2 Ekim 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

#üusralardan Ramazan modası... Madendireği ihtiya- Eski yıllarda ramazan, düa ve gufran ayı olduğu kadar, zevk, eğ» lence ayı idi, Tiyatrolar, sazlar, Karagözler, orta oyunları, pehli, vunlar, canl fotoğraflar, kuklalar, bhokkahaslar bu ayda faaliyete ge. çerlerdi, Fevziyo Kırathanesinde Kemençeci Vasil, kanuni Yervaat, Lokomotif Şevki ve ilâh, gibi memleketin o tanımmış ve sevilmiş icrakârları çalarlar, hanende Ka- rakaş fasılda tezgâhtariık ederdi, Karagözcü Kâtip Salih (Sahte sa- ka) oyunu çok meşhurdu, Bu ara, da Matmazel Deve Derisi ile, şan. töz Kâğrt Amelya kanto söylerler di, Kel Hasan, (firaklı nağmeler) le (Aşıklar) » oynadığı zaman ti yatro hıncahımç dolar, Amerika dam gelen deniz canavarınm bulun. duğu cadırm önü İnsandan geçilmez Manayyanm Osmanlı tiyatrosu Kır wuzı Değirmen cinayetini temsil ettiği gece, herkes tiyatrodan yas. h gözlerle çıkardı, Ramazan, yine o devirlerde, eğ. lence ayı olduğu kadar. rezalet, sina ayı ii, Bütün münasebetsir. İkler bu ayda yapılır, ahlâksezlik wokaklara kadar dökülürdü. Şeh - #ade, Divanyolu, Kapalıçarşı piya. salarında kadınları saldıran, çim , dik atan, ötesini berkin; Sıkan hayasızlarm sayısı kabarık bir ye, küm teşkil ederdi, “Osmanlı zanparalığı” denilen gey, bu syde her zamankinden fazin revaç bulur, mahalle arala - rma, “ehli iz perdesi” altında sı. ğman uygunsuz kadımalrm evleri ramazan gecelerinde daha fazla işler, dolar, boşalır, ve daha çok baskın yapılırdı, Eski ramazan ayları, bir ds ma, da ayı idi, Muhakkak her ramazan bir tuvalet icat edilirdi, Buzünün Bok.Stlleri gibi, o devirlerde de rüppeler vardı, Bunlar, her rama zan, bir kıyafetle meydana çıkar. lardı, (Kadın modaları değişmedi. Çarşaf, yaşmak » ben bu dev're ye, #şmedim - her ramaznm moda. sıydı, Yalnız kumaş renkleri tehse Mf eder ve çarseflar “ muhakkak uzun Kollu ve uzun etekli dikilirdi peçe takmak, elde şemsiye bulun, durmak, eteğin bir ucunu elle kal, dırmak âdetti,) Erkek modası hakkmda bir fi Kir vermek için, İstanbülun mii ve mahal hususiyçtlerini bilen yeğüns kalem sahibi olan üstadım Ahmet Mesimin bir yazımı nef. lediyarym: “Her ramazan bir nevi tovslet lendi mukarrordir. Bu senesinkini öğrenmek istiyenler Şu listeye müracaat edebilirler; 1 — Sıfır numara kalıp fesi: Siyah püskülü “iri dublin olarak. Ve festen yarım santimetre ka , dar kısa duracak, 2? — Saçlar: Bresilya kahvesi « nin koyu kavrulup sulu pişmiş rengine boyanacak ve yan filizleri knlağm müntehayı gudrafis'ne ka dar uzayacak, Arkada biraz top, biraz da Anderya salatası tarzın, da kıvırcık duracak, 3 — Alm: Fexin sol kaş üzerine temaytilü hasebilç nihayetiüniha, ye baş zaviyesi on bir derecelik küyrevi bir müselles şeklinde gö- rünecek, 4 — Kaşlar: Yukarı yukarı fır. çalanmış duracak, 5 — Güzler; Gayet sulu siirme. Ti, fakat biraz süzük, © — Yanaklar: İki tersine per, dah Üstüne hafif surette penbe pudra ile yumuşatılacak, 7 — Bıyıklar: Ne küd, ne de sivri, üst “dudak üzerinde birer müstakim hat gibi dümdüz dura - cak ve burun hizasındaki fasıla battı belli olacak, 8 -— Dudaklar; Kiril, 9 — Dişler: Gülerken değil, es merken bilo görünmüyecek, 10 — Gerdan: Çenenin sineye korsan (o devirlerde korsa ta. kan erkekler çoktu, Hoş bu devir, de de var ya! Ve rüppelik için ta. barlardı, Ali/k ve düzgün sürenler de sayısızdı.) Yukarı doğru 'era ettiği tazyiki hissettirmiyecek su rette yani katmer görütecek hal de tombul duracak, 11 — Yaka: Dik ve düz. 12 — Kravat: Şerbeti vişne çü, rüğü, 13 — Pardesü: Düz siyah üstü. ne mavj kumla. Omuzlar çetik gibi kahark, 14 — Yelek: Açık, çift düğmeli. 15 — Pantolon: Koyu siyah mavi üzerine hâreli. Paçalar dar. 16 — iskarpin: Lestrin, bağla ma, 17 — Çorap: Hafif kavunlei.” Ne tuhaf bendeler yarstmadasn! LÂEDRİ İÜ Başmakaleler Yeni Sabah Hüseyin Cahit Yalçın, Mister Çör. çilin nutlclndan tasvir ettiğine o göre barp vaziyetinin bir berraklık kesbete tiğini anlatarak şöyle diyor: “Buna rağmen Çürçll zafere şim diden kavuşmuş gil mağrur ve müf. tehir hir tevr nirmyos, Bilki halk İngiltereye karşı bir fstİA ihtimalini kabul ediyor: Almâlyanın Sovyetler birtiği içinde biraz daha | ilerledikten sonra todalii bir öcpbe teşkili ederek İran ve İrak yoluyla Misir Üzerine bücüm ötmesini, İspanya ve simali Afrika yoluyla diğer bir taarruza geç. mesini, hattâ büriliz adlarını istiliya kalkmasını bep itimat dahilinde te. Hikki gttiği gibi Almanyayı bunların üçüne birden aynı zamanda teşebbtis edicek kadar da kuvveti © görüyor. Onda düşmenin kudeotini istihtaf et, mek gibi adi bir hatacan escr yoktur Çörçilin boyayatı arasmda Alman. yanm yalnız tayyare hüsusunda zayıf bir mevkide kaldığı teminatını görü. yoruz. İngilielerin çalışmıya Firsat bul dukları sunan tayyare imalâtına bü. yük bir shenimiyet yerdikleri ve bo. gün Amerikanın da yardımile artık Almanyayı havalarda or çok istihfaf edebilecek bir dereceye Çıktıkları an - laşılıyor. Ba gayret gittikce fazlala, sarak devam ettiğine göre İngilizlerin nihai galebeyi daha ziyade | tayyare üstünlüğünden bekledikleri zannı hü. si olmaktadır, cını karşılamak için Ankaradan verilen malümata göre, bugünlerde çıkacak bir kararname İle yeni bir ücretli iş mükellefiyeti ihdas edilmektedir. Zonguldak ve Ereğli kav zasındaki madenlerin direk ihtiyacmı daha geniş mikyasta karşdamağı is . tikdaf eden bu Üeretii iş mükellefiye, U devlet orman işletmelerinde ve ima, dan işlerinde çalışmış (liyakati ve genç vatandaşlara gamüdir. Bunların ve mükellefiyet azbaşındaki eşbaz el. “erinde bulunan DAK (OYvamtaları da ücretli iş mâkelleliyetine tabi tutule,, caktır, Ücretit mükekefiyete tabi tu. tulacak vatandaşlar ormanlardan m8. den direği istihsal ve sevkinde çali, şacaklardır, ” —— Narhtan fazlaya satan kasaplar Fiyat mürakabe komisyonunun bir memuru bugün Kadıköy ve el. yarmdaki et satışlarını kontrol et» mektedir, Buna #ebep, Kadıköy ve civar kasaplarının toplancı ka - saplarm kendilerine narktan faz « Isya ot sallıklarma dair şikâyet - leridir. İstanbul tarafındaki kasaplar » dan baztlarnın narktan fazlaya et saltıkları tesbit edilmiş, 8 tanesi hakkmda ceza zaptı tarzim olun. geçen yıllara na. zaran daha fazla olması dolayısile et narkmın artırdmaşına lüzum görülmemektedir, ———— Lokantalarda ekmek dilim şeklinde verilecek Sehrimizdeki ekmek #arfiyatı hakkmda son yapılan tetkiklerde, lokanta ve mekteplerde, yemekler» de her şahsa bir ekmeğin dörtte bir parçası - verildiği bu parçanm tepsi yenmediğinden bir kasmının atıldığı anlaşılmıştır, Bu halin, ekmek sarfiyatma tesir ettiği gö- rüklüğünden burdan sonra lokanta ve mekteplerde ekmek dilim sek - Ünde verilecektir, ——Ozunı İhtikârla mücadele seferberliği İstanbulda ihtikir mücadelesi dünden itibaren yeni şekilde baş- lamıştır, Dün, polislerle takviye edilmiş olan fiyat kontrolörleri 50 &şilik bir heyet halinde Fatih, Eminönü, Beyoğ'u ve Üsküdar kas zalarında tarama halinde kontrol, ler yapmışlardır. Dün, 30 dan faz la kasap ve peynirei ihtikür cür- lin, ile adliyeye verilmiş. tir. —— —— Söğütlüçeşme yolu Eclediye Kadıköyünde (o Üsküdara Radıköyünü yokdiğerina ( bağlayan tramvay hattınm geçid! olan Söğüt'e Reis ve memurlar terih edilecek” Münhallere müsabaka ile memur alınıyor İstanbul Mmtaka Liman Reisli- dinin merkez liman riyaseli ile mmtaka dahilindeki diğer tâi i. man reislikleri kadrosunun orta mektep ve liç meminu gençlerle takviyesi takarrür etmiştir, Bunun igin aym 15 inde bir imtihan ya. pılacaktır. Öğrendiğimize göre, Münakalât Vekâleti şimdiye kadar pek rağ « bet görmemiş olan liman kontrol memurlukları ile liman riyasetleri. nin bu işe kendini vermiş ve mes. leğini sevmiş kimseler tarafmdan işgali için bunlarm karda kışda, gece ve gündüz yaptıkları ağır hiz. Bet ve fedakârlık nisbetinde ten fihleri için esaslar hazırlamakta - dir, Yeni açılacak imtihanla liman. lar idare ve inzibat işleri için kıy. metli elemanlar (kazandırılacağı kanaati vardır, İstanbul mmtaka liman riyaar. Hinde, son defa vekâlet emrine a- Anan ve değiştirilen şef, memur ve Uman kontrol memurlarından sonra gerek Bierkez, gerekse İs tanbut mıntaka san riyasçline bağlı tâli derecedeki Marmara ve Karadeniz sahilleri liman relslik , lerinde birçok münhaller bulun » maâktadır. Müsabakayı kazananlar buralara tayin edilecektir. ———— Necip Ali defnedildi Merhum Necib Ali Küçüka'nm cenazesi din Ankarıda öğle nama. zından sonra Hacıbayram camisin- den kaldırılarak yeni mezarlığı e Cenaze merasimin- t Meclisi Relşi, wekil, Pütün vekiller, Pb aroki ve akrabaları hazır bulunmuşlar «|. dır. # Rirkaç gündemberi © şehrimizde bulunan dabitiye vekili Faik Öztrak, dün akşamki ekepresie Ankaraya git. migtir, $ Evvelon çalıştırı Babeilide mü edit Tederinin dikkünmi soyan Kiz. kor sdınde birisi, Sultasahmet üçüncü sulh ceza mahkemesince tevkif edi, miştir, # “Türk hava kurumu, Türk işçile. rinin toplu bulursuğu yerlerde vücu, d8 rotirdiği teşkilât süyesinde bir ay zarfında 40 bin İşçi kuruma aza kay. dedilmiştir. Kurum bu yoldaki faaliye, tini arttırmağı kararlaştırmıştır. * Bir müüdöttenberi inşasına de vam edilen Üaktitar cezmevindeki pas viyon ikmal edibniştir. İstanbul er, zasvindeki mahkümlardan bazıları bir Geme yolunu yeniden ve iyi bir şekti. | kaç güne kadar burayı raklolunacak, da yaptırmağa karar vermiştir, ! tardır. 31 Vilâyette yapağı- lara el kondu Bunlar deger #iatıyla satın alınacak Ankara, (A.A.) — İktisat vaxâle, tindea tebliğ olucmuşlur: 1 — Mili korunma kanunu hüküm. lerine müsteniden aşağıda gösterilen 31 vilâyet ve 1 kaza dahilinde bulu nam yapağılara ? birincileşrin o 1041 perşembe günürden itibaren hükü, metge olkonmuştur. Bı vilâyeller şun dardır: Edirne, Kırklareli, 'Dekirdağ, İs . tarbul, Balıkesir, Çazakkale, İzmir, Manisa, Ayan, Afyon, Bakişehir, KEL tahya, Konya, Kiğde, Kayseri, Sivas, Yozgat, Tokat, İçel, Sayhan, Mardin, Urla, Diyarbakır, Muş, Bingöl, Er - zurum, Ağrı, Kars, 'mabzon, (Van silâyetlerile Polat kazası. 2 — Yukarda bildiren (31 vilâyet ve bir kaza debilinde bulunan bilü, mum hakiki ve Hükmi şahıslar elle. rinde mevvut yapağılnnı 2 birinciteş, rin 1941 perşembe güründen itibaren on gün içinde bir beyanname ile en y& kın ziraat bankasi şube ve ajansına bildirmeğe mecbur (o tutulmuşlardır. Zirnat bankası şube veya ajansr bulun mıyan kazalarda beyannameler kay. makamlıklasa verilecektir. Bu beyan. nameler kaymakamlar tarafından co yakm ziraat bankasi şube veya sjan. ama gönderilecektir, 4 — Yapağılarm o mübayasama ve iktisat vekfletince tesbit edilecek ©. saslar dahi'irde tevziine Sümerbank memur edilmiştir. Mübayan olunan yapağrların bedeli bu banka tarafın. dan tesellüm miteakip ödenecektir. 4 — Eiknman yapağılar hükümetçe gatılmış — sayılır. 2 birinciteşrin 1941 tarihinden itibaren bu O yapağıların başkalarma satılması bu (o husustaki koordinasyon keşeti kararı hükümle. ri daireninde yasaktır. 5 — İplik ve mensucat | fabrika ve imalâthaneleri faaliyetlerini tatil et, meyip ellerinde mevcut yapığdari İşlemeye dovam ederler, Şu kadar ki İmübayda #a'idigi kezdilerins Yildir!» len miktar istenmez, 6 — Yüks bildirilen “viiyetler ve bir kaza dahilinde ellerin. de yapağı olanlarm derhal en yakın #iraat bankası şutu veya ajansına ve, Şa valılik veya Kaymakamlıklara, müs racaat ederek bu husustaki koordinas yon heyeti kararın: oktmaları va ge, rekli izahat: almaları lâzımdır. Sahte bono davası son safhada Sahte gayrimöbadil bonosu yap» mak, sürmek vo Ziraat Bankasına muhtelif tarihlerde kırdırmak su « retile mühim yekünlarda paralar vuran Nihat Özkoyuncu, ile 19 arkadaşınm ilğnel ağır cesadaki müubakemeleri son.safhasma gel - wwiş ve dün müddelumumi #muavi- ni mütaleasını söylemiştir. Muavin, suğlulardan Ali Fuat ile muhakeme sırasında ölen Emine » nin beraetini, diğerlerinin muhte » YE maddelerle tecgiyelerini İste - miştir, Mahkeme, evrakı tetkik lie kararmı bildirmek üzere durusma- yı başka bir güne talik etmistir, Akşam oldu, Ezan okundu, Or. talık iyice kararmıştı, Beni eve davet eden ve getiren adam gel « di: — Yemeğe büyürun hocafendi! Deği; Aşağı indik, Yemek odasında bir yer sinisi hazırlanmış, çoluk, çocuk ev halkr sininin - etrafıma sıralanmış, beni bekliyorlardı. Yalniz hepsinin yüzlerinde mu tat bir korkunun beklendiğine delâ'et eden bir ifade belli olu- yor, fakat, gündüzkü heyecan olup da cinlerin taarruzları baş- İıyacak saatin gelip “çatmasına rağmen ortada biç bir gürültü bulunmaması korkunun azalma» sına tek sebep telâkki ediliyordu, Yemeği siikünet içinde yedik, Firsat buldukça bir haftadır e - vin nasıl taşlandığına dair iza - bat veren kadın'arın, söze karr- Şan çocukların söz gürültüsü İçin de sofrada kalktık, Ben yine o dama çekildim, Hocamdan öğren diğim duaları sesle okuma - ğa başladım, İçi ates dolu bir saç mangala attığım avuç dolu - su günlüğün tütsüsü tekmil evi kaplamıştı, Ben duaya devam ettikçe aşağı katta bir odaya top laşan aile efradının (Allah) (Cel Jegane, celle celâle) sesleyişlerile huşü içinde bu duaları takip et- tiklerini duyuyordum. Yatsı geç ti, Geceyamsı oldu, Cinlerden, , e G vi taşlayan perilerden eser yok - tu, Geceyarısından sonra bu ka- dar beklemeği kâfi gördüm, Ben de yattım, uyudum, Ertesi sabah ev sahibi erken * den odama geldi. Yuvasmı cin « lerin istilâemdan o kurtardığıma bir haftadır her gece mutat sö atlerde yapılan taşlama taarruz larının nihayet bulmasile kans- at getirdiğini ileri sürerek tuzun usun tesekkür etti, Pazarlığımıs zâ uyarak 30 s'tınr önüme bı. raktı, Kendilerine bir de cin mus kası yazdım, Veda etlim Kasim» basaya, kendi evime döndüm. Aradan bir gün geçmişti, Yine sabah karanlığında Balattaki ev sahibinin sapsarı bir benizle ka- pımı çaldığını haber verdiler, A- damcağız bitkin ve müteessir bir haldeydi, Benim evde bulundu « #um gece taşlamaktan vazgectn cirlerin ertesi akşam daha şid - detli hir taarruzla âdeta evi baş larına yıkacak gürültüler ve biri birkaç okkalık taslarla kaplama» ları tasladıklarmı, karısile ço « Büyük Röporta' serisi - 25 - Röportaj cuklarınm artık bu evde oturma» mak kararını verdiklerini yana yakıla anlattı, O gece de ben ay- Di eve gittim, Geceyi ordda ge çirdim, Ne gürültü, ne taşlama! Bu vaziyet birkaç gün sıra ile devam etti, Benim orada ka'dı- ğım şöce cinler de istirahat edi vorlar, evime döndüğüm akşam bir gece evvelki süküna bedel kı yamet kopartan saldırışlarla eve dehşet veriyorlardı. Cinlerin ancak benden çekin » dikleri, nüshalarıma, tütsülerime gerbetleme ve dualarıma metelik vermedikleri anlaşılıyordu, Deli kanlıyı güçlükle ikna ederek o &6 es de eve dönmesini, benim bu- rada yapacağım bazı müdahale- lerle bu cinlerin hakarete kati surette mâni olmak kararını ver diğimi söyledim, Adamcağız git“ ti, Bende düşünceye daldım: Balattaki peri ev tekmil Haliç kıt'asında şâyi olmuş, Çingiraklı Hocafendinin (yani benim) işe «l koyduğum yayılmış, benim O eve geldiğim akşam cinlerin uğ» 1 yapan: R. YAVUZ evden ayrıldığım vakıt eski hareketlerine devam ettikleri her tarafta söylenmeğe başlamıştı. Bu rivayetler şöhretimin düş- mesini intaç edecek bir mahiyet ardı, Fakat, cinlerin benden korkmaları değil, tedbir- lerimden çekinmeleri, tütsülerim den, ki ürkmeleri lâ - zrmgeldi: göre, pek iyi hikâ « yeler uçuruyorlardı, Hocamdan öğrendiklerimin son kısımlarını da tatbik ettikten sonra bu İşin önüne geçemezsem vaziyeti an * latıp onun bu husustaki benden üstün malümatına müracaat e decektim. O gün öğleden sonra ziyaretçi tsrafından m: hizmetcim Şebru bacı haber verdi, Odama aldım, Gayet uzum boylu, çok geniş omuzlu, müşek- kel ve mütenasip vücutlu, pos bi yıklı ve muntazam hatlı cehre - sinde kuvvetle şiddetin birleşik ifadesi okunan bu ziyaretçi güre löyen bir sesle: ? garip bir Bi Selâmünleyküm şeyh efen Diyerek karşıma dikildi, Min» deri gösterdim, Oturmasını tek- lif ettim: — fazla rahat siz ii. a bir ih- tarda bulunmağa geldim! Sözlerile beni âdeta: kurkuta » rak kendisini takdim etti, an lattı; — Ben Aksaray kabadayı'arı (12) lerden dökmeci Hayrulla - hım,, Balatta, Tahtamnare soka» ğında Hacı çıkmazmda Alaplı Osman kaptanın evine cinler da. darmış, her geçe evi taşlıyorlar- mış, , Siz, bu cinleri koğmak için birkaç defa eve gitmiş, tütsü, gi“ hir, Ulsım falan yapmışsınız., E- vi taşlayan cinlerin ve benimle beraber 11 arkadaşımın selâmları var, Hocafendi bu işten vazgeğ sin, sonra belki kendisine bir 22“ rarımız dokunur, diyoruz, Sizin evde olduğunuz geceler cinler şahsınıza hürmeten oraya gelme» diler, Zalen Osman kaplanın o evden çıkması lâzım Siz eğer mutlaka bu işe müdahalede des vam etmek tasavvurundaysanız os leyin, Siz de, biz de mahallede bu gürültüden kurtulsun! (Devamı var) | Kibarlık yudal0s* birşeykay” | miyiz? ,| Beki edebi eserle an i merke il Me oni ÜR Eski şair ve e tırları yazdı? t © sözleri halka BS Tüy rine ifade etmiyordu. sında onları ezmeğ? vaç saltanat meni ; zümrenin zevk V w temsil ediyordu, e “l Kel EE Eği i Nİ N g Sel