20 Haziran 1942 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

Parti Genel Sekreteri Memduh Şevket Andaman ada: larında hayat Güvey, gelinin kucağında bir saat hiç kıpırdamadan olura sendal'ın teftişleri Eminönü Halkevi” kütüphanesinde bir konuşma: - Yavrum imtihan zamanı roman okumanın manası var mı? Daha faydalı eserler OKU! Yazan: 1SKENDER F. SERTELLİ EŞHUR İngiliz âlimi pro. İesör (Casson) s sormuş. “— Bu kültür mürasesesinin ve ve Taydak olup olmadığın çelen anlarsınız”, Gasson şu cevabı vermiş: — İlk önce o müessesenin kü . ini teftiş ederim, Kütüp- kimlerin devam etliğini ik ederim, Ne çeşit kitaplar ğunu araştırırının, Eğer mü ler faydalı eserler okuyor - onlara faydalı eserler okut. M yolunu göstermişlerdir. Ka- ini elde ederim, Ve ona güre Hü veririm,,, Gecen gün C, M, P, genel sek- Memduh Sevket Esendal İs- uldaki halkevlerini teftiş et- Eminönü Hallevini de ziya in SİL ve teftisine Ha'kevinin kü hanesinden başladı, Kütüphanede, yüze yakın oku- “ Vardı, Bay Memduh Şevket, okul ve Üniversite talebe- olan okuyncnlarla ayrı ayrı has- yaptı, Bu arada bir gen. ününde durdu: >> Nasıl, derslerine çalışıyo” > Evet, şimdi imtihandan çık- | ek, yeni binada kütüphane kıs. | birçok yerlerde parti ocaklarından üçYarn yine imtihamım var. — | mınm biran önce ilmamımı istedi, || farla tüten ve farin randıman Ve. İsen, “1 selireter samimi bir baba | Hay Memjeh Şevket bundan |ren kültür milesseseleridir. Bil Pay “İle bu gencin omuzunu ok- | sonra spor şubesine geçerek, en (mak teferruatma varmeaya ka. | faaliyetini irazötede, önünde bir kalm Kİ. ' dar şubenin bütün işleriyle ya- | daşları bu müesseselerin sakafi al. okuyun bir baska gence sordu: | andan alâkadar oldu . tında toplamak elbette faydalı İn, > Senin imtihanların başlad Dil ve edebiyat şubesine geçti, | bir teşebbüs olacaktır. Yavrum? İ Bu şubeye bağlı on #d yardımcı | Bir kültür mücsscsesini teftiş > Evet, 335a İntihanım var, kolun nasıl Önünde okuduğun kitap ne- ederken, her seyden ötce külüp hanenin yolunu soran yeni Parti Sefinden, Halkevlerini çok daha verimli bir bale getirebilecek ham leler beklemek hakkımızdır, gubenin geniş ölçüde gösterdiği mesaj hakkımda izahat verildi, Halkevleri, hiç $üphe yok ki, amaa a Dilara liseyi bitirdiği sene onu mıdı, Çok müşkülpesent olması rağmen daha ilk görüşte be- İgenmiş ve sevmişti, Kocaman üsseli, simsiyah saclı iri mavi gözlü bu delikanlı minnacık #a- tüller, Deli. İrisin güzel kıza ne kadar da ça, opesiayar > tesir edivermişti, Etrafını Öyle ya, ertesi günü kimbilirğiöran (oâşrklarına Mkayt yalnız a i Numanı düşünüyor onu mesut #bilmek için errpmıyordu, Femer delikanlıda Dilarayı bok sevdi, Fakat ne sevilmesine ne de bu saadetine inanamadı, O mima anlatamadığı gizli bir acı ve esrareniz düşünceler içinde kıvranıyordu. Bir ogün Numan iç sebepsiz: “Sevgilim ben seni esut edemiyteeğim, Bizim anlaş mamıza imkân yoktur, diye bir ktup yazarak uzaklaştı Sev - İgilisinin bu garip hali genç izi kok üzdü, Fakat gururu ne bu yrzlışm sebebini sormasma, re onu aramasına müsaade et medi Numana gelince yaptığı reketin acısmi dama “damla Misel Zevakonum roma okunmasından değe manas dalmış, artık ilkbahar ölmüş kiş gedmişti, Genç kız da sevgisini kalbinin derinliklerine gömerek bu garip dostunu düşünmemeye ahtetti, Yeni yılın ilk günü pos- tacı Dilaraya bir sürü mektup ve tebrik kartı yetirdi, Bunlarm ekserisi mektep arkadaşlarından. dı, Ufak kartların arasında gör düğü bir imza onu titretti, Göz- lerine insnamadı, Tam bir sene sonra Numan ona kısaca şövle vazıyordu: (Benim sevgili Dilâram, yeni senenl bir hâdiseydi, Diğer doksen hana derslerine ait kitaplar © br “kia meşgullerdi, Fakat, it- bu sorguya çekilişin E 7> Eminönü bir kültür merke.ğ. —.. büyük Izt'rabını içine kutlularken hayatin o Aâffedilmiyecok eği Kötüphanemize revaç fazla. — di Bircok defa Sevgilisine hiçbir kabahat olmuyacağın hatarla, © Bir yılda yüz binlerce oku.ğe e. ietedi: fakat İŞ işten turun) araman gelip gittiği böyle, zen inişli Bundan gonra ne Ya - Numan a tüphamenin Ke a ai İzabilir, ne diyebilirdi? ve gal süreriz Dilarayı düşündür. 28 Genç âşıklar böylece (am biç dü. Bir anda sanki mazi tekrer Dediği aman, kollarımı srvamıs, ene ayrı kaldılar. ikisinin de e merit, Act aci cildi. ayatımı corglar Z m Pisa eti akım olu. Jhsyatmdan bazı maceralar #©€ tail seviyorum. diyerek e ei e ye ine rağmen birbirlerini hâli Santasmdan © kokulu bir kâğıt Mya da ban halleriyle ba İren artardı. Onların birleşmele, SKArd!. Ve esvaben şunu yazdı € iştirak ediyordu . , i ın birleşmele. 4, 97 Memduh Şevket Esendal İri en büyük engel. Gerarisiz. (Numan buna seni yalı nisyan af, firsatta bu önemli işle weş'ğik Ve gururdu, Dilarayı ÇON fettirebilir.) İN olcan vadert. Bundan sen seven arkadasları onu sik, O ali Eminönü Halkevinin diğer şu-fziyafetlere, caylara, konserlere ss» Merini teftise geçtiler, vet ediyorlar, Hattâ zorla sü- Kışın neşe ve ızlırap dolu ayla rı birbirini kovalayarak nihavet bahar kalpleri gün Dilara sokakta, konuşurken yanında a geçen sonra ona dönün bakan genci ta nir sibi oldu, Bu onu uzan Za, man acısıvla başbara bırak garip sevgilisiydi, O artık arka- daşmı göremiyor. Sözlerini işite- m Memduh Sevket bütün kol- başkanlariyle ayrı ayrı zörüs i Sonyal yardım öl reisi “lim önümüzdeki ts mevsimi 1 Pminöti mtakasmeeki fakir e, büytik ölçüde yardımlar yo. Kem söyledi, Neşriyat şube. “Pi Bayın Metiha Avni, şube. Ün birenk sarriler hazırladığını .) kütüphanenin daha ziyade zen- lesmesine cnlıstığını Mâve ede. üklüvorlardı. Genç kız da avun. ak maksadiyle bunlardan bir kisine gitti, Btrafını saran neleri ruhen basit, hal ve komp manlarmi bayağı bulduğu için âlemden de hiç bir zevk ala, adı Dilaranın aşkı gibi tabiatta be. bir sükünet icinde uVkuya geçti ve tü, Bir daşıyla he: mazsa izdivaç bozulur ve delikanlı bir daha evlenemez Andaman adalarının Japonlar tarafından (o İşralinin üzerinden bir buçuk aydan fazla zaman geçti, Bengule körfezinden Ma - laka yarımadasma muvazj gibi duran bu takrmadaların adını bu harbe kadar pek işitmiş değildik, Halbuki bize meçhul gibi gelen bu adalar bilhassa antropoloji ilmi ile uğraşanlar arasında çok tanmmıştır. Hint Okyanusunun orta yerinde kaybolmuş bu top- raklarda siyah o renkli birtakım cüceler yaşar, Bu cücelerin vü. malümdu, Fakat üzerlerinde tet- kikler yapılışı çok yenidir, İçle - rinden en büyüğü otuz kilometre olan bu adalar 425 kilometrelik bir sahil boyunca uzanırlar, Bu adalar tıpkı tesbih tanesi gibi birbirine çok yakındır, Bazıları, nı bir çukur ayırır, Bu çukur - larda gemi işlemez, Ya'nz küçük Andaman adası kardeşlerinden biraz fazla uzaktır. Bu adada yaşayan halka isim verilmemiştir. Eskiden bunları menkopi adı ile anıyorlardı, Fa. kat sonra bu isimden vazgeçil Karar Hulâsasıdır. İbtikâr 42/107 ve bu adamlar yalnız adalarının dür, Güneşlen hoşlanmazlar, Sa- ismi ile anılmaya başlandı, Andamanllar kısa koylu a damlardır. Vasati boy erkekler. de 149, kadınlarda 159 sant'm- dir, Bunlara cüce denmez, Alim- lere göre bunlar mevcut ırklardan hiçbirisine (obağlanamıyan ayrı bir ırk teşkil eder, Andamanlı - ların derisi çikolata esmerliğin. dedir, Saçları kırmızımtırak 3i- yahtır, Daha derinden tetkik € dilirse burunlarının düz, dudakla. rinin ince olduğu görülür, Şu halde zencilere hiç benzemezler, Sonra pigme dediğimiz cüce ırkla da nişbetleri yoktur. Andaman kadınları bazan bir Avrunalıyı bile cezbedecek ka- dar güzeldir. Vücut nisbetleri yerindedir Koyu elâ gözleri de rin ve parlaktır, Derilerini bo - yarlâr ve üzerine düğme yapa yaşarlar, Hayatları büyük ağaç ların sltmda geçer, Onları sr caktan koruyan bu ağaçlar ka. bilenin aynı zamanda mabudu- Milli korunma kanununa muhalefetten İstanbal Asmaaltı Tahmis önü caddesi 70 mumarads kasaplık ticaretle meşgul Hüseyin oğlu Murteza hakkmda İstanbul birinci milli korunma mahkemesinde cereyan eden mu, bakemesi neticesinde suçlunun fili mabit olduğundan milli korunma ka - nununun 3250 uncu maddeleri musibince beş kira para orası ödemesine ve yedi gün müddetle de dükkânınm kapatılmasına ve hüküm katileştiğinde #ereti muçtiya sit olmak üzere katar hullsasının Haber gazetesinde meş . redilmesine 23.3.9442 tarihizde karar verildi, (6714) 1 — ITAM? tarihinde yapılacağı İlân olunan iâsremizin Balat bakım. evi zemin Kat döşemesi, iskele ve tahin perde kerestesi satışı işine sit ke, şifte değişiklik yapılarak bu kere yeniden açık arttırmaya konmuştur. 2 — Muhammen bedeli (1697.60) lira ve yüzde 15 kati teminatı (255) Uradır, 8 — Arttırma 265.942 sali günü saat 10.30 da Kabataşta levazım gü, besinde merkez astış komisyonunda yapılacaktır. 4 — İsteklilerin tayin edilen gün ve saatde yüzde 15 teminat parasi. ie birlikte merkür komlsyona müracnatları, (5304) Kokulu mettuplar Yazan: NERİMAN KURTBAY miyordu, Yalnız ruhlar arasında ne büyük kuvvettir ki sene! seçmesine orağmen hâlâ hisler ölmez dive mırıldandı, Sonra arkadaşmdan ayrılarak yavas, yavaş İleriledi, Yolun ortasında Numan Onu çekingen haliyle bekliyordu o Yaklaştı ve hiç ko” nuşmadan yolun öonuna kadar beraber yürüdüler, O hasret dolu bir bakışla Dilarayı süzerek dedi ki: — Yokluğun beni çok üzdü Seni her zaman aradım ve "tı kuvvetle sevdim, Bundan sonra hiç ayrılmıyacağız, bana $#öz ilkem doğil mi güzel sevçi . im, Yantıkları o birkac ii müteskip Numan vazife İcabı gitti, Uzeklardan ona güzel mek- tuplar ve kitan'ar yolladı Ondan uzak çeçen her gün Di, laranın derin düşüncelere dal, masma sebep oldu, Uzan müddet çektiği ıztırabın yeticesi mi nadense tekrar barış malar'na fazla sevinmedi Çün- kü o hâlâ kendini eski muztari âleminde sanıyor ve bu saade. tine inanamıvordu. Zaten iki se nedir Numanı ruhen anlıyama- m'si Madem ki kendisini sev. misti niçin bırakıp gitmiş ve şimd bir çılgm eibi niçin ona kos” muşta, müphem hislerle ste bövle dolup taşan O Dilaravı, yıldızsır. ——..n simsiyah bir gece, daha ço” coşturdu; kin ve sevgi duygula rmı daha çok kamçıladı, Geçir, diği ruhf kriz içinde Numan” sımları yazdı; (Kıymetli dostum, seni (o sevmeme rağmen senden uzaklaşıyorum, Çün. radılmış insanlarır, Sana mesleğinde muvaffakiyetler, hayatta © saadetler dilerim.) Dilârn Bu mavi kâğıda onun çok se"- diği esanstan damlatarak me - tubu mostava yolladı, Akşam işinden dönen Numan masasının üstündeki meki »örünce: “Bu sevgilimin yaztsı!,, dedi, ve büyük bir sevinele or dudaklarma “ötürdü Fakat rü, zel esans okokusundan Oürktü Çünkü yalnız bu kokulu mekti- lar Dilaradan ona meşum haber- ler getirenlerdi, Hattâ o bunla ra avrliş sembolü ismini 1s vermisti. Sona titrek elleri» zarfı vırttr, onu okudu, tokrar kudu, öptü. kokladı gözyaslarıy” ıslattı. Bir müddet âaldı, Sonru hıçkırık sesleri “arasında Wir kahkaha vö i, İşte böylece tezat hislerle dolu Numan esr-- Tengiz âlemine sessizce da'ıverdi Dilaraya velince üzüntü ve ka rarsızlık icinde kıvranıyordu. O- nün fk ıztırabı sewisinden #im, diki ise ruhunun imsbuğundan dı, İkisi de birbirlerini sevdiki» ri haldenicin anlasamıvorlarr? Ne garip ruh fırtımasıvdı bu ya! rabbi! Güzel kız sevmediği, * kat onu çok seven bir denre e'in uzatırken bir an durakları Me zivi ve hali düsündü OO zamr* vayri ihtiveri dudaklarından “* kelimeler dökil'dü: *“Rühumum sıdası, benim vef kâr dostum ıztırap! Gene beratı» Tiz hic avrrİmadrk., hile yalnız balık avlamak için | inerler, | Andamanlı avcıdır, Ava ya 80 ba ile yahut ok ve yayla hücum *der, Meyvalar, ağaç kökleri ve vabani bal gıdalarını tamamlar. Kadınlar ev işleriyle £ Toprak tencerelerde yı pi - şirir, Geniş kulübelerde oturur; bu kulübenin yegüne mobilyası i Dar bir toprak parçasında © i turan ve gıdasını ayağına hazir İgelmiş bulan Andamanlı tenbel. İdir. Bunlar ateş yakmayı bil - mezler, Ateş mukaddes bir sey İgibi babadan oevlâda, nesilden nesile intikal eden bir tanrı he diyesidir, Andamanlı yumuşak huylu ve misafirperverdir, Karşilaştıkları vakit kucaklaşırlar ve ağlarlar, Babanın evlâd üzerindeki oto « ritesi pek fazla değildir, Kız be- ğendiği erkeği almak serbestisi, ne maliktir, Andamanlı karı k eca birbirini aldatmanın ne oldu- ğunu bilmezler, Kiz evlenmek istediği erkeğe kendisini beğendiğini bir hediye vererek anlatır. Ondan sonra düğün başlar, Düğün merasimi bilhassa çok bol göz yaşları ara, sında tesid edilir, Zira Andamanlı saadetini ve sevincini göstermek İçin ağlar, | Düğün merasiminin en mühim kısmı iki nişanlımın birbirlerinin boyunlarma sarıldığı dakikadır. Bundan sonra kabilenin ihtiyarı güvevi gelinin dizleri üzerine o turtur, Delikanlı burada bir sa at kadar kımıldamadan durmüya mecbupdur, Aksi takdirde nikâh bozulmuş olur ve bu erkeği hiç bir kız bir daha kabul.etez. “Dü. ünün ertesi günü gelin ve gi vey sevinç alâmeti olmak üzeri vücutlarmı tepeden tırnağa ka. dar beyaz boyarlar, Bir ay yeni selin ve güveyin bütün gıda ihti vaçları kabile tarafından verilir ve yemekleri başkaları tarafım. dan pişirilir, Hayatın diğer ucu olan csnaz” merasimi de Andamanlılarda ga riptir Ölünün akrabası mâtem alâmeti olarak haykırarak şarkı söyler, Gömülme günü herkes ö. lünün yanma gelir, yüzüne üfler ve veda eder, Sonra cenaze bir gömülür Cenaze gömül - ükten sonra aile mâteme gir. iş olur. olarak eşe dosta hediye edilir Kafa tası kırmızı - beyaza veye nail olan oAndamanlı çok Elevediyi varatan da ur, Tomönün torunları tanrıy unuttukları vakit onları cezalan, Hirmak için bütün yeri su altında o'rakan da yine Pulugadır. Ö ümlen sonra ruhları mükâfat. Andıran veya cezaya çarpan du odur. Bu satırları okuduktan son insan'ar İçin ne mesut adam lar diyeceksiniz Rahat rahat coğalıyorlar, Heyhat, Anda anlılar bir müddet sonra yer rüzünde yalnız bir hatıradan i baret kalacaklar, Zira medeni beyaz insanlarla münasebete baş 'adıkları son asır icerisinde bu amlar bol bol ölmüşlerdir, 80 pene evvel 8 bin Andamanlı var 1, Bugün ancak 300 kişi kalmıs tır, Zira adaya gelen Avrupalı ar bu ka bovlu insanlara tü ünü, afyonn ve alkolü tanrtmıs Halbuki bu küçük inganla zehirlere kat'iyen tahammü iyorlar