3 Mart 1942 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Mİ ii A a Bn Taş e - mayet etmek iwerse SARA HATIRALARI R İ Zülüflü iğabrnil saray ıstılalları: * baltalamak denilir. Kapı kapandı denilmez, kap: cevrildi denilir. Mumu söndür denilmez. mumu dinlendir denilir, Yazan: Tayyar Dade Ata Bey YUZ YU. EVVEL OSMANLI SARAYINDA YAŞAMIŞ Osmanlı ssrayındaki oönderunu iümayan ağşlarınm kendi arala. onda saray ve an'ane âdâkmme Ugun #ohibet ve ülfetlerinde, #a- ee dolu bir Aösiti ağalar mirebbiletine “ls ia” tabiriyle hitap ederek riayet » ederler, Ese; ağnlardanı yahut sk- vanlarından birine de hürmet ve “Tala,, der. Isi, üç, dört, elhasıl bir alanını terbiye etmekte olduğu kar; ace. ri ağa bulununan, bunlar yekdiğe- Tile kardaş Mârisma “Jaladaz,, derler, Koğuşinrda yatak komşusu olanlarla ocak defterinde isimleri sik alta yazılmış olanlar da kar * deş mânisma biribirine “parre - Keş” tabir ederler, Beyer ierbi birisini "taltaladı!” denilir, Üç dört zülüflü ağa hir meclis- 15 birer iskemle özerlerinde otu- Tüp ülfet ve sohbet ederken, konu. Bular sör tamam olmaksızın içle, Fİmden birisinin çabucak bir yere gidip gelmesi icap ctee, itemle- since çevro, yemeni, tesbih gibi bir / birakir ki buna “balta,, deni lir, Diğer bir zülüflü ağa gelip de onun baltası kaldırıp oturamaz, Otumcak olsa arkadaşları: “Bal tasi var, simdi gelir!., derler. Bir zülütlü Oağanm dışardan Bahüsanadeyo bir akrabası gelse de görüşmek istese, eğer bü zü - TüfM acemi bir gençie, inlasından izin almadın gidemez, Eskilerden #e koğuş zabitine gidip: “Iala des- tur! buhışmam var!, diyerek rh vat alır, Aceleyle bir yete giderken dar yerlerde önüne arkadaşlarından hiri çikön "Tala destur!!” demeyin” “& onu kakıp geçemez. © Arr ağalarile peşkir, anahtar, tülbent, rikâptar, çuhadar ve &i . jâhtar ağaları, kızlar ağasna, Ba- büssado ağasını ve miabeyincile” re Berele tesdüf ederse kaçmak, gizlenmek âdettir, Bu ağalar ihtar rashiyotinde bir melik çakbkta her kes koğuşlara, duvar ve direk ur. kalarına. siperlenip #avuşmak â4- Tsy hdibmdandır. Zölürlü ağalarıdan eline ayağına cabuk çlan'ara “tomakçı,, denilir. Sarayda kaplar hakkında “kapa - ak ve kapatmak, masdarlarının kullanılması caiz değildir. Meselk “kapı kapandı!” denilmez, “kapı gevrilâi!,, denilir, Keza “sönmek, söndürmek,, mesdarları da kulla, #ilmaz; meselâ “şu mumu söndür, denilmez, “ga munu dinlendir!, desilir, “Mumu yek!,, yerine de "mufnu uyandır), denir. “Mu . bun fitilini Okes!, yerine ise “mumun külünü af” tabiri kolla. neler, Sarayda padisohtan başka “e” ferdimiz,, tabiri hiç kimse hakkm da kullanılmaz, Hazine hümayun koğuşlarının silinip süprülmesine “pars, denilir, Meselâ: “Bugün Pars var!,, Koğuş şimdi pars edis İyor,, derilir, Seher vakt; yahut zatsdan sonra koğuşlarda okunan Kur'anıkerime “Karşı, tabir edi. Xir: “Karşı Okunuyor!, Karşı o- kundu denili çekiylirene Y erememandar Adam; cekistirmeğe | marsa Padişahım İüzürunn gikilncağı z#mat Gpyug ağalar yüksek sesle “haknur!” diye bağırirlar, Cuma günleri padikahm o malyetinde ce. we gidileceği zaman da çavuş 2. Sular koğuşların ortasında yüksek sesle “haydi, baydi!,, diye bağı rırlar i Islalar, âcemi gençlerin « destsiz bulunmamalarma çok d. int ederler, Lalalor, terbiye © - | mekte olduklar: ve acemisinin kusurunu okârsı nasihat o çttikte “iala niza metii” derler, Accmisi- an bilmediği bir şeyi öğretmek, tenbih etmek için, yahutda bir) kusuru dolaysile azarlamak için cağırdığında. ise “lala divan etti!,, tabir olunur, Has oda zülüfMleri ikindiden sonra bahçe içinde gesintiye çi - karlar, Buna “paydos,, tabir ole nur, Soraniama e gitti!,, debilir, Ağslar yekdiğerinc ders müza, #ere ederken, miptedi anlamayıp da bir daha anlattığımda yine an. lamadığı görülüme, eğer &bdai olmadığı da bilinirse o sülüflüye “Alay geçirdi... diye çıkişılır. Ağnlardan biri de hastalanıp da koğuş kapısından dısarı çik * mamak izere soyunuk o gezmeğe, yani başındaki sırmal: takkeyi ve arkasındaki dolamayı çıkarıp &e « celik kavuğu ve üzun kürk ve cüp pe giymeğe ruhsat alır, Bu gibi ağalara “soyundu” tabir olmur Huslalık gece zuhur öder de bip calbine vaktin darliği mü olmazsa ve hastalığı da vahim de. ğüse, Islası, lala idaresinde değil Be arkadaşları veya koğuş kulluk. cusu kilerdeki ceza o deposundan terletiri ve müsti ilâğlar slarik hamam esmekânmda ( terletirler ve nöbelle hizmet ederier. Sabaha kadar beklerler, Hastalik ziyade, Teşir ve hasfa da pek gençse, evi- we gönderilir. Genç değilse “bas *elar” tabiri mahsusile yad olu » sna Üç koğuş ve has oda ve hare. bulunan hastanelerden kendi 0 Guşuna sit olanı gönderilir, Orada bulurduken sarayın gönüllü he » kimleri tarafından tedavi olumur « Mer, Hasta evindeyse, sorulduğu | vakit “timarda!,, tabir olunur, e. | ğer saray hastnnesindeyse “Has. | talarda!,, denilir, 815 Evin mat 1230 Program, vw Memleket saat sayar, 1233 Türkçe pikilar, 12.45 Ajans haberleri, 19.00 Türkçe o pilikler. 18.00 Programı, ve Mmemlekeş mat ayar. 1803 Radyo #elön örkostina, 18,45 Ziraat takvimi, Konuşma, 19.55 Faari program, 30.15 Radyo agzetem. 2045 Müzik: Genç bestekârlarımız, 21.00 Müzik, 31.15 Konuşma, 11,39 Müzik, 2145 Kidsik inlisiği program, 22.8) Menteket sant ayarı, ajens babetleri ve burunlar, 78. “5 yarınki program ve Kapapış, den Salim, vurgunculuk sene Kigıyı sürgüne, mi saderesine ve bin maahköza edilmişti. Tezyiz İ dik ettiğinden vutguncu sürgüne gön. derilmiştir. 2 sene Slirde sürgüne mahküm olan tacir Osman Bayraktar kaçmış olduğundan bütün memleket zabıta , "nca aranmaktadır. 34 lira, 24 ayar Kem fiyatı e 455 kuruşta. mmm a satla temin olunacaktır. Bunun miktarı şimdilik 120 milyon dire BABER — Aksam Bir vurguncu kaçtı ! İŞLE İki sene Sürde sürgüne gönderilmek üzere aranıyor htikâr al mahkemeler Karar bugün neşreğiiği Ankaradan bildirtidiğine göre, me inurların işledikleri suçları da incele. mek ve Gazalârıdırmak Gzere © topla veğa tek Kötfnli mahkemelerin Kurul masma aft koordinasyon karfrr bü - gün intizar etmiştir. Bu karar, adliye vekdletine hususi mahkemeler kurmak ve Vu imâhkemelerin yerlerin; değiz Hire #alâbiytetini vermektedir. Buralarda vazife görecek &an bi kim ve kâtiblere asi! maaşlardan bag, ka, Büşvekâletin tamribiyle ayrı bir üret verliscektir. Bu mankeme ler şimdilik, İstambat, Ankara, Tamir ve Zonguldak gibi MUN koruntu ok olduğu vilâyetlerde Suruta. sürüldü İzmitin müruf manifatura tasirletir.. ra p İundan başka gene vurguncukuktan edilmi Karima Bu mahkemelerin bulunmadığı diğer de diğer menhkemeler mil asuBu dairesinde #anhake . İ melere devam edeceklerdir. Altın fiyatları Dün, bir Reşadiye gitmen külçe altınının bir Yeni bütçe (Bas tarafı 1 incide) 1941 mali yılı ten 3.063,654 174,359 TAS,TST 3,306, 352212 1002882 279,457 BEM 687,518 25,150,750 S51517,219 5030140 4527419 1887201 10631,110 3004000 11.900,424 9519402 1,690,043 10452281 18,690.440 1919 mali yalı tra Büyük Milet Meciiei 3,963,064 Tüyaseti Cümhür Divanı Mubazebot Başvekilet Devlet Şürasi Batbuat U, Müdürlüğü İstatistik U, Müdür! Metworoloji İşleri U, Müd. Diyanet İşleri Retsliği Maliye Vekâleti Düyunu Umumiye Gümrük vs İnhisarlar V, Dahiliye Vekâleti Famniyet U. Müdünüğü Jandârma Genel K. Hariciye vekâleti Bihhat ve İM,Y, Adliye vekileti Tapu ve Kadastro U, M, Maarif vekâleti Nufia vekâleti ixtmat vekâleti imakalât vekâlet Ticaret vekâleti Ziraat vekâleti Miin Müdafan Vekâleti (kara; Deniz Hava ve Askeri Fabrikalar ve Harita U. Müdürlüğü Yekdm 14509,433 12638,586 2025,432 21,838,134 10300,618 3.851 025 1,903,827 1,754,020 8,051,233 11004,000 309,740,306 884,053,101 83 MİLYON KİRA FEVKALADE TAHSİSAT Mili Müdafaa vekiletinin fevkalâde masrafları ayrıca fevkalâde tahaf. olarak 101.905.000 tesbit edilmiştir. Böyük BİR CAZ KONSERİNE huzerindmez. BU FERŞEMSE EGALE sinemasında ŞAMI NAYAYNUNININZ si ARTIE SHAV sew ERED- ASTAİRE nl li PAULETTE GODDARD'ın CAZ FIRTINASI Senenin en böyük müzik bayramıdır. Numaralı yerler şimdiden satılmağa bazlanmaştır. Tel: 44595 — 1 ani) AMERİKAYA DA BİR TAARRUZ OLACAK w? YAZAN: CLIFFORTD HOOK © mürettebat olarak değil, bizzat Fransızlar bulunmak suretile de #ildir!, Fekat imkânsız da değil, Bibatte tekdir edersiniz ki Fram sz donanmasının bir rol. times, va vasıtalarıma zamlar Bir kanan profes! hazırlanıyor me, Belediyeye 1 mülyan 320 bin lira verilecek Düm (Ankaradan döndüğünü sandığımız vuli ve belediye reisi Dr, Lâtfi Kırdar, Ankorada muh- ielf mevzular olrafında alâka * nar makamlarla temaslarda bu » anmtetar, Bı arada İderci hususiye için ven! varidat kaynakları bulunma. w mevzu da vardır, Hükümet, belediyeye maaş zamlarını karşı üzere 1 milyon 320 bin Hira Vr vatlım yapacalrtır, elediyenin hizmet masrafları ömiz na'rit yastalarma yapılacak birer miktar zamla karşılanacı u #am'ara ait kanun proje e vökületince hazirlanmak- EKMEK Bayat olarak satılacak Ekmekleğin fırmlarda 24 seat bekletildikten sonra satılması ka” mea Bu kararın tat - ve ağlebi ihti « bei lde itibaren başlanacak- tr. Böylece uyni zamanda. gayri sihhi olen sicak özmeği tandlaşları kâfi gelmemesin Önüne geçilmiş olacaktır. Difer taraftan ekmek kartı mukamiirde im tersine dünkü Un miktarı 750 grsms mukabil 580, 300 gruma mukabil de 240 şeam un veti'mektedir. , RE ki Yİ Dokümacı kongresinde verilen Aararlar Ankarada toplanan dokuma, triko. tağj've çorapgılar kongresine İstanbul ve Trnkyadar da gider mütahasmelar Ankarâdın dönmüştür. Kongrede veri, in en mühim karar bütün memleket. teki si dokuma tazgühları ve trikotaj rink'nelerlle çorap walinelerinin ma rwalâlınm elander bir hâl getirmeni kararıdır. Bunün için yalazz İstanbul, da tatbik olunan dokuma tipleri kabul editmiştir. Yalnız fanlazi kadr Kumaş | Jarı ile mahalli bazı dokumalar stan. dard harici serbent bırnkıtmıştır. Malen batada bir tezgham 3 paket- ten fazla Iplik verilmediğinden tez Ffihterda çeirşen işeilerle dokumaları satan'ıra hor paket başma 20 lira pi. rim verilmesi kabul eimiştir. Balıkçılığımızın teşkilâtlandırılması Dün ticâret odama, şehrimize ge. Jen iage müsteşar munvini Şevket Sü royyamın riynsetiide balıkçılar, tuğla, yiclar ve kenserveciler bir toplantı | müdürü Mümtaz Rok, nuntaka des. yapmışlardır, Toplantıda. bölge. işe ret müdürü Necmettin Meta ve Tica, ret odası umumi kâtip muavini Avni Ahajı hazır buluhmuşter. Konuşma - nın mevla Bölk ve balıkçılık işinin Le a eee Bu müdürlüğe 10 milyon lira tahsisat veriliyor Ankaradan bildirildiğine göre, da * gıtma ofisi projesi hazırlanmış tardik edilmek üzere Beşvekilete gönderi! - miştir. Memleketin bütün ihtiyaçlarımı te. min çdevek: olan bu ofis, ticaret vekâ etine bağlı bir umum müdürlüktür. Umum Müdürün, birkaç © muavial olacak ve yapacağı işler için emrine 10 milyon lira tahsis edilecektir. Diğer taraftar işe münleşarlığınız alacağı yeni şekil üzerindeki tetkikter de hemen bötmen bitmiştir. İaşe müs teşartığında, evvelce bildirilen kadro lardan başka iki müsteşar muzvinliği de ihdas edilecektir. Muavinlikierded biri iktisadi, diğeri de şart gul olacaktır. Müsteşar masav ktlsndi işlerle evv getirileceği yüzilen Şe Aydemir uğraşacaktır, idari işlerle de uğraşmak üzere diğer munvinliğe ha Tokat valisi bulunuz n getirilmesi muhtemeldir. Basma kaleler Vaka? Asım Us Rus ve Alman pideleri A farktan bahsetmekte Tr, Diubareie iki plân arasındakı fı gu Dokiada aramak mİ kaydederek şöyle diyer Kasinrm maksadı Alman kuvetle- rini büyük bir” tastrezin kırmak değil, onu paren pasca' Surarak yıpratmak ve kendi kuvvetle, ise da'ma eldş tutnmkir. Dah» doğrusu Almanlar asker, tam, top ve silâh topluluğuna dayana» rak bu cephede mücadeleyi miim- kün olduğu kadar Misa kesmek is- tedikleri halde Ruslar tam tersi- ne mücalsleyi ouzatınağa çalım- yorlar ve oğar, Zelerek sonbaharı kadar dayanabilirlerse Ws içinde Alman orduların müdafaa kabi. Myeti Lurrlacağını düşünüyorlar, Aesba raahiyetçe | birbirinden farklı olan binili türlü piindan hanvisi muvaffak olacak? Tabii banu şimdiden kestirmeğe imkân j yoktur. Amenk Alman saldır başlayıp da bir kaç haftalık çarpis- ma İle Rus rwkavemetinin mu- vaffakiyet dereeesj anlaşıldıktan sonradır ki harp hareketlerinin weiişmeleri hakkmda doğrü bir teshis konulabilir. , Dilâkler: Tramvay gürülMü. sünden bir şikâyet Kurtuluşta tramvay caddesinde Fe" riköyle Topesllena kadar olan mesa « fede oturan birkaç okuyucu imzasllt aldığımız bir mektupta deniyor ki: “Tramvay makaslarmın İyi tanzimi edilmemesinden ve belki de hattın bos | sakluğundun dolayı binalarda gürgitü. ve aarşımtıdan çok rahalas okuyoruf Bilhsasa esk sik geçen tramvaylar | gürültülerinden radyolardaki parasii” lar tahamerül edilmez bir haldedir. Trsmrvay idaresinden bu hağin önü ne geçmesi için iezp eden tedbirle pr | almasını rien ederiz. Okuyucularımızın dilekleri yerinde” ir. Bizim de yakmen © bildiğimiz tegiilatlandırılmasıdır. b 118 yani harekete #eşebilmesi için Fransız müsbemlekelerinin ciddi vir tehlikeye arız kalması lâ “ zmdır! Ancak Fransız müstemle « xelerini mülafiaa vazifesi karşi « sındadır ki Fransız donanması ha» rekete geçebilir, doğ mi?, Ri de alde İngiliz veya Ame » rikakların Fransa işin hayati ol: müstemlekelerini işgale Kalma » ları böyte bir vesile yaratmaz mı? — Demek ki, aziz dostum, Almanlar, İngtiiz ve Ame- rikaliların Franuz müstemlekele” sini işgal etmeye mecbur olma « İarı için ellerinden geleni yapa « caklar; bu da Fransayla bu mem- , leketlerin arasında bir harp hah çıkmasına (sebep - hazırlıyacaktır, öyle mİ. rasim men İngiliz ve Ameriksl” İerm aralarını açmaya muvaffak olmalur dahi hiçbir saman İngilte” Frans — Şüphesiz!, — O hade Fransz denanma “ #8 elde etmek için bütün bu şi tanlıklara ne lüzum var, dostum! | kün ve muhtemel! bütün # şekillerini © © düşünmek, besbi katmak kizmdır!.. Ahenk böY” hareket edörektir ki Alm: (Devamı