6 Mart 1942 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

( —— Demiryolu istikfazı ııııı HA BER —— Akşam 'h'osfa.şrd Yeni tertip tahviller yarın satışa çıkarılıyor Ankara 5 (AA,) — Maliye vekâletinden tebliğ edilmiştir: 2.6.941 tarih ve 4057 numaralı kamun mucibince ihracıma Salâhiyet ve, rilen ve hasılatı tamamen Diyarbakır ve Elâzığ istasyonlarmdan İrak ve İ. ran hudutlarma kadar yapılacak demiryolunun İnşasma tahais edilecek olan yüzde 7 gelirli 1941 denjiryolu istikrazmın 20 senede İtfası meşrut 10 milyon diralık ikinci tertibine alt tahvillerin satışı akşamima kadar yapılacaktır. 7.8 1942 sabahmdan 15.3.10942 Tahviller hamiline muharrer olup beheri 20,500 ve 1000 lira itibari kıy. nmette birlik, yirmibeşlik ve elliliktir. Tahvillerin ihraç fiyatı yüzde 95 olarak tespit edilmiştir. Yani 20 Hra- flk birlik tahvil bedeli 10, 500 Hralık tahvil bedeli 475 ve 1000 liralık tahvil bedeli de 950 liradir, Büu tahviller umumi ve mülhak bütçelerle idare olunan daire ve müecs. seselerce, vilüâyet hususi idareleri ve belediyelerce yapılacak müzayede, mü. nakasa ve mükavelelerde teminat olarak ve hüzinece satılmış ve satılacak olan milli emlük bedellerinin tediyesinde başa baş kabul olunacakları gibi tahvil itfa bedelleri ve faizleri tahvillerin tamamen itfasına kadar her tür. lü vergi ve resimden muaf bulunacaktır. Mezkür tahyiller Türkiye cumhuriyeti merkez, Türkiye cumhuriyeti Ziraat, Türkiyo İş, Emlâk ve Eytam, Osmanlı, Halk, Türk Ticaret, belediye-> ler bankaları ile Sümer ve Etibank vasıtasile de temin olumabilir. * tarafımdan satdacağı gibi diğer bankalar / Dokumacılar 5tezgâdhîâ—ı_ı fazla- sına sahip olmak - yok Bundan fazla tezgâh: olanlar işçilere satacak Ankarada geçen hafta toplanan GCokumacılar kongresine — verilen ven mühim kararm tatbikatına ge. .çilmektedir, Bu karara göre el tez 'gâhlarile maişetini temin eden - ler hiçbir zaman beş tezgâhtan fazlasma muvazaa ile veya doğru" dan doğruya sahip bulunamıyacak lardır. Beşten fazla tezgâha sahip olanlar bu tezgâhları halen bun - lar Üzerinde isti sıfatiyle çalış . makta olanlara devredeceklerdir. Bu İsciler tezgâhm bedelini mal sahibine ödiyeceklerdir. Bu karar, yüzlerce tezgâha sa- hip olarak bir köyü ve bazan bir kasabanın bir kısmmı tutan kim « selerin dokumacılık sanatı üzerin- deki tabakkümlerine kat'i şekilde nihayet vereceklir. Ayni zaman * da bu şekilde hükümetin iplik tev ziatı tamamen mahalline masruf bir gekilde ve köylünün bu işi sa- nat ittikaz edenlerin eline geçe « cek gekilde tanzim edilmiş ola - cakttr. ' İstanbulda da bu şekilde çok tezgâh s#ahibi olanlar vardır, Gümrük ve Münakalâ' Vekillerinin tetkildleri Münakalât Vekili amiraj Fah- ri Engin dün —posta teşkilâtını tetkik etmiştir. Gümrük Ve İnhisarlar — vekili Raif Karadeniz de öğleden sonra inhisarlarda meşgul olmuştur. VAKİT © En eski sabah gazetesidir MALARODAKURKARARARI t Seçme hikâyeler, makale ve fıkralar ı-'—x BAAA SAZARRane 'En guuf edebi ve zabıta romanları YABBKPĞĞEĞLÜRĞÜKRARAR Dünya, #ehir ve memleket haberleri Devamlı okuyucularma yüz. de eli, tenzilâtir. dünya şaheseri romanlar ve edebi î l eserler verir _—_ En meraklı ve faydalı an- ket ve müsabakaları yalnız Vakıt'da bulabilirsiniz. Her sabah yalnız üç kurus verip zevkle okuyacağınız gazeteniz ee ea seretbki Bu Akşam SİES sinemasında Parlak muvaffakıyeti ile bütün dünyanın gözlerini kamaştıran WİLLY FORST'un OLGA TCHECHOWA ve HİLDE HİLDEBRAND ile beraber yarattıkları BEL - Şık va Lüks Şaheserini takdim ediyor. Bütün Paria hayatmı tasvir eden bu Filmde bütün Kkadımların hir erkeğin peşinden koştukları İhrahim Üzür ve Ateş Böcekleri'nin Yeni Repertuvürlarile —ç A z KONSERİ AMi TAKSIİM ELMACI BAŞ ROLDE; " heriş » BUGÜN Bütün gönlüllere saadet ve ıztırabı tattıracak, her kalbe aşkım en Hâhi destanmı yaşatacak ahlâki hayat ve gençlik filmi, TÜRKCE SÖZLÜ . ARAPCA ŞARKILI İlk Türkçe sesli “İstanbul sokakları,, rolü alan en meşhur yıldızlarından Emsalsiz bir mevzu... Ahlâki bir eser.; İbret almacak sahnoler.. Kadm, içki ve sefahat âlemleri.. Lüks ve asri hayatın feyüzü.. Ra, hirenin göz kamaştırıcı salonlarında; cihünstmiül tak larmda güzeran eden hakiki vak'a.. Herkesi teshir edecek Şark mesdkisinin en ateşli şarkıları. Bütün gönül ve kalbleri mestedecek lâhuti nağmeler, ruh okşayıcı bir müzik, Herkea tarafından tekrar görülebilmesi için bu film yalnız bir hafta daha gösterilecektir. Soanalar: 2,30 —- 4,30 — 680 ve © da Yer bulmmak için lütfen seans seatlerinde gelinmesi. SiNEMASINDA GÜZELİ AZiZE EMiR İskenderiye plâj: | miş olmuyor ki!. Yine Gazete müvezzileri Ve ağır işçiler “ABır işçi ?" Tarif yapmak güç; fakat, aldığı kaloriyi bir hamlede eriten; ekmeğe bir kafa işçisinden çok fazla ihtiyaç gösteren demek mümkün olabilir. Buü bakımdan, gazete müvezzileri, ni hafif isçilerden saymıya imkân var mr? 300 gram ekmeği on tram, cay arabası araşında erilen bu işçile. rin hafif işçi sayliması biraz değil, balki bir hayli gariptir. Birlik Birlik umumiyeş — itibarile — iyidir. Fakat ben kendi hesabıma balıkçıla, em birlik yapmalarından hiç de Mmem, nut değilim, Bugün 100 kuruşa büla, madığımızı, birlikten sonra 150 ye | bulamamaktan körküyörum. Basşmakaleler Vahkıt Asm ÜUs — “İktisadi başıbozük- İuk” başlıklı makalesinde şöyle diyor: “Kayseri bez fabrikasını kuran Şevket Turgut Sümerbank idare- Si ila anlaşamamış, sonra kurduğu miütessesenin başmdan alımmış, Baş. Vekâlete bağlı mürakabe he):etine getirilmiştir. Ereğli bez fabrikası- Hı kuran Celâl Ediğe yine bu mü- esseseden çıkartlmış, bundan son- ra Adanada hususi sürette men- sucat İşlerine atılmıştır. Bakırköy bez fabrikası ile Nazilli basma fabrikasını kuran Fazlı ayni âkaı- bete uğramıştır. Bu da şimdi A- danada Nuh Nacl ile çllışmıkta- dır, Cam fabrikasmı kuran ve İda- rte eden Hüsameddin Yahya yine bilinmeyen bir sebeple işinden çı- karılmış, sonra kendisine on bin lira tazminat verilmiştir. Nihayet İzmit kâğıt fabrikasmı kuran kâ- ıt mühendisi Mehmet Ali Kâğıtçı bu mücsseseden uüzaklaştırılmıştır. Bütün bu değisikliklerin başlıca şebebi iktısadi teşekküllerle bun- larım kurdukları müesseseler ara- sındakj münasebetlerin bir nizam- name ile düzenlenmemiş olmasıdır. Fabrikaların idaresi mesuliyetini üzerlerine almış olan müdürlerin hak ve salâhiyetleri, vazifeleri ne- rede başlar, nerede biter? Bugün belli değildir. Bundan dolayı da zL ayırmak imkânsızdır. Fakat ne- ticede bundan zarar göret fabri- kalardır, Devlet sermayesidir. Mem leketin iktasadi kaynaklarıdır.,, Asım Us yazmsımı Böyle bitir" *“Umumi hıfaassıhha kanunu taba bette ihtisas meselesini halletmiş. tir, Sanayi için de buna benzer bir kanun lâzmdır, Bugün bir kim. yagğer ccza deposu açamıyor. Ecza deposu açmak İçin mutlaka eczacı diploması aranıyor. Tıp fakülte- sinden çıkan her doktor kulak ve- ya göz mütehassısı olarak ortaya cıkamıyor, İktisadi alanda da böy- Yedir; böyle olmak lâzmmdir, İn- şaat mühendisi, kimya mühendisi, maden mühendisi, kâğıt mühen- disi.., Vesalre birbirlerinin yerle- rine geçmemelidir; geçirilmemeli- dir, Hele mühendislikle biç ilgisi olmayan bir adam idareri diye tek- nfk ihtisas İstiyen bir fabrikanm | veya maden idaresinin başma ge- tirilmemelidir.,, Almanlar böyle dâhiyane bir ma unevra ve emrivakile Japonyayı da İngiltere ve Amerika gihi geri kas lan devletlerle çarpıştırmağa mü- vaffak olursa, hakikaten, bir Ja- kendiliğinden ortadan kalkmısş ol. maz mı? Bu dünyanın tesviyesi ve tesviyeli plânr hakikaten mMmüthiş isdr plân değil mi? Karsmda, sanki bütün bunlar c« luyormuş ve bütün dünya hâlâ ol. duğu yerde uyuyormus gibi son Ww telâş icinde çirptinmp dure makta olan bu garip melez Avrıs pal adamı gizliyemediğim dehset- 'i bir istihza jle süzerek: — Farzedelim ki, muhtetem Her Hans Şturm, anlattığınız bu plân gercekleşsin!. Farzedelim ki Japonyada böyle dâhiyane bir manevra ile yere serilmiş.. fakat yine İngiltere meselesi halledil ... İngiltere ile harp devam edecek, İngiltere mağlüp olmamış bulunacaktır. Hans Şturm önümdeki tahta ma. sanın dibinde korkunç bir çekirge gibi arcradı: ; — İngiltere mi? Elbette! dedi, Eimin- olunuz ki İngilttere mağlün olduğu zaman değil, ancak dünya. da tekbasşma kaldığı zaman zarar vermez bir hale gelecektir! — Demek istiyorum ki İngilte« re, ancak, dayanabileceği bütün mevcut ve mülehammil kuvvetler. e Fen Fakültesi Ayni yerde yeni bir Bina yapüurılacak Ankaradan — bildirildiğine göre fen fakültesinin bulunduğu Zey - nep hanım konağının binası 175 bin, eşyaları da 200 bin liraya s.” goörtalıdır. Mâarif Vekâleti bina - kendi tahsjisatından da istifade €. derek ayni yerde modern bir bina yaptırmak kararmı vermiş bulun- maktadır. Mek;;pler ÂAy sonunda tatil sayiası doğru değil Ankaradan bildirildiğine — göre birkaç gündenberi mekteplerin 31 Martta tatil edilecefi hakkmda dolaşan rivayetler doğru değildir, Ancak her zamanki derslerini gör dükten ve imtihanlarını verdikten sonra mekteplerin bulunduğu mımn takalarımn vaziyetine göre talebe * den ziraat sahalarında istifade e- dilebilecektir, —0- Cibali fabrikasındaki yolsuzluük tahkikatı Dünkü nüshamızda Cibali fabri. kasında bir sudüstimalden bahset“ mmüstik, İdareden bu hususta veri- len malümata göre hâdise şöyle olmuştur: * Fabrikatım isşçi bordrosu tan- zim edilirken iki işçi isminin bor- droda mükerrer kaydedildiği mu. tat bordro kontrolu diğer bir me" mur tarafından yapılırken- görüle- rek tashih edilmiş cem'an 32 li- radan ibaret olan bu para tediye ettirilmemiştir. Bu işte alâkadar memurun hata ve kasti olup ol - madığmı meydana çıkarmak için idarece bu işi tahkike bir müfet, tiş memur edilmiştir. Un tevziatrı Bütün fırmlara belediye tara * » fımdan dün * aral - : hzlem Sa GRlReL, venemk ge surette un Vverilmesi bildirilmiş - tir. Un kâsıtlar icinde tartılarak verilecektir. Pazartesi günü un vermiyen fı rıncılar hakkında takibat yapıla « rak muvakkat kapatma cezası ve, riletcektir. “Sehirden yı yıktırarak bu parayla birlikte | KÜÇÜK L MABERLER, * Bir Reşadiye altını dün 33,5 * Bükreş elçimiz Hamdullah Suphi Tanrtöver, dün saat 16 da PBulgaristan yolu ile Edirneye gel miş ve bu sabah da şehrimize mu” vasalat etmiştir. * Yardımsevenler cemiyeti İs- tanbul merkezi yetiştirdiği gönüle lü hastabakıcılara bugün Eminönü halkevinde merasimle sertifikalar dağıtacaktır, Merasimden — sonra “Değişen Adam,, piyesi temsil edilecektir. lası den tecrid edilerek, tek başma br- rakarak mağlüp edilmelidir, eğer mağlüp edilecekse! Çünkü İngilte. renin en biyük mahareti ve hattâ dehası diğer devletleri harekete geçirebilmek ve kendi gayelerini elde etmek için kullanmak husu « sunda harikulâde siyasi kabiliye . tinden ileri gelir! Diğer devletleri ortadan kaldırmız, İngiltere en büyük Ve belki yeğgâne küdrötin » den mMmalhrum edilmiş olür! İşte İn-« giltere ©bedi olarak ancak büu şe- tilde mağlüp edilebilir!, — Üyle olsa bile, bu şekilde de nasıl mağlüp edilebilecektir, azi. | Hana, ilk defa, garip bir. tered. üütle yüzüme baktı, Onun hıhika- ben bazı pek mühim şeyler bildiğir ni, fakat her bildiğini söylemek ıstemediğini anlıyordum, — ÂAncak, bu acaip mahlük, belki bilerek, bela ki bilmiyerek, fakat muhakkak ki tir Amerikalmın en nazik noktala- mna bir defa basmış bulunuyordu : Japonyadan ve Amerikanm bu ,harpteki muhtemel rolünden ga . 'KWART IZ — 5 Tuz istihsali artırılacak . Inhisarlar idaresi teikiklere başladı İnhisarlar vekâleti mevcut tuz- la ve memlehalarimızm ıslah ve inkişafile tuz istihsalâtimızm art'ae rılması için tetkikler yaptırmakta- dır. Mütehassıslar tuzlaları gez - mektedirler, Bilhassa esasen mo" dern İesizatla evvelce teçhiz edil- miş bulunan İzmirin meşhur Foça memlehasımın istihsalâtını azami derecede önümüzdeki — mevsimde artırmak programın başmda gel « mektedir. Konyada Koçhisar tuzlasınım randmanı azami hadde çıkarıla « taktır. Halen Koçhisar tuzlasi üzee rinde tetikökler yapılmaktadır, Koçhisar tuzlası bugünün imkân- ları nispetinde modern vasıtalarla teçhiz edilecok, buradaki dekovil battı da camşüurdacaktır, Diğer taraftan şark vilâyetleri- mizde bulunan bazı kaya tuzu ili“ raç tuzlalarınm da ıslah edilerek Hark - vilâyetleri ihtiyacmnm daha fazla buradan temini mukarrer - dir Kömür tevziatı Şehrimize getirilen T bin ton kok ve sömikok kömürleri Eti- bank tarafmdan bayilere dağılıla- rak halka satılmağa başlanmıştır. Kömürilerin halka Mmuntazam su rette verilmesi için belediye zahbı. tası bu işi kontrole memur edil- miştir. Diğer taraftan dün — gehrimize külüyetli miktarda mangal kömü. rü de gelmistir. Bu kömürler, Ka- Bımpaşa, Üsküdar, Kadıköy, Edir nekapı ve Beyoğlu cihetlerine ve" re u kattıldarı ve narktan fazla fahiş fiat istedikleri yapılan şikâ. yetlerden anlaşılmıştır. Bu gibi kömürcüler sıikı surette köntrol e- dilerek mahkemeye verilecekler - 1000 liraya malolan - bir kola girme -Rıza Çavdaroğlü adında Es- kişehirli bir tacir, evvelki gece Beyoğlu, İstiklâl caddesinde do- laşırken koluna “tanrmadığı bir şahis girmiş, sonra af dileyerek uzaklaşmıştır. Tacir, biraz sonra cebine bak- tığı Zzaman 1000 lirasının yerin- de yeller estiğini.rörmiüş, zabıta, ya müradaat etmiştir, Zabıta, bu meçhul va cür'et" kâr yankesiciyi siddetle araştır- mMiya başlamıştır. 0 Celepler yine zam istediler Celepler fiat murakabe komis- yonuna Müracaat ederek havvan Gerilerinin ic krsrmlarının pahalı « laştığmı söyliyerek canlı hayvan fiatlarmm da artmrılmasını islte * mişlerdir. Komisyon, bu müraça» tı hâyvan borsasmdan tahkik & - Gecektir. Ad.alafwnı MRUPY bi a e A YAZAN: CLİFFORTDHOOK Na: 116 yet mantıki bir gekilde yahut da cok kali görünen bir sekilde hah. setmiye başlamıştı. : Muhakkak ki Avrupada garip in. sanlar var: Harp fikr'ni tamamile benimsemiş, bu herkese büyük raeçhullü görünen Âvrupa harbini bir riyaziye meselesi gibi alarak 0« nun bütün ihtimalini hesaplarının bir nevi mütehassısı kesilmiş in « | sanlar peyda olmustur ki bizim- A« merikada günlük işini bırakıp da harbin geleceği üzerinde bir sat. ranç gibi oymayan bu yeni tip ih. İşte Hans Şturm bunlardan en r:ıükemmel bir nümuneydi. Bu a « dam, karsımda, her meçhulü hal « sçtmiş, veya Alman deniz plânını yeniden yapıyormuş gibi, her süne le aydmlık cevaplar verebiliyordu. Zihninde muazzam bir Alman - ida. re ettiği geikör olan bu adam, hâs diselerden evvel o hüdiselerin han. gi plânlara göre inkişaf edeceği hakkmda neler bilebilirdi? Aynı zamanda bü morakla kell- e— —i ———0 —— S HÂDİŞELE Güvercin yuvalar! Küçük çocuklar, ihtiyar kadım lar, iyi giyinmiş adamlar, hef boydan ve sımıftan birçok kimse” ler birer,İkişer geliyorlar; satıci dan darı alryorlar; — temiz rımların üstüne atıyorlardı. Bura- dan insanlar az geçtiği, araba V€ otomobil hiç geçmediği için dİ- ğer sokak ve caddelere göre *" yafıkabılarımn kapı dışarısında b rakıldığı eski tarz evlere benzi- yen bir hali yardı, Yüzlerce güÜ vercin, yemlerin atıldığı yere kü- tuyor; — itişmöden, kakışmadal, döğüşmeden karmlarını döüyurü- yorlardı. Bazan birisi onlara far- la yaklaşıyor ve o zaman hepsi! birden ansızın havnlariryorlardı; ortalığı asşağıdan yüukarıya — estil bir rüzgâr sarsıyordu; birdenbir? kopup kesllen fırtma parçaların dan biri de sanki oraya düşüyo” du, K İstanbulun bu sevimli, — canü yalın — hemşemlerini seyretmek kâlbe ferahlık veriyor; onlar san“ ki bizim bu camij avlularında akm hikâyeleri anlatan yeğit — dedel-- rimizin, kaside ve türkü —okuyal coskün şalrlerimizin — ruhlarıdır. Yahut onlardan kalmış son hatır3 lardan biridir. Hatıralar da bir bakıma ruh demektir. Hatıraları- masımdan başka bir şey değildir. İstanbulun birçok — yerlerinde güvercinler için yapılmış yuvalar — vardır; dedelerimiz bir binayı ya« parken güvercinlerin barımacakla: rı delikleri ihmal etmezlermiş, Ri- vayete göre Venedikte San Mar- ko meydanmın meşhur güvercin leri vaktiyle İstanbuldan — oraya ilçesi Semiramis Suriyelidir; pek küçük bir yavruyken dağda bır- kılmış ve onu güvercinler besle- Miİştir; en sonra güvercin şeklin- de uçup gitmiştir. Biz güverecinlere Kkıymayız; fa- kat Misırda kafesler dolusu sokak - larda gezdirerek satarlar; alanlar da hemen boğazlayıp kızartır, yer- ler, Bununla beraber güvercinler için husust kuleler, tünekler do yapmışlardır. Bunlar kaideleri te- pelerinden daha geniş olan kalm birer sütundan ibarettir, Bu sü- kulmuştur; güvercinler — onların | üstünde uyur yahut dinlenirler. Masırda hemen hemen hiç yağmur yağmadığı için deliklere fazla il- fiyaç görülmez, Buralara yainız ulaçka olan güvercinler girerler. İstanbulda — yalmız güvercinlere mahsus olan böyle kuleler yok- tur, Bizde güvercinler ve İnsan-. ha yakm yaşarlar, KADIRCAN KAFLİ kaynakları teklif ediliyor Belediyeye bir mülyon — Jliralık varidat kaynakları teklif eden aka tör Burhanettin Tepsi belediyey? yeni bir teklifte bulmarak Sandâl bedesteninin gehrin muhtelif yer” ierinde şŞubeleri açılmasmı iste * miştir, İçiade evlenme büroları * tilması da bulunan sanatkürn tek iifleri tctkik olunmaktadır. Jdisine: — Evet, diye tekrar ettim, vet — lev ki İngilterenin hakiki ve ebed! mızın yaşaması ruhlarımızın yaşar — götürülmüştür. Meşhur Asur kras — tunlarm dış satıhlarma yüzlarce, — binlerce , demir veya - değinek so- — lar ayni binada, biribirlerine das — Belediyeye yeni gelir — mağlübiyeti jçin dünyada tek basi” — na bırakılrıp ondan sonra — mağlül! — edilmes! Almanlariın yeni harp V sullerine çok muvafık görülse dahi İngilttere bu şekilde nasıl mağlül — edilir, azizim Hans Şturm? İ hayret veren şu cevahı verdi: melisiniz ki, bugün dünya yüzündt lediği temennileri hakikatlerin 3 nı zannediyor! Pek çok insan, günkü dünyayı çocukluğu ımıl“'" da düşünmeye alıştığı büyük dül” ya olarak görüyor! Halbuki ÇU tör gibi vasıtalarla bunu felerini bilfiil son derece kücüli * — müzslerdir! K Onun içindir ki bir çoklarmız? — dünya yüzünde bugün muayyt bir hedefe gitmek