18 Eylül 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

İh. Çocuklara, v8 ve Dair ği Suat Derviş | aka, ve duyulduğu , Y İN N bütün çocukları Apartınanla e toplanıyor. Birler, ellerinden Siber ederek ve buy roka güle noktayı isaret Mlitemadiyen kı e nir arlr ba; “ > İk a nan Sa dayan amala n ünde akıp vii ie makale İ Sevincini YİN rma, erken artık ee yl remiy muharebe o Gey, eti kalıyor. Ea aa eyi umulu Hi Rikte, Züneşi ak. y İL bie sliztilüm, De Bu E | çı ve i Mu gg kedere; hay - b rn kp, Sold nn AN e my Nr ” ü sünnet e hediye HABER -— Akşam postası ingiliz büvük elçis DÜN iZMiRDE bir nu tuk sövledi 941 senesinin ilk sekiz ayında ingiltereden /Türkiyeye 44,000 ton ağırlığında mal verdik! ,Türkiye ile olan ticaretimizi artırmak niyetindeyiz bu tiçaret| kat'iyen geçici veya muvakkat mahiyette olmıyacaktır Türk . Ingiliz ittifakının Türkiyeye karşı takip ettiğimiz siyasetin temelini teşkil etmek te olduğu ve daima teşkil edeceğini size tekrar söylüyoruz. İzmir, 17 (A,A.) — Şehrimizde bu lanmakta olan İngiltere bilyüz elçisi Sir Huzhe Kracbbul Hughesnen Fuar dölayısile vali, belediye reisi ve diğer memieket bilyükleri şerefine bir ak, şüm şiyafezi vermiş ve sonunda ağa” #ıdaki sutlu söylemiştir: — Ekselans, Bay Ralediye Bayanlar ve Baylar; Bu akşam mesut olduğumu #nliya cağınızdan eminim, güze; şehrinizi bir kere daha ziyaret etmek Ümidini tas bakkuk ettirebildiğimden, İzmir Fua, Fim bir kere duha gördüMimden, ken dimi yine geçen seneki destlarım ara amda bulduğumdan döleyt mesudum, gerci refikamm gerek kendimin bize göçen sene gösterdiğiniz samimi büz. nükabulden çok güze br belara mu, hafazs ettiğimiz; ve « bahtiyarlığına mizrr ya yeniden İzmire gelmeği vetle arzu ettiğimis iylemek her halde zait olr Yine İzmire gölmex hatıraları Tate lemek, 9k ve ikinci bulusm e arsamdn geçen zamanı gözden kışirmek de, mektir. Hatıriıyorum ki geçen Sene İngilterenin İzmir Faarmu işürükin den bahsettiği vakit bu iştirikin istik bulde data büyük bir mıkyasta ola, dağı üreldini izhar ve Türkiyeye kar. w takip ettiğimiz biberi ve maji siya getin uzun vadeli hir siyaset olduğunu da ilâve etmiştim. O zaman sözleri mir. tahıkkuk etmekte oluğunu bu, gün söylemeğe cesaret eüebilirim, Ve biz sözlerin satikhaldo daha fazla iü. Mükuk edeceğini size winin etmek isterim, Halihazırda karşılasıığımız sörluk isra vağmen, biltün kuvvetimizi yak az kenai hüriyetimiz içi. deği, vü, tün dünyanın hürriyeti uğrunda tari. bin kaydettiği ca büyük mücadeleye hasretmiş olmamın, rağıuci kendimi zi İzmir Fusrında iayiküe temeli et trebildik, Bundan müftehiriz. Bu münusebetle baş konsolosumu. gun gerek mesallerile bisi bu Kadar mit verici bir neticeye ulaşlıranların bepsini tebrik ederim. Reisi, TÜRK TİCARETİNİN İNKİŞAFI Türkiye kakkmda tatek ettiğimiz Ucar siyasete gelince ( zikredeceğim tazı yakamların tcaretimizin dikkate değer bir artış kaydettiğini isbat ede ceğina şüphe yolktar. 1SGR, 1939 ve 1940 senelerinde Türie'yeden yaptığı mız mübayaatı birbirile mukayese ve tazla o tafsilâta girişmemek Üzere bu seneler zarfında satın aldığımız mal, ların ancak başlıcaları Ve mecmu yekünlarini zikdereceğim* İNGİLTERENİN MÜBAYAA ETTİĞİ MALLAR İk olarak zeyiinyağıncan balsöder ceğim. Zeytinyağı mühaysatımız 1938 de 108,000, 1980 Ga 197.006 ve 1940 de Ktebi protesörle rinden Tsvecli A, MENGHAM 25 Çeviren: H. D. Nazi o Almanyasındaki büyük harp hazırlıkları, vakıâ, Fransa ve diğer küçük Avrupa devletleri i, çin hakikaten /hir sürpriz teşkil et miş olabilir, Fakat Entelioens Ser vis için asla, “ Entelicens Servis yeni Alman” yada neler döndüğünü merak ve azami imkân dahilinde takip et - mij belki biricik teskilâş olmuş. tur. Fransanm bütün dünyaca bek Jenmedik şekilde çöküşünden son” ra Stokholma uğramış olan En - telleens Servis şeflerinden ve e& ki şahsi dostlarımdan biri bana aynen şu sözleri söyledi: — Evet, Fransa beklenmedik gekille pek âni ve dehşetli bir su, Tötte yıkıldı! Bu belki bütün d a e Za ; e e e İagiliz Büyük Elç'si Sir Hughe Knachbuli Hozhessen 3.100.000 muştur İncir mütayaatına dai” rakkâmları miz şunlardır: 1038 de 576,000, 1939 dr 1235.000 ve 10 — A de 1.815090 Türk Miras kiymetinde insir satn alınmıştır Kuru üzüm; 1985 de 827.000, 4039 da 1535,000, 194N —- 1841 de 7.500.000 Türk Urası kıymetinde wübayaa edil. iziştir. Tiftik mübayansı, 1035 de 175.881, 1939 da 1.503.095, 1944 — 194) de 8.400.000 Türk lirası kıymetinde, Kerevir ve keten mübayaatı, 1935 de 270, 1918 da 77,462, 1940 — ION de 1.020.000 'Türk lirası kiymetinde, Tütün mlübayaatı, 1045 de 185.784, 1959 dn 135096, 1910 da 4400000 'Türk lirası Kiymetinde, Krom mübaysatı 1938 de sıfır, 1939 da sıfır, 1940 da 8.200.0"€ *Türle Tirası kıymetinde olmuştur. Mübtayaatı risbeten artan diğer ba w mallar da vardır, Benos pek enteresan clan mecmu mühayaat ralksnlarını gisıdi temas edeceğim: 1988 de tnlibaynatımısan o mecinyu 2817124 Türk lirası id', bu meblâğ irasma, 1941 ölrk liras krymetinde ok de 35.402.840 Türk lirasına çökmağtir. 1U Sens Evve, Bunün 18 PYUOLU — 1981 CUMA Boksörümüz Küçük Kemal dün ge Isketing palas salonunda Komunya şönspiyonu Bünya Ün vaukarcr ms çını yapmış, ve hariz bir fnikiyetle döğüşerek manı sayı hesabile kazan na mukavemet edemediğini biliyo. ruz!,, Bilhassa bu sefer Almanla. rm büyük mikyasta hazırlandrkla nda meçhulümüz değildi! Fakat Almanların Avrupada serbestçe hareket edebilmeleri için ne O » lursa olsun, oO©vveli Fransa İle çarpışması içtinabı kabil olmya cak bir mrurettit,, Alman politikası bu sefer gayet mahir ve kwrek (o hareket etti!. Rusyayı hedef göstererek İngilte, reye harp açtı!,, İngiltereyi be - det göstererek Fransaya çullan » dı! Belki de bir gün O İngütereyi hedef gibi göstererek Rusyaya çul lanacaktır. Bunun Okürşsında Entelicens Servisin yalnız iki halası olmuş - tur, O da Fransanm dah& ziyade mukavemet edebileceğini zannet - miş olmas, bir de Fransız donan" masının İngiliz donanmasma iti « Yâhi wiübayantımız yuvarlak bir rük- i stmsiyele.. ÇORAP HIRSIZI KADIN Bir kadını, çorap çalarken yakalamışlar, o mahkemeye sevkedil/niş ve suçu sâbit gö. rülerek altı aya makküm ol - muş. Gazetemiz, kadınları ço - rapsız gezmeye teşvik etmiş ve bunun bir memleket vazi. fesi olduğunu da günlerce yazıp çizmişti. Haber bu mü. ee mavaffak ola - mamış 'amaz, Fakat kati bir muvaffakiyet elde ede. memişse bunu kadınların çoraba gösterdikleri hırsın kamıla 2,000009 Hirasındanı 35.000000 | büyüklüğünde aramalı. Bu Türk lirasını yükselmek suretile ÖÇ sene içinde 17 mialindem f571a arlmiğe tar, Zikrettiğim rukkamlara hususi İn giliz firmaları tarafından yapılan ö- bayant deği değildir. Türkiyeye gül derdiğimiz ayni devre sarfında Ziy desile artmış olan mala. gelince, ib tiyaçlarınızı karşılamak hasusunda der halde imuvaffakiyetmiz olmıyan gayretler sa-fetmekteyiz, 1941 sensin Bin ilk sekiz ayı zarfında İngütereden Türkiyeye coman 44,000 ten ağırlığın” da ve 3.600.000 İrgil tirasr kiyme” türde mal göndezdik, Bu hususta bezi tafslığt vezmieme müsade buyurunuz? Kimyevi aiaddeler ve boyalar: 0.516 ton ağırlığında ve takriten 241,000 İn giliz lirası kıymetinde Fabrika için makine: ület ve cide vat, 3560 ton ağırlığına" ve takriben 219,000 Ingiliz lirası kıymetinde, Pamuk ve pamuklu metsycat; 1989 ton ağırlığında ve takriben 694.000 İngiliz lirası kiymetinde Göztaşı: 4978 ton ağırlığında, v€ takriben 127 bön Tnggin : Mirası Kaypae” tünde, Lokomotif ve müteharrik malzeme: 3467 ton ağırlığında ve takriben #53 bin İngiliz lirası kıymetinde, Vagon: 8287 ton ağırlığında ve take ribesi üç yüz bin İngiliz Yiras kiyme" tinda Türkiyeye ihraç edilmiştir. , Fazla tafsilâta girişmek istemiyo” Yum, Ancak bu senenin ik sekiz AY içinde Türkiyeye teslim ettiğimiz mel Jarın mecmuu ağırlığını. ve bedelleri. Be dair bir kaç rakkam zikretmeği kâfi görüyorum. Bu müdlet zarfındu Türkiyeye cem'an 38342 tonluk ve takriben 2 ilyon 512.000 İngüir o (18,724000) Türk Ilrase xrymetinde mal testim et vik. Bu rakkamların bu senenin ilk #€ Kiz ayma ait olduğu unutulmsmalıdır. Son haftalar içinde Türkiyeye gönd rilen malların o takriben on galiyep Türk Ilrasi kıymetinde olduğu hak kında Tondrıda yapılan veyazata be)” ki dikkat simişsinizdir o Müstakbel mübayaatımız hakkında şunu gazan itibare almak izırmgelir ki, 2.700.000 İngiliz (20.200.000 "Türk rası kıyma. tnde zeytinyağı, tiftik palamut ve kuru yemiş mübayaasına sit uzun Ve deli bir programın hazırlınmasını der piş etmekteyiz. Bundan buşka şu noktayı da ât- getmek isterim, Türkiyenin mübayastı için muh” taç olduğu Tagiliz lirasını kendisi. he temin etmek ve aynı zamanda Türkiyeyi müstacelen muhtaç bir lunduğu ham ve mamul maddele- vin ithalâtma lüzumlu miktardan fazla İngiliz dövizle doldurmamak için #ki hükümet arasında tertibe” almmıştır, Bu zihriyetten mülhem bakmı mümkün kalabileceğini um. masıdır!,, Bizim, yani Entelicons Servis İ. çin olen olan sürpriz teşkil eden yalnız bu cihetlerdir!., İngiliz dostumun o vakit acı bir samimiyetle söylediği bu sözler E. Servis için dünyeya yıldırım gibi düşen sürprizlerin herkesten daha az olduğunu pek güzel anlatmak” taydı. . Fakat (Almanyada casuslara karsı tatbik edilen sistemli Ve gayet siki tazyik inkâr olunamaz ki, yer yüzünde yine herkesten fazla E. Servisi müşkül vaziyete Bokmuştu, Fakat bu meşhur İngi- Uz casus teşkilâtı Almanların et- raf memleketleri işgal etmesini dört gözle bekledi, Çünkü o vakit işgal olunacak yerlerde bütlin kapılar kendisine sçtlmış olacaklı, Netekim öyle de olmustur, Al - manlar öteyi beriyi, hatti Fran” sayı işgal eder etmez E, Servis is gin artık meçhul bir şey kalma - ve olamazdı da, İşte Avru. vaziyetin bu veni şeklide in» pada kigafı üzerinedir ki İngiliz casus « hırsı, kendilerini hırsizlik yapmaya sürükliyesek kadar kuvvetli olunca mesele kal. mıyor. Parasile alıp giyeme - 3 yince çalarak giymeyı göze alan bir kadını harizi kuvvet doğru yola getirebilir? DEFİNE Gene gazeteler bildiriyor. lar ki, Gedikpaşada bir evde kiracı olan bir kadın, diğer bir kadının, o çalışmamasını temin etmek üzere mutfakta küpe sakladığı müsevkerleri ni çalarak evden çıkmış; ya- kalanınca da: “Ben onu defi. ne sandım, madamın olduğu. bilseydim almazdım!,, emiş. Define bulmak arzusunun ne kadar dalbuda$ saldığını anlatacak bir vakic, Akla, kadının: “Sürpa. goptaki define sandım,, de « mesi gelirdi. Dua edelim ki böyle bir iddiada bulanma » muş, R. olarak İngiliz hükümeti geçen se- ne zarfında bir azami mübayaa ve salış siyaseti takip etmiş ve istik- bnlde de avnı siyaseti takip etmek niyetindedir. İster satışlarımız, ster mübaya. alarımız mevzuu bahsolsun, Tür- kiye le olan ticaretimizi artırmak niyetinde olduğumuzu müşahede edeceksiniz, Bu ticaret katiyen geçiti veya muvakkat mahiyette olmıyacaktır, Bu ticaret inkişaf o- derek ve daimi ve karşılıklı mü. nasebetlerimizin temelini teşkil © detektir, Tlearetlmizin bu inkişafı emin ve muntazam olacaktır, Har bin doğurduğu hususi ve geğici şartların istismarile bu inkişafın hiç bir münasebeti olmıyacaktır, Bu münasebetle şunu arzolmek is- terim ki, biz 1914 ile 1918 ara - &inds aldığımız ve deniz aşırı mem leketlerle olan müiasebetlerimiz - de göz Önünde bulundurduğumuz derslerden istifade ettik, Biz emi- piz ki ticari münasebetlerimizde" ki ikişaf istikbalde daha-büyük bir vilsat gösterecektir, Gerek İngiliz tacirlerinin Türk piyasasma tasli temin etmek hususundaki menfa. İngilizse kitaplara ve gazetele- re gelince, bunları git gide artan miktarlarda Türkiyeye gönderebi. leceğimizi mit öderiz, Geçenler de İngilterede soyyar bir #ergide “La Türki Kemalist, mecmuası. bın büyük bir alâka tyandırmız ve büyük bir rağbet görmüş olması dikkate değer bir hüdisedir, Türk killtürüne ve kilaplarma gösteri - len alâka İngilterede gittikçe bü - yümektedir. Bunun bir delili ola. rak şunu arzedebilirim: Son za - imanlarda İngilterede üç Yeni Türk grameri neşredilmiştir. Geçen sene İzmire yaptığım zi. yaret İngiltere tarihinde kaydedi- len en müşkül ve en tehllkoli za. mana tesadil etmistir. Bu sirada Londrayn ve diğer İngiliz şehirle. rise en siddetli hava hücumları yapılıyordu. Biz © yapayalnıydık. Düşman da kapımızda İdi, o 2a- mandanbeti düşman bizi garpte, Afrikada, Sarkta, denizlerde, de. pizlerin altmda ve havnlarda teh- dit etti. Biz mukavemet ettik, Pa- ları gayet geniş bir faaliyet dey, resine girmişlerdir. Bu faaliyetin neticeleri bilhas, sa Afrikadaki İlalyan imparator * luğunun yıkılmasında görüldü, Hemen tereddütsüz — denilebilir ki Afrika harbinin zaferini İngi « liz casuzları hazırl ii Daha İngiliz siyaseti İtalya ie hiçbir düşmanlığı olmadığı, ser zenişlerde bulunduğu #rada en mahir ve cürctkâr İngiliz casusla ri Afrikaya geçnriy ve orada İtal * yen imparstorluğunun © megarmı kazmaya başlamış bulunuyorlardı. Filhakika bu casusların, bu gös rünmez İngiliz ordusunun bu te - şebbsleri pek ağır şartlar ve teh. likeler içinde bağladı. İngiliz ca susları bin bir ölüm tehlikesi | - çinde Li Habeşistann içerilerine, Sudanm, Misirin vo Somalinin kız gm çöllerine girdiler, Afrikada İngiliz « İtalyan mü - cadelesi koptuğu zaman ben gayri ihtiyari kıymetli dostum ve ho * cam profesör Ulmşenin şu vecize lerini hatırlamaktan kendimi ala, mamıştım; 4Devamt var) kat mukavemet göstermekle kal « madık, bir taraftan mukavempt © derken bir taraftan düşmana ağır darbeler indirdik, Havslardn ve denizlerde öhemmiyçlini gittikçe daha fazla hissettiren şanlı zafer- ler kazandık. İNGİLİZLER DÜŞMANA ÜÇ MİSLİ FAZLA ZAYİAT YOR Düşman tayyarölerinin İngilte « reye karşı gösterdiği bava faali- yeti son aylar zarfmdn hissağilir şekilde azalmış fakat İngiliz hava ordusunun faaliyeti büyük bir mil zinde ve Akdenizde tayytvocileri- mizin O muvaffakıyetleri todricen çoğalacaktır. Yakında Rusyada da böyle olacaktır, Son iki ay zarfm- da düşmanım aylık gemi zayiatınm tonaj itibarile bizim zayintumzm hemen hemen Üç misline baliğ ol. ması dikkate değer bir hâdiscdir. 'Temmüz aymda batırılan İngüiş tlenret gemilerinin tonaj yekünu —ikl #ötimik ile— karbin en di- şük aylık zaylat yekümu idi, Ağus- tos ayr barfmda atlas denizindeki gemi zayiatımız eliz'i olmuştur. Ve gemi kafilelerimiz emniyet ve memnuniyet verlei bir gelrilde İn- giliz Umanlarma uğramağa devam etmektedir, Durmaksızm kuvvel- İerimizi arttırıyoruz, Mücadele vâ- si mmtakalarda gece gündüz de - Yam etmekte ve bütün bu mmta - 'kalarda, kara, deniz ve hava kuv- vetlerimiz gece gündüz fasılasız ve dalma artan miktarda toplan- maktadır, İstikhalden neden emin bulunduğumuzu anlamak için ge- Şen ziyaretim esnusındaki vaziye" ti bugünkü vaziyetie mukayese et- mek kâfidir. Lâkin bütün bu gayretlerde bu- lunurken Türk dostlarımızı saadet en yüksek saadetten başka bir gey di bu güzel memleketi de düşünmek için vakit buluyorum, Bu milnasebetle yardımlarile Tüs- kiyedeki vazifemi son derece ko- laylastıran devlet (adamlarımız takdirle yâdederim, Münusebetlerimizin mülhem bu lunduğu karşılıklı dostluğu müdri. kla, Türklerle İngilizlerin birbir - lerile (o servesiçe, samimiyetle ve itimatla Okonuşabileceklerini bili- yoruz, Ve Türk — İngiliz ittifakı. nm Türkiyeye karşı takip ettiği * miz siyasetin temelini teşkil ci - mekte olduğu ve aârma teşkil ede Geğini size tekrar söylüyorur. Kendi hesabıma söz söylememe Türkiy, recç mütebassis olduğumu ifade etmek isterim, Diplomatlarm talk hi kendi ocaklarından uzak Yağı * maktır, lâkin bu misafirperver Ve dost memlekette öyle bir hüsnü kabul gördüm, o kadar bariz bir anlayış ve fikir birliğile karsılaş- tm ki artık kedimi yabaner bir wemlekette hissetmiyorum, TÜRK İKTISADİYATININ DOĞURDUĞU KEFAN Ekselâins Bay belediye reisi, bU korkunç mücadelenin cereyan et - sırada sizin arınızda bulun nu tatbikat sahasına da koyuyor - (Lütfen sahifeyi çeviriniz)