8 Eylül 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4
Dünden Aradolu ajansının verdiği haber, lere göre dünyn vüziyetine bakış Kiyete tazvik arrtı Sovyetlerin yeni muvaf- fakiyetleri İrandaki Almanlar - İspan - yada öler İtalyanlar . Muso- lininin mareşal Mannerhay- ma telgrafı . Ruzveltin anne. si öldü Şark cephesinde harp bütün şiddetiyle devam ediyor. Alman Cenevrede çıkan La Suis ga zetesinin Berlin muhabirinin bil- dirdiğine göre Berlinin salâhi- yetli mahfilleri merkez cephesin. de cereyan eden şiddetli mubare- beler neticesinde Kiyefteki Sov: yet kıtalarınm gerisine yapılan tazyik gittikçe artmaktadır. Yine cenuplak! vazıyeve müteallik manidar bir haber daha alınmıştır, Bu habere göre isnad mınlakasındaki iş güler Moskovadan gelen bır emirle tah Bye editmeğe başlanmıştır. Muhabir, bundan, Rusya için büyük © Mer ehemmiyeti olan bu havzanın da #erkodilmesine karer verlimiş olduğu mânasınin çıkârılması bizrın gelip gel miyeceğini sormaktadır. Moskova radyosunun bildirdi. gine göre ise Kiyef halkı normal hayatlarına devam etmektedir. ler. Şehirde ber ev ufak tefek fakat kuvvetli bir kale haline s0- kulmmuştur, Halkın bir parolası vardır, O daşudur: Kiyef bir Sovyet şehridir ve öyle kalacak, tır. Almanların dört teşebbüsü Püskürtüldü Pazar gecesi ayrıca neşredilen Sovyet tebliğinde göyle denil. mektedir: Son üç gün zarlında Almanla- rın Dinyeper nehri üzerine köp- rü kurmak için yapmış oldukları dört teşebbüs, asteğmen Petro. uniche'un bataryaları tarafından akim bırakılmıştır. Bu batarya lar Almanların 500 istihkâm ve piyade neferini öldürmüş, 45 kamyonu, 3 mitralyöz yuvasını, bir çok hilecum arabasmı ve mü- him miktarda tachizetı tahrip Dinyeperdeki Rus filotilâsı. nın tayyarelerle birlikte vücuda getirmiş olduğu ateş barajı, Dinyeperi geçmeğe uğraşan Al manlardan 3500 nü illaf etmiş- tir. Dün akşamki tebliğde ise bazı muvaffakıyetlerden bahsedil - mektedir: Gomel Şstikametindeki ikinci de rec6 bölgelerden birinde, bir Sov- yek piyade fırkası, büyük bir ran. kavemetle (karşılaştıktan sonra müteaddit meskün mahalleri tek- sında Almanlar, Kmar ırm rinde köprü başlarını tutmuşlardı. Sövyet tayyareleri pike bücumla- Wyaparak, bu köprü başlartn! tah- rip etmişler, düşmanm ırmaktan göçmesine mani olmuşlar ve bir kaç yüz Alman öldürmüşlerdir. Leningrad kapılarındaki Çarpışmalar Leningrad kapılarında vukua gelen çok şiddetli muharebelerde general OBondarev'in kumanda: sındaki Sovyet askerleri de mu- vaffakıyet kazanmışlardır, Bil, dirildiğine göre bu kıtalar çok iyi yetiştirilmişlerdir. Çok iyi ig görmektedir, Bu kıtalar, Alman- Tarı istasyon ile gehir arasındaki bütün mevzilerinden çıkarmışlar» dıp, General Bondarevin 'kuv. vetleri, vehri suları alçak olan noktalarından yürüyerek &t€ mişlerdir, Ve şimdi cenuba doğ” rü ieriemektedirler Eondarev'in kıtaatı, düşmanla ce Bahlarndan cenuba doğru yayılmış ve münakalit yoluna tâarruzda bulun, muştur, Diğer hir Sovyet elizBtam: da cephade taarruza geçmiştir. Ab maanlarm mevzileri, İntodani etmiştir Almanlar, ricat etmişlerdir. Alman küvyetterizden bir çoğu testim olmuş tur, Kıtaatımız büyük bir iaşe kafile, Bugüne sine öde hücum emişirr ve mühim mix tarda mühimmat ve zabire iğtinum etmişlerdir. Tanklarımız Almanların Alman topunu ezip turrip etmiş, ir, Üç gün devam edeu ıruhareba es onamda Almanlar maktu) ve wecrub olnrak takriben bir alay kadar insan kaybetmişlerdir. 71 inci Alman fırkasının 407 inci alayının karazyâhı elimize geçmiştir. Burada bir takır ank va alayın ha ritalarını ve sancağını ee geçirdik Sovyetlerin muvaffakiyetler Sovyetler tarafından dün gece yarısı neşredilen bir tebliğde de şöyle deniliyor: Dün bütün cephe boyunca 10 binden fazla Alman zabit ve as keri imha edilmi, Bundan başka Ruslar, Mm elif çapta 100 den fazla top, 364 mitralvöz yuvası, mühim miktarda torpil endaht eden bataryalar, köprü vazifesi görmek Üzere düşman tarafından (kullanılan İS gemi, 940 otomobil, 180 tank ve zırhlı etomobil tahrip etmişlerdir. Fin tebliği Resmen bildirildiğine (göre oldukça uzun bir tevekkuf dev- resinden sonra, temmuzda başlı. yan taarruz. 4 eylülde tekrar amıştır. Üç gün süren müharebeden #on- ra, kıtalarımız 75 kilometre iler « lemişlerdir. Son günlerde, digman, araz'mi zi bombalamıştir, Finlsndiya tayyareleri, Ladoga gölünün şarkında ve Murmanek demiryolu üzerinde düşman kıta - larmı bombalamışlardır. Bir tren tahrip edilmiş ve yedi düşman bomberdrman tayyaresi düşürülmüştür. Irandaki Almanlar Londrada itimat eğilir bir menbdandan öğrenildi ğine göre İngiliz ve Sovyet kıtaları irana girdiklerindenberi burada bulunan Almanlardan hiç biri memleketi lerketmeğe muvaf fak olamamıştır. İngiltere hükü - meti tarafından Tahrandaki İngi - tiz elçisine gönderilen talimat yak nız İranda bulunmakta olan Alman lara ait olmamakla kalmayıp Ku- düs bagmüftüsüne ve Irak isyan bastırıldığı sırslarda İrana kaçan Iraki: asilere de gamildir. Diğer taraftan Röyterin bir dirdiğine göre İrandaki petrol kuyularınm hepsi Hintli kıtaatın himayesi altındadır, Finlândiyaya çavdar Gönderiliyor Almanya Finlândiyaya 15,000 wn çavdar gördermeyi vaadet. mişti, Almanya bundan başka 10,000 ton daha çavdar göndere cektir, Bu suretle Finlândiyanm ezmek meselesi halledilmiş ola- caktır. Musoliniin Mareşal Mannerhayma telgrafı Musolini mareşal Mannerhay. ma bir telgraf göndermiştir, Du- çe bu telgrafta diyor ki: Kıtaatınızn kahramanca dö" ğuşerek eski hududa vasıl olduk. ları şu anda size İtalyan ordula- rınm arkadaşça selâmını ve İtalyan milletinin, hem de yalnız buzünden itibaren değil öteden beri kahraman Fin milltinin ge. rek sulh gerek harp zamanımda görmüş olduğu İşleri ve sarfet- mekte olduğu Büyestleri takip ederken duymakta olduğu hay ranlık hissini size bildirmeme müsaadenizi rica ederim, İspanyada ölen Italyanlar General Franko ie Munollini arasınd 9 aktedümiş bir tulât dolayısiyle İspanya dahi! harbi annasırda maktl! düşmüş alar 4 bin İtalyanın Cantıpagne'da 160 mezarlıklı gömülü olan cesetleri bu sasi sürelte Saragonas'du inşa edilmiş olan mezarlığa naklediletek orsda bep bir arada gömülecektir, Ornda halka açık bırakılacak olan bir icule inşa dilesektir. Gönüllülerin cesetleri, & Rema mezarlıklarında olduğu gibi mezarlıkların duvar kensrlarma gömü tecelktir. Hindiçinide vaziyet Röyterin Saygundaki muhabi. rinin bildirdiğine göre Japon kıtalarını cenubi Hindiçiniye muvasalatımdanberi ufak tefek hâdiseler olmaktadır, Fransiz kuvvetleri silâhtan tecrit edil mişlerdir, Umumi vali amiral Döku bütün selâhiyetlerinden mahrum edilmiştir. Yalnız mülki idare normal olarak işlemekte- dir, Ruzveltin annesi öldü Ruzveltin annesi 86 vaşmda olduğu halde ölmliiştür. Ruzvelt bu yüzden yarın sabah söyliyece, ği nutku persenbe sabahına br rakmıştır. Türk - ingiliz i ticaretinde inkişaf Son haftalar zarfında Ingiltereden Bir buçuk milyon ingiliz liralık mal geldi Londra, 7 (A.A.) — Röyter bildiri” | yer İ Son haftalar sarfınin Türkiye ile | Büyak Britenya oranında yapılan ti, gari usmeleler, iki memleket bey hindeki ticari münasebatın ehemmi yetini güntermektedir. Son haftalar zarfında, İngilere, Tür, kiyeye, oeman 1600.000 İngiliz lira. Tik mal göndermiştir. Bu emt n içinde Türsiyenin İtal, yadan itbal edemediği bin ton bakır sülfat vardır. İnglitere, Türkiyeye, kahve, loko motif ve tekerlekli vesait te göndere miştir. Haikn “United Kinrom © Corpora. tion,, ile Türkiye mfnakalât Vekâleti arasında, böyük Britanyadan gönde rilen lokorsoliflerin vesair malzeme, nin karaya çıkarılması içm kullanıla bilecek olan İskenderun rıhtımının İD. şasına dâir müzakereler cereyar ot, mektedir. Büyük Britanyu tarafından gönderilen emtia bacmizin pek fazla artmış olmas bu tedüirleri zaruri İl” maktadır. Türk , Almen ticsri mü zaherelerinin tekrar başlaması için, Ankarada o Clodişus'e intizar edildiği gu sırada, bu tafallitm aşikâr bir 6. bemmiyeti vardır —— — fingiltere irana yeni bir nota verdi Londra, 8 (A,A,) — ingiliz ve Söve yet mümeesillerinin İran hükümetine bir sola tevdi oetüklerini (o bildiren T: ymin gazetesinin diplomatik muhüre rir$ şöyle demektedir: ““Takranda bulunan Almanlarm İlk korkularının zali olduğu bu gehirden gelen; haberlerden (o sulagılmaktadır, Geçen haftanın sonunda Almanlar ed, kial gibi zormal bir hayat geçirmeğe büyük otomobillerde dnaşmağa, gâ » al haçlı bayrakları çekmeğe, sokak, in rastgeldikleri İagülzleri tahkir ete eğe ve müttefikler aleyhinde şayiâe lar çıkarmağa başlamışlardır. Hü, sa Alınanlar İngüterede Tabrandaki Alman sefâretinin o xapanmamasını protesto edenlerin tasavvur etuği şe kilde hareket etmektedirler, İran kis kümetine tevdi edilen yen! rotanın bu bale nihayet vereceği zat edilmek tedir . Londra, 8 (4.4) — (BBC) İvan hükümetinin son İngiliz « Höv- yet tekliflerine kargı cevabı hakkım. dn İrandan yeni bir haber gelmemiş. ür, Sovyet tebliği (Baş tarafı 1 melde) düşman tayyarelerini tehrip etmiş » vr. 5 Eylülde cereyan öder hava hare» khtında, yerde ve havads olmak Üzere Te, 23 diişman *ayyareni tahrip ettik: bizim kayıbımız 11 tayyareğir, Şimal Buzdenizinde, (U 73) isimli bir Alman denizaltisi yakalanmıştır. Cephenin garp kısımında çok gildet 14 bir muharebeden germ düşman çök gerilere atılmış $ köy, 6 tepe İetir » dat edilmiştir. Bu muhsrebelerde düş manm 50 makinelilüfek yuvası, 6 tan çapta 13 topu tahrip edilmiştir. Düşman 1500 den fazia ölü ve yaralı terketmiştir. 'Küba Reisicumhuru öldü Havana, 8 (A A.) — Küba re. inicumhuru Menocai'm pazar yü - Jayısile dünyanın ker tarafındna 10.000 den fazla telgraf gelmiş « tir. Ralaloumhurunun maaşım mili Kapitola nakli esnasında 60 bin İ kişi hazır bulunmuştur. Naaş, ce. naze mevasimi için tesbit edilmiş olan sah gününe kadar orada ka. inesktir nü âni olarak vefat etmesi do .| İMESİEEE ERİ Berezilya Gümhurreisinin nutku Biz sulhper- ver bir miiletiz Rio « de - Janlero, 8 (A,A,) — Brezilya istiklâlinin Oo yıldönümü münasebetiyle büyük bir hazırın kitlesi önünde bir putuk irat e » den reisicumhur Vergas, Ameri . ka kıt'asında takip edilen siya - etlen bahsederek demiştir ki: “Bize karşı harekete geçecek herhangi bir mütecaviz karşism . da şimdiye kadar yapılan teda - Yü! bir ittifakta görülmemiş dere. cedö çok masyonalistlerden mü. rekkep bir köle bulunacaktır. Vaziyotin o güçlüğüne rağmen Biezilyanım halihazırdaki ihtilâfm sademelerinden kurtulmağı mu . vaffak olduğunu hatırlatan Var « gas şöyle devam otmiştir: “Biz sulhprver bir milletiz, Başlıca hedefimiz harbin müthiş şeraitinden uzakta bulunmaktır. Bununla beraber hâdiselerin ne suretle inkişaf edeceğini ve dün. yanın şimdiki ihtiyaçlarmın biz- den te gibi gayretler istiyeceğini tahmin edemeyiz, Brezilyalılar nikbinane hülyaları istihfaf et. melidirler, Müteyakkız, disiplin- li bir mukavemete ve Panameri. kan işbirliğine dair ğirişilen ta athütleri ifaya hazır bulunmalı. yız, Eski kavgaların yeniden baş göstermesine mâni olacak tedbirler almalıyız. Reisicumhür şunları ilâve et- “Amerikan milletlerinin harp hazırlığı tedafüidir, Bu hazır. lıklar münferit milletlere karşı yapılmamıştır. Bunlar bütün Amerikan kıtası için bir silâh fabrikası mahiyetindedir, Ameri- ka kıtasınm siyaseti diğörlerine taarruz etmemektir. Fakat At lantikten Büyük Okyanusa ka- dar bir mülâhaza diğer bütün mülâhazalara hâkimdir, Ameri. ka kıtasının masuniyeti, , Istanbul Emniyet müdürlüğü Emniyet müdür vekili Salâ. haddin Edirne vali muavini oldu Aldığımız malömata göre İstanbul emniyet müdür vekili Satahaddin Ar, Jankofkud, Edirne vali Touavinliğine tayin edilmiştir. Salihadeinin yerine İstanbul emniyet müdütuğüne de Baş vekklet İstanbal arşiv da'resi müdürü Kömran tayin olunacafı söylenmek. tedir, İnhildi eden mü'e muavizliği, ne de poliş mektebi müdürü Demirin getirilmesi muhtemel görülmektedir. Kimran mülkiye mektebi mezun'a.. rından kıymetli bir idareeldir. o Beys oğlu emniyet Amirliğinde bulunmuş, Salih Kılıç zamanında ös | İstenbal polin müdür muavinliği vizitesini yap, mug, bilâhra Raşvekilet istanbul ar. şiv dairesi müdürlüğüne tayin edil » milgti, Ruslar İngiliz | yardımını bekliyor (Baş tarafı 1 neide) Sovyet sendiksları merközi reisi Chvernikin cumartesi akşamı mat bunt mümessllerine olan beyanı. tını ele almıştır. Chvemik bilhassa şöyle diyor « du: İngiliz işçilerinin yardim vaadi, cephemizde düşmanm kuvayı kül, Byes'ni, tayyarelerini tulmak ve bu suretio onun İngiliz adalarını ve bilhansn Londrayı hombardı - man etmesine mâni olmak süroti, | le memleketlerine yapmakta ol . Makenzi King beyanatta bulundu Beşeriyetin buçüin karşı koyduğu tehlikeler Bütün dünyaya şamildir Montral, 8 (A, A.) Sabik Ke. nada başvekili Makenzi King, İn. gütereden svdetinda beyanatta bulunarak bu seyahati yaptığın « dan dolayı babtiyar olduğunu ve kendisinin Ingilteredeki ame hin pek münasip bir zamana te, sadüf etmiş bulunduğunu söyle » miştir, Mumaileyhi Çörçilin kendis'ne İngütereyi ziyaretinin — İngiltere bükümetine pek ziyade faydası do künmüş olduğunu söylediğini ilâ, Va etiniştir, Makönzi King, Çörçilin İngiliz İmparatorluğu ile Vigi arasmdaki | temasın Vişinin Ottavadaki elçisi Risteelhenber veyahut Kanadı nm Vişideki maslahatgüzürı Du - puy vasıtasile idare eğilmesi ar . zusunda bulunduğunu da söylemiş tir, Makenzi King tahriri beyana » | tında şöyle demiştir: “Seyahatim osnasında en kuv « vetli intibatm, şimdiki harbin dün yanın her oklasını tehdit etmek. te olan âçli tehlike hissinin her tarafta süratle artmış olmasıdır. Bu andan İtibaren hâdisatm #üratle irkişaf etmesi muhtemel, âir, Ben, ayni zamanda tehlike nin pek büyük olduğunu ve nazi barbarlığının ve Prusya Bitleriz - minin ancak bütün hür İnsanlarmi faslasız (Oolsrak sarfedecekleri gayretler pahasma İnhizama uğ « ratsbileceği kanaatile memlekete dönmüş bulunuyorum, Beğeriyot - tin bugün karşı koymakta olduğu tehlikeler, bütün dünyaya gamil . ir. SATIRLAR Ruzgâr şiddetleniyor (Baş tarafı 1 neide) olsa kolay kolay elde edilemiye. cek bir zamanda olduğumuzu &öz önüne (alarak — kulaklarımızı trkamamız icap ettiğini söylemiş ve dâvila onların safında görün. müstü, Şüphe yek kibu İstek bu işe sermaye yatırmış vo bu yüzden yeçinen yüzlerce vatan. daşım mutayarrır olmamaları en dişesinden doğuyordu. Bugün de yine o fikirdedir ve vaziyetleri. nin icap ettirdiği zammı görme « lerini ister, Ancsk, belediyenin dikkat na zarını, şu nokla üzerinde topla maktan du ketudini alamax; Şoförler içinde bulanık sudan | istifade etmek istiyenler ve maalesef çoktur, vardır Balediyo halkım, tabir eaiz zü- | rülsün, soyulmasına müsaade et memelidir ve elindeki bütün im künlarla bunu önlemeye çalışma. dır, Vapura yetişcetk, müşkül va ziyette bulunan bir kadını Sirke- ciden Köprüye götürmek Için bir fira İstiyen sförün yüzde beş vamla yerinden bile krpırdanmı. yacağını dikkate almalı ve ted birlerini bu bakımdan mühkem- leştirmelidir. Bu bir vâkradır, İstenirse, hâ diseye kurban olan kadının sd resile araba numarasını da vere bilirim, Dikkatit olmalıyız. Rüzzür şi) detidir, LR. Odesa haftarca dayanabilir (Baş tarafı 1 neide) Sovyetler harp istihseldtı Glen ve bilhassa tank ve | tayyareler iron eden fabrficitarisn o mühim bir kısmını uzaklarda, Ural dağları arka Kısmında ve Sibiryâda tesis eylemişe ' verdi duğumuz yardımın tabil bir muka bolesidir, Sovyet Lideri #üve olarak sun. ları söylemiştir: Miktarları günden güncart . makta olan Sovyet valandışları, nm intihar Rusyada müthiş bir harp bütün tahribatını yapmak « ta olduğu bir srrada İnşşilirlerin kendilerini sözle, vaitlerle -teşçi etmekte oldukları merkezindedir. Ukraynanın düğinan tarafından Zap tn müteakip bu fabrika'ar sayesinde Rus ordusu gene esklal gibi mebzul miktarda harp malzemesine matik bu, Tunmaktadır ve bulunacaxtır, Almanlar Ukraynanın surkmda bis Yanan Bumboş kömür medenlerini da hi ele geçirseler bunun ehemmiyeti ole mıyacaklır. Çünkü Ura'üski kömür temin | Röyterin Moskovadaki muhabirine göre Leningrad : Henüz tamamile muhasara edilemedi Şehrin şark ve cenutu şarki kısımlari açıktır Londra, 4 (A.A,) — Röyter ağa #ınm Meskovadaki husus mubab İ Akksnndr Vert yazıye*: Almanlar Leningrad muhasara « mmeiglerdir. Şabrin tecrit edildiği dair olan (o baberler doğr: değdi Almanların Moskova , deningrnd na hattının berbangi bir o moktas geçtiklerine dair ortada bir eğ yoktur, Fakat ba hattım yanımda, mil şarkında Ribirske giden (baş bir şimenditer hattı vardır, o Band başka Laningraddan şark doğru den Murmnnuk hatları ön vardir, Görülüyor ki Leninprudı tecrit mek için Almanların ber (tarafi gehre pek yakın bir mesifeye ka gelmeleri lizımdır. Alana son hab rden Almanların gehrin conubu ga va gark kisrmiarına yaklaşmadıki maleşılmaktadır, Bu esit altr şehrin tecrit edildiğinden (o babaete saçmadır. Almanlar başlıca tasyiklerini g ve cenuba gari latiknmetlerinde Y: maktadırlar ki bu kısımda Finli Körfezi boyunca dar bir orman va dr. Bu orman e Leningrad arası Parvaya kada: uzanan bir yayla m cuttur. Bu yayinda birkaç (Oİyi varsa da arasi arızalı olduğu *çin ulş mikyasta asieri harekâta mü değidir, Esasen yaylinm şimal k mında Pulkovo sırtları vardır. Yağı yağdığı zaman iu mmtakada büst 102 başlık bir hat alacaktır, Alp hava Kuvvetleri civardaki kasabal merhâmetsiz akınlar yaparak mü: kalatı sekteye uğratnağa ve Rusk maneviyatını sarsmak sternişierm bu usullerin Leningrad müdafileri rinde bir tesir hunule getireeel Şbtimal verilmemektedir. © Milli Şefin Bursalılara hitak (Bağ tarafı 1 meide geyin örneğini anlayışını ver ge meuburdur, Burada, mektep çocukla ve erkek çocuklarınızı d& düm,Resimde, elişlerinde, ta ta ait her işte babalarının, a larının, kanlarından devamlı ler taşıdıklarını gösteriyor! Bu kadar İstidati; vatandaş güzel san'atta, heykelde, mus de, süsleme sanatlarında vata her köşesine örnek olmalıdır Güzel sana't, güzel sevgi di geçmeyiniz, Bir milletin terb sinde, sevgisinde yükselmesi en maddi alanlarda çok ku« göstermek için güzel sanat xisi yüksek olmalıdır, Bu ke istidatlı Bursa, bu güzel s£ imtidadında, bütün memlel medeniyet ve kudret taşmak Bursalılar, aziz vatardaşla gece yarısı burada. Bursanın (arafında beni dinliyorsunuz, benim için bir zevktir. B karşı gösterdiğiiz sevgiye tel tesekkür ederim, Size sevgi mi ve selâmlarımı bildiririm Yaşasın Bursalılar, Yaş deleri dolduran on binlerce tandaş tarafından oparlörler sıtasiyle dinlenmiş, halk, mü | kiben köşklerine avdet buyt | Mili Şefin otomobilini sera “yaşa, sağol, göz bebeğimiz. İ gefimiz., ridalariyle höra saygı, 8€' ve bağlılıklarmı dirmişler Bursa. 7 (Â,A,) — Reisicüm İ İsmet İnömü dün buradan hare | etmeden önce, Zraat mekfe ş ve mskeri müzeyi ziyaret #yle | vemlitenirihen Bursalıların cos oaahüralı arasıadı şehrimiz ayrimişlard'r. | Otemobillerle Mudanyaya ka İ olan yoleulukları esassnda | İ kin aynı heyecan ve ays1 sevgi " zahürlerlle karsılanan Mili Şef üzerinde muhtelif köyler civarı İ durarak Merinos sürüleri, 263 mahsulü ve yağlar hakkında iz mişlerdir. İstanbul, 7 (AÇA) — Heisicum | hat almışlar ve direktifler ve İ madenleri Wınların Ruslar tarafmdan | İsme: İnönü dün akşam Bursadan $ kaytedilmez'n! telâfi edecektir, İ rimizi teşri tayurmuşlardır.
