4 Eylül 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

ZE TE iğ VERTU TAAA EE HA Tayyarecinin hayatında oksijen “- Yüksek irtifalardâ yapılacak AHA barbin (/X rnlerindenbe. ri tayyareciliğir. zözü yüksek. lerde, dalma on binlerin üstünde ola, cak uçuş irtifalarındaydı.. Bilhassa on 0ç bin metrenin Üstüne olan strulos. ferlere doğru fırlamak İsteği sadece uçanları değil, aya: zamanda sevk ve idare edenleri de gıdıkliyordu. Birçok tayyare fabrikalarının elbirliği, işbire liği yaptıkları biricik teknik araştır. ma, denebilir ki atratosferde © uçacak bir tayyarenin meydana (getirilmesi yolunda oluyordu. Rekor mahiyetinde (1500) metre ir. tifaa kadar yükselen İtalyan tayyare. etiğinin stratamfer işinde büyük ba şarllar elde edebileceği kanaati kuv. vetliydi. Fakat harp müykuldt, fabri, kalarm hasım tehditleri altındaki ça. Uymaları ve daha ziyede prototip bir tayyare ile uğraşmaktansa o cephede ihtiyaç hissedilen seri inşaata ehem - miyet evrilmesi mecbariyeti, bu sira. osfer uçuşlarına yarıyacak araştırma bususunda fabrika mübendislerini ça, lışmaktan alıkoydu. Bugün için bir steatosfer muharebe tayyaresinin hizmete girmemiş bulüne duğunu görüyoruz. Faka' siratosfer sayılmıyan on Üç bin metrenin altin daki irtifalarda uçan o tayyarecilerin, siratenlerde uçacak olanınr kadar ko. runması ve bunların da oksijenlerie beslenmesi mecburiyeti vardır... Arzın sathında 760 milintetre olan havayine simi tazyikinin (0000) metre o irti. fada yarı yarıya azaldığı ve tazyikin (280) milimetreye kadar düştüğü müs bet bir surette ölçüye (o vurulmuştur. İnsan bünyesi ise bu irtifaa, tekabül &den havayi nesimi tazyikine taham. müil etmekte ve hattâ daha İnsja irt falarda oksijen istimal olmeden uça, bilmektedir, Fakat muayyen olan bir irtifadan sonra, meselâ (7000) metre. de pilot ve uçanların birer olesijen mas kesine olacak ihtiyagarı mutlakiyet kazanmakta ve bu maksstia da tay- yarelerin içinde hem oksijen tüpleri, hem de maskeleri bulundurulmaktadır, İrtifa dolayisile inann bünyesi üze. rinde olacak değişmeler mukavemet edilmiyecek kadar fazladır, Arz sat , Proles”»-rinden İsveçli A, MENGHAM 112 Çeviren: H. D. Halbuki adam yürüyerek şeh . rin varoşlarına kadar gitti, Vakit de akşam olmuştu. Adam Belçika taarruzu esna - sindn yikılmış olan binalardan bi- rinin enkazı arasına daldı ve bir daha gıkmadr, Ğ Casuslar, pejmiürde kıyafetli a. damm geceleri bu enkaz içinde yattığına değil, orada gizli bir mahzende gizli keşifleri için ça lıştığına hükmetmişlerdi, Onun için o enkaz etrafmdan bütün gece ayrılmadılar, Halbuki ertesi günü öğleye kadar bekle dikleri halde pejmürde kıyafetli adamm yine görünmediğini görün <e şiddetle meraka kaptlarak ha. rap binadan içeri girdiler, VACILIK BAHİSLERİ ZEEE- 3ir hava mı AABER — Aksam pos metkazanır a AL m kinin, dolayisile havayi besimi terki, binde bulunan oksijenin azalması mâ. ruz kalacağı sıkıntılar 1875 senesinde yapdan balon uçuşlarile tetkik edil . miştir. Büyük harp aralarında ve bir hava,muhazebesi arasmda o mecburi ularak yüksek irtifalara urmanan bir Yazan: | |. A. ŞARKLI pilot, oksijen noksanından mütevellit arıza dolayerlie hayatını kaybetmiş - tir. On bir bin metre irtifalardan sonra Meteorolojik hidiseterin vukua gelme. diği, rüzgür, yâğmur, bulut ve hara. ret değişmesinin bile olmadığı irtifa, lardan sonra boşluğa #lratasfer demek de münasip glabilir, Ansak gu var ki; bu irtifadaki Teryiki nesiminin zemin. deki tazyikin yüzde yirmi biri kadar yani 160 milimetre oluşu,kati bir kese tetsizlik ifade etmesi lâzımgelen stro.. toslerie nisbet edilemeraektedir. Kan. sen sirntonfer uçuşları sadece uçucuya oasijen temin etmekie o yapılacak bir uçug değildir, Ayrıca, uçenların mah. fuz hücreler dahilinde veya deniz dal. gıçları gibi kauçuk elbiseler ve made. ni kasklar içinde bulunarak devami: bir tazyik temin edilmese uçuşları, na devam edebilecekleri o gözönünde tutulmaktadır. Oküljeh; yüksek irtifatarda yapıla. cak uçuşlar için tayyarecinin haya - tında büyük kıymet kazanır. o Vakta, başa geçirilecek bir maskenin hareket #erbestliğine bir engel teşkil edebiles ceği ve belki de normal uçuş şartla, 10 Sene evve! bugün 4 EYLÜL 1881 CUMA Salı günü Cesare Battisti vapuru We İtalyadan şehrimize 500 faşist ize İci gelecektir. Bir eylülde Cenovadan O anda gördükleri ansara on. lara dehşet verdi! Pejmürde kıya» fetli adam barsakları dışarıya dö. külmüş bir halde taşlar üzerinde camız yatmaktaydı, Pejmürde adamın karnı vakşi cesine deşilmiş, insanm tüylerini ürpertecek bir dehşetle öldürül - müştü, Adamın taşların arasına sikış mış çenesi de parçalanmıştı, De. mek ki pejmürde kıyafetli adama vahşicesine aldıriimış, adam da kendini şiddetle müdafaa etmişti! Katiller adamın çenesini parçala mşlar ve karnımı deşmişlerdi, İki casus, adamın sanki yırt bir hayvan tarafından paralanmız gibi yatan cesedini dehşetle soy. rettiler, Kendilerine geklikleri za mân hemen pejmürde kıyafetli a. damm esrarengiz çantasını hatır ladılar. Çanta ortada görünmüyordu. İki casus öteye beriye giderek maktulün göce (yatmadan evvel çantayı ehkaz arasmda berbangi eydanında dizilmiş tayyareler rina nazaran gerek hareket kabiliyce | tinden ve gereken hami bakımından | hir #odakârlık isteneceği muhakkak. tir, Fakat bu fedakârlık ve hasılanın | dilşüklüğü hiçbir zanı oksijensiz uçmağı sebeb teşkil etmiyecektir. Baz: ballerde; ve meselâ muayyer ve normal irtifada devriye © vazifesi almış bulunan bir av o Layyarecisinin beklenmedik zamanda bir kasma tesn | düfü, onu yükseklere, yedi, sekiz bin a Böyle bir irtifada oksijen (ihtiyacı muhakkik ki başgösterecsktir. Pilo tun maruz kalacağı havasızlık ve ci, gerlerin yarım faaliyeti aksi tesirler yapacaktır. Ya muharebeye devam ete #hek veyahut da alçalarti: hâsmın fes «ip gitmesine müzada etmek zarure. ti doğur. Bu takdirde pot ölümü bile güze.minrak sonuna kadaı mücadeleye girişir.. İşte bu gibi meeberiyetler kar yasında pilotların, müzavemetini arttı, racak denemeler, tahâmnül kudretini ölçecek tecrübeler yapmaktadır. Ve bazı defular, kapal hücreler — içinde hava tazyiki düşürülmekte, o oksijen miktarı azaltılmaktadır. Ve. uçucuyü uçuş esnasında yapacağı hareketler tekrariatılarık vücudun #eyeti umu » miyesinin çalıştırılması temin edilmekte ve ekseriyetle makinehtütek kullan » ması tavsiye edilmekiedi:. Bu suret. ie idman yapan pilotiarm © zamanla| meleke kazanarak bazı mecburi bal, lerde yüksel irtıfalarda kısa sürecek bir hava muharebasine vücutları ta » bammüi göstermektedir. Fakat bu iş gök kısa sürer. Bir uçucunun devamlı olarak çalış» ması ve has'm xarşıanda (her türlü hallerde mağlübiyeti kabul etmeden savaşması, tayyarcsinın, bilhassa av pilotları için, oksijen © tüplerinin ve maskelerini mevcudiyeti osas olmuş tur.. Hava muharebeler! çok ( Göğii ve her zaman için nisbelsiz denecek kadar irtila değişmekrire âmil ola - cak bir harp sahnesidir. Pilotu yor » madan, hirpelamadan ve narmul şarte lar nitmda kasınmın karşımada bu - tundurmak için okslen ve (tertibatı ihmal edilmemelidir. Oksijen bir pilot için silâh ve cephane kadar lüzumlu. dur ve kıymetlidir. bir yere saklamış olması ihtimali. ne karat etrafı aradılar, Çanta ortada yoktu, Casuslar o vakit, bu korkunç ve feci mücadelenin esrarengiz çanta uğrunda yapılmış olduğuna kat'iyyen şüphe etmediler. Vakrâ bu çantada zahiren birtakım mo Görbot plânları olmak lâzemgeli . yordu, Fakat casusların aklından bin türlü şey geçti. Pejmlirde kıyafetli adamın bu çantasında gayet kıymetli mücev. herat da olabilirdi, Adam bunlar: kaçırabilmek için pejmürde kıya - ete girmiş olabilirdi, Binacna - leyh hâdiseyi bilen azılı hırsızlar adamı takip etmiş ve nihayet fe. ci surette öldürerek çuntayı elle, #ne geçirmiş olabilirlerdi, Eğer hâdise bundan ibaret ol. saydı, şüphesiz, bizim casusları © derece alâkadar etmiyecekti. Fakat mademki adamda birta- kım deniz vasıtası plânları bulun. duğu fabriknlara müracaat ede rek fabrikatörlere onları gürler - DEFİNE Insan, sıkıntıya düştükçe, sanırım, bütün ümidini de - fineden ariyor. İşte iki kişi daha belediyeye baş vura - rak Karacaahmette birde. fine arayacaklarını bildir - mişler, ruhsatını da almış - lar. Bu ahval devam ettikçe, belediye, vergilerden kay - bettiğini bu yoldan bol bol çıkaracak. Defineyi arayan değil, belediye bulaydı; ne mutlu ona... GETİRMEDEN GEÇİRMEK Bir Amerikan amirali, Boğazların zorlararak Ka - radenize İngiliz harp ge - milerinin geçirilmesi icap edeceğini yazmış. Şüphe yok kibu yazı. herkesle dost geçinmek diisüncesin - den başka bir emeli olmı - yan Türkiyemizde, teessür uyandırdı ve amiral da lâ. yık olduğu cevabı aldı ve almakta da devam edecek . tir, Ancak şu nokta üzerinde duran bulunmadı. Sorulabi. lirdi; Gemiler Boğaza han gi yoldan getirilecek? Bu Amiral önce yolunu bulsa da geçirmeyi ikinci safhaya bıraksa. Amerikada lâfla peynir gemisi yürüten bir amiral bulunması çok görülmeme. lidir. R. Beyhude yere akıtılan kanlar (Baş tarafı 1 seide) sekliğinde hayvan boynuz ve lir. nakları yığılmıştı, Hayatımda, ilk defa bu kadar iğrenç bir manzara İ karsısmda kalıyordüm.,, İşte, bu vaziyetin ilahı için, operatör general Cemil Topuzlu ve Haydar bey merhumun hin inetleriyle Karaağaç müessösele. ri yapıldı. İstanbul, temiz ve sıhhi #te kavuştu, Hem hastalıklı hay » vanlarm kesilmesinin önüne ge » gildi, hem de kesim gartları wiah olundu. Fukat, mezbaha imşasmdan bek. lenen fayda bu kader değildi, U - mumun #thhati meselesinin yanın da, bir de Iklısadi kârlar vardı. Bu hususta uzun boylu tetkikler yapan, tâ 1928 senesinde beledi - ve relsliğine esaslı bir rapor veren snsi kimya mütehassısı ahbabım Mehmet Ali Kâğitçr şunları söy « Yüyor: rn hayvan kesilince iki par. ayrılır: rik Yenen kısımlar, 7 — Muhtelif iktesadi maksat” larla o kıymetlendirilen kısımlar, Ahşa adı altmda toplanan rahim, kalm barsak, deri kırpıntıları. ku lak parçalar, boynuzlar, trak - lar ve saire ki bunlara sakatat namı veriliyor, Bunlerdan masada kanı ve inc, barsakları ile deri ve pöstekileri sayabiliriz. Mevzubaks maddelerin münfe - rit kesimle toplanıp kıym lendi v rilmesi gayri iktısadidir. Çünkü, eld, edilen kâr, bu hususta yapı - inn masrafları karşılamıyor. Lâ - kin, şehrin böyük bir o mezbahası olduğu takdirde, artıklarm toplu - Tağundan mütevellit avantaj, bun. lardan istifade etmemizi mümkün kılıyor, Böylece, yani mezbaha inşası İ- ie hem sdihi, hem de iktradi fay. daların tahakkuku imkân dahilne girmiş bulunuyor. Ama, şimdiye kadar, maslesef sakatatm hepsin. den istifade olunamadı; mezbaha. dn kesilen hayvanların artıkları tamamen kıymetlendirilemedi. barsaklarda giriş yapılmak isin ih raç ediliyor. Halbuki, borsukların memleketimizde kiriş haline get” rİlmeni kizmadır, Bu suretle. gli . mizin sitmdâ bulunan ham miad. devin, mamul esya olarak tekrar bize satılmasının önüne geçilecek. tir, Fakat, bir o ihraç metan mevcudiyeti de az, çok bir fayda | mes'nden hemen kat'i surette an- | lsşılıyordu ve mademki caniler bu | “plânları ellerine geçirmek İçin bu kadar valsicesine harcket etme . ye Jüzum görmüşlerdi, o halde pejmürde kıyafetli adamın çanta, sındaki plânların sadece alelâde demek olduğu için, bunun üzerin - de durmuyoruz. Amma, ya deri parçaları, kâlın barsaklar, rahimler, kulaklar, ter. naklar, boynuzlar? Bunlardan hiç istifade olunmuyor, Ayni zaman. da, veterineler tarafından yerime. sine İzin verilmiyen bozuk siler, beyhude yere imha olunuyor, Üs- telik ziyan edilen kanlar... Sayanı dikkat bir o müsahedemi anlatayım: Mezbahaya gitmiştim. Hallce a. kan, #uları kızıl bir renge boya - yan kanların kokusile bir kat da, ha iştihaları artan köpeklerin de- nize hücum ettiklerini görmyeyim mi? Lâkin, bu hücumu. moyua av aveler durdurmuştu! Zira hay, vanlar aldanmış, tuzlu suvla kazı. san kanı İçememişlerdi! İşte, kö peklerin bu halinden, ben, bir pre testo mânâsr çıkardım. Düşünlin bir kere: kandan O» istifadeler temin olunmaz, Evve - MA, ispençiyari müstahzarları ne - zarı dikkate alam. Kandan bir. nın üzerinde durmamız! İca; ren mllhim mesele şudur İstihsal, SunT gübr. gbi, hay, van yemi gibi, plâstik maddeler Bibi, Mesel cibise düğmelerinin, meselâ fotin kopgalarmın 0838 un suru kandır, Simdi, istitrat kabilinden, di - Zer bir meseleye tomar edöceğim Bir tarihte, asılları hayvani o . las cisimlerin valrlmaxı düsünü) müştü, Bozuk balıklar, mablüt gr. da maddeleri ve saire, Halbuki bunların da İmhası değil, ihvas lâzımdır. Zira, mevzubahs madde. Jar, sanayi manzumesi arasında, mükemmel -birer ham madde kıy, metindedir. Netekim, deri kirpintiları, ku - laklar, rahim, kal bağırsak ve kemik parçaları da &yni kıymet hükmünün © çerçevesi içindedir. Bunlardan tutkal ve felâtin imal olunur, Halbuki, biz böyle yapmıyoruz. Bütün bu ham maddeleri ziyan ve İsraf ediyoruz. Sonrn da, tut. kahr, jelâtini, düğmeyi, kiriai, e - romu ve diğer ispeneiyari müstah. zarları — avuç dolusu © paraları heder ederek — hariçten ithal &- diyoruz, 1928 tarihind, bir proje tanzim ettim, O zaman adı. cemiyeti umu miyel belediye olan sehir meclisi âzhsından Bay Emin Ali Durusoy bu meseley, karsı büyük bir alâ. ka gösterdi, Keyfiyet, meclis iç. timalarnda mevzubahs oldu. Lâ - kin, projem, beledive riysaetide, o zaman lâyık olduğu chemmiyele le karşılanmadı, Halbuki, 10000 Hralık bir tesla, İstanbu! beled'ye. sin, neler kazandırmazdı?.. Bu - nleti fahiş ve anormal vasiyette e, 25.000 lira harcandığı tak - motörbot plânları olmadığı mu . | dirde, bu artıkler kıymete tahvti bakkaktı. Bunlar vcaba yeni bir hücum botu veya denizaltı plânları mıy dı? Deniz işlerine ait her şeye pek ziyade ehemmiyet verildiği için bu esrarengiz cinayet casusları fevkalâde meraka düşürdü, Esasen einayet hakkında rapor verdikleri zaman gestapo tarafm- dan hâdiseye büyük bir alâka gös terildi, Gestapo evvelâ bu adamı öldürenlerin başka devlete ait ca suslar olduğuna katiyyen süphe etmediği için hüdizeyle evvelâ bu bakımdan slâkadar olmuştu. Bu kadar cüretkâr casuslar kim ledi? Acaba Danimarkalılara İn giliz casusları mi fanliyetteydi. (Devamı var) edilohilir, Bu eyretle, hem birçok thal maddeleri , ki ş'md! bulamr ruz da! » ti mahı hs otin! alır: hem de İstanbul belediyesi bürük varidat kaynakları ele g& girmis olur.,, Smai kimya mütehessası Meh - met Ali Kâğıtemm projesi ne oi du acaba? Onu, hansi ihva edici el, tozlu dolapların gözünden ur. Saracak? gi ver bugünkü faal belediye mekanizmasından (bekliyoruz. 21, ra, yıllardanberi, beyhude yero &- kıtıları kanlara ve Mehmet Ali Küğrtşmın » emeklerin, Yazık ok muş! Hiç değilse, şimdiden sonra bu hususun telâflsine çalmalım Hakikaten, “rararır — neresini” dönülse Kirdar