30 Ocak 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

ZU IKTNCTKANUN — 1941, METAKSASIN ÖLÜMÜ Ür ve kare ve samet vir sr İşte sihayet dost Kicn milletinin büyük bir adamının, büyük bir devlet Tüculnün de kasırgal. fırtınalı, boralı hayatımın muhasebesini yaptı: Betaksaş da ebedi âleme intikal eti, Ezrajl adı verilen cejlât, hangi (defteri âmal) 6 el atarsa, Insanların yaşarlarken tuttukları bilânçoyu kopâryor, yırtıyor, parçalıyor, Ve mutleka o bilânçoya ayları, taban tabana zil bir ncileeyi tekzip kabul etmiyen bir hakikat, bir miütearife halinde ortaya koyuyor, Ve bu tarih oluyor, Yaşıyanın arzusunu değil, yaşıyon temayülünü değil, ulaştım zannettiğimiz hedefleri, mevüileri, apozeleri değil, ancak wini mini bir midye kabuğunu içine alan tarih... İşte bu tarih midyenin kabuklarmı ara sara aşıp kapadıkça sonradan gelen ve gülecek olan nesiller, onun zayıf, devamsız mayıs böceklerinin ışıklarına benziyen bu hakiksti sezer, kavrar ve anlar gibi oluyorlar, Metaksaam hayatı “Yunanistana bizmet ctmek, onu yükselt” mek. tehlikelerden uzak kalmasını temin eylemek ve nihayet Elen milletini Türkiyeye sarsılmaz bağlarla bağlamak” davasiyle hülâsa edilebilir, Motaksas, bu davamı yürütmek için, bütün düşmanlariyie, siyasi hasımlariyle uğraşmıştır, Daha erkânıharbiyej umumiye reisi iken, Türk ordusu, Yunanlılar “Anadolunutı barimi metinde boğmıya” çalışırken, o acı âkıbeti, gelecek felâketi görerek sesinin olanca kavvetiyle haykırmıştı: — Bu mwharebeden biz İyi hir netlee alamayız. İşin sonu hüsrandır, Tük yenilmez, biz bu milletle dost olmalıyız. Mösyö Meotaksasm bu mücadelesinde muvaffak olmadığın bugün kimsa iddia edemez, Çünkü eser meydandadır. Bugün, bütün dest Elen milleti, büyük bir ğü, ve doymak bilmiyen siyah aflzmı açımş bir mezarın öntinde, baştanbasa ka- ralar giymiş olduğu halde baslarını eğmiş #hyorlar, Biz de, Türk milleti de, bu büyük ölünün, bu mezarın karsı. sında hürmetle eğiliyoruz. Yunan ealileti kadar biz de teselliye. teziyete muhtaciz, Çin kü matemimiz mlüşterektir. Ecel geldi cihane, baş ağrisi bahane... LAKDRİ Amerikan ordusundaki zenci zabitler Her gün harbe bir adım daha | yaklaşmakta olan Amerikanın daimi ordusunda zencilerin, da, ha doğrusu siyah renkte olanla, rın da bulunduğunu biliyor mu- sunuz? Eğer bu hususta kat'i malüimetmiz yoksa biz sizi ten, vir edelim. Amerikan daimi or, ” dusunda bulünan zencilerin mik- tarı 4719 kişidir. Bunlar iki sü. va/i ve iki piyade alayı teşkil ederler. Şimdiye kadar OAmeri, kan ordusuna intisap eden zenci zabitlerin sayısı da beştir. Bu zenci zabitler arasında en meşhur olanlardan biri B. O. Davie'tir. B. 0. Davis benüz genersi olan sabık 805 inci alay kuman- danı zenci mirslayın oğludur. 1936 senesinde Vest Puan askeri mektebinden mezun olmuştur, B. O. Davis Amerikan ordu. suna girmek gerefine mazher ol, muş zencilerden dördünel zabit- tir. Amerikan ordusuna ilk inti, sap eden zabit Henry O. Fiiper ! ,i44. Oda Vevt Puan" dan 1577 wnesinde mezun olmuştu. B. O. Davis 1938 senesinde mektepten çikârken 278 kişi içinde 95 inciliği kazanmıştı. B. 0. Davis zenci olmasını rağmen beş sene içinde büyük ! dır ki Metaksas bu harekete İtiraz bir gayret göstermiş ve o kadar ki bu kadar kısa bir zaman zar. fında bir çok beyaz renkte sa bitler kumandası altına geçmiş, tir. B. O. Davis halen Nevyorkta Tuskege enstitüsünde musilim, dir. GÜLERMİSİN AGLARMISIN Büro arkadaşıydılar. Hssta- Yandı. Ay başında arkadaşından rice etti: — Git de benim aylığını al, getir. Arkadaşı gitti. Aksam oldu, şece oldu, gelmedi. Nihayet sa- baha karşı, bitkin bir halde gel- di: — Başıma gelenleri sormâ. — Ne oldu? — Paranı kaybettim. — Nasıl kaytettin ? — Şeytana uydum... Kumar oynadım... — Banim paramla mı oyu. dm? — Ne yapayım? Aylığmı kay. bettim... Amma bereket versin iradem kuvvetlidir. kendimi bu kadarla tuttum, yokan kendi ây- lığımı da kaybedecektim!.. Tarif Bir gün birine pinti diye klme derler? dedik. Bize pintiyi şöyle tarif etti; — Pinti, ömrü olduken cocuk- larmın, öldüğü zaman arkasm- dan ağlayıp üzülmemeleri çare- terini bulur!.. “ “Kan meselesi Hastaya kan vermek iAzımdı. Bir musevi kan vermiye razı ol. du. Hasta kendisine elli lira ver- di. Musevinin kan “astaya a- sıladrlar. Fakat ik! gün sonra yine kan vermek lâzım geldi. Musevi yine razı oldu. Bu sefer hasta yirmi beş lira verdi. Üçün «0 zeferinde, haatanın damarla- İaddı, HABER — Alanm postası ölen büyük Türk dostu Generali taksas kimdir? MüteveffaBaşvekilinhayatı yirmi dört saatlik faaliyeti : ve memleketine yaptığı işler Dost ve müttefik Yunanistanm müteveffa Başvekili Genera! Me- tüksas 187) de İthaki süasnda dünyaya iştir. Yunanistan ax tahsilini yapan ve ikmal öden Metaksss 1903 senesine kadar keri mekt Harbiyeyi 1sAD dar Poisdam harp akademisinde ihtisas talrsas, Venizo) anlaşamadı ve miştir, Balkan barbi sralarmda kahra- manen harp eden Metalsas 1912 - 1913 seneler lik dairesi müdürü olmuş ve 4915 #onöslade de erkân'harbiye relali- ğine getirilmiştir. Asker olduğu kadar kuvvetli bir siyaset adamı da olan General Me. inde ordunun seferber. taksas, Venezelos ile aplaşarcadı ve 1917 sönesinde siyasti bavatına &- Pakst kral Konstantirin mev- ki iküdardan düşmesiyle artık memleketinde de kalamıyscağını hissederek 1917 den 1920 renosine kadar Korsika, Sardonya ve İlalya- da yaşamak meebüriyetinde kaldı, Kral Konstantisin tekrar mevki iktidare gelmesiyle Metaksas da Atinaya geldi ve serbesti firkayı kurdu. 1922 senesinde hazırlanan ve Loonardopulors Gargolidin Ubtlği Bamiyle maruf darbsi hükümetin siyasi cephesini idarş etti, Muvaf fak olümad'ler, Esasen Metaksas Yunanhlarm Anadoluya taarruz hareketleri he- niz bir teşebbüs halinde fen bu fikre jiraz etmişti. Dikkate şayan. #den yeşöne Yunan genera'idir. Bu gekilde hükümet ve ordu ile anlaşamıyan Metaksaş darbol hi kümet teşebbüsünden sonra da 1923 de tekrar İtalyaya geçmek mecburiyetinde kaldı, Yunanistanda cumhuriyet ilân dolayısiyle umumi af çıkmen Me taksas da memlekete avdetle reyi: #mâ iştirak etti, T Teşriniaani 1926da kurulan temerküz kabinesine fırka reisi si- fatiyle girdi ve münakalât oldu. Venizelos hillrümeti 1928 de mev ki iktüdarı terketmedi. Metaksas ve arkadaşları muvaffak olamadı lar, 1937 senesinde zayıf hir ekme riyerle mebüs seçi 1935 sene» #İndeki Yunan ihtöğlinde Korüilir İ hükümet #ine harbiye naz'rı “olarak girdi ve bilâhare işbaşına gelen Enşvekli Demircisin ölmesi netice- sinde kralın fevkalâde İtimadımı ka zanmış olun Metazdas bâşvekâlete getirildi, General Metaksas iahaşma geld! İği 4 Ağustos 1836 danberi memle İ kette yeni bir kalkınma rejimi kur. muş ve bu rejim İle memleketine ileri adımlar attırmıştı, Ölüm tari hi 20 Kânumusani 1841 dir. ORzir! METAKSAS'IN 24 SAATI NASIL GEÇERDİ? Müteveffa Başvekil Metaksas, fevkalâde sakin, hiç sinirlenmiyer, heyocana kapılmıyan, kızmıyan 10- ğukkanlı ve yüksek idare sahibi bir yattı, Hirs kelimesinin ifade ettiği manava tamamön vubancı idi, He- yatı hazarda old #u gibi seferdede bir saat kadar muntazam idi. Yir mi dört saatlik iş hayatmia en W- tak bir aksaklık göstermezdi. Metakzas sadece eşsiz hir diple mat, mükemmel bir asker değil, ay- ni zamanda fevkalâde bir alle rej- lan her şeyi sever ve mile hayatını da her şeyden güzel bulurdu, Sa- bahları kalkmas torunları ile oy nar, konuşur ve bu küçük yavru- larla bahçeden topladığı çiçeklerle yazhanesini süsliyerek çalışmıya başlardı. General Metaksas hör sa. bah saat yediye çeyrek kala uya mwr, Yedide yataktan çıkar ve ev. velâ ılık, sonra da soğuk birer duş yapar, saat sekize kadar giyinmiş, hazırlanmış olurdu, Bir müddet to runlarını seven Göneral Metaksas, sabah kahvaltim olarak bir sütlü kahve ile bir peksimet yedikten sonra nihayet saat sekiz buçukta evden çıkar ve eğer hava mümniteo evden çıkarken bahçesini dolaşarak birkaç çiçek koparırdı. General Me- taksas her sabah evden çıktıktan sonm bir #aat kadar siyah basto- nuna dayanarak yürürdü, Bü bastonu destek olduğu için değil. yirmi sene evvel çök sevdiği bir arkadaşı tarafından hediye edil diği için taşırdı. Metaksas yolda rastladığı köylülerle de daima ko- nuşurdu. Halk arasında çok tanınan vo sevilen bir hükümet adamı idi, General Metaksaş saat tem onda yazihanesinde bulunur ve ilk iş o- larak siyasi hâdiseleri havi zarfı a- çar ve tetkik ettikten sonra umumi karargikla görüşürdü. Sön zamanlarda Başvekil bor gün ilk olarak Yunanistanda bulu- nan İngiliz hava, kara ve deniz ku- mandanları ziyaret eder, bunu ya- baneı matbunt mümessillerinin zi- yaretlerj takip ederdi, Bu arada Kral İkinei Jorj de ve- Baht da umum! karargâhı gezdikten sonra Başvekilin odasına gelerek harekâtın inkişafına dair Metakens. dan izahat alırdı, Kral avdet ot- tikten sonra Motaksas saat on dör. de kadar çalışmasına devam eder ve 6v8 yemeğe giderken bir kere daha umumi karargâbtan geçip son malümatı alir ve bazan saat on ai- tıya kadar burada meşgul olurdu, Gencral Metakaasn öğle vemek- leri sebze ve pek 2 hamur işinden Idaröttir, Bt, balık ve yumurta ye. mezdi, Yemekten sonraları hir kah- ve içmek mutadında idi, Ekseri za- malar yemeğe eve dönemez yazı hanesinde hir poynirli sandvie e karam: doyururdü, Grgcra! Metuksan fırsat bulduğu zamarlar enerjisini tazelemek için öĞİ: yemeklerinden sonra bir saat uyur, sonra tekrar Yyazıhanesine dönerdi, Müteyeffa başvekilin çalış. wa adası İki salondan fharetti, 3600 silt kitabı olan bir kütünhaneye malikti, Masasmm bir tarafında İ- talyanlardan almanı ganimetler, bir tarafında da Elli krüvazörünlün çe VE parçaları dururdu, Geberal Metaksss akşumları saat 22 de Atinanm Kifisya mevkiinde. ki evine dönerdi, Fakat buzan ge- ce yarısından sonra saat İki, iki bu. çoğa kadar çalıştığı da vaki idi. Normal olarak isi ittiği zaman Gençral, gece yarısına kadar vak. tini vekiller” ve erkinharbiyenin vilksek rütbeli zahitleri arasında geçirirdi, Evine döndüğü zaman aksın yemeği yemez yalnızca bir bardak süt içer, sonra dinlenmek İçi: karsı ile bir parti tavla oy- vardr, Diplomatlar kadın hahsinde dai- mA şansızdırlar. Fekat Metaksas karısı tarıfından fevkelâde sevilen vir diplomatı, Müteveffe Metak- *a# da karısmı pek çok sever ve siydi de, Generni Metaksas güzel © | resmini dalma masasınm Üzerinde Gi Me- bulurdururdu, Çünkü müteveffa Başvekil, diplomatlık gibi, vekeriiği ve askerlik gibi alle relsiiğini de nefsinde cemeden büyük bi radam. dı, General Metaksas şefkatli, bilgi- U, kabiliyetli bir aile reğsi idi, O en büyük ailenin, Yunan milletinin ba- şında titiz, sikin ve şefkatli bir aile reisi gibi çelişyordu. Şim- Gİ onun ölümüne bütlin Yunanistan babasmı kaybetmiş gibi | ağlıyor. Fakat ağlıyan yalınzca Yunanistan değil, onu bilen. tanıyan, hiç de- dilse yaptığı iersatı görebilen ber- kestir, METAKSAS NELER YAPTI * Metaksasm kurduğu rejim ve sarfettiği gayret Yunanistana ne kazandırmıştır sualinin cevabın Yunan süngüsü vermiştir. Piilen verilen bu cevaba biz de Metaksa- sm dört senelik mesaisi mahsulünü bülâsa olarak ilâve edelim, i Motaksas iş bagma gelir gelmez evveli orduya dokuz milyar drah- milik bir tahsisat verdi. Askeri sa- hada Metaksasm memleketine en büylik hediyesi hiç şüphesiz, mille- tinin Metaksas hatlı adı verdiği müdafaa hattmı kazandırmış olma. sıdır, Mütevefia Başvekilin askeri Sü- hadaki gayreti Ns Yunan ordusu, deniz ve bava kuvvetleri yepyeni bir varirk olarak ortaya çilkmiş ve İtalyan taarruzu ile gururu bu kuy- vetlerin mukavemetiyle Metaksas hattı önünde kır-Imıştar, İder! bakımdan Başvekilin yap- tığı en bilyük iş memleket dabilin- de evvelâ diktatörlük hissini veren bir mili! birlik kurmuş olmasıdır. Motaksas meclisi feshettiği za- #ben balk arasında eyvyelâ bir hog- | mutsuzluk doğurmuş ie de millet, başlarındaki adamın yalnızca ken disi için çalıştığını anlamakta gecik- Mmemiştir. Bâşvekii Metâkass memleketin zirsi kalkınmas'nda büyük bir gdrm atmış, ekilen toprak miktarını art tırmış, köylüye kredi açmış, emu. n6, tafbikat tarlaları vücuda ge tirtniş, modern zirsat makineleri dağıtmış ve binlerce kişiye işledik” leri araziyi ternlik etmiştir. Yolun ehemmiyetini takdir eden müteveffa başvekil dört senede 1853 kilometre yol inşa demiryollarmı da mlak etmiştir. Son senelerde memleketin sanayi. leşmesine de ebemmiyet veren Ge Bral Motuksas 1037 . 1938 senele- rinde 348 yeni sanayi mücssesosi- nin kurulmasını temin etmiştir. Metaksanm kallındırdığı memle- ketin dış tlenreti dört sene zarfim- da hissedilir bir şekilde artmış ve deniz ticuret filosuna 18 yeni gemi Hive olunduğu gidi Nevyork ile Pire arasında seferler de tesis 6- dilmiştir. Metaksas biç bir sahayı ihmal et. memiş, durmadan büyük bir azim ve hüsnü niyetle ve sırf memleketi ettirmiş, ! Kasımpaşada verem dispars? açılacak | Mücadele cemiyeti halka teşekkür ediyor İstanbal verem mücadele esmi- yetinden: Mubterem İstanbul Balirenm #nn aylarda cemiyetimiz menfentii çıkarlan yardim pullarına göst # çok yakm alâkadan dolayı Hora heyetimiz sonuuz şükran ve mia netlerini arzedor, Cemiyet mazhar olduğu bu ty vikten küvvet alarak Kasımnıa « da ii fenni terhizatı havi mo bir verem dienanseri armada beri vermistir. Dispanser bu mı takan en münssip bir mahallinda aranılan arsa Üzerine Inşa edis - etk ve en geç yedi sekir av içinde nalivete geçecektir, Cemiyet vardım pullarınm dei » tılmasmda büyük gayret ve var» dımlarını gördüğü sinema #nhirie rine tesekkürü bir bore hilir imanla alan me NK Maltaya tayyire sücemu Malta, 29 (4.4.) — Dün ak, şam neşrolunap resmi teb! göyle denilmektedir; Dünkü salı sabahı düşman tay yarelerinin attığı bombalarda”, İngiliz tayyare personeli ara- sında 4 kişi ölmüş, 9 ; lanmıştır, i Hükümete nit emlâk, tazıha, sarlara “#ramıstır, Sivil hslk arasmda hiçbir zayiat olmsdıği gibi, sivillere ait emlâkte de hiç hiçbir hasar r vukubulramiştır. HABER'inN bulmacası ızsase rae S5 A — Çenağkale civarında bir yet, j2 — Mbemmilyet, gık, 3 — Ash olwi, İ yan hikâye, içtiğimiz şey, 4 — Köle, İ tir sorma edatı, 5 — insanm mensup / olduğu afla, 8 — Uzuvlarımızdan biri, alını satem işi, T — Masallardaki maş hur hayali dağ, yanardağın #erlatğr | 8 — Dayanıklı olmaklık, 9 — tef şeyl biribirine iyice kavuşturup sıkıştıran vasıta, bilyük are, 10 — Arapça (ver meklik), bazı yerlerde odun ve Kös mür yerine kaim olan gey, Yukardan aşağıya: 1 — Başkasına bakıp Üzenmekilk, | bir edat, 2 — Genişlik, tehlikeniztik, 8 — Kile dokunma, bir sfat, 4 — Es kiden fakirlerin doyurulduğu yer, alta bede bir barfin okunuşu, & -- Zelda, Wer. $ — Şair, mahlükların o yaşıma kuvvetleri, 7 — Bir çiçek, tayfa, & — Vücütteki giykintik, geniş değil, yüke tek perdeden, b — Bir edat, arkadaş, bir sorma edatı, 10 — Yarınım çizip İ fenalaşması, şüphe. Bi sumaralı bulmadamızm ballı 1 — Kubilây, Ve, 2 — Alımet, Yad, 4 — Hurafat, La, 4 — R, Bi, LACİR, 5 — Azma, Er, 1, 6 — Mi, Titanik, 1 — Asa, B, Vaka, 8 — Nadan, Pi, | 5.9 — Lala, Tire, 10 — Temadi, Zan, —— için çalışmış ve zayesinde muvsf- | fak olmuştur, Bugün Yunanistanda tam bir milli birlik vardır, Yktısadi zorluklar bissolunur da. recede değildir, İtalyanlarm tesr rTuzuna veren müthiş cevap aske. vd bakundan da Yunanistanm Kal kınmış olduğunu isbat etmektedir. Mütevoffa Metakess amellerinin | tahakkuk ettiğini görmüştür. Fw kat ne yazık ki kat'i ve mihel Yu wp zaferini göremeden vefat et miştir, — M. Maliye Vekâ'etinden Gümüş yüz kuruşlukların <5 m kaldırılma sı hakkında il Gümüş yüz kuruşluklarm yerine gümüş bir m m piyasayı kâfi miktarda Çıkaridmış olduğunda gümüş yüz kuruşlukların 31 ikinci, kümnun 1941 tarihinden sonra tedavülden kaldırılması karırlaştarılmıştır. Gümüş 100 kuruşluklar 1 gühat 1941 tarihinden itibaren © artık teda. vül elmiyecek ve ancak yalaız malsandıklariyle. Cumhuriyet Merkez Bap kası şubelerince kabul edilebilecektir. Elinde gümüş yüz kuruşluk bulunanların bunları malsandrkla Cumhuriyet Merkez Bankası şubelerine tebdil ettirmeleri Hân olunur. A 428 — öy