31 Ocak 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

İ Düsunduö üm Gıbı Bir Tavzih AN gazetesinde — Takyimci kmzaesiyle yazı yazan sayın bay Refi Cevad Ulunay geçenler- de bir fıkra yazdı. Bu fıkrasında d ? yeni edebiyattan nümuneler gös. 13 î Ke b î - J ü çe üi -»-—i'll*L —_——,ı-__r : N o Cezair, hattâ Şergşil'den oldukça O tanmmtş, itibar sahibi adamlar ge. ' İ br d Mi .'I'Ü’. ö vardı; - levendleri iakandil ediyordu. terdiğini Jddia ederek adebiyatımız daki yeniliği bu —vesile ile tenkit bazı meslekdaslarım, yeni 3debiyat bar meslekdaşlarım, yeni ödebiyat taraftarlarımı tatmin eden müdafa. alar yapltılar, Bu müdafanlara ilâ- ve edecek bir şey hemen hemen kalmamış olduğu işin bu vadide Sözli zalit görüyorum, Yalmız bütün bu münakaşa esnasında tavzilii çok lüzumlu olan bir nofita kaldığma kanlim, İşte bu noktaya temas e. deceğim, Yeni eedbiyatı müdafaa eden maeslekdaslarım, bu münakasaya sebep olan fıkrada bay Ulunayın aldığı edebi nümuneleri *Çolukça- ocuğun kötü yazılarından,, parçalar gibi geterdiler ve bay Ulunayı su. iniyetle ilham ettiler,. Halbuld hakikatte bay Ulunayın fıkrasında yeni edebiyat nümmnesi olarak gösterilen yazılar genç nes- Hn yazdları değildir. Bu yazılardan biri yine Tan ga. zetesinde Refik Halltle yaşıt oldu- u söylenilmiş olan bir yazıcınım, yani benim yazımdır, Ön beş günde bir intisşar eden “Yeni Edebiyat" gazetesinde ede. bi bir nesir olarak değil daha faz- la felsefi bir yazı olarak neşretti. ğim “Madde ve bareket” adlı fık- ranm bitmemiş bir cümlesini al, mış olan sayın bay Ulunay — bu cümlemin sonuna gayet zarif bir meddah tekerlemesi ve yeni nes- lin edebiyatmmdan bir nümune ola, rak okuyuculara sunmuştur. Bay Ulunayım (fıkrasında yeni edebiyattan gümuüne olaralı göste- rilen diğer nesir de, yine “Yeni Edebiyat” gazetesinin yedinci sa, yısında İntişar ectmiş olan bir po- lemik yazısından alınmış ve yine çok zarif bir tarzda karikatürize edilmiş olan bir yazıdır, Sayın Bay Ulunayın o fıkranımn başında yeni eedbiyata nümune o. larak koyduğu o nefis şlire gelin- ce, bu şiir ne “Yeni edebiyat" ga, zetesinde intişar etmiş, ne de bir başka yerde çıkmıştır, Birinci de- fa olarak Tan gazetesinde bay U. hınayın fıkrasında okuduğumuz bu nefis şilir bizzat Üstadm kendi ka- leminden çıkmış olan bir şaheser, dir. Bu yasıları, tocrübesiz genç çor cullarm kötü yazıları diye damga, layıp genç neslin hesabma yükli- yerek onlar hakkmda yanlış kana, atlere varmanım büyük haksızlık olacağını düşündüğüm — için tavzih etmek istedim, Suat Derviş Tarihi deniz romanı: â6 Yazan: Kadırcan Kaflı Heyecanlı akınlar, bol ganimet leventleri tatmin ediyordu, Oruç Reisin büyük yüreğinde ise, ona ıstırap veren bir şey vardı.. ösll ERARASALLARMAĞ Bujsırmla bırbırme pek yakm olarak giden dört barçaya — daha rastladılar; saldırıp yakaladılar. Hiızır reisi bulamaymca Tunusa döndüler. Hızır reis onlardan evvel gelmiş ti, Yakaladığı gemilerde bulunan sekiz bin top çuhayı karaya çıka. rıyordu, Oruç'un yakaladığı gemi- lerde ise her çeşit eşya ve erzak bulundu. Âdet olduğu üzere Tu- nus Sultanınım beştö bir payı veril di; kalanı da reislere ve gazilere dağıtıldı, Heyecanlı akımlar, bol ganimet lİeventleri tatmin ediyordu; fakat — Oruç reisin büyük yüreğinde da, — İma eksik kalan ve giün geçtikçe ona Âdeta <1stırap veren bir sşey o da bu yabancı yerlerde kendisini “vatansız ve garip” his- — Setmesiydi; sonuna kadar Tunus Sultanının verdiği yerde bir sığın- ';' O trgibi yaşayamazdı. İstiyordu ki kendisine ve yoldaşlarma, onların oğul ve torunlarına yeni bir vatan yaratarmı, Bunun icin palasımı denizlerde değil sahillerde, hattâ — içerilerde parlatmak lâzımdı. Son zamanlarda Çiçel, Becaye, liyor; Türk levendlerini o tarafla- ra cağırıyorlardı: — Biz gelince halk ayaklana- — cak, şehirlerde isyanlar çıkacak, - düşmanı arkadan ye içeriden vura. - kabileler binlerce atlı gönderecek- lerdir. Diyorlardı. Oruç rele bu mevzu Üzerinde | kardeşi ve diğer reislerle arasıra hattâ Ön- lar esaa İtibariyle iyi buluyorlar; “lâkin karada muvaffak olmak İçin hg ve kalabalık bir ordu, çok ve para lâzım olduğunu söy. Kiyorlardı. Bundan başlm kısa konuşmalar — yapıyor; Ğ | tefek' şeyhlere, bezirgön kılıklı a- ıhıılın Endülüsten kovulmuş ve lara güvenilir mi? Dedikleri de acaba doğrü Müdür* * | 00 ** Diye soruyarlardı. Dömek ki yerli Sultan veya bey larden birisiyle elele verilse bu - şin yürüyeceğine inanıyorlardı. Orüç rel& bir gün SBSultan Mu. hammed'le başbaşa kaldı; bir pi- yade ve süvari ordusu kurmayı, bununla bütün şimali Afrikayı tek elde birleştirmeyi teklif etti. Ön üçüncü asrm başlangıcında Şimali Afrika Üüçe parçalanmıştı. Bin iki yüzde Merakişte Beni Me rin, bin ikiyüz otuz dörtte Telem. san'da Beni Zeyyen, bin iki yüz yirmi sekizde Tunusta Beni Hafs hükümetleri kurulmuştu. İspanya- dan İslâmları süpürenler onları Af rika sahillerinde de kovalamıslar; başlıca — şehirleri zaptetmişlerdi. Hükümdarların hiçbiri bu şehirle, ri geri almak için harekete geçmi. yorlar; hattâ birbirlerine kargşı İs- panyollarla ittifak ettikleri — olu- yordu, Tunue Sultanı harpçt ve merd ruhlu bir adam değikli, Oruç rei, gin teklifine ktsa bir cevap verdi: — Kuduz köpeğin üstüne varıl- maz! — Fakat bir gün © sizin üstünü. ze gelebilir! — Çok uzaktır; yaklaşmca dü. şünürüz! Baba Oruç bu konuşmayı karde- gine anlattı; Hizmr reis yeni bir fi- kir ortaya attı: — Bu miskin heriflerden bize hayır gelmez; İstanbula bir heyet gönderip padişahımızın — yardımımı istiyelim, Kalpleri vatan ve devlet sevgi. siyle çarpan reisler! — Doğrudur; gönderelim! Dediler. Son defa zaptolunan Fransız ge- misinin tamirleri yapıldı; Kemal reisin kız kardeşinin oğlu Muhid- din reis, seçme levendlerle gömiye bindi; yelkenleri fora etti ve bü. tün reimlerle levendler tarafımndan uğurlanarak İstanbula doğru yola | TEK VERGİ | ihdas olunacak _İ Bu hususta bir kanun İ| projesi hazırlanıyor Arkaradan — bidirildiğine göre vergi kanunlarımın tatbikatından alınan neticeler, vergilerden hazı - larının tamamen tahsil edilmediği, ni göstermişstir. Vergilerin muntazaman tahsili i- çin tek vergi usulü daha pratik bt lunmaktadır. Tetkikat neticesinde bu hususta bir kanun projesi ha zırlanacaktır, Demiryolları tarifelerinde yapılan tadılât Bu gece yarısından itibaren tatbike başlanıyor Bu gece yarısından itibaren demiry/ollarında iki mühim ta, rife tadilâtının tatbikine başla- nacaktır. Bunlardan biricisi bir kaç se, edenber tatbik olunan Balkalar arası müşterek eşya nakliyatı ücret tarifesinin Bulgar denir yollarının talebi üzerine yapılan tadilâttır. Türkiye . Yunanis- tan . Bulgaristan demiryolları- nm eşya nakliyatınının müşte, 'reken ve mütekabilen her üç İ memleketin bazı ihracat madde- |lerine yapılan fevkalâde tenzi, | lâta ait bu tarifenin 15 tonluk vagonlarla nakliyat kısmıma, Bulgar demiryolları idaresinin talebi üzerine yüzde 15 zam ya, pılacaktır, İkinci ve daha mühim tadilât devlet demiryolları şebekesinin Trakya kısmı da dahil bazı kı, sımlarının seyrüsefer tarifeleri üzerinde ve yine bu gece yarı- sından itibaren yapılacaktır. Bu tadilât ile de şebekenin muayyen "bBazi kisa kısımlarının yine mu. ayye bazı yolcu katarları kaldı. mlacaktır. Munzam olan bu yol. cu katarları dolayısiyle umumi yolcu nakliyatı sekteye uğramış olmayacaktır. Gerek Balkanlar arası müşte- rek navlun tarifesinde gerekse devlet demiryolları şebekesinin bazı kısırmlarının syrüsefer tari, fesinde yapılacak tadilât diğer tarifelerle ilisikli değildr. ——AAAO— Gediz vene yükseldi İzmir, 30 (A, A.) — BSon yağ- murlardan Menemen kazası dahi, linde Gediz nehri suları 25 santim yükselmiş ve sular ovalara yayıl- mafa başlamıştır. Sular Menecmen şosesinin Üstünden aşmakta İse de miünakalât devam etmekte ve şim. dilik bir tehlike görülmemektedir. Vakıt: Asım Vs, bugünkü mahkalesinde Fransanım Hitleri lâkabını taktığı Mareşal Petenin manası pek anlaşı- lamıyan sön esrarengiz icraatlarımı tahlil ediyor. Muharrir, —Mareşalin rayhtelif meslekte iki yüz kişilik mil. let meclisi intihap ettikten sonra bü. tün Fransız memurlarmdan, mutad olduğu gibi vatana değil, kendi şah. gına karşı sadakat Ve merbut'tiyet ye- mini istediğini, vereceği ber türlü e mir ve işaretlerinin (am bir itaatla yapılmasımı arzu ettiğini, fakat biraz düşünülürge Fransanın bugünkü hall içinde bunun pek tabil görülebileceği. ni, böylece Hitlerin şahsı nasıl Alman milletini temsil ediyorsa, Petenin de Fransa ölçüsünde olarak tıpkt m'ıha- tabı vaziyetini almış olduğfunu anla, tarak şöyle diyor: “Maresal Peten Almanya ve İtah- ya ile aktettiği mütareke alrkâmı- na riayet ediyor, Fakat mihver devletleri mütarekenin akdi sıra- sında ellerine geçirmeğe lüzum gör medikleri PFransa donanması İle Tunus gibi bazı müstemlekelere el koymadıkça İngiltere İle Akdenir- de mücadele edemiyeceklerini an- ladıkları iİçin mütarekeye muhalif olmasma reğmen bu tarrda talep- Jerde b , Hattâ Lavali Vi. 4 hükömetinin tekrar başma ge- Pavaru var) çirerek Framaayı İnglltere aleybi- me kezdileri ile birllkle herbe sü. T AA AA N gel 1 ZSN EGE TÜTÜN SATIŞLARI 31 MİLYON KILOYU BULDU Fıyatlar yüksek, müstahsıl memnun Gelecek yılın zeriyatına simdiden başlandı İzmirden haber verildiğine ' göre, şimdiye kadar satılan tii., tinlerin miktarı 29 milyon ki!o, | benüz satılmamışların miktari ise iki milyon kilodur. Menemen ve di mıntaka, larda iskarta tütünler bile 50 - 55 kuruşa satılmıştır. Evvelre ©5 . 70 kuruşa mübayaa edil-r tütünler, simdi 90 , 100 kurusse alımmaktadır. Yoksul talebeye yardım Her kazaya umumi aşhane konacak, muhtaç talebe yemeklerini mektepte yiyecek İstanbul ilk okullarmda okuyan yoksul talebelere yardım cemiyeti niş bir çalışma programı hazırla - mıştir, Mekteplerdeki teşkilât ta | mamlandıktan sonra her kazaya u- mumi bir aşhane kurulacak ve yardıma muhtaç talebe yemekleri- ni kendi mektebinde yiyecektir. Cemiyet bu sene için 12250 liralık bir bütçe hazırlamıştır. Hükmi ve hakiki şahıslardan almacak yar , drm 7500 liradır. Teberruların mik tarı 3500 lira olarak tahmin edil- mektedir. Diğer bazı gelirlele de hâsıl olacak meblâğla yoksul tale- beye doğrudan doğruya 2500 lira yardım yapılacaktır, ——— — Berlin — büyük. elçimiz... Dün geceki trernle Almanyaya hareket etti Bir müddettenberi memleketi - mizde bulunan Berlin Büyük elçi, miz Hüsrev Gerede, dün geceki konvansiyonelle vazifesi başma ha- reket etmiştir. Dünkü ihracat ve ithalâtımız İgiltere ve —Amerika, tütün ' piyasasından külliyetli miktar. İirda mal almışlardır. Alman- yanımn ise, bu sene memleketi, mizden 19 milyon kilodan fazla tütün alacağı anlaşılmaktadır. Müstahsil, — hükümetimizin aldığı tedbirlerden memnundur. Gelecek sene zeriyat hazırlık. | larma şimdiden başlanmıştır. Mahkümların yollarda çalıştırılması Sene sonunda 4 bin mahküm işbaşında olacak Adliye Vekâleti ile nafia vekâ- leti, mahkümların nafia işlerinde çalıştırılmaları etrafındaki tetkik- lerini bitirmişlerdir. İlk olarak 600 mahküm yol inşaatmda çalıştırıla, caktir. Bu miktar sene sonunda 4 bini bulacaktn' Rektörün talebeye çayları Yarından itibaren başlıyor Üniversite — rektörü tarafmdan son sınıf talebeleri ile pek iyi de, rece alan talehelere her sene ve- .| rilmekte olan mutad çay ziyafetle. rine ya.rmdan itibaren başlananak_ ikir. BÖSÜ l,ı.;i l v Ilkçayyı:mıaatı'ldetıbfa.— kültesi son smTuf talebelerine ve * rilecektir, Bütün fakültelerde pek İyi dereceyle geçen talebeler pa , zar günü, hukuk fakültesi sSon &t- nıf talebeleri de pazartesi günü , davet olunmuşlardır. Müteakin gün lerde de diğer falrülte talebelerine cay verilecektir. Bu seneki çaylara Maarif Veki- li Hasan Âli Yücel de davet edil . mişti. Vekil, rektörlüğün bu da - Macaristana kuzu derisi, İsviç- reye tiftik. Romanyaya kestane ve balık olmak Üzere dün gşehri, mizden 150 bin Hralık ihracat ya- pılmiştir, Diğer taraftan — İngiltereden de gehrimize boya, yün ve pamuk mensucat, otomobil iç lâstiği, ma, | kineyağı, eczayı tibbiye, radyo tel- siz aksamı, — teneke, pamuk ipliği ve daha yüzlerce kalem ithalât eş, yası gelmiştir. vetini kabul etmiş, çaylardan bi * rinde bulunacağını bildirmiştir. Ha san Âli Yücelin gelecek pazar gü, ni liselerden pek iyi derece ile mezun o'up da bu sşene muhtelif fakültelere yazılan talebelere top- lu olarak verilecek çayda bulun - ması kuvvetle muhtemeldir. Rektörün ve Fakülte dekanları, nn bulunacağı bü toplantılarda ta- lebeler her türlü ihtiyaçlarını an - latmak suretiyle hasbıhalde bulu. nacaklardır. rüklemek arzuları gösteriliyor. Mihver deyletlerinin bu tarzda- ki talepleri bir gün tehdit şeklini anlabilir, İste maresal Peten'in yeni bir Fransız millet meclisi teşkil elmesinin ve mebuslarla bütün Fransız. memurlarımdan şahsama sadakat yemini istemesinin hikme- L Yeni Sabah: y Hüseyin Cahit Yalçın “çok ger kalmış bir müşahede” başlıklı maka lesinde, “İl Giornale d'İtalin” gazete. sinde, Sinyor Gaydanın Türkiye hak. kındaki bir müşahedesinden — bahset- mesini ele alarak, bu müşahededeki birkaç noktanm bize hayret verdiğini anlatarak, İtalyan muharrir ve dev. let adaml'arının bağlarını kaşryabile- cek vakilleri varsa bütün dikkatlerini Şimali Afrikaya, Arnavutluğa, Sicil. yaya ve Akdenize tevcih ve hasrey, lemelerini, zira buradaki harbin İtal, vam eden nâralarının nihayete ermek üzero olduğunu, bundan dolayı Gay. danın Türkiye hakkmdaki müşahede, sinden bahsederken hâlâ eski çalımı. nı muhafaza etmesinin bizde merha- met uyandırdığını anlatarak diyor ki: “Sinyor Gayda, 3 llııııııi o4i dusu Dernede niçin tutunamadı?,, sual cümlesini görünce, bunda ıü- | rünüşte bir aksaklık varmış gibi durdum ve düşündüm: “Bu cümle doğru mu?,, diye kendi kendime sordum. İtalyan ordusu, sadece Dernede tutunamamış bulunsaydı şüphe yok ki kims? bunda nalaıs bir taraf bul- maz ve benim gibi duraklamazdı; bütün kusuru bir “de” eksikliğin, de. Hele, bir de, eksikliğini tamamlı, yarak okuyalım; göreceğiz ki bu cümle bize nekadar munis gele- cek: “İtalyan ordusu Dernede de nicin tutunamadı?,, Şimdi düşünüyorum, Gerçi ak- saklık düzeldi ama yine hale uy. madı, Her — tutunamadığı yer İçin birer “De, Da” koymamız bile kâ, fi gelmiyecek ve hakiki aksaklığı önlemeye bunlar bile yetmiyecek. Anlaşılıyor ki — dilellerimizin bu kabil balleri tesbit edebilmemiz İçin De, Da'yı cemi şekline köy- manm yolunu araştırmaları lâzımr gelecek. R, w Gümrüklerdeti italyan malları Ticaret Vekâleti tacirlere cevap verdi Ankara, 30 (A.A.) — Ticaret Vekâletinden bildiri ektedir l1 — 2-14009 sayılı kararna, menin ikinci maddesinin tatbi - kine ait ikinci talimatnamenin bırinci maddesinde yazılı mem .. leketlere İtalya ilâve edilmiştir. 2 — 8 haziran 1940 tarihli ve 4530 sayılı resmiİ gazetew. inti- şar — eyliyen talimatnamenin muvakkat maddesi mucibince, İtalyadan erimize _l' miş olup da bedelleri Tü Cumhuüriyet Merkez Bankasın, daki kliring — hesabımna yatırıl- mak suretiyle müamelesi bap'a" - | miış olan işler, muamelelerin başladığı tarihte mer'i olan hü, kümler dahilinde intaç olunur, Keyfiyet, Italyadan getirilei malların memlekete ithali husü» — sunda vekâletimize müracaatta bulunan tacirlerimize cevap oi**ğ | mak Üüzere bildırilır Murakabe Komisyonu Peynir ve yeni ihtikâr vak'aları hakkında henüz bir karara varamadı Fiat murakabe komisyonu dün de toplanarak, Beyoğlunda bir lüks mağazanın ve daha bazı mağaza, ların yavtığı avakkabı ihtkârmı, yılan hikây2zsi halini alan beyaz peynir meselesini, 100 bin lirada 50 bin lira açıktan alarak yapılan ih- tikârla bir baba oğulun yaptıkları manifatura ihtikârı islerini tetirikr ! kendileri Fransadan Tunüsu, etmiş, fakat haklarında yine hiç. bir katar 'verememiştir. | M—w Nisi, Korsikayı isterken bu millet ile hali harpte olmadıklarını, bem biz yalnız on iki adanın değil, şimdi Trablus, gürp ve Bingazinin de hesabını sora. cağımızı ileri sülrerek sözlerini şöyle - bitiriyor: ecmdanberi garp demokrasilerinin ta, rafımdadır. Bunun sebebi de ber gün izah edilmiştir. Biz başkıa milletlerin hakkma ve hürriyetine tecavüz eden devletlerle beraber olamayız. Uzak. şarkta daponya ile Çin harp ediyor. Mütearrız Japonlar olduğu için Türk efkârı umumiyesi Çinlilerin lehinde, dir. Avrupada da aynr şoy. Almanya müli vahdetini ikmale çalıştağı müd- detço Almanyaya taraftar idik. Fakat — milliyet prensipini bırakarak ve en aa, — rih taahbütlerini çiğneyerek hücuma başlayınca Almanyanın mahiyetini an. ladık ve tedbirlerimizi almıya başla, dık. İtalya ise bize biç bir zaman sem- patik olmadı. 1919 âe Trablungarba hücum eden ve Balkan harbine sebe , biyet verca İtalya umumi harpte de taahhüdüne hiyanet etmiş — biz q. man vaziyetlede kaldı. Ondan soura da Düçe, Halyanm istikbali denlz nşı, politika takip odiyor ve kara sula. romruş yerlogemiğ balemayos, Böyle - e  a p — ti AÖ Sit l l l A 1