4 Şubat 1942 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

ii ç i ni » Alman ORAN Gözü ile vak'ası Umumi harp sonunda Skapaf'o da Alman donanmasının kend kendını batırmasi!e Otan vak'as arasnda bir mukayese Bir buçuk sene kadar evvel, ingâsiz donanmasının Orün Fran siz Üssünde bulunan Fransız donanmasiyic yaptığı çarpışma hatırlardadır, Bü hilisş hak. kında Alman üsnüzelleri ne dü *. şindüler? Alman erkân harbi. yesi uralmdan neşredilen “Se. €riag und Seçmachi,, kitabın- da Kenir . Amirsi Lützow bu hususis bir yazı çıkmıştır, Bu yazıyı aşağıda o hülâsaten nak- lediyoruz:) Şehir olduğu kadar aynı zaman. da bir liman ola Oran, dik ax hilli Cezayirin geniş br körlezi- min ortasında, İngilielerin mühim bir donanma tzgü olan Cebelütla- riktan 240 mil, yani yuvarlak be- map, 400 kilometre mesafededir. Oran İmanı, gemilern yüklüri- ni boşaltıp doldurmaları İçin bü. tün tertibatı hajzdir, Bı limsam kiymetli madenigte yakm Olması ve müstemlöke askörlerinin bu İ- mandan sevkedilmeleri, şimali Af. » Tikanın en garbe doğru en Jeri tilmiş bir Fransiz ilssü ve bulun. duğu noktada Akdenizin yalnız 100 mil genişliğinde olması, Ora. nın çhemmiyelini arttırır, Cebelüttarığı giden ve gele bütün yollar, Orandan mükermel bir şekilde kontrol altıma alma bilir, Pranss, Oranın müssit mev- kide bulunduğunu takdir ederek biraz garbında yeni ve büyük bir deniz üssü Inşa etmeğe başlamış- tır, Bu yeni üs, Mers . el . Ke- bir'dir, Burada kuduran denizin dalga- larmu kıracak mendirekler, gemi- lerin yanaşması iç'n rütumlar, de- polar ve müdafaa mevzileri 'nşa halinde .bulunuyor, Franz donanmasının bir Ks. mı, mütareke mucibince, limanda Harp gemi- leri islimi kesmişler Ve muharebe kudretini kaybetmişlerdi. Müret- İebat karaya çıkarılmış, cephane ve toplarım mühim bir kısmı ze milerden kaklırıtmıştı, Mers-ehKe- bir'deki kara müdafan topları bi. le işlemez bir hale konmuştu, Mu- karcbeyi kimse aklımdan geçirmi- yordu. © Vakıt Asım Us Başveldiin sn (mutkunu tahıll etmektedir. Muharrir netice 0. arak şöyle diyar: sükün zamanlarında yüz binlerce vatan evlâdı ba sene en glddetl! bir kış hüküm sürmesi. Ne rağmen o votanmızn emniyeti için budutlards beklemektedir ve onların köyde bıraktıkları sile ef- rulı eibelte maddi ve manevi iE- ii istihsel mevsiminde daha mahsul yetiştirenlere nakdi milkâfatlar vermek bu vaitler ara. sındadır, Zirsi istihsal teşvik İçin devlet hazinesinde yapılmasma karar Ve- rilen ve gerçekten milli iktesat he- sabma minnet Ve şilkranlara Jâyfk olan bu fedakârliklerm kiymetini takdir etmeliyiz. Bu fodakârlikin. rn heklki takdir ölçüsü de fertle. re düsen çalışma gayreti olduğuna 3 eylül 1940 günü, Mers.el-Ke. bir önlerinde #mİ Olarak hir İngi iz flosu belirdi. İngilizlerin zırhlı floru geçenlerde oBismark zahit tarafımdan batırılan dün yarm en büyük zırhlı Hu (Hood) » Rizoluşin (Resolution) amafından iki safı harp gemis (hat gemisi), bir ağır kruyazör. bir tayyar? gemisi ve dokuz destro yerden müteşekkildi, İngiliz amiral, alt saat müh. İsti olen bir ültimatomla Fransız donanmasının teslimin! ve böyle- ! i FlLützow | Konir . Amiri ranaanın imzaladığı mütareke ahkimma riayet edilmesini işti. yordu. Fransız âmirali vaziyeti ohükü. metine bildirerek talmat bekler- ken İngiliz tayyareleri limana mayin döküyorlardı. Alt saat içinde verdiği üllima. toma İsterin edici bir cevap al. mayan İngiliz donanması caki müt da saat 1757 de atese baş- İtalyan deniz üselinden 500 mil mesfcde olan İngiliz filosu kon. dini emniyette hissederek bu gay- ri müsavi muharebede #h büyük #rhilarmı kullaaryordu. İngiliz zırhltlarnm top ateşine 1200 Frans bahriyelisi Okurban ait, Siyasi bakımdan tetkik edilir. #e, bu vak'a Üzerinde iki Fransız etmesi, bu iki büyük devlet ara- sında genelerdenberi Likilm sü. ren “Entente Cordinle,, İn, yani “Samimi anlaşma, yürekten an laşma,, nm sonu emekli, Entente Cordiale, 18( 2 de, Faşodada Fran. &x bayrağını direğe çeken Fran. Entente Cordiale bir Fransızlar hesabına hareketle başladı, ve yi- #0 kırk sene sonra bir hakaretle nihayet buldu, Bir milletin mili hisleri bundan daha fezla Tehci de edilemezdi. İngilirler bu hâdiseden bahse- derletken “Orun tiuharebesi,, de- mektedirler. hükümet, İnsiilere karşı mukavemet edimesini bildirdi, İki terpliiden birini atan Helmkel pi bir Alman tayyaresi İngiliz tayyareleri saat İlde 200 metre genişliğinde olen ll. mana mayin döklüler, Saat 17 de, ut saatlik middet bitince, Sym İzgiliz zabiti tekrar göründü. Ve Fransız amılralinin kati kararmı öğrenerek kend sini Dünkerk aâ- miral gemi getiren destroyer- İş geri di Destroyerden bir işaret verdi ve aradın 3 deki ince saat tam 1TO7 de İzgi filosunun Fransızlara bir sal vo ateş ettikleri görüldü; Pransız gemileri hâlâ rıhtıma bağlı bulu. uuyorlarir. Henür“harekete hazr bir Vâziyete o getirilmemişlerdi. Yalnız, saat tam 18,03 de modern “Şiraseig,, zırhlısı (28.509 ton; 31 mil sürat; 8:33 em. lik top) Umandan çikti, Altı Geströyer pö- gi sea (o Gidiyorlardı. Bunlardan yalnız bir tanesi, “Magador,; , mi- dığı bir İnabetle Jimanda hâreket $iz kaldı, Diğer beşi, dökülen ma- yinlerden veya İngiliz denizaltılar rından Zarar görmeden açik deni #e kavuştular, Ştrasburz. liran haricine çıkın- Ga İngilizlere steş elti, fakat İn. gilizler tarafından takip - edilme. di, Halbuki Hood sırhlısı, 46.000 tontuk, 81 mil süratinde, 8:38 em, ik topla mücehhez ve ağır zırh- isrla kaplı bulunmakla o Frans» ca. srhlısına üstündü. Frans zartıkı. sim ağir topları geminin ön la ratmda bulunduğundan, kendisini takip edecek olan Hood gibi bir gemiye müessir olamazdı, Ancak saat 20 den sonra Ştrasburga İn. giliz tayyareleri taarruz ettilerse de hiç bir isabet kaydedemediler ve taarruz eden bir mesafeden ateş açtılar, Sahi, lin 300 metre yüksek olması, Fran sazlar tarafından (o görünmelerine mani oluyordu, Kendileri de Fran- asları göremediklerinden, dan Test gemileri harp harici e- (Devamı 3 üncüde) İ tekaütlükleri” hakkmedalri Bankalard tekaütlük Yeni lâyiha bütçe encümeninde tetkik ediliyor Ankaradan bildirildiğine & Ziraat Bankası, Merkez Bankası, Bi ve Süierimuvk gibi sermayesi. tin bir kısmı veyâ tamamı deylet tarafmdan verilmiş olan teşekkül 'erdeki memur ve müstahdemlerin k'nun löylhasi bütçe emeümenindedir, Bu tüyfhadaki esaslara göre, hanka memurlarnm tekaütlüğe istihkak kerbetmeleri için 30.15 sene ari, “nda bismet görmeleri sarttir, Eski memurlara haklarını ko. tumuk için de İâyibaya bir mad de eklenesektir, İzmir sürat postası kaldırıldı ir sürat postalarının işarı ahize kadar kaldırması kararlaştırılmış . ar. Karadeniz poata'arı da. haftada ir perşembe gününe ipdirilmiktir. PUDRALAR MODASINDA Yeni ve fevkalâde bir TEBEDDÜL Mübalâğalı güyri tabi “Makyaj, Vi Cilde sürülecek geyri meri yeni bir pudra, tabit bir, güzellik verir. iaşe müdürlüğü kadrosu Bildirildi ve işe başlandı Resmen faaliyete geçmiş bulü - an bölge jaşe müdüMüğünç tayin edilen eski Paris ve Barselen ti. «sret ataşesi Mümtaz Rek muhte. Hf iaşç mevzuları üzerinde calırma Tarma başlamıştır. Mümtuz Rek, tekrar Ankaraya giderek vekâlete izahat verecek » tir, Bir küramame İlç bölge age müdürlüğü, tevzlat, *mürekabe ve tetkikat bürolarına avrılmaktadır, Tevzat bllrosuna, İstanbul iage mildür muavini Hurşit Koro! ter. fan tayin edilmiştir. Milrakabe bürosuna, mürukabş bürosu gefle- rinden Bayan -İfiet- Halim Oruz getirilmiştir, Tetkiğet müdürlüğü âe tayin edilen Ekrem de vazife « t.ne başlamıştır. Mümkaba büro . #undakj zimmetli evrak, dün, tet. kikst bürcsuna devredilmiştir. izi Ustasını soyan Bir çırak 2500 lira ile Ankara Şarahi Ötedenberi Ankaranm bes şeyi meşhurdur: Armrat, bal, tiftik, ke. ©, sef. Uk üçü meşhur ol, makta devam ediyor. Besincisi pi. yasadan çekilmiş belomuyor; çün, kül el tezkühları ve küçük dokuma işgileri, işlerini rakmağı mecbur olalı çok zaman oluyor, Simdi eski ihtiyacın belirmesi yüzünden dev « letin köylere yüz binlerce dokuma tezgühs dağıtlağım öğreniyoruz Bu arada belki Anlcratım “sof” u da dirilir; pır parıl, dalgalı, dür. gün, ve süslü bir zenci Saz hafifi, dile karşımıza çıkar; ellerimize düşer! Esldden sofdan cübbe ya, parlardı; simdi da yazlık otket ya. pılabilir; yeni kullanma Yerleri de bulunmus, Bununla beraber simdi Ankara #ofümun Yerini yeni bir $cy almış gibidir; hemde öyle bir şey ki eskiden pek sofu olan bu Anadolu sehrinde yeti meşhur seyin belk! bir damlası bolunmazdı. Neden, bahssimek isted'ğimi her halde anladınız, Sofun yerine geçen fa. kat safuların hoş görmedileri ya. hut hoş görmez göründükleri $6y, tahmininiz gibi, sarabdır, İstanbulda bir Bardak, iki bar duk hatti Üç bardak İçiyoruz da bize şira kadar bile tesir etmiyor, ancak sasuzluğumuzu gideriyor, şehrimizde yakalandı Bursada kunduracı Yumıtan yanın da çıraklık yapan Büleyman (o sdinda bir dellkanir geçin «y bir gece sine, ma dönüşünde, seyrettiği filmin tesiri aitnda kalarak ustasınm o dükkâ . nudki 3500 lirayı çatmışlır. Datikanlı bu paradan 250 lirasını arkadaşı Kümile verdikten aonra, Gem Bu suretle paranın 900 lirasını yemiş we 1500 küsur ire fle din İzlanbula gelmiştir. Ancak hırsızlığı müteakip Süley , manmı buraya geleoeğini hesaplıya.. rik kendisini armak üzere İstanbula gelen Yuzuf, Süleymanı — yakalamış ve polire teslim etmiştir. Hileymanm üzerinde bulanan 3500 ilra müsadere olunmuş, ve hifsız hak. kında âdliyece tevkif müzekkeresi ke, Silmiştir. Ankara kanalizas- yonuna başlanıyor ” Nafia vekâleti Ankarada yapti. rilacak kanalizasyon Otertibatınm rlânlarını tamamen hazırlamıştır, Ankaraya civar vilâyetlerden tuf. | Zaten hepsi de genç, töy. ciniten. dir; sira ila Şurup ortası tuhaf bir İ mal,,, Mahzenlerde senelerce uyu, i tularak olgunlaştınlan o meşhur Avrupa şaraplarınm kapısında gar sonluk ble yapamaz, Ankarı $a raplarmım da'İstanbul şaraplarm . dan yaşlı, pişkin olmadığına şüphe yek, Zira bizde bu gibi işleri ya | yanlar yatırdıkları sermaye yi bir an evvel geri almak İçin do. kuz ayda doğacak çocuğu üç bes aydin doğurtmak isteyen ebelere benz'yorlar, Her Ücaretin bir ar . tistlik tarafı vardır: Kazançlan evvel malın iyisini yapmak ve set. mak gayesini tutanlar bu re sahip olabilenlerdir, Bizde bu karakter yoktur; malı çabuk elden çıkarmak, mlişteriyi savmak, ser . mayeyi en Kısa zamanda e Yiyâde çoğaltarak geri almak düşünülür. yapıcılık ve tlearet bir maeçra gi, bidir; halbald ileri ve olgun mem. leketlerile bu bir “güzel sanat” tar. Tücear her Şeyden evvel ma. Imn nefis ö, , vümür; #anlmr mümin olduğu ka, dar fazlaya satmak meselesi son, raya kalır ve bü bir iftihar vesile. si değildir, İ Ankara sörabı da baska söhni İ yetle yapılmış olmamasına rağmen İa vesaire getirtmek müşkülülnı | niçin İnsanı çabuk vuruyor? Onda önlemek iin Anixzarada bir prese | keskin bir hal var, tuğla, künk fabrikası yapılacak » 50 çuval pirinç yakalandı m meşhur şeyleri ara, sma şarabı ds katmak Bizmgeli Murakabe memurları, dün Beyoğlu, | Yor Sibi... Mallar müsadere olurmuş, süghuler life gitmiş, ve burada üstünü başını adamak düzüp ç#lenceye dalmıştır. İ hakkında takibata başlanmıştır. Altın fiyatları Dün bir «Reşadiye alianı Din gramı da 470 kuruştu. YAZAN: CLIFFORTD HOOK — Demek ölüm şuana epey gü, venmişler öyle mi? — Hayır ama, Almanların bu şa. A üzerine İstinat ettikleri tasavvur. Tarımı öğrendikten sonra şuan Mü hakkak işe yaramıyacağına o şüphe kalmıyordu! : . 7 Almanların tasavvarlarım öğ, rendikten sontu rm* — Evet! — Almanların tasavvurları neys dit. — Alnanlirm tasavvarları, ölüm Şunu eğer üzün mmestfelere tesir edebilir bir hale gelirmiy muvaffak ölamasalar debi kısa:msnfeli Şek. Linden dahi istifade temin etmek. Imanlar bu şası «lev makine, Terine ve tayyarelere koymayı İs. saver ediyamandı. Bu surelle ö- İrem. “3 Pir lüm şasi tesbit eğen #lev mâökines leriğle mücehhez tankların hücü, tm karşısında düşman O tankları birdnbire (harekesiz kalacaklar, iayyarelar de ayn? şekilde düşman tayyarelerin; havada felce uğratabi. leceklerdi!., Bu süretle kısa mesafede dahi ö. Yüm şumndan mükemmel surette ix. Gfade elmek mümkün olacaktı”. Molham'ın yürüne zaptedemedi. ğim bir şaşkınlık ve heyecanla bu. kıyordum. Söyledikleri şüpbesiz çok mühlm şeylerdi. Fakat acâbs doğru mu söylüyorlardı? Bunlar hakikat miy- di? — Molham! didim, vâkta * ölüm şusımın henüz pek kısa mesafeye tesir edebildiğini ben de işittim. su aler makinelörine tetbiki dü, şünmüşlerse bu şunın bu şeklinden dabi beklkaten — istifade edebilir. leri. Faktt şimdiye kadar niçin talbik etmediler?. Molham omuzlarını silkti? — Orasini bilmem! dedi, Yalnız ben bize zavallı Dornheim'in dostlarından . Klag İsminde bir elektro - teknik « mühendisinden işittim!.. Bu'münendis bânia Al manların o ölüm şu üzerinde pek (OSok- — Galeşliğelerıniş “mu bâkkak bu Şusı tekemmtii ölirmiye imuvaffek olacaklarını ve belki dün. yaya yeni müthiş bir silrpriz hazır. lamuk mümkün olacağını ifliher makamında söyledi!.. — Mühendis Klüg mu? — Eveti. — Peki, bu doğru bile olsa, her bâlde bİP sey yapmıya müvaffak 0, Yamadılar “ki şimdiye kadar harp #lellerinde tatbik ettiklerini gör- medik! Molham yine gâyet acı bir şekil. de gülüvorde: — Almanlar veni bir silâh olarak bünm İngiltere © adalarına taarruz zamanına saklayebilirler! Esasen İn glilere adalarına tsarruzun Geniş erazİ ve uzun uzadıya cepheleri o, lan bir harp olamıyacağı aşikârdır! Bunun kısa ve seri bir harp olması zaruridir. Yani baskın halinde süratle başarılması lâzımdır, İşte bunun için de-penik yapacak şa. şırtıcı bir silâbin çok büyük rolü olacaktır! Vakıa Molhara'ın İngiliz adaları. na yapılacak lasfruzun asla üzün uzadıya bir harp olamıyacağı fikri çok doğruydu. Bu iaarruzun seri ve fevkalâde şaşırtıcı bir taarruz şeklinde: olması İakikalen zaruri. dir. Almanların bu baskında şaşkın. lığı temin için herhalde fevkalâde hayret ve telâş verecek bir vasıta hazırlamış olmaları da pek makul. dür. Bunun ( İlalyanlardan alman ve etrafinda muhlağâmi propağan- dalarla unufturulmuş olan ölüm şu, nı olmas; da pek mümkin. Dahası var: Ben Amerikadeyken da ökim yi tını esasen beşli (merak eğmiş ve bü keşfin eteeifmla epeyce tefkik. Ter yapmıştım. Tetkiklerdön . minkösdim da bu şan etrafamdaMmen rivayetleri öğ- renmekten ibareltir, Zira, herkesçe malüm olduğu Üzere, İlalyanlar bu şuan mahiyetini hakikaten gizli tutmakta büyük bir muvaffekıyet göstermişlerdir. Bu inkâr olunmaz fakat itiraf etmelidir ki bu şuna bu harpteki kadar belki dünya yüzün, de hiçbir zaman muhtaç olunmaya. caklır. Buna rağmen bu şua Üzerinde büyük bir likaytlık olduğu gibi bir hava uyandırılması esasen garip değil midir? Sonra da evvelâ İlalyan Duçesi Musölininin bu şua He büyük bir heyecanla mlâkadlar olduktan sonra şua hidisesinin birdenbire ortadan silinmiş gibi arlık hiç bahsi geç. memesi de -pek mânalı olsa gereke tir. N Hatlâ, dediğim gibi, bu şosm biç te mfihim olmadığı hakkındaki rivayetler dahi insana şüphe vere, bilir. Meksat, bu şun o ötrafımdaki dikkati öldürmek, bylermlihim bir silâha unutturmak olabilir, — Buna rağmen bu şia baki daki birçok rivayellerden haberder bulunuyordum. (Devann pür? i