Kurmay subaylar bilgile. i imağlarında taşıyaecaklar, fa. kat her yerde ve her zaman kizim olan kararı kendiliklerinden vet ceklerdir, Harp Akademi ku, idesi fikir terbiyesi vermeğ kadar kuvvetli karakter yetiştirmektir, En güzel fikri isra etmek icin irade ve enerji; lâzımdır, İsmde ve enerji! kaynağı da karakterdi Gerek harpte, gerek salhta esas olan yapmaktır. Marakler o Yap- makta gözlikür, Askerlikte karak terin kuvyetlendirilmesi o yekürun çekismesinden duka önemlidir. Arkadaslar, vazifenin “fethi, ferazati, yorulmaz hizmetkârları olmak için iyi düşünen ve yapan udam olmak öçin yetiştrildiniz. Türk Kurmay subaymın oidasali “Mareşal” dır, Bazünün ve gele. öek kurmay nesillerinin istikamet noktaşı odur, Kurnsy camiasına inüsap eylediğiniz şu anda bütün ef'al ve harekütinizda mareşah hedef ve örnek tutmamızı size tev. siye ederim, Ebediyet yolunda uzaklaşan ve Müikselen Ebedi Şefimiz Atatür. kün Kalplerimizde ve vicdanımız. da sağ olan aziz hatırasını, 74 ev. '#dmm kendi mesleğine İntisap eylediği şu anda tazimle nnarım, Tonçu kurmayı olan jik okul. dan Erkâmharbiye mektebine dar her okulda ve her Sınıfta v her yil birinci olan hayatta ve tarihte birirej olan Mill Şefimiz Yüce Basbuğumuz İsmet İnönü, nün iyi kurmayları olmanızı dile. tie,