8 Şubat 1942 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

j HAFTA SOHBET! Büyük sanatkâr: borazan Tevlik Yeşli bir ışık! Berazanm gözleri — Ferik olması ve Tevfik'in yanakları — Borazan ve Ruşen Eşref — Hünkâr çavusları — Konak arabaları — Ter, fik'in fıkra ve monaloğları — Fahişeler ve mamalar — Kâtemac Rumlar ve balık Ermeniler — Tulumla kavgaları — Eski «nat, yeni saat — Tram, ği vay ve Kusunpaşalı kadın — Atlı ka rıncalar — Geygeycular — Baba bindi ve horur — 'Tevfik'in ağrı; Babil kulesi — Şifabi Hüseyin Rahmi — Hamdi ve Köçek İsme! —— e «azan: MÜNİR SÜLEYMAN ÇAPANOĞLU Horasan Tevfik, urunca boylu, Gikik karınlı idi, Saçları, gümüşü irevercık- a, Bir frenx salatası gibi. Gözlerinin rengi koyu yeşlidi. Gözleri, özun göz. terine takılar bir fani, bu yeşil wikle. nn casibesinden kendisini Kurtara ax, bu yaramaz, haşarı gözler kar #mmda bütün iradostni kaybederdi. Bi yikları kırpık ve kıranta idi. Hele ya. nakları, ağaçtan yeni koparılmış, tap. taze, inen kabukların soymadan Yemek hevesini duyduğu bir ferik el mmaar gibi Kerplerrmızıydı. Tevfik hakkında çek güzel bir ma. Kale yüzan büyük nasirimiz Ruşen Eş ref, onun “simasını ve Ginnini anla tır,, ken şöyle diyor: “heyeti size, ak şamiara kadar İmanda rororkör do aştıran, bitek, şarap, pfiro ve kahka, bin dostu kaptanları hatırtster! İkinci Abdübamit zamanında, Bo - Tazan, devrin ricslinin, paşaların, miranyeâierinin - ö devrin tabiriyle - baş tacıydı. Salonların, selâmiık daire serinin bir geşm; bülbül, bir mertebini bir hafıs Osman hatt: o müzehhep bir Kuranıkerim gibi bir #üsüydü. Tevfiğin, mutlakiyet devrindeki bu vazfiyeti, nasi büylik bir alâka kazan dığımı, Ruşen Eşref, şu carlı, renkli elimlelerle ne güzel anlatıyor: “Borazan Tevfik, her skşsm başka bir konak arabasiyle, her gece başka bir dsm altında yaşanılan bir ziynet, Bir saltanat malzemesi gibi telâkki e. dil, Devrin rlesli,zengin bir kişizadesi köşkünde veya konaklarının selâmı - gında biraz da Borazan Tevfik Beyi, bulun dyrmsiydı, Bir araba, bir Müm — kür çavuşu veya bir başka kişi zade Tevfiği arabasında rafakatina alıp me. tirelere çikmsir, öteki arsalara ciks satmalıydı... Boraamn “Tevfik, sanat Lerihimizde, bilhassa espiri yolunda çok önemli bir mevkil olduğu halde, maalesef unutul muştur. Ragüzün tanınmış ba mar | kürlarile muasır olduğu halde onun <İ mat hududunun içine sokmak istemiyor ler oldu, Halbuki ba sahada onun Ö- tekiler gibi yaldızlı Geğli, fakat onla” rınkinden duba çok köklü (bir yeri| vardır, Orun fıkralarında, menoloğlarında ber sdam Kendi lehçesiyle konuşur. O, bütün eserlerinde, fıkralarında, 720 toloğlarında bin bir parçalı bir bob - çaya benziyen İstanbulun muhtelif kö dem vurarak homurdanır gibi sert, in. o, haşin konuşmalarını, ipek gibi Güreli kızlarının geçkin küzâskerler? boyulı sakal paşaları müstefreşe 0. tuşlarmı Ve aöfaf gecesindeki halleri. ni, eşsiz bir taldıt imdretile canan . derma. Zevke beklediğimiz, şaceliğine hay ran olduğumuz hikâyeleri, monoloğ - ları, fıkraları hep kendi eseridir. Tev fiğin salinede, bir dost ziyafetinde, sa- Faimi bir arkadaş sofrasında söyledi. Zi monotoğlar, anlattığı hikâyeler bir muharririn, nüktedan bİr Yüğreren ka leminden çıkmış değildir. Bis bir es. piri le dolu olan bu Sıkraları hep kan. di ibâs' etmiştir. #a saat almak için. babadan kalma saatini satmağa kalkışıp Kapalıçarşı. ya giderek Ermeni koyumcu ile MU bhaveresi, karton Ermeni duduşunun, kocasından kıskanarak, körpe Rum hizmetçisi He konuşup, genç Kızı hır Palaması, elinde fener, çarşafının ©. tekliğini beline toplamış, bir elinde şeraiye, Aksaraydan Cihangire gece misafirliğine gider ve tramvayın yal. zız kendi yolunda yürüyebileceğini an Mayamayan çenesi düşük ihtiyar bir mahalle kadınının, tramvayın; baş - hitib Orsan efendinin, teranedil Ha nrma bitigile kkapismn önünde durma. sını iştebesi 4 günel Bulaşlardandır, Tevtiğin hikâye ve fıkralarınm için de günü ününe hor tarafa yayılan ve halkın ağamda dolaşanlar pek çök- bur, Bunların ârasmen 1914—1918 sa" yaşını, bübasşa mütarekenin siyah ve uğursuz günlerine ajt olanları, o kas, hi ve karanlık günlerin» matemlerini fersh ve nükte sahasında yuşalan ga” beserlerdir. Borazan, bununla mem . leketin felâketine, ıztırablarına acı «- ©: gülerek, güldürerek ağlamıştır, Boruzanın taklit sabasında göster . diği hüner ve incelik 40-00 yil için. de yetişen, bu larzdak: sanatkârları mızdan büsbütün başka gd. O, öyle bir mukahir, öyle bir nükte adamıy. & ki, bir kaç keğime, beşon Vüfla geğrmişi VÜLLA yapardı. Tevfik, söy * dediği #aman sokaklar, tekmil evler, eski evler Adatleriyie, amaneleriyie canlanır, düç gelirdi. Bekçi babaların sopası, Aliy veriş Kavgaları, vapurların düdüğü, köşklü. nün Uz perdeden yükselen feryndr Bballadın yayı, mahalle baskınları, ima- mun istiğas, tiryaki bedevi eyhinin öksürüğü, balık dalu tabiaya saldırın küfürbaz Ermeni baltkçısndan tekme yiyen arsiz ve uyuz köpeğin yaygara. a, atli karıncalar, goygoycular, bay- ram yerleri, haşarı mahstle çocukları am vetvelesi, beygir sürücüleri, Otu. tumbacıların takım kovalamaları, İn. tarnacr palikaryaların © komuşmuları, is evlerdeki mamalarm, Ermeni teyzelerin, sermayelerin muhavareleri, sokak köpsitlerinin kavgası, ayağı i- sırüan tan ten tör kız çocuğunun Yay gurnar, ve niböyet kuyu . çıkığının seri İle bir baba hindisinin Xabarıp ötmesi, bir borusu tavuklsru böbür. Yenmesi, tavuğun yumurtlaması, bir at canbaz: beygirinin hareketleri, bü- tün Mareketleriyle, karakterleriyle, | mimikleriyle gözümüzün önünde can. Jantrdı. Yalsız bir | Tüşen Eşrefin dediği giti: “Tev - İ dik, bütün ağzmden iberetli, Ağım | peer rma tehervlü vardı, Orada, bütün bir memleket. kirlidir. | Rengi, üslubu, telâfluzu, külığ: kıyas. i istiyle ber unsurun enmüzec, bulu ” nur, Edebiyatta *“ cümle venk,, dedik leri gey mevcut. İşte o, yerli çeşniyi #tiahi bir surette en iyi yapatanlar “aa biridir. Ona gifahi Hüseyin Rah Mi roman dense mübalağa olmaz., “Tevfik, adamı gülmekten katutan bir mekre, bir soyları, olarak göste, ren küstahlarda bulundu, Fakat 6, 56 alelâğe bir taklitçi, ne bir tekeric. mec ii. Ve muayyen takiitlerin dişi na çıkmayan moğdahlardan da değildi. O, değerli bir artist, espiritdei | bir adam, hafif bir sanatkârdı, Borazan, orta oyununu çok severdi. Hele Hamdiye, Büyük İsmalle tayı tir, onların bu iki büyük tulüst er - Ustinir sanatlarma obayran olurdu. Ortaoyunu hakkında şöyle derdi: — Orta oyununun güzelliği, istate. ti her oyuncanun bir türlü komik ol- masımdadır. Tevfiğin #nai dş güzelce İdi. Şarkı, tar fslan okurdu, Fakat, (Hi) lat: ken kin, (R) leri Biişeddet okuyan, “ağa bey,, yerine “abeyeigim, diye bitap 10... “çingar,, » “aynasız, , “acor,, gibi külhanbeyi gr gösiyle sesinden kelimeler kullanan, hele söz söylerken ormuz, baş, ense oy. Batarak, acafb tavırlar takınan, ık şıkararak tüküren ve tükürürken ya, rm veya bir metre ileriye püsküren kilhan beylerin taklidini çok güzel yapar, “kühanbıy ağzı,, denilen “ma, ni, Jeri enfes bir surette okurdu, Miniye başlamadan evvel, sağ omu Sunu kaldırır, sol omuzunu indirir, “setinin omuz başına bir büyük men. di kor, beline de ucu gözüken bir çe. ecek Böler. Ustadrm Ahmet Rasim diyor kis “Rahmetli Botasan Tevfiğin külan beyi ağı, mâni olkmyuşu kendisiyle beraber bu dünyalan viahiet © etmiş denilebilir... Münir Süleyman Çapaneğin (5) Birinci yazı 1 şubat © #arihinde Şıkmaytır. italya ile ticaret , muahedesi Bir sene daha i uzatıldı Müddeti nihayet bulan İtsiya Usa, hi eee tsnreş va seyrimefain mü. İl bir sene daha uzatılmış ve göy | 1e bir anlaşmaya da varılmıştır. Bundan sonra maühedeğin nihayet bulma tarihinden en as üç sy (Evvel feshi tarafeynden biri tarafından jeten mediği takdirde muehede kendiliğin . dan birer senelik devreler için uzatır. mış olur, Asem Us istihsali o teşvikin bir teşkilât işi olduğunu O anlatarsk şöyle diyor: “İstihesli teşvik va arttırma me selesinde tabii olarak Zirmat Ve - kületine ve Toprak Mahsulleri O- fisine oit işler olduğu gibi Mali. şo ve Dehiliye Vekhlefine nit va- #ifeler de vardır, Bütün bu Vekâ- tetler ve idareler aralarda 's birliği yaparak kendi teşki'âtları vasıtasiİle Nahiye (o müfürlerinin rekslikleri allmda çalışın beşer ki şilik heyetler; harekete getirme. dir ve kiş mevsimi gemeden sü- ratle köylülere yardım vasrtaları» mı tamamlayarak ilkbahardı köy- lülerin ekim faaliyetlerini canlan- dırmalıdır. Fakat isler yukarıda aryettiği” miz sekilde düzeri:nmez de İstih- «ali teşvik bahsinde a'âkal veya vazifeli her Vekâ'et ve dalre'Sen & bildiği gibi ayrı ayrı hareket eöerse Veyahut devlet o merkezin. dçn vilâyslere telgraflar vejn mektuplarla umumi mahiyette nasi hat ve drektifler veri'meki- İkti- fs olunursa bütün gayretler ha. vada boşuna dönen bir çatım te. #iri gibi faydasız kalır,,, İ * Kokanin vilrisilerinde yemek teğ. hiri umaltinün aldırması baklemde evvelce şehir meclisine bir tekrir ve. rilmişti, Fakat o zaman bu şekil bazı , | abebierden dolayi kabul edilmemiş. * Altın fiyatsar: düşmekte devam etmektedir. Dün bir Reşadiye altını. nm fiyatı S4 Hra, 24 âyar kölçealie, nım dir gramının fiyatı ise 440 İküruş. va. * Yeni Alman Konsolomu Skitele baş kontatodla beraber dün vali ve beledi, ye reisi doktor Lütfi Kırdarı ziyaret etmiştir. * İstânbul, Izmir, Trabzon ve İs. Kenderun İlmanlarında işletme tarife. ieriade buhman yfkleme, boyültma, snizöpo, sü ve palamar Ücretlerin yük cilek kararı slnmıstır. * Begiktaşta, Muradiye mahallesin. de 8 numarada oturun Hüseyin. kızı Behice sancılanarak bir müddet son, ra ölmüşlür, Adliye doktoru o Enver Baran 0680d) muayene ederek morga kaldırtmıştır, Ölüm sebebi araştır. . maktadır, © * Eczacıların kurmakta olduğu de. pooun fnsilyete geçirlimesi için ecza. cılar bu ayın 23 ünde U. Belediye riyaseti meclim © tekrir müracaat etmeye karar Vermiştir. toplanlı yapacaklardır. Akşam postası, Tüzel ein Akademisi gene canlı model arıyor Eskiden -modellik yapmış olanlara yüksek ücret verilecek Güzel sanatlar akademisinde Gani model buhranı gene baş göstermiştir. Bundan bir müddet evvel skademinin bu vadide yaptığı teşebbüsler iyi ne. ce vermiş ve bir hayli model bulmuş tu, Bunların güzel vüvutlularına beğ, yalmz modele müsait olanlara $ ira yevmiye verilmişti, Fakat (#kmanlar bu modeller üzerinde çok © çülişiimiş olduğundan şimdi; yeni modeller bul mak sarureli baş göstermiştir. Fakat, yevmiyelerin yükesimiş olduğu şu »i. rada iyi model bulunamamaktağır. Akademi direkiğrrüğü bu o vaziyet Mharşısında istiyen modellerin Öğleden övvel ve sonra ve isliyenlerin de bü, tün gün için iş Rimalarında kendile . tini serbest bırakmağa karar vermiş. Ur, Bu swrebe bazi başla iş sahipie. tinin de mödellik yapmalarına imlân Bia olacağı gib; bitin gün çalışarak fazta ücret almak da mümkin olacak tiz, Kendisinden gök istifade edijperii kanzati hasıl olan ve evvelce de mo Milli piyango dün çekildi Mili Piyankosün 9 uncu tertip birinci çekilsi dün Ankarada Ser- glevinde büyük bir kalabalık hu. zurunda yapılmıstır; Kazanan pu. maralar şunlardır: Amortiler 2 ve & ile mikayetlenen bütün bilet. ler ikişer lira alacaktır. Onar lirâ kazananlar BO ile sühayetlemen dört bin bilet arar lira alacaktır. 843 ila mihayatlenen EST VİA MBAR. 100 lira kazananlar 987 ile mihayetlenen bütün biletler Yüzer lira alacaktır. 500 lira kazananlar Sonları 3822 . 9090 ile mihayellenen bütin biletler beşer yüz Jira alacaktır. 1000 lira kazananlar 07210 DöSTO 06252 15032 62290 30825 64928 22275 05339 10919 Yukardaki rakamlaşla nihayetlenen bütün biletler biner lira alacaklardır. 2000 lira kazananlar 17055 70286 16034 57426 BR3D6 41245 26048 80704 Gügin 63080 5000 lira kazananlar Sulün? 241851 977940 14187 10000 lira közananlar 206117 304054 Talililer nerede? Boper big liradan #ietei İstanbalda, biri Zosguldakta, biri Ünvededir. On bin liradan biri dialknraya, diğeri Te. kirdağına çıkmıştır. Yirmi bin lira ize İstanbuldadır. pkk * Dün Üskilder parti o merkezinde bir toplantı yapılmış, parti Lütfi Aksoy tarafından zil! korunma iin SOR değişikliğilş Iktisadi ve fevkalâde bir İ sirasi çalışmalar etrafında dinleyicile, re mâlümat verilmiştir. Gelik yapmış bulunanlara fazla Üc vet verilesektir. Bu süretle o bimde de srt mpat için modellik Obir meslek halinde yerleştirilecektir. istanbulun sebze ihtiyacı meselesi Metrük bostanlar ihya edilecek Ankaradan sonra şehrimizde de çioek bahâslerinde oöehse yetişti. tilmesi harekeli o haşlamış bulun. maktadır, Bir taraftan vilâyet #i. taat müdürlüğü diğer taraflar ©» naf oşmiyetleri bu iş Üzerinde metgul olmaktadırlar, Tik le, halka, hemen Balimisde. &i yaz mevsiminde yetişecek set” gelerin fidelerini tevzi ve bümlarm vetiştiri'mesini öğretmek mesele si gelmektedir, Sehrimizdeki hor. tanlardan istifade * göllefek bu is başarılscaktır, Çenup. vilâyellerimizin. İstanbu. ln sebe sevketmedikleri zamanda İstanbula hariçten pek az sebze gelir ve şehrin #ebic ihtiyac he. men heme şehir dahil ve hari . cindeki bahec ve bostanlârran min cüilird, Fakat bugün bahçr vanlik İstanbulda çok gerilemiş, birçok bostanlar metruk bir halde barakılmıştır. Çünkü meveut bos » tanlarm cemap vilâyetlerinin çok erken Sebze yetiştirip İstanbula v- cuxca gühdermelerinç karşı Yeka, bet. edilememiştir. Şimdi ba “bor tanlar"yriden canlandırılacak ve paça da Hidlerle taban satacak Ekmek kartlarının kontrolü başlıyor Kart alanların nüfus cüz. danlarma işaret edilecek - Şehrin muhtelif semtlerinde kuru , Ian iaşe büroları fasliyete geğmiştir. Büro memurları . yarından — itibaren ekmek kartı könirollerine başlıyacak. lardır, Kontrofer aym 20 #ne oOkâdar deram edecek, her vatandaş, ük ek . mek katının zünye ktsmı He şimdiki kartını nifas kâğıd: ile birlikte me , mürinra gösterecekti ğına arkasına o (ekmek ) demgüm vurulucaktır. Bu #üretie tazı yolsuzlukların önüne geçilmiş olacak'r, Nüfus köğrdi burcruyanlara yeni kart verilmiysoektir. Bunlar. gizatle rifus kâğıdı cikartınığa mecbur tutu, dacaklarıdır. Nüfuz kağıdı muamelesi tamamla , »mcaya kudır, nüfus bürösünden ve, rüecek kâğıtla ekmek kartı slebie , ceklerdir. Dün gehrin muhtelif semtierindeki be köntrölden geçirimmiş noksan vezin. dilmiştir. M (2000) kadar ekmek imünadere € - yördem edilmiş, 8 SUBAT — 1042 ş kezzap içen yeniçeriler... Geneti, neşeliydi. Son camanlarda yanl kater hapla; sos duyumaz olüu, Kara sevda mı çekiyor? bilinmedi, Bilinen ve itilen sey şu oldu: bir gün Uâç wo kezzap 'çmiş ve ölmüş! Kezmap ilâç değil zehirdir; fa. kai bazan zehirin de ilâç yerime geçliği görülmemiş dığ'idir, Mak- Sat isürap'an o kartulmük olduğu- ba göre bunun Wi #lrüsü ver: birisi muvakkat diğeri temelli... Hiç içersz bir miidet için rahata kavuşur, kozanp içarse temelli fe raha çıkar! Fukat hayatta şifanm bu çeşldini tercih etmek en büyük »yıptır; düşmandan kaçmak ne isa hayattan kaçmak da odar, Ha» kiki ve tam iusanlar her türlü w> frabı karsı mztahet gösterenler; ö'ümü ve kederi .mağlâb edenler. dir, Bir gün hepimiz ölüme mağ- düp olacağız, fakat bu mağlübiye. tin vaktinden evvel o mumas İse tenir, İnsan bir düşmanla boğu- sarık, gücü yetmediğinden dolayı Yenilirse ayıp'anmar; elinden ge leni yapmıştır; fakat kıçarsa yplanır; zira gücünün yetmesi ve gelip gelmesi ümidi vardı, Bunun içindir ki dinlerin psk çoğu ve im san hanonlar İfbtihan kötü gö. rürler, İngilterede intiharın «e zası bila olduğunu 5 bu ceza herhalde “mtiha» K de n'çin beceremedin?,. diye ve tTilmiyor, İmkân; bulunsaydı ölene lere de verilidi. Kalem kaydı ve mevmdan & yaklaşır gibi olduk, İ'âç diyo er çekten dılsmikin zehir İçenler Yok değildir. Bazıları da şarap di- ye İcmis'erdir. Kavmi zamanmâı yasık edilen sarap, İk'nei Selim zamanımda dr, Bir gece yahudi mahallesinde Yeniçerileri alarak (o#öndürmeğe kostular. Bunlardan birkoçı İş »- KADIRCAN KAFLI Geçen sene ne kadar talebeye yardım edildi? | İlk okullarin okuyan yol çocuklara yardım cemiyetleri hir. iğinin senet kongresi dün yapti merkezinde yapdmış, senelik ra» por okunarık yeni İdare heyeti Cemiyet geçen Bene 66082 lira in fırmların ekmek vaziyeti esaalı suret. | 57 kuruş varist temin etmis sildin Gi EZ ali E 11.106 lira devrolunmdaytar > YAZAN: CLİFFORTD HOOK Molhatr elimi sıktı. İk defa Ümüti; bir adamın dost- ça gülüşüyle gülmüşül, Elimi #- karken: — Sizden bana zarar gelmedik. çe benden de Size ve hattâ bütün Amerikalılıra zarar gelmiyeceği. ne &min ols$iliriniz!, dedi, O gün Molhamdan böylece ay” rldım, Ziknimde parlamış olarak: Evvelâ, İngiliz dostlarımızın büyük harp plânları hakkında ik defn düçünülmekt “olduğunu öğ « renmiş bulunuyordum. Sonra da Ağmarların İngiltre adalarını iş - &al için ne gibi plânlar tasarlan - | Mw$ veya düşünülmüş olduğu hak» kmda ollukca heyecani: fkirler yeni meseleler 2 kol ecek edinmiş bulonüyondum. Nihayet cer ia denizalı mühendisi Mo'hammı hüviyeti altımdan dün - varın en garip Ve ençok ümit Kesilmiş bir şuama alt hiç bekle. mediğim bazı Ori şüpheler de belirmiş gibiydi, Vakıâ, Moiham, kendis'ne hediye ettiğim ie i e pazapor- miyvek seyler açığa vurmuştu, Ancak, bu adamı tereddütlü ve Acaba Molhamm söyledikleri aslı ve bir hakikati olan . şeyler miydi? yoksa sirf Mojhamiz ken- di düşünce. ve. tasavvurlarından mı ibaretij?. Vakıa, Molhamın verdiği mü * him İzahaltan #onra Avrupa har - bini, “bu harbi yayılma isUka, metleriri ve zaruri sebep ve Ka . yelerini daha iyi anlyabiliyor, du ha iyi tahlil edehiliyordum. Bilhama bri harbin İçime tok - nik ve endüstrinin oynadığı Belki de bu gâyretle ölüm şasi ön hakikaten bir tekümüle mazhar olabilirdi. Onun için Molhamın A. merikaya Zira daha dremieki vedalaştığı . mm ertesi günü feci hekiknii öğ Zavallı Molkam o gece, © gemi ki sefil odasında, igin beslediği parlak rüyalarına kavu « #acağına en çok İnam enda öldürülmüştü. Molham beynine yediği tabanca kurşunu #e ateş edilerek öldürül rar içide haklndaki kanaati de son dere eobüyütmüs oldu, p Avrupa ve belki de dünya esrar” v2 elimden kasması mükkharari * le fena halde telâsa döztüm (Devamı var) ; |