13 Şubat 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

İDARE EVİ ttmb Bakara cani Hâdiseler Mean Ve Tarih İiakknmitl Cenovada Türk Donanması Güzel Cenova körfezi İngiliz zıirhlılarmın otuz sekizlik topla. riyle inledi; rıhtımlar, vinçler. depolar, dalgaktranlar ve gemi- İer biribirine < yer yer havaya alevler ve dumanlar yi #elirken; demir, taş, insan, t ta fırlarken, şehirde baslayan panik kolayca tasavvur edilebilir. Bu, daha dün Almu tayyarelerinin Akdenize inmeleri Üzerine İngiliz donanmasınm üs lerine çekildiği hakkında verilen haberlerin cevabıdır ve herhalde İtalyaya müstemlekelerde, yani ağacm dallarında indirilen bü- Yük darbeden sonra pek acı gel. miştir. Cenova gehri 'Dürk denizellik tarihinde mühimce bir yer tutar. Büyük amiral O Barbarosun ra. kibi amirai Anderya Dorva ora, Iıdır. Oneğliya Prensleri ailesine mensuptu. 1468 de dünyaya gelmişti. On dokuz yaşında Ro- mada papanın muhafız askerleri arasını girdi. İhosan'ın yerine papalığa meşhur Aleksandr Bu. rujiya geçince ayrı'dı; Dük Or. hizmete başladı. 1495 de Kudüsü ziyaret etti. Bir aralık Ankanada. mevkuf kaldı; Roverçiyo emrinde bir ka- lettin o müdafaasında yararlık gödlerdi. yollar ona hay. randılar, ayartmak istediler; ka. bul etmedi, Milâno Dukası Sicig, ga ile çalıştı; 1503 de Cenova donanması kumandanlığıns geç. ti: daha sonra Fransa ve İspan. ya donanmalarma, müttefik donanmaya kumanda etti. bu meşhur amiralm ye- Zeni Jandin Dorya 1540 senesin. de Korsikanın küçük bir lima. nmda dinlenen Turgut Reise baskın vermiş; esir etmişti. Turgut iç sene Cenova gemile- rinde korsanlık etti; o zaman #lli beş yaşında, heybetli, kır #akelir, kuvvetli bir adamdı; kâ. zincirler onun ancak vücü. rında tulacazma hiç şüphesi yoktu. 1543 senesi nisan ayında yüz om kadırga dört mavnadan mü, rekkep Türk iri kumandasında İtalyanın garp #ahillerini vurarak Fransızlara # : ; : ; r şehre hazır i i karşı egilli, aylı ve > ybetle k bayrakları hey nv bir kor. pi hn uu; $ balk İbde ve limanda acele hazırlıkları yapılıyordu. 9 kadar bekledikleri halde donanması afeş açmıyor” M. Amiral gemisinden ayran filika sahile yaklaşıyordu. zabit ve askerler onu KAr$. r; devlet reisine götürdü. ler. Barbaros Hayrettin, Turgut re lr barak HA bunun için hediye vee “ğini bildiriyordu. Eğer tekli ika olunmazsa gehirde ey bırakmayacağın! Sliyordu. re z iş EE SEREZ Zciâini O amiral 5 hakikat bir korkulu Tü“ VA olarak bitti, Kadircan Kaflı | denizden Bombardman edilmiş bulun HABER — Aksam postâsr İtalyan ta; leri , mai | Almanlar di Belçika ve Holanda Selânikte sahillerinde . Ayasofyanın tahribi Medeni dünya huzu- runda nefretle protesto edildi Atine, I2 (A4. A.) — Selânik metropolidi Gendios Yunan kili, sesi Sensinod meclisine heyecan. İt bir telgraf eçkerek Selânikteki | Ayasofya Katedralının barbarca mbardımanını protesto etmek, ve bu protestosunun bütün medeni âleme bildirilmesini ru- istilâ hazırlıkları yapıyorlar Tankların ve topların nakli için birçok mavnalar hazırlanmış Lonüra, 12 (4.4.) — Müs takil Belçika ajansı bildiriyor: Belçika, Holandadan yakın . larda gelmiş olan yolcular, AL manlârın istilâ ; limanlarında e küçük tenkler nakli için mavnalar techiz etmekte olduğunu bildirmektedir. Bu mavnalara, topcu ve tank kıtalarının seri surette tahmi- li ve ihracı için bir nevi açılır kapanır iskele takılmaktadır Diğer taraftan Atina ve Seli nik üniversiteleri profesörleri arkeoloji cemiyetile Bizans eser, leri arastırma cemiy bütün memleketlerdeki ilmi ce. | miyetlere ve medeni âleme hita- ben şiddetli bir protestoda bu. Iunarak kendi memleketi dahi. linde bulunan Bizans eserlerile Bu mavnalara aynı zaman iftihar ettiğini söyliyen ve bu | da motörler de konulmuktadır. eserleri turistiz ölerle istir, | Mamaafih yolcular bü mavna, ların ancak fevkalâde sakin bir havada denize açılabilecek» lerini ilâve etmektedir. mar eden bir milletin tayyareci- leri tarafından yapılan tahrip, kârlığı tel'in etmişlerdir. Bu ilim ve marifet buraları bir | çok kilseleri yıktıktarı ve Bizans şaheserlerinden biri olan Kös, toryadaki Kumnelidiki klisesini bombardıman eltikten sonra gc. çen pazar günü asırların tahrip edemediği Selânikteki Ayasof 'a | ında gayet zengin bir mozayik kilisesini bombalamıslardır. | mü pie gerin çıkmasını Profesörler (o protestolurında, | tasvir eder. 4894 senesinde çikan yangından sonra Türklerin o zaman cami olum bu kiliseyi tamir ettirmek | p, ivek ni hususunda gösterdikleri ihtima: | Kane MMA ee mı hatırlatmakta ve gerek Os. | yinei defa tamir edilriiştir. Vak. manlı imparatorluğu rejiminde | fiyelere göre Veziriâzam ve Se. gerek Atatürk'ün ve İnönü'nün | rösker İbrahim pasa bini Yumus cumhuriyetçi rejimlerinde Türk | bey bu binanm mütemadi tam Ayasofya Kilisesi Istanbul Aya, sol yazmdan evve! ve Asya tara mimarisinde yapılmış kubbeli bir baziliktir. Kubbenin iç tara. bina Makbul İbrahim pasa tara. topraklarında bulunan Bizans İ leri icin ustalar ve su yollarım. kiliselerinde bulunan mozayik. | dan ekkep daimi bir tamir leri muhafaza etmek hususunda | ekibi iş, xakfiye, gösterilen alâkayı tebarüz ettir. mektedirler. Aynı profesörler, Türklerin Hristiyan olmadıkları halde siri yüksek bir medeniye- te sahip olmaları dolayısiyle ta. rihi eserlere hürmet ettiklerini | kavdederek yeni Roma barber, larmın hristiyan olmalarına rağ. men bu hasleti göstermedikleri- ni beyan etmektedirler, AYASOFYA KİLİSESİ HAKKINDAKİ MALÜMAT Haber — Selânikte İtalyanlar tarafından bombalarla yıkılan lerini tarim ederek ilerde çi. kacak melhuz masrafları temin etmiş, yanma bir medrese, Se, lânikte ayrıca yedi çeşme bir imaret, Kavalada cami, imaret, me'“tep, Zihnede misafirhane, Kımılhisarda darüttalim, mektep ve hamam da inşa etmiştir, 1890 yangınında bazı hasir gören cami 190 da Türkler tarafından yeniden ciddi bir tarzda tamir edilmiştir. Bu bina son zaman. larda Ortodoks Kilisesi olarak kullanılmakta idi. Lalinea, 12 (4. 4.) — DNB. İ ajansı bildiriyor: Cenovayı bombardıman eden İ İngiliz filosu dün öğleden sonra saat 14,30 da Cebelüttarık lima, nma dönmüştür. Filo Ark Roy. tayyare gemisile Malaya, Be. nown ve Sheffield zırhlılarından. iki kruvazör ve bazi torpito muhriplerinden mürekkeptir. ».. Harp röportajları CENOVA BOMBARDIMANI NASIL OLDU? İngiliz harp gemilerinden Malayada bulunan bir gazeteci anlatıyor li Malaya Zarhlısı, 12 (A.A) — Röz- terin hususi muhabiri bildiriyor” İtsiyaya ağır bir darte vurduktan ve pazar subatır Cenova Himanmda ve civarındaki askeri hedefleri tahrip © den ve ber tarafa dehşet saçan bom. bardıman: yaptıktan senrs şimdi Üz. sümüze dönüyoruz. Muhasamatın — başlangıcından beri ilk defa olarak asıl İtalyan sahilleri aa — — m ——— ———— — miz vu Shefilel de sükün içinde vazi- yetimizi aldık, Grandi direklerine #u- harebe bayrakları çektidi. Düşman, bombardımandan o apcak hir kaç dakika evvel bizi görebidi. Seyaz ve yeşil ııklar, hüviyetimizi sormağa başladı. Bir kaç saniye MM” ra cevabımızı verdik. Kenovn'un KÖY desindeh bilyük kızıl bir ateş çıkb. Şiddeti tarakalarin 15 pusluk obüs lerin ilk #ivosu uzaktaki hedeflere tırladı. Sheffield'in 12 pusluk topları da mlihim elektrik fabrikalarını ve ansaldo tezgâklarını © borabardımana vaşladı. Gemimizin ön taretinin © topu ilk salvoyu attığı zaman, Male yanm muazzam yördesi baştan ko04 andar sarsıldı. Sheffoleli'in topları durmadan fabrikaları bombalıyor ve bü geminin bordası mütemadiyen Mtej çıkarıyordu. Şimdi bizim (toplarız da muntazaman 'üteş ediyor ve bizim Je birlikte dahili limandaki hedefleri bombalıyarı Renovn de aynı süredir maktadır. Havuzlar, ticaret gemileri, fabrikalar, antrepolar ve elektrik santralları arasında 300 bundan fazla infüâk maddesi patlamıştır. N İtalyanları tamamiyle gadi aviryan bu hücum, Vis Amiral Somer Vitle'in bandırasını taşıyan Ronovn saffıharp kruvazürü, Malaya Artısı, Bhetisld kruvuzörü ve Ark Royal tayyare ge misi tarafından yapılmişter. Gök yüzü aydınlınmağı — başlıyor. du, Henüz belirmiyen düşmen sahib hattı üzerinde italyan hava dali ba taryalarının attığı gülleterin aştkları gözlükmeğe başladı. Bu suretle Svord Fish bombardıman tayyarelerinin Tâ verso ve Pisaya hücuma kalkmakta olduğunu öğrendik. Birdenbire, Ceno- vanın arkasındaki karla örtülü dağlar özüktü. Malayanın tayyaresi, Sbet. 1589 da camiye kalbedilen bu” MAKINA ; salâhiyet verilmesini Küba Cebelüttarıkadöndü Romanyaya verilen | ingiliz notasının metni Avam kamarasında Hariciye Nazırı tarafından okundu Londra, 12 (A.A.) — Avam ka marasmda Romanyaya dair sual - ler sorulmuştur. Hariciye nazmı B, Eden yeni be- yaratta bulunmaktan imtina etmiş fakat verdiği talimat üzerine Bük reşteki İngiliz elçisinin Romen hü- kümeti reisinetevdi ettiği aşağı - daki notayı okumuştur: Altı aydanberi sizin idareniz al tında bulunan bu memleket hükü, metinin temamilo Almanyaya tabi | irılunduğu pek seikâr bir hal ak | mestır, Yalnız vakalar değil biz- sat sizin ülenen yaptığınız bir çok beyanat bunu teyit eder, Bundan bir kaç uy evvel, Romanya ordu. sunu yeni harp usullerine alıştır- mak İçin küçük miktarda Alman kılalarmın geldiğini ve Romen or- dusunun teslihi için de icap eden tochizatm yine Almanyadan gele- ceğini bana bildirmiştiniz. Romen ordusunun kısmen islim ve terbiye gördüğü muhakkaktır, Fakat osas inkisa( Alman beşkumendanlığının ve fevkalâde noktaları mühim iaşe maddeleri, cephane ve sanvi mahruk yağdığıdır. sevkulesyş Bu suretle Almanya, kendi harp plânlarınm tatbiki için Romen top- raklarını askeri bir üs olarak kul lunmaktadır, Bu tedbirler sözün ta- rafmızdan hiç rödde marmz kal maksızın alınır #ktadm. Bu şartlar altında hükümetim, beni, siyasi heyeti ve idarem altın- daki konsolosluk memurlarım geri çağırmaya karar vermistir, , “Rio'da Tameyro; IZTA.A:) -- Ste, tani ajansından: Dün hendiz 18 yaşı imal etmemiş olan o Brezilyahiların ctnebi memleketlere seyahat etmeme Terine müsade eden bir Oo kararname intiçar etmiştir. * Nevyurk, 12 (A.A) — Tam, Uni, ted Praâss mazaran, Küba relslcum- huru Batista, birleşik Amerika ithalat ve ihracat bankasından 12 milyon do larlık bir istikraz akdi için hükümete kongre, #inden istemiştir. Bu istikraza Küba, pın şeker teslimatı karşılık gösterile- cektir. salvolarımı atıyordu, Aynı aamanda yanyana ilerliyoruz. İtalyan hava da- fi bataryalarının #teşinden ustalıkla sıyrılan keşif tayyarelerimiz, toplar. varzın ateşini tanzim için mütemadi yen gömilerimize haberler gönderiyor. 15 dakika müddet, İtalyan batarya” jarı bomburdımanınıza cevap verme diler, Sonra, gehrin cenubunda sahil de bir kız) teş gözüktü ve gemileri mizin bin metre kadar ilerisinde be yaz bir su sütunu yükseldi. Sahilde daha başka obiisler de atıldı. Hakst düşman ateşi o kadar fena tanzim e dimiş bulunuyordu ki sun'i bulut pere desi yapmağı başlıyan refakat dee troyerleri bu İşlerini yarıda baraktılar, İtalyan esvabı, ekserii küçük çapta olmak üzere azami 20 obüse inhisar etti. Bu obüslerden hiç birisi gemiler rimizin 500 metreden daha ziyade ya: Bizim Mitün harekât esnasında ye" güpe kayıbımız, bir Svordfish tayya- residir. Bu denir tayyaremiz, şafak vaxti yapıdan hlücumdan geri dönme. miştir. Akşama doğru ( tayyarelerimiz, vombardımanımızn çok muvaffak oi duğu raporunu verdi. Gülelerimiz, ti- saret gemilerine, petrol depolarına tevzi garlarıma, esas elektrik santra Wa, Italyan filosunun en büyük ge. milerini istiap edebilecek büyüklükte” > havuza da dahi) olmak Üzere Ceno- wa kavuzlarına ve Ansako fabrikalar” sina İsâbet etmiştir. Bütün hedef min takaımda büyük oyanguüar hüküm görmekte idi, Ark Röoyal'ın bomberdı. man tayyareleri Livernw'daki tasfiye hanelere bilyük imfilâk O kudretinde bombalar ve bütün endüstri mntaka” #IBA da yangın bombaları atmışlardır. Bombardıman O tayyarelerimin, ayni zamanda Piza tayyare meydanmı ve Gemizyolu iltisak noktalarını de bom” Kasımpaşa Mevlevihanesinde hayat - Çilekes ol- madan muhiblikten şeyh köçekliğine - Şeyhin oda- sında bir temizlik - Hazreti Mevlânanın pilâvı - Haftanın yedi gününü, bir mevlevi muhibbi kim- lere ayırır? - Tekke, yirmi altı yaşında bir senç adamı, anasından ve karısından nasıl çekip alır? Halıraları yazan : Aşçı Dede Ibrahim Eey 10 EYDANI muhabbette ilk sematm pek mestâne ol. müuştu, Ben, dedem ve Osman beyle muhabbette iken şeyh haz. retlerinin dairesinden bir dede ge lip bana: “Buyrun, sizi şeyh efen- dimiz istiyor!,, dedi, Derhal kalk, tum, Dödemden ruhsat ve Osman beyden irin aldım. “Acaba bir küs- tahlik mı vaki oldu”. Zira sema” suasndr aşkı canan ile kendim- den geçmiş bir haldeydim!, diye düşünerek şeyh hazretlerinin hu, zuruna çıktım, Mevlevi âdeti üm ve baş kesip kapı yanında durdum. ş Kadri dede e fendi hazretleri de şeyhin daire sinde ve odasında birlikte oturur, dergâh ve dedeleri are ederler. di; Kadri dede efendi bana: “İb- rahim efeni, şeyh efendimiz se. mağ ve ahvalinizi gayetle beğen miş buyurduklarından fevkalâde mütesekkirdirler, Biz de memnun olduk, Sizi hazreti Mevlânâ efem dimize havale ve tebşir ve takdir ederiz, dedi, O saatte kalben, haz, roti Mevlânânm ruhsniyetins te- vecelih ettim. Bir sey söyliyeme- dim, yalniz teşekkür makamında başımı kesip beş dakika kadar durdum. Sonra Kadri dede efendi: “İstirahat buyurun!” dedi, Dışarı cıktım, Şeyh dairesinin kahve O. cağında benim gibi muhiyp ihvan tar vardı, beni salvermeyip kahve ocağma eldılar. Onlar da: “Bugün kin vekili olan | Mevlevihaned& sizin muhabbet ve sohbetinizden başka muhabbet ve $ohbet, yoktur azizim!" dediler, Povkalâde iltifatlar etiilrr. Sonra #air ihvanlarımız ve Osman beyle beraber İstanbula gidip evlerimi 20 dağıldık, Bundan sonra her hafta pazar günleri kaleme gitmevip Kusımpa, sa mevlevihanesine devam etme- ğe başladım. Ney meşketmek iste- dim, Her nedense Kadri dede e, fendi ruhsat vermedi: “Sen ney z6n olma, semağzen fıkaradan ol?,, dediler, Aşkı Mevlânâ bende öyle arttı ki artık diğer günlerde de raşra (Oo mevlevihaneye gitmeğe başladım, Eksoriya cuma güneiri mevlevi elbisesini giyerek Kadri dede efendi hazretlerile beraber Eyüp civarında Bülbülderesinde mesnovihan Müsameddin dedenin #iyaretine giderdik, Bir gün şeyh efendi bazretleri ile dede efendi hazretleri benim âşk ve sevkim . den konuşmuşlar: “Vakdi İbrahim bey çilekeş değildir, o muhibdir. Lâkin mâneu çilekeşleri pek çok geçmiştir, Binaenaleyh bumu bu dairöye sip şeyh köçeği yapalım, diye karar vermişler, Benim bu ka- rardan haberim yoktu. Şeyh dai resinde bulunan çilekeş Abdullah efendi işitip bana müjde verdi; “Sana bir müjdem var, seni şeyh dairesine alacaklar, şeyh köçeği olacaksın !,, dedi, Ehlitarik olan . » İ lar bilir, mevlevihanelerde olan çilekesler mutfakta hizmet eder ler, Ancak bu çilekeşlerden birer veya iki çilekeş yukarı şeyh daire- sine almıp şeyhin kahve ocağında hizmet ederler, Buna şeyh köçe, ği tabir olunur. Bu Abdullah efen- di İzmirliydi, Sultan Beyazıtta kâ- Bitçıydı. Dükkânm! akrabasmdan birisine verip mevloyihaneye ge, Hp çilekeş olmuştu. Ertsi pazar beni şeyhin huzuruna çıkardılar, Kadri dede efendi: “Pazar günle Tİ bazan dairemize büyük sova" geliyor! Onlara lâyikiyle hizmet edilemediği cihetle pazar günleri burada hizmet odesiniz,, dedi, Ber baş kesip: o “Fermanmızı bin 688 ve baş ile aldım, Değil el ve ayak We, baş ve can ile hizmet eded Zimi iftiharla arzederim,, dedi, Ertesi pezar günü erkenden mevlevihaneye geldim. Daha şeyh dairesinde kimseler vokta. Yalar kahve ocağında Abdullah efendi vardı: “Erenler, dedim, müsaade, niz olursn hazreti seyhin odasını süpüreyim ve bazı tezyinnt ede- yim!,, “Pek üâ, olur, siz buranın dilekesi gibi oldümuz, bize das mağa lürum yoktur, böyle hizmet. leri siz bizden âlâ bilirsiniz, sisi onun için buraya aldılar, dedi, Bismillâh deyip odanm, evvelâ, yorganc: gibi bütün perde ve dö semelerini indirip yukardan aşağr ya kadar üzenerek bir süs verdim. Gayet Alâ oldu. Abdullah, efondi gelip gördü: “Bunu sen yapıma, dın... Belki taifei cinden bir hay- W cemast gelip yapmışlar, diye rek taaecüb otti. Biraz sonra şeyh efendi ile Kadri dede efendi ha. remden “Ya hü!,.” diyerek çıkkı- İar, Karsıladık. Kapının perdeslai kaldırıp da odayı görünce memnun oldular, İltifat ettiler, Alışamı eve dönmek için rubsat istediğimde dede efendi: r bir mâni yok” sa bu gece burada misafir olun... Hazreti Mevlânâ efendimizin pi, lâvmdan yersiniz, insana feyiz ve- rir” dediler, O gece Mevlevfhane de kaldım, Mukaboleişerif akşa mı, mutfakta bulunan çilekeşler, ikindiden sonra mutfağın kapsam kapayıp içeriye hiç kimseyi koy © miyarak büyük kazanla pilâv pist rirelr, Akşam namazından Sonra dedeler mutfakta toplanıp o pilâv, dan yerler, O gece Abdullah ©- fendi ile kahve ocağında yattım, Sabahleyin ruhsat alıp öve gel dim, Mevlevi esvabmı kalem elbi, sesiyle değiştirip kaleme gittim. Dergühin bu gece muhabbeti içi me yangın ateşi gibi sarmağa bas ladı, Artık, cwme günleri Mevlevi, haneye gittiğim zamanlarla, o ge- ce mevlevihanede kalır, dergâhun hizmetlerini görürdüm. Nihayet, yatağım bu s6fer de mevlevihs - neye nakletmek (arzuları bölinği Ama bu sefer evliydim, Validem ve karım razi olmadılar; nihayet, haftndz iki gece evimde bulunep diğer geceler mevlevihancde yet, dedim, hafta yedi gündür, bir gö nü anamm, bir günü karımndır, Geri kalan beş gün de hazreti Mevlânâ efendimizle Cenabihaklım dört yârmm rizasma nezredilmiğ . tir!.., Dede efendi mestâne bbir bakışla: “Aşkmız artam, eksilme ten Mevlevi tarikatine intisap et, miştim, İsveçte bir tayyare kazası Sitnkbolm, 17 (A.A,) — Bir make, Bir İngiliz vapuru Nevyorka geldi Nevyork, 12 (A-A.) O Cumad ri tayyare, tecrübe uçuşu © yâptırkon | Line kumpanyasının Vhite Star Ges tır. Pilot telef olmuştur. Ramtirk yap makta olan küçük sabit, ağır surette yaralıdır. #ie vapuru dün Nevyorum gelmegi Bu vapur taşrinlevvelirm ortamdan beri İngiltereden Nevyorkm ilik — der gelen İngiliz vaprudur