28 Ağustos 1942 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

28 AGUSTOS — 1942 Tababet â! eminde HANER.. Yeni bir tegaddi mecellesi Gıdaların sırrı Dünranın iaşe sıkı Jarı, kolay ve ucuz beslenme çâreler rini araştırmaya sevkediyor. Bu Ruyretin neticesinde, ortaya birçok nazariyeler. esaslar sörüyorlar, Bı mazariyelerin, fikirlerin hepsine İnanmak caiz midir Huyır., Het Mâboratuvarsız, tetkiksiz, erberdan öküm veren öyle doktorlar vardıt ki, bunların yazdıkları da, söyle dikleri de mânasız, kıymetsizdir, Zaten, bizde, her iht fikri ve üdeli gibi, Arrupa ve Amerike don gelen garip tb nazariyeleri de, garlatan doktorların ağlarına kır ölur. yerli yersiz çiğnenir du- rulur. Vitamin mazariyeleri de bu kabilden şerlerdir, Bugün, burada, bir Fransiz dok- torümun; Hida meselesine hasrelliğ, bir eserinden bahsedeceğiz. Bu dok. tor, ilim adamlarına yaraşır bir tc» Yazula. ileri sürdüğü prensiplerin ilmi tecrübelere dayandığını, fakat Danlara İhanmıyacak olanlâra da bir şey vermiyeceğini söylüyor, Jan « Reymond istelüdeki Prut sız doktorunun o meşreltiği eserin ismiz “Tabi! teğaddi mecellesi: Gıdele rın sari” dir. Kitabın başında, Fransanın '» minmış doktorlarından “Pamıyan” mm, eseri tavsiye eden bir mutalen- dır. DOKTORUN KANAATİNE GÖRK Doktor diyor ki: Tegaddi meselesi, yanlış yollare dan yürüyor. Eğer herkes, tedr- zen tatbik edilebileceği bazı pren- sipleri bilseydi, gıda sıkıntısına yer kalmazdı; çünkü. bugün bile, sıhbale zarar verccek şekilde. faz» In yemek yeniliyor, Mesele, nasıl yemek yeneceğini hilmektedir, zira “yenilen şeyle de. Bil, hazmedilen o şeyle yaşanır. Doktor Aleksi Karel'in de dediği gibi, insan, ilâçlerla | elde ediler yapma sıhhate değil, tabii sıhhale” «ehemmiyet vermelidir. TEMASA, © İnsan, iyi veya kötü nazirlanm!; bir sofranın başına geçtiği zaman, hemen yemeklere saldırmamalıdı”, İlik evvel > yemeklere uzun Uzu bakmalı, onların o kokularını içine #indirmelidir, Böylece, halk dilli» de “abz sulanması” diye ifade *şekli alan Ozyolojik hâdise husu'e gelir, Briya varin de, ba yoldasi tecrübelerden, iyi netice aldığın söylemiyor mu Bundan sonra, Plehler sisteminin enası olan; Yenilen şeyleri, ağızla erimiş bir hale gelinceye kadar “savaş yavaş çiğneme İsi gelir, Pu tam çiğneme, lokmarın yen erimesi için İzm olan Mikröğü husule getirir, Bu hal, sabi yiyeceklerde de söyledir. Sür bil., ağızda ne kadar farla tutulursa, © kadar daha kolay hazmolesür, Bir yemek çok çiğnenirse, onun İçinde maden, cam parçaları gibi seyler bulunap Kulumirıadığını da anlatır. Bilindiği gibi, bu gibi yes tulan şeyler, “apandisit” deniler kör bağarsa hastalığını o mevdane gelirir, Sonra koleraya tutukmanın da önüne geçer; çünkü kolera mik- robu, tükürüğün özerine çok mukim» vemet edemez. Peria çinemenin bir faydası da. diş mann varltesini — görmekti: Bundan başka, yemekler, bu sayede iki saat evvel hazmedilir, Yerinde bir sıhhat: İnsan, heys- canlı bulunduğu zaman yemek ye memeli, azarladığı oçocuğunn, ye» wive icbar etmemelidir. Buuwsulde yemek yenirse, yemek varım sastten farla devam etmeme lidir. Çolışmaya başlamadım evvö. birkaç dakika, istirahat etmelidir. ŞARAP, ALKOL, YÜTÜN Yemekte, o İştihayı, en iyi açan «ey, yemekleri sevretmak ve kokur <anu almektır. Bunun için, apre ritif denilen şeysre Mzum yoktur, Sarap içmeli midir? Evet,. Yalnız bir şartla: Yetmiş kilo ağırlığında Yulunanorte yaşi: Sir adam, Ker yemekte yetimi gram şarap içebilir. Bu: sayede. bir kilo şarapta bir gram İspirir bulunmuş olur. Bu suretle günl. 7 derecelik şarapla bir litre, 14 derecelik şaraplar yarım Iire b> çilebilie, Müskirata gelince: Yalnız yoğurin ! Müskirste gelince: Yalnız yo” gonluğumı zidermek İcin, İliç mw kabilinde, bir mikter içilebilir. Cibara içme limdir? 1, doktor Hayır, Bu muz'r ifiyatlar kurtar mak” istiyenler, varım teddirlere değil, kati çareye bayvurmalıdır: Derhal terketuek, Cıgavayı birakte miyanlar, dümanını yulmaomalıd * Yutulan duman ciğerleri berbel eder, Doktor, vitaminler hakkında: “Daha pek yeni bir ilim olan vw henüz sarih neticeleri anlaşılmamıs olan meseleler” o dedikten sour, Ne de olsa yemeklerin hassalarını kaybetmemek lâzımdır,diyor. Br awn İçin de, yemekleri pek fazı Pişirmemeli, pişmiş “yemekleriie ekşitmeselidir. EKMEK, E? Beyaz ekmekten mahiumivel, h.ç de dert olmamalı fır, Bin defa teğ- rar edebilirim ki, has undan ekme ğin faydası yoklar. Böyle ekmeğin lezze'çe bir faiki, olmamasın mukabil sıhhatede mazereti o dert cedir, Bunun için mahlöt ekmek tercih etmelidir. Bunun bir çok tecrübeleri yapılmıştır. Tüblatiyir bu esmer ekmekte, bir'krm çürük, kokmuşmüddeler konmımek şariiye le, mahldt undan yopslırsır favdası meydandadır, Bu esmer ekmek, iyı Fuğurulmaz, iyi pişmetse ve İçine, şu bu ve çürük koğmuş şeyler koy bendimi iii BİRİNCİ KISIM Dul Münirinanın Beşköpekli sew * kağımdaki evinde düğün yemeği verilmektedir. e Davetlilerin sayısı 23, bunlardan sekizi hiçbir şey Yes miyor, pinekliyor ve mide buun Usından şikâyet ediyorlar, Mumlar, TAmbalar ve meyhüneden kira ile alınan bir ayağı kırık avize o ka dar parlak yanıyor ki, masa etri fındaki misafirlerden telgrafçı, ke rılarak gözlerini sAzüyor ve hiç bir sebep yokken iki'le bir elektriki fığından bahsediyor, Bu ışığa ve mumiyelle elektriğe pulak bir is likbal vadediyor, fakat, buna rrğe inen, yemek Yiyenler onu bir nevi alâkasızlıkla dintiyorler, Gelitin vaftiz babası, önündeki tebağr bön bön bakarak; — Elektrik... d'ye bomurdanıyor. Benim nazarımda ise elektrik ışığı dolandırıcılıktan Haşka bir şev de- ğildir. Oraya bir kömür parçası sokrmuşlar, bununla insanın gözünü boyamak istiyorlar! Hryar, axizim, mademki bana aşık veriyorsun, Şöyle yakıcı bir şey ver ki elle fut mek kabil olsun, Ateşin kendisiai “ömür değil de maddi bir şe; ver. anlatabiliyor muyum? Uydur ma değil, tebif bir aleş olsun. Telgrafcı, gösteriş yaparak: — Elektrik hataryasinın nelere den milrekkep olduğunu görmüş ok saydımız, diye işaret ediyor, © 28 man başka türlü konusurdunuz. Görmek “de istemiyorum. Madrabazlık,.. Saf halkı dolandıri. yarlar... Kanını emiyorlar. Biz on leri biliriz, Siz de, delikanlı bar, adınızı bilmek şerefine mail deği » Um, dulandırıcıları müdafaa edece dinize hem kendiniz içseniz, hum de başkalarının o kadehlerini do'e Mursanız daha iyi olurdu Urun boyla ve fırça gihi dik saçbgüvey o Apleombov, Kısık bir sesle: — Bey baba, ben sizinle aynı fi kirdeyim, diyor. İlmi bahislere se lüzum var? Ben kendini de muhte if İlmi keşiflerden o bahsedebilir «lim, fakat her şeyin bir -ramanı var! Yanında öluran geline hitabere” rok: — Sen ne fikirdesin. maşer? diy? “orUYOr, Yüzünde, tefekkür okahiliye'! müstesna, diğer hütün fazileller me kunan gelin Daşsnka, kızarıyor ve rerap veriyor: — Onlar kendilerinin Alim o “aklarını göslermek istiyorlar ve dalma anlaşılmıyan şeylerden bah» sediyorlar, Masanın 5bür başında oturan Daşenkanın o annesi “İçini ekiyor ve telarafçıya hitaben:, — Tanrıya çok şükür. âlim ole madığim belde bünca yıl yas» fik ve Tanrı nasibederse üçünü Kızımızı iyi bir insanla evlendirse meğiz. diyor. Mafemki biz cabilir, »iein bize #eliyorsnmuz? Kendi he imlerinize ritseniyet Orinhığa sessivlik çöküyor, Tele afer bozulmer. Elektrik hahsinin serelim Kir saki) Alarağın. nursa, beyax ekmekler fazla yara» lıdır, , Et yemeli midir Elden geldiği kudar a2. Etin sıh- hate yararı o kadar çoktur ki, vaku #iyle, Meksikubiar, ölüm cezasını mahküm olanları, et yedirmekle öldürürlerdi. Mehikâma, dört hafta, fen başka yiyecek vermezlenii, Mahküm da et Şeye yiye zehirleir nihayet ölürdü. Hindliler, Japonlar vesair kas yimler vardır ki, et yemezler, öğ, lerken mükemmel sınhattedirler, Et, zehir tevhit eder ve © üzviyete, verdiği Yaydanın pek çok fevkında, küMetler tahini) eder, MEYVA, SEBZE İnsanı ne kadar kubilse, meye, yemelidir; çünkü insin, fizyoloji bakımından büyük yaaymanlara yas kındır.,, Küvye, Elurets, Büfon'la beraber zamanınızın da âlimleri, iüsanı, “meyva yayici bir bâyvaş* sddetmekte müttefiktirler, Tuhaf değil mi? Bal, viteminsiz bir inaddedir. Öyleyken insana en çok kuvvet ve sıhhat verir. Sebroye gelince: Favdelısı kurus sudur. Taze sebzelerden ıspanak, enginar iyi İse de kurukulağı mus zirdir. o Dotatesi, çekirdekleriyle birlikte çiğ yemelidir. Solatalıklar Akşam Postası | Bugünlerde ehemmiyeti artan Murmansk demir Kusya için, bu senenin başindi üç yol, birinci derecede ehetursi « yet almıştı: | — Moskova « Kostof demir olu 2 — Volga nehri $ — Murmünsk hattı Bu demiryollarından Mesko . va * Kostof hattı, Rostofun ve bun“ dan mühim bir nokta oain Protars kanın Akmanlar tarafından isgali üzerine, Kuslarm biyik bir kayıbı mı teşkili etmiştir. Rusya iktisadi hayatim con - damarı olan Volga nehrin» gelin « ce: Bu su yolu da, şimdi, tam se kilde vazifesini görebilecek bir hal den çıkmıştır; çünkü, Mareşal Fon Bok erüslarınm ileri hareketi, nehri, mühim surette Alman hava da öyle. Fransız doktorunun eserindeki birkaç Bahsin bulüesı bundan ibi vet, Bir des okuynenlarımızs, Fray- six doktoru gibi: — İsanırsanız, tatbik ediniz, Demekten ileri geçmiyeceğir. bu nasihatleri Yanlış hesap B iki kısımı! ağdattan döner ıkroman Yazan: A. ÇEHOV Rusçadan çeviren: biç beklemiyordu Bu cessizlik de o radakilerin okendisine karşı bir düşmanlık hissetiriy » ioşladıklarını gösteriyor. Bunu sesân © telyrafçı, kendisini müdafaa etmiye lüzum görüyor: — Tatyana Petrovna. ben sizin silenize daima hürmet eltim, elek' trik ışığından bahsettimse bu ket» dimi sizden yüksek tutmak istedin Bime delâlet elmez. Tinltü işle içki” nizi de İçebilirim. Ben dülma Döre ya İvanovnaya iyi bir kismet çk masını bütün kalbimle temenni et» mişimdir, oBn zamanda, Tatyanv Petrovna, iyi bir adamla evlenmek zor bir İştir. Şimili herkes evlen ve işinde menfaat göretiyor, pars kazanmayı düşünüyor... Güvey hiddetin kızararak ve göre lerini kırparak: ş — Bu imadır: diye söyleniyor. Telsrafçı ürkereki — Bunda hiç bir ima yok, d yor, Ren burada hazır bulunanları dan bahsetmiyorum. Söz gelişi söy” ledim, Ne münasebeti Sizin seve rek evlendiğinizi o herkes biliyor. Esasen ceyiz çok ehemmiyetsiz. Daşenkanin annesi #üceniyor: — Hayır. hi çde ehemmiyetsiz değil! Sözlerini tart da öyle söyle, azizim! Bin rubleden mada üstelik üç isne sabahlık, bir tane yata” ve bütlin bu gördüğün mobilyayt variyoruz. Baska bir yerde böyle bir ceyiz ata da bul bakalım. büs tabilirsen! — Ben dir şey #emedim kiç, Mos bilya hakikalen güzel. * Fakat ben şu itibarla söylemek istedim Onlar ima ediyoram diye o güceniyorlar dai, il Gelinin annesi: , — Siz de imalı Konuşmarın, diye işaret ediyor. Biz ötedenberi nil nire hürmet ederiz ve bundan Ho“ yı sizi düğüne de çağırdık, halbuki siz, saçma sapan “özler etmeye bâ- Jadınız. Mademki Yegor Feodorle'i menlant gözeterek evlendiğini bilie yordunuz, neden daha evvel sesini» eği çıkarmağınız? Akraba gibi geli» Böyle, böyle, demediniz, menfaat namına evlenmek istiyor... Yaşaran gözlerini kırparak bir» denbire güveye doğru dönüyor: — Sana. da efendi, ayıp! Ben 9 na yetirdim, içirdim. Elmar ve pırlanta gibi korudum yavrucuğu. mu. Halbuki sen menfant gözeli” Yyorsun.. Aplomber. mraalan Taikivor ve SERVET LUNEL fırça gibi sert saçlarını asabiyaliş karıştırarak: — Ve siz bu ifiraya inandınız ha? diye söyleniyor Sonsuz teşes» kürler ederim! E&sik olmayın! Sonra telgrafçıya di or: — Size gelince, bay Biinçiker, ahıbabım da * olsanız yabancı bi” evde, böyle rezalet çıkarmanıza müsade edemem! Baridon defolup gitmenizi rica ederim.! — Yanl, nasıl? — Buradan defolup gitmenizi zica ederim! Sizin de benim gibi Damüslu bir insan olmanın İste rim! Sözün kısası, defolup gitmerle 2i rica ederim! Ahbapları, güvevi yerine oturise yorlar: — Bırak canım! Varseç! Değe. vi? Olur! Vazgeç! — Hayır, buna hiçbir hoski de madığını göstermek İstiyorum! Bet severek evieydim! Niye oluruyo". sunuz, anlamıyor ım! * Defolup gil ieniri rica ederim, de8ik! Şaşıran telgrafçı omesadan kas karak: 7 — Ben hiç. .Ben şey. diye m rıldanıyor o snliyorum. Buyurun: gidişorum Ancak evvelâ pike yelek için benden aldığımız üç rubleyı geri verip, Bir kadeh dahr içer ve, Giderim, ancak evvelâ borcunuzu ödeyin, Güvey ahbaplariyle urun uzadıya fısıldaşıyor. Önler da ceplerindeki bütün ufaklıkları boşa'tsrak cüreye (iç ruble toplayıp veriyorlar, Güvey bu paraları telgrafçının önüne hid- detle fırlatıyor. ötekl de resmi kes Fetini nrun müddet aradıktan sone , ya selen veriyor ve çıkıp gidiyor. Masum elektrik bahsi bazan böy. ummedik nelleeler verebilir! Fakı işte yemek sonn eriyor, Gece los yor, Terbivel muharrir de fanta" isine sağlan hir gem vuruyor ve green hidiselerin örer'ne siyah b'e esrar perdesi çet'yor, Penbe parmaklı Fecir, Rekâreti *yine Reşköpekli sokağında bul” yor. fakat İşte sabah oluyor ve müs börrire “İklnel ve sonuncu kısım” İçin zenein materiyel seriyor: AKİNCİ KISIM Bulutlu göz saha. Sant henüz e” kiz bile olmamış, -ha'luki o Beşkör pekli sokağında görülmemiş br hareket göze çarpıyor. Yaya kaldı « rımlarda polis ve kapıcılar telâşin « koşnyarları kapı önlerinde toplis nan aycı kadınların vörlerinde s8 Yazan: DOKTOR . . (Sovyet Rusyanın, Moskovadan Rostof demiryolu kesildik- ten ve Volga nehri yolu tehlikeye girdikten sonra, elinde, müdafaa can damarı: Murmansk demiryo'u kalmaktadır j kuvvetlerinin tehdidi Altına sok- muştur, Zaten, büğünlerdeki teh » biğler, Volga nebrinde seyrüsefer elen petrol gemilerinik diğer se “finelerin betmrild&larını bildirdik » lerine göre, bü yolun İyice tehli - keye girdiğini göstermekterir. Hal buki, Rusyanm merkezine, Bakü petrolü, Kafkas demiri bu nehir vasıtasiyis nakledilmektedir. Volga nehri, Rusyanın ne uzun ve ler» en miissit bir eh. ridir, Bu nehir, simalde Valdaiden baslar, Tverde Varuslavdan, Nijni Novgaraddan, Kazandan, Saratof - tan, Astrakandan geçer ve 3,100 kilometrelik geniş bir delta teşkil ettikten sonra Hazar denizinde ni- bayet bulur, Bu nehrin nihayet kısmında ds, Almanlaria meskün cian Volga muhtar cilmhariyoti vardır, İçinde, durmadan gemiler, VA » varlar gidip gelen bu nehrin, Rus lar İçin candamarı olduğnu bilen Almanlar, simdi, burasmı, tayyare akınları altında bulunduruyorlar. İş, bu kadarla kalmsa, me âlâ! kınlık okunuyor, Bütün pencereler seyircilerle dolu. Çan aşırhanenir. aşçık penceresinden sarkan kad'n haşlerıbir birlerini şakak ve çence leriyle ererek (o dışarısımı görmeye çalışıyorlar, — Kar desem, kara benzemiyor. Ne olduğumu anlıyamadım gitti, dis ve söylenen sesler işitiliyor, Havodan, yerden damların tepesi: ne kadar, kara çok benziyen beyaz bir şey uçuşuyor; Kaldırım beyaz, sokak fenerleri, damlar, kapi önle rindek! kapıcı iskemleleri, yoldan gelip geçenlerin omur ve şapkaları, her şey bembeyaz; : Çamaşırcı kadınlar, konusan kapı cılara: Ne var? diye soruvorlar, Ötekiler cerap yerine ellerini sallıyorlar ve koşup #idiyorlar. Ne olduğuna enler da bilmiyorlar, Fis kal, nihayet. kanıcılardan - birisi “yavaş adımlarla geri dönüyor ve kendi kendine konuşarak elleriyle işaretler yapıyor, 5 nlaşılan o, vak yerinde bulunmuş ve her şeyi bilim yor. Çamaşıreı soruyorlar: — Ne olrmuş, kardesim? Kapici: — Tatsızlık, diye cevap veriyer, Dün akşam döğün olen'Mimirinanin evinde güveyi dolandırmışlar, Bin ruble yerine dokaz yiz vermişle” —E, o ne yapmış? kadınlar peneereden — Yizmış .Ben. demiş, falan ft. lan, demiş... Kızgımlıkla yatağı Virte tığı gibi tüylerini pencereden dişe rı dökmüş. Şu tüylere baki Sanki kar yaiyor! Bu aralık: — Getiriyorlar! Getiriyorlar! dis Şi ye bağıran sesler duyuluyor ,Getiris yorlar! Dul Mimirinanım evinden bir kös İsbalık çıkıyor ve merasimle yilrü- meye başlıyor, Önden. yüzlerinde üzüntü okunan !ki poli. memu'u geliyar, Triko palto ve silindir şap kalı Aplombov onları takibediyor. Onan yöründe: “Ben üamuslu Sir Azkat aldatmalarına müs saade ekmem!,, İfadesi var, O, mülemadiyen başın: arkova çevirerek: — Sabredin, odalet size benim ne kırafta bir adam olduğumu gös“ tereçeklir! diye bomurdanıyor. Onların arkasından Tatyana Petrovna ile Dasenka yürüyorlar. Ikisi de ağlıyorlar, Alay. elinde defe ter bulunan kapıcı ve bir sürü çor cukla sona eriyor. Çamaşırcı kadınlar, Daşenkaya hitabederek: — Neye nğlıyorsun, tazecik? 4» ye sorüyorler . Onan yerine annesi cevap veris yor: — Yalağa acıyor! Tam kırk okka, kardeş! Hem de ne tüv' Hepsi ipe ce, bir tek kanat yok! Bu fhtiyor yaşla haşımıza bunlar de geldit Alay, köşeyi dönüyor ve Beşkie pekli sokağı eski sessizliğine kav” suyvor. Tüyler aksama kadar Uçum vor, olu Çünkü, ileri harcast, bu sekilde in- kişaf ederse Volga nehri de, Rus, lara hizmet edemiyecek bir hale o | gelecektir. O zaman, cenuptan, İs yan üzerinden yapılan yardım da Celee uğruyacak Anglo * Sakson yardımına çok tuhtaç bulunan Ros Jim için felâketii bir variyet husü. le getirecektir, | Moskova > Rostof demiryolu ek | den çıkmea, Volga seyriseferi de tehlikeye girince, Rusların elinde yine hayati bir ehemmiyeti haiz bulunan Murmansk demiryolu kalı. yor, s4 : Murmansk demiryolu, bugün, ik- tısadi bakımından yiyade, harbe tesiri cihetinden ehemmiyetildir; çünkü Anglosakson devletlerinin Rusyaya yaptıkları yardının mü. bim bir kısmı, bu.demiryolu vası. tasile Rus müdafna cephelerine ge. trilmektrdir. Bu demiryolunun inşası, çarlar zamanında. başlamıştı ve 1116 se. nesindenbori, Meskovayı, Beyaz denizin bütün sene kullanılabilir bir limanı olan Murmansk'a bağl bulunduruyorda, Sovyet Rusya. bu hattın, gittik çe ehemmiyet aldığını görerek, 1s. tedir. Murmansk demiryolunun gü. zergâhmı, bataklıklar, ormanlar teşkil eler, Yol boyunca, birbirin. İJen vak köylerden başka mamur yerler yoktur, Demiryol, 64 inci dereeenin ce- nubunda, oİmanda gölü boyunca .devum çttikten sonra, sarka sapar, Kandolaska limanına zelir. Ba )i- mandan, senenin anes on İki haf tasmda istifade edilehilir, Diğer zamanlarda bwlerla örtülüdür, Demiryolu, bunlın #onru Kan - dalaskanın cenuba snrkisinde bu. Kemden Kefer, Kem, Beyaz deniz ürerinde ve Oneea kürleri. nin yakınındadır. Het, Kom'len sura, Biyele- morska ilerler, Deiniryola, evvelce Riyelamorsk lam sonra, Oneşn gölünün şimnlin İle bulunan Petroskoy üzerinden, Leningrada uzanır.dı. 7 Ba harpte, Finlandiyalılar, Pet- Rihtma yığ'lan esyalar, hiç garbar Yalniz su ver ki: Bu işler, sık sık, İmilehiş bir Alman tayyare bombar. İlımanı altnda yapılır, O zaman, < hav amüdafan topları gürler, İngiliz ve Amerikan tsyyareleri kullanan Ruslar harekete gecer.