1 Mayıs 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

| Hiçan | i MAYIS — ii İHâdiseler' İvereererore V : e Tarih. i İcat ve harp... yiPtar sosyoloğlar harbin mede- İyYete hizmet ettiğini iddia ede. Yk kadar tek kögeli düşünür ve let verirler. Bununla bera- » harp yüzünden, taarruz ğ, müdafaa ile insan Şer “#kâsmın bulduğu birçok yeni- sulh zamanlarında sadece Tfahiarmı artıracak şekilde dü- Şiltilmiş ve kullanılmıştır. Nito- Sulh zamanlarında sadece ve refah için kullanılan ” rda vardır ki müthiş imha âleti olmuşlardır. it) i iyi maksatla icat e- (Nobel) in bunu bir hu.p i gevirdiklerini görün. “duyduğu pişmanlık ve vicdan meşhurdur; bütün serveti- a, vdebiyat, ahlâk ve sulh uğru.- Şalışmayı teşvik için hasret. Mesi ona teselli vermemiştir. Ba harpte Almanlar miknalıs- ayn, uğultulu bomba, alev silâhlar gibi yenilikler Baldalar; lâkin karsı taraf da İara karşılamakta yahut Yun- alışmakta gecikmedi. Tarih. ik bir fen adamı vardır ik ve çok kuvvetli bir ordusuna karşı vata- âdeta tek başına müdafaa ; dehşet uyandırmış; bu u- can vermiştir. Buda Z£.r. diye meşhur olan Siraki- Athimidis'dir. :, Siraküüza Romaile müttefik yordu; lâkin düşman fır - mensup bir general bir is. sonunda iş başma geti; lar şehri kuşattılar; bes kp kürekli gemilerden mürek- RP bir Roma filosu da denizden ıyı tamamlıyordu. (a ip :£, İ Ee, Ki e) 128, 1, at etti: Kale duvarları ve Üzerine büyük mancmık- iş, Yerleştirildi; bunlaria gemi- ; yük taşlar atılıyor gemileri batırıyor- ir mancınık varğı çengelli bir ip gemilerde- ar üzerine fırlatılıyor ve ; o zaman çengelin İbisesi öğrü n takılmış olan bir düş. i kanlar içinde ve boş- çırpma yukarı alı- © riske E3J F z ğ ie He Fi aralık Romalılar deniz ci. i mazşallara çıkmak için gh iki gemi yanaş- ra büyük merdi - ; merdivenin en düz bir rampa var. TE : âli g z » N gemilerin purovaları- ladılar; havaya kaldırdı. fırlattılar yahut ka- ılar, aynalarla günesin ha * teksif ve aksettirerek gemilerini yaktığı da meş « Rmalılar o kadar kork. K ki, kale duvarlarının biripucı veya kazık görürler: > hemen kaç - * N 5 aşlıyorlardı. e mallar şehri ancak bir se- ler $ehre ansızm hücum Birdiler. Arhimidis bg h © meselesiyle mesculdü; yglan askeri ona bir £-y Mikeç > alırım adım duymadı; siyer kiltçia vurdu. Büyük i kum üstündeki hen - Meselesini göstererek: Gizgileri bozma! td; © çizgiler kimbilir © bir icadın anahtarı idiler. ç Kadircan KAFLI MR — Sayanı dikkat bir anket Amerika iş adamları Almanyanın harbi kazan- masına mani olunmasına taraftar Nevyork, 30 (A4.4.) — Ame. rikan Fortupe mecmuası tara İımdan maruf Amerikan iş. damları arasında yapılan bir anket neticesinde reye iştirak e. denlerin yüzde 84.1 İ Amerika- nın ne pahasına olursa olsun Al. manyanın harbi kazanmasına mani olması icabeltiği mütalea- Sında bulunmuşlardır. Yalnız yüzde 13,8 nisbetinde rey Almanya galip geldiği tak. dirde dünyanın artık tehlikeden masun kalacağı ve hiç olmazsa Amerika için fazla silâhlanmıya lüzum kalmaksızın iktisaden ka- bili tahammül bir manzara arze. deceği düşüncesini ifade etmek- tedir. Rey verenlerin yüzde 858: Almanyanın Avrupada yeni bir nizam kurmıya muvaffak olaca- ğını ve Amerikanın yeni Avrupa ile aşağı yukarı harpten evvelki şartlar dahilinde ticari münase. betlere tekrar girisebileceğini i- leri sürmüştü. * Reye iştirak edenlerin yarısı, işlerin normal seyrini mümkün mertebe muhafazaya çalıştlarak müdafaa programınm daha ge. niş bir nisbette tatbiki lehinde bulunmuştur. Yüzde 5.44 nisbe- tinde rey de İindber; ile infirat. çı ayandan Wheeler'in-hattı ha- reketlerini tatbih ötmiştir. Amerikada Çay ve şeker üzerine vergi konumasını Maliye Nazırı reddelli - Vaşington, 30 (4.A.) — Büt- çe komisyonu âzasından Co lin Forstan kahve, çay ve şeker üzerine yeni bir vergi konulma- sınt teklif etmistir. Maliye nazırı Morgenthau buna şiddetle İ. tiraz etmiş ve şunları söylemiş- tir: “Gıda maddeleri üzerine ver. gi konulmasını şimdilik redde- diyorum. İleride belki böyle bir zaruret hissedeceğiz. Fakat bu. na bu sene için katiyen lüzum yoktur." öy HABE Np İngiliz gazetelerine yöre Hitlerin p'ânı nedir ? Adalardan âtlıyarak Suriye yolile İraka gitmek Cebelülarıka karşı da bir taarruz bekleniyor Londra, 80 (A. A.) — Bu sö- belki gozeteler İngiliz kıtalarmın lerine dair tafsilât verme» izin alarak Yunanistan muha rebesi hakkmda hüküm yürütme- ğe intizaren sevkülceygi vaziyeti bilhassa Akdeniz meselesini, hara« retle m“vzubahs o ediyorlar, Bak kanlarda inkâr götürmez bir mu» vaffakiyet kazanan Hitlerin va » kit geçirmeden o taarruzuna de - vam edeceğinde hiç kimse şüphe. li değildir. Plânmın ne olduğu şimdiden belli olmaktadır. Bu pik Süveyşi ve İrak petrollarını kon- trol etmek üzere Mısırı bir kıskaç Arasında sıkıştırmak ve elcezireyi belki de Tancayı Jşgal ederek Ak- denizin öbür ucunda bulunan Ce. belüttarığı istifade edilmez bir ha- le koymaktır, Askeri mütehassıslarm o çoğu- nun fikrine göre, Hitler Türkiye. yi çevirerek esasen birçoğu eline de bulunan Ege adalarından ve On iki adadan Kıbrıs yoluyla Su riyoye atlamağa gayret edecektir. General Rommel'in emrinde bu- Junen kuvvetler Misira karşi yâp- tiklârı harekâtı tesri ederken aynı #amandâ başka Alman kuvvetleri Cebelütterik üzerine yürüyecek- lerdir, Binaenaleyh çök çetin mu- harebelere intizar etmelidir. Bu muharebelerde İngilizler iğin İn. giliz donanması mühim bir rol oy- nıyscaktır, Almanlar tarafından is Alman hava kuvvetleri, i- terini pautatları veçbil hayal tek rinden likelere maruz le birakarak kati â- mil vazifesini görmeğe uğrasacak- lardır, Maamafih İngiliz kuvvetle. ri karada gdetçe Üstün olmadıkla- rmdan azami ihtiyatla hareket e- deceklerdir. Tayms diyor ki : Zi Düşman, bir adadan öbürüne at. lamak suretiyle, plânmm icrası için lüzumlu olan Çanakkale boğa- zma yaklasmağa Varıyacak nokta ları kontrolü altma almak üzere icap eden bütün adaları işgal et- meğe Türkiyeyi tazyik etmeli ve hattâ bu memlekete hilenm ede- RAABIY R — Aksam postası Kanadanın harp masrafı 1 milyar i 450 milyon idolar tahmın ediliyor Ottav, 50 (A,A4.) — Kanada maliye nazırı İsley, üçüncü Kanada harp bütçesini meclise verirken yaptığı beyanatta Ka- nadarım İngilterenin Kanadada yaptığı 150 milyon dolarlık mii bayaatın büyük bir kısmını öde- meyi taahhüt eylemiş olduğunu söy! ir, Büyük Britanyanın Kanada doları tedariki hususunda uğra. dığı müşkülâttan bahseden na- zir, İngilterenin bu suretle borç. landığı miktarın 785 milyon do- lara baliğ olduğunu bildirmiştir. Nazır şunları ilâve etmişti! “Bu açığın İnviltere tarafın. dan Amerikadan Kanadaya altın veya dolar nakli suretiyle temin edilececek olan kısmını Kanada kapatacaktır. Kanadanm bu bütçe yılı zarfındaki harp mas- rafları 1 milvar 450 milvon do. lar olarak tahmin edilmiştir. bilmek için sevküleeyş (o bakımm- dan ehemmiyeti olan mevkileri zapt ve 12 ada ile irtibat tesis et- meğe ve belki de Suriye yolunu işgal ederek Türkiyeyi sarmağa gayret edecektir. Bu hareket hava kuvvetlerinin deniz kuvvetlerine bu deniz kuv- vetlerinin bar: Üştünlükleri butu- nan sularda meydan okuması de- mektir, Niyuz Kronikl gazetesinde Ver- ron Bartlett ve Deyli Mev gaze- tesinde yüzbaşı Liddel Hart, aynı plânı izah ile Almanların Cebeliltta rığa karşı bir akm yapmaları teh- İikesi tizerinde israr ediyorlar, Yüzbaşı Liddel Hart diyor ki; . Cobelüttarık, İspanyol sahile .- > havadan mülemadiyen ve. ” bombardıman edildiği takdirde ha- kikt kıymetini teşkil eden, gemi uğrak üsü olmaktan çıkmak teh. likesine maruz kalacaktır. Buna karşı en müessir çare Afrika sa- hillinde derhal diğer bir üs işgal etmektir, Böyle bir hareket şüp- hesiz güçtür ve donanma ile bera- ber bir kara kuvvetinin de iş bir. Uiği Yapmasını jeap ettirecektir, Umumiyet itibariyle (o yüzbası Biddel Hart İngilterenin kuvvetli bir ordu yerine büyük bir ordu moydana getirmek istemiş olma” sına teessüf etmektedir, Hâtıraları yazan : Aşçı Dede ibrahim key Şeyh ile müridin vedaı - İstiğfar - Bir gencin fransızca okumasını istemiyen,fransızca okuma- dığı takdirde sadrazam olacağına senet verece- ğini söyiiven şeyh efendi - Bir Şam seyahati - Samüâ gece eğlenceleri - Oyuncular misali - Nablisizade Abdullah efendi - Şam'ahalisi zevk ve safa sahibidir. 128$ yı recebinin yirmi ikisiydi, mirgciyeye yetişmek için Erzu. rumdan süratle hareket ettim ve miraç gecesi Erzintanda dergâhı şerifte bulundum. Şeyh efendimiz ile bazı ihvan beni dört saat mesa" tedo bir karyeden karşıladılar, Berat gecesine kadar Erzineanda kaldım, İstanbula hareketimden bir gün evvel ulemay: billâh şeyh efendimizle beraber pirimiz Meh. met Vehbi Hayatın türbesine git, tik. Türbenin ayakucunda ikimiz karşt karşıya A'zbediz oturduk. Mürakabeye vardım, Fehmi Efendi başını benim basıma dayayıp ya" rım saatten ziyade bu hal ile dur. du, Sonra başını kaldırıp İstanbula dair sipariş ve emirlerde bulundu” lar, Bir de buyurdular ki: “İstiğ- farı şerife devam et,, Çünkü, pis adamlar nssıl ki hamamda tas ile su dökünüp pâk olurlarsa istiğfar da İşte öyle insanı pük eder”, Der. viş Paşa hakkımda da: “Pasa har retlerinin mahsus gözlerinden ö. perim. Rica ederim Ahmet Bey oğlumuza fransizca okutmasunlar, eğer isterlerse Ahmet Bey oğlu muzun sadrazam olacağına senod vereyim!” dediler, Rarhazanın ilk günü İstambulda iskeleye çıktım, Doğruca Derviş Paşa hazretlerinin konağına gittim, İftar sofrasında idiler, Paşa tara. fından ziyade hürmet ve riayetle karsılandım. Seyh efendimizin e * mirlerini bildirdim, Ertesi günü fransızca bocasma ruhsat verip bir daha Ahmet Beye fransızca okutmadılar, O ramazan İstanbulda bir mü, “kehamiri zövk “ötüm, İş güç yek, erde zikir vo ibadetle Camii, ve meşgul Derviş Paşanm Şamda Bekaülâ” zizde çiftlikleri vardı, Adamlarm. dan Mehmet Ağayı bin kuruş ma. aşla çiftlik nazırı yapıp çırağ bu” yurmuşlardı, Beni, Mehmet Ağanın hesaplarını teftiş için Şama gön. dermeğe karar verdiler. Birde paşanm bazı ârazisine Nablisi zade Abdullah Efendi tecavüz etmişti, Bu münazaayı da halledecektim, Paşa bana çiftlik sandığından yedi Yüz elli kuruş maaş tahsis etti, İki yüz elli kuruş da Kandillide 0 turan babama maaş bağladı, Ha. Tek gözlü kasa hirsizi haydut Hovek, bu izinin kaybolduğu müd det zarfında, birdenbire hava tek- niğinde de teahir bir adam ola » rak ortaya çikiyordu. Filhakika, bugün Avrupada git» Wi servislere büyük bir dehşet sal- miş olan Hovek zamanımız para gütlü casusları arasında, hâlâ kor- ku ve ürpörmeyle beni anılan meş um bir casus olmak şampiyonlu » ğunu muhafaza etmektedir. Zira bu Südet casusu, hakikaten, bir vampir gibi bir yapışışta kurban. larının kanmı ömmekle maraftar. Gökler vampirinin misilsiz bir gad « | darlıkla en çök muvaffak olduğu saha, sabotaj, en tehlikeli yerler? bomba atmak, gizli servislerce is dama mahküm çöilenlerin âni ve canavarca imhası gibi işlerdir. En çok hayret edilecek ve en ziya de tehlikeli olan cihet bu casusun gördüğü işlerin korkunçluğuna ve canavarca dehşetine mukabil şah- siyetinin bu isiyle harikulâde olan tezadı ve huslisi hayatında kendi. sini fevkalâde gizliyebilmesindeki meharet ve muvuffakıyettir. Bu yüzden, Avrupa harpleri esnasın - da gayet mühim ve müthiş roller oynıyabilmiştir ki bunlardan ©€n mühimlerini, gizli servis arşiv ve raporlarma göre, nakletmek bu casusun kullandığı teknik ve fev. kalâdr mezipetleri hakkımda bir fikir verecektir: Gece vampiri Hövek hakikaten ismine çok uygun bir bayat tarzı geçirir, Onun gündüzleri hiçbir yerde görüldüğü vaki değildir, Casus mektebi profesörlerinden / 4, Mengham O, adetâ yalnız geceleri yaşı “ yan bir adamdır, Buna da sol gö” zünün (akma oluşu ve gündüz tak ma gözünün sarih surette belli o Tuşu sebep olarak gösterilir. Halbuki sebebin sadece veya tamamiyle bu olduğu pek doğru olmasa gerektir, Zira, gündüzleri Hovek pek âlâ takma gözüne tek gözlük takarak gezebiliyor, Onun geceleri yaşamasının asıl sebebi, kasa hırsızlığı zamanımda edinmiş olduğu Adetten ileri gel - mektedir, Eeasen, bu adam, san. ki hakikaten dünyaya insan şek» linde bir vampir olarak doğmus gibi yalar gecelere karsı bir in cizap duymekin, yalniz geceleri yaşadığını hisseden bir tabiata g» hip bulunmaktadır, Balbuki, hakikatte Hovek kene disinden ssla bu kadar hunbarlık ümit edilmiyecek derecede narin yapdı, ince, zayıf, çelimsiz, fakat #on derece çevik bir tiptedir. Onun için onu gece Tokuilerin. de görenler bu çelimsiz, kadm gi” bi narin vücutlu, ekseriya tok gözlüklü, soluk yüzlü adamın Av- rTupanm hemen bütün casus teş- - kilâtına dehşet vermiş korkunc bir gece canavarı olduğuna, heri. kulâde cüretkâr bir adam bulun. duğuna kat'iyyen ihtimal vere - mezler, Bununla beraber bir biçak gibi sert ve tehlikeli hatları olan yü- züne, bilhassa son derece hareket H olan sağ gözünün canlılığına, da» , ima bir ustura gibi keskin ve ç<- vik olan hareketlerine dikkat e « dile bu çelmisiz ve narin insa » nın oldukça tehlikeli bir tip oldu- fu hissedilir, Gece vampiri Hovek'in en müt. hiş ve mükemmel hususiyetleri « den biri de etrafında dalma kü» gk bir beşinci kol olmasıdır. Gece vampiri, korkunç darbesi nİ indireceği yerlere, evvelâ, bu bir deste gayet malıir casusları- nı sevkeder, Bunlar, muhtelif mil. letlere mensup, Jisan bilir, son de rec8 kurnaz, girişken ve muhitle. riyle kaynaşmakta pek çok mehs. Tet ve teerfibe sahibi, son derece sefil tıynötte insanlardır. Hovekin bunlar, adetâ kaybol * muş olan sol gözünü teşkil eder ler, Mükemmel surette gözcülük yapabilirler, Muhtelif kıyafetlere girer, kimi dilenci, kimi garson, - kimi yamak olarak gece vampiri. nin darbesini indireceği yeri evvel den hazırlarlar, Tek göz Hovekin bu haşaratı ona yalniz kendileri » ne mahsus bir şitreyle lâzmge « len malümat: verirler, Hovek bu raporlar üzerinedir ki darbesini ekseriya tam ânında vurmaya muvaffak olur, Yine bundan dolayıdır ki bu pro fesyonel casus dalma büylük işler kabul ettiği gibi giriştiği angak manlar için de gayet yilksek üc - retler alır, Hovekin maiyetindeki bu sefil adamlar gece vampirine son dere ce sadıklırlar. Bunun #ebebi de Hovekin onlara bol bol ücretleri. ni vermesinden ziyade'bu kor » kunç adamm hiç şaka götürmiyen soğukkanlılığna ve eüretine İesr- şi duydukları dehşetli korku ve “hürmettir. Zira Hovek gerek ra - kiplerine, gerek kendisine ihanet “den adamlarına tek bir ceza ve. rir: İdam... Onun intikamı, kendi adamları arasmda yıldırıma oynamak gibi tehlikeli bir gey addolunur, Zira, onunla çalışan herkes, göce vam. pirinin böyle bir darbesini hatı » ralarmdan asla silemezler; Fransa harbi başlamadan ev * vel geee vampiri bilinmiyen bir devlet namma, Belçika erkânrhar- biyesinden Fransız baskumandanı general Gamlin'e gönderilen ga « yet mlihim bazı evrakr elde et - mek gibi tehlikeli bir angajmana girmişti. z (Devamı var) remim ile oğullarım ds konakta o. turacaklardı, Yol masraflarımı ver” diler, 1288 yılı Zilkadesinde vapura binip Şama yollandım, Derviş Paşa çiftliklerinin mer. kezi Astabi karyesi idi, Mehmet Ağa ile mülâkat ettim. Ertesi gün Astabi karyosinden, bir handa © da tutup yerleşmek Üzere Şama gittim, Şamda beşinci ordu muha- sebecisi Muhtar Efendiyi ziyaret ettim, Muhtar Efendi, İstanbulda. ki kalemde benim mümeyyizimdi, böni evlâdı gihi severdi, Han oda" #ına birakmadı, kendi konağına İndirip bir oda verdi, O zamanla” beşinci ordu müsiri büyük İzzet Paşa idi, Mueslli, mütteki bir zat, tı, Muhtar Efendi huzuruna çıkart” &, beni çolr sevdi, Erkânmharbiye reisi de Küçük İzzet Paşa idi, ka- İendermeşrep, gayet ehli muhab. bet bir adamdı, Ümers ve zabitan ve hele kalem efendilerile öyle s6“ viştik ki güya bir vücut oldum, O zamanlar, Ümera ve zabitan ve ka. lem efendileri, biribirlerine olan muhaböetlerinden ötürü, taktm tx kım, manga manga olup her gece birleşirler, âdeta düğün gibi, çal - £ilarla fevkalâde muhabbetler e - derlerdi, Bu toplantılara bir gece gitmiyccek olanı çifte çavuşlar ge” lp zor ile götürürlerdi. Bir taraftan da Şamdaki #eyhler le olan muhabbetim devam eder. di, Ehli zahir ile zahir, ehli bâtm ile bâtih olduğumdan, bana “Zül cemalin Sultan Baba Efendi" adin taktılar, Ey sultanım bü hali sana bir misal ile anlatayım: Orta oyu nuna çıkan oyuncular, yahut Şam . .... ,da oynayan komedya, yahut Jatan” — olan tiyatro,” Bu oyuncular oyun esnasmda her türlü elbise ile türlü türlü kıyafete girerler. Yani paşa elbisesile çrkp paşa zanne - dersin... Diğer oyunda derviş kı * yafetine girer, derviş zannedersin. Diğerinde frkara eibisesile çıkıp fikara zannedersin... Halbuki bu elbiselere giren bir adamdır, Hem de meselâ oyuncubaşı Mehmet A ğadır. Sen onu bilmediğinden han" gi elbise ile hangi şahsın taklidine Çıksa çıktığı şahsı tanırsın, Lâkin Mehmet Ağayı iyi bilenler, Meh » met Ağa hangi elbiseyi giyse ve hangi taklide çıksa, o adam bilir ki bu, oyuncubaşı Mehmet Ağadır. Onun hiç zahir elbisesine nazar et. mez azizim, Şamda yârünm işret mecilsie. rinde bulunuyordum, İçkilerinden içmeden mestaneliğim onları mil - yon milyon geçmişti. Bu yüzden, bana âdeta slikn eder gibi âşık olurlardı. Cümlesi bâşıma toplanıp Koca Sultan Baba Efendimiz der- lerdi, met Ağanm hesaplarmı gördüm. Epevon açığı cikti, Paşaya haber verdim, Nablısi zade Abdullah E - fendi ile olan arazi davasında bir hak kazanılamadı, Çünkü bu efem di gibi dünya yüzünde avukat yok. tur, Fetvalar, kitaplar yanında, meseleyi kendi kendizine hallet * meğe muktedir. Hakkma da baki- hırsa, İddia ettiği topraklar kendi. ” #inin. idi, Passdan gelen cevapta, Mehmet Ağanm maaşla çiftlik nazırı olduğum bil - diriliyordu, Fakat çiftlik işleri bir * eğri büğrü yol idi, Ben'm İşim de ğildi. Kalendermesreb, dervişmi- saç bir kaygusuz ndamım.. Simdiye kadar doğru yoldan ayrtimadım.. 1289 ramazanında Şamda san takdar cami şerifinde mütekif ol. Mağa karar verib mezkür cemile gidip on gün mutekif oldum. Fe. sübhanallah... Şamda, öyle İstanbul camilerinde olduğu gibi hiç kimse itikâf etmez.. Ahalisi ehli zevk ve #afadır... Zâhid ve âbid olanlar evlerine çekilip o zizlenmişlerdir. Benim böyle itikâfma şaştılar, Ruhumuz eânanmız. defterdar Hâlet Bey efendi, o zamanlar Mir- miran paşa olmuşlardı, Konya va. Me Şama geldiler muhteşem bir alay ile gehre girdiler. “ . Diğer taraftan çiftlik nazırı Meh vazifesine. niha” -* yet ver'ldiği, benim de bin kuruş ; azli