27 Ocak 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

Basıldığı yer: “Vakxt Matbaası” m Hâdiseler Ve Tarih PRUSYA MILITARIZMI... Geçen gün imzası kat bir Amerikalı meçhul fa» tarafından Vilki Lonüraya vasıl oldu “İngiltere hür insanlar için dövüşüyor,, diyor Londru, 26 (A. A.) — Vilki bu- gün mat 17 den az evvel Londra tayyare meydanına inmiştir. İngilterenin garbindeki bu tay. yare meydanmdan Londraya ba- reketinden evvel oWilkie, gaze, tocilere şu beyanatin bulunmuştur. “— İyi bir seyahat (EU yaptım. Hayatımda hiçbir zaman kendimi gimdiki kadar iyi hissetmedim, Ni- yotim İngilterede iki hafta kadar kalmak ve mümkün olduğu kadar çok şeyler görmektir. Yeni ber . hangi beyanatia bulunmadan ev » vel memlekette dolaşmak isterim, İngilterede bulunduğumdan do . layı babtiyarım, İngilterenin da - vasma çok büyük bir teveecühüm yazıldığını zannettiğim bir Ma. | vardır, Bütün dünyadaki kür in , kale okudum: İyi maksatlarla, | sanlar uğrunda dövüşen İngiltere. masum arzularm tatmini için icadedilen barut, denizaltı çe, misi, tayyare gibi vasıtaların kötü insanlar elinde korkunç bi. rer taarruz silâhı ve ölüm vası- tası olmasından şikâyet ediyor. Sonra sözli bugünün asker mil, İetlerinin en büyüklerinden olan Almanyaya getirerek şu satırlar yazilıyor: “Biribiri arkasından gelen âs, Keti sitemlerin en büyük kur. banları Almanlardır. Nice Bav- yera'ılar, Saksonyalılar, Ham. ar, Renliler var ki bunu duyuyorlar. Kalblerinden ü gizli emel şudur. Prusya Üniformasının temsil ettiği mi, litarizm (o hastalığından Fr —. tulmak: yüksek istidstlar.. a | ye Amerikanın mümkün olan ber yardımda bulunması için elimden geleni yapacağım. Düşman tayyarelerinin hücum , larına uğramış olan bütün şehir leri gezebileceğimi ümit ederim.,, Londrada Vilki, İngz kükümr, ti namma binbaşı Fhomson ve Brand, diğer laru'an Amerikan mazlahatgüzarı Jhonson ve Ame- rikan büyük elçiliği erkânmdan general Scanlon tarafından karşı, larristir. Vilki otomobille otele gitmiştir. Otelin avlusu fevkalâde kalsbalık- tı, Birçok de müdufan o teşkilk mensupları vardı, Vilkiye iki dostu refakat etmek. teydi. eslik vererek dünya yüzün. umiuk kuvvetiyle değil akn 'atle üstünlük aramaktır. İlim ve san'at düşkünü Alman ş "anın her yerindeki oku. nlarım en sevdiği bir tiptir; kalbuki tahakkümü tem, sil eden Prusyalı tipi en menfur bir insan munmelesi görmekte- dir... Prusya, mijitarizminin. temeli, ni stan adam birinci Fredrikür. “Çe riş Kral” namiyle meşhur- dur. 1885 de doğdu; yirmi teş yaşında Kral oldu; yüz ma. beynciden doksan altısını çıkar. âı; taç giyme şenlikleri için yal, nız oluz bin frank (1500 altın) harendr. Lüks atlarını, miloevs herlerini, merasim arabalarını hep sattı; orduya sarfetti. Biriici OFredrik kendisine “Müstebit efendi” derdi: Em. Tettiği zaman düşünmek yasak. İt; otoritesi “tunçtan bir kaya” #ibiydi. Daha çocukken il Petro gibi o da çocuklardan bir tabur yapmıştı. Oğlunadala. kiki bir asker terbiyesi verilme- sini o emrediyordu. Derdi ki “dünyada bir prense kılıçtan başka geref verecek bir şey yok. 0 yı büyütmek isti. yordu ve bunu “kalemle değil ancak yapmak kündü. 1713 de iki buçuk milyon tebaa, (45000) askeri vardı; bunu 1740 da (83000) e çıkardı. Halbuki (24,000,000) nüfuslu Avusturyann ordusu (100,000) den ibaretti. “Memleketin bütün sakinleri ordu için doğmuşlar- dır!” derdi, Avrupada böyle bir #y görülmüş ve #şitilmiş değil, di. Ordular hep ücretli ve gönül, Yilerden mürekkepli. Bununla beraber şehirlileri ve san'at #a- hiplerini o asker? almıyordu; köylüleri alıyordu. Zebit olmak hakkı yalnız Aristokratlara mahsus; bunlar orta tahsilden itibaren askeri terbiye ve talim görüyorlardı. Aristokrat olmayanlar arasın. dan pek müslait olanlar arcak küçük zabit ol erdi, Asker. lere o kadar çok talim yaptırır. di ki onların “makine asker” olmalarını isterdi. İkinci Fredrik aynı tarzda ça- Işi, Ordu mevcudu (160,000) oldu, 1870 de Alman ie bir milyonu geçiyordu; 191 Be. Kiz milyon asker cıkardı; bugün ve kadar ol ni bilmiyoruz; Fakat herhalde daha aşağı de. Bildir. “Mecburi askerlik” usulü hü birinci Fredrik koydu; son- Ta bütüm A ya ve dünyaya Yani. O kadar ki ferdin ür. Yetine çok ehemmiyet veren İsgiitere bile bunu tatbik etti. Kadircan Katlı Fransız donanması teslim olmıyacaktır Amerikanın eski Paris elçisi bu kanaatte... Vaşington, 26 (A.A.) — Havas Ajansı bildiriyor: Amerikanın eski Paris büyük elçisi Bullitt, hariciye encümenin. deki izahatı esnasında şu kati ka, naati izhar etmiştir ki: Fransız donanması, her hangi taraftan gelirse gelsin bir müsade. re hâreketine karşı koymak ve ica. bında kendi kendisini batırmak emrini almıştı. Amerikan mahfillerinde Bullitin bu beyanatı Mareşal Peten hükü- metini hariçte küçük düşürmek i. çir yapılan alara ciddi bir darbe indirdiği suretinde telâk. ki edilmektedir. —— — İspanyada feyezanın sebeb olduğu hasar Madrit, 26 (A, A.) — Stefani: Toledo eyaletinde Tago nehrini taşması şimendifer hatlarında mü. nakalâtı birçok noktalarda sekte , ye uğratmıştır. Şehir tamamiyle mahsur kalmıştır, Bir kasabada 40 ; ev gökmlüşme de nüfusa zayiat yoktur, Badahoz şehrinin bir ms hallesi tamamiyle sular altındı kalmıştır. Üç kişi ölmüştür. Diğer bası mühim hasarat olduğu da bn ber verilmektedir. i I Alman propagandası - nın çıkardığı şayialar tekzip edildi Sofya, 26 (A. A.) — Röyter: İngilterenin Sofya elçiliği, elçili- Ein kıymetli oşyasnm İstanbula gönderildiği, arşivlerinin Sofyada. ki Amerika Birleşik devletleri el- çiliğine tevdi edilmiş olduğu, bü . tün elçilik memurlarına Türlüye- ye gitmek üzere Bulguristanı ter, ketmeğe hazır bulunmak için tali- mut verildiği hakkında Almanla , rm kontrolu altımda bulunan “Eu- ropa , Press” tarafmdan neşredi- len Oşayilları (oyalanlamaktadır. İngilterenin Sofya elçiliği, bu ha . berin, tam bir Alman a w haberi olduğunu kaydeylemek- tedir, ğ N Demokrasinin istikbali Amerikan sanayiine bağlıdır Ingiliz deniz ticaret nazırı mühim bir nutuk söyledi Londra, 26 (A, A.) — Ameri, ka Birleşik odevletlerine hitaben radyoda bir nutuk söyliyen İngiliz deniz ticareti nazırı Croos ezeilm- le demiştir ki: «— İngiltere, teçhizata malik olması şartile, denizaltılarm teh, Gidine hâkim olabilecektir. Fukat İngilterenin Amerika Birleşik dev- geniş bir nispette siz Amerikalıls- rın, endüstri yardımına ve istihsa, lâta vereceğiniz sürat ve enerjiye bağir bulunmaktadır. A- merika yapa bir tarz, da ve miklarda gemi inşa edebi- iecek hiçbir memleket yoktur. E. Ber umumi barp 1919 da de de - 4 milyon tonilâtoya çıkacaktı. Hemen herkes, geçen karpte de nizaltıların tehdidinin önüne yal - vız harp gemileri sayesinde geçil, miş olduğunu sanmıştır, Fakat ba Kikatte bu tehdidin önüne, bilhar- sa Amerika birleşik devletlerinde muazzam miktarda yeni gemiler inşası sayesinde geçilmiştir., —— Londraya bir . o haftadanberi | tayyare hücumu yapılmıyor İ uenüra, 27 (4.4) <BB.C: İ Dün gece Londrays hilecum yapd, wenvetr. Bir haftadanberi Lon - drava düşman tayyareleri hücüm- İde bulunuyorlar. ngiltere sefareti | ingiltereye hava Bulgaristandan hücumları hafifledi / — çekilmiyor Dün bir tek tayyare bir bomba attı Londra, 26 (A, A.) — İngiliz hawa nözâretinin bu akşam meş, rettiği tebliğ: Bugün İngiltere üzerine yapıldı ğı bildirilen yegâne taarruz bir düşman tayyaresi tarafmdan ya, pilmiş ve şimeli şarki sahilinde bir bomba atılmıştır, Ne hasar no de insanca zayii vardır. BALIKÇI GEMİSİNİN DÜŞÜRDÜĞÜ TAYYARE Londra, 26 (A. A.) — İngiliz | İçtimal bir derdimizin teşrihi: (Baştarafı 1 neide) görmez, "Haber,in sabibi ile başta #4 verdik ve bu feci hâdiselerin önünü almak Üzere, trb, sdliye, terbiye, te, fekkür, içtimsiyat ve rahiysi sahasın. da vi memleketin Lanınmış ve iüber bahriye nezareti tebliğ ediyor: İngiliz halıkçı gemisi “Gelvani" bu sabahı Junkers S& tipinde bir düşman bombardıman tayyaresi - rin hücumuna uğramıştır. Gemi tarafından (o püskürtülen düşman tayyaresi o kadar hasara uğra, | mıştır ki az zaman sonra Norfolk | sahilinde yere düşerek parçalan- mıştır. Galvani gemisinde ne hasar ne de İnsanca zaylat vardır. EVVELKİ GECE YAPILAN ! HÜCUM Londra, 26 (A, A.) — İngiliz hava ve dahili emniyet nezaretle, rinin tebliği: Cumartesiyi pazara bağlıyan ge ce, Cornounille üzerine bombalar atılmıştır. Hasar azdır, Çok az 6, Hi ve yaralı verdır. İ Bunun harieinde hiçbir düşman bara faaliyeti olmamıştır. Sovyet Rusyada bahriye erkânı üniformaları değiştirildi Moskova, 26 (A.A.) — Sow yet donanmasının gazetesi olan | Brasny Flotun Sovyet” komi zi Çe er sonkânun tarihli bir emimamesi ile amirallerin, donanma ve sa- hil hava müdafaa teşkilât rilmiştir. Yeni üniformalar bir şubatten itibaren taşmılacaktır. Yine bu emirnamede İlk defa olarak, “donanma amirali” rüt- besi zikredilmektedir. Bu rütbe behriyede en yüksek derecedir. Malüm olduğu Üzere şimdiye kadar böyle bir rütbe ve ünvan mevcut değildi. — nie Ruzveltin mümessili Selânikte Londra, 26 (A, A.) — İsviçre | radyosunun bildirdiğine göre Rüz, | veltin şahsi mümessili Donavar bu gün Selâniğe gelmiştir, Bitliste yeni madenl» bulundu Müden tetkik ve arama © enetit mübendisleri, Siirt ve Bite vi ie yinde asfalt, Bitlisin Kortum karasr da dü demir bulmuşlardır, 'Tetkiklere Gnvam edilmektedir. etmiş olduğu mümtar © şahsiyetlerin görüşürnk bir bul çaresi buluumasma yardım etmeğe karar verdik, Bulabi Nrsek he uutlu! İstitade ağilirsa ne bahtiyarlık? İlk olarak genç, fakat devrimizin hakikaten seçme ve iftihar edecek bir ilim adamı olan profesir o operatör KAzım İsmali Gürkan ile görüştüm. Her şeyden evvel şunu söylemeliyim ki, Pr. Gürkan, henüz evli olmaması, na rağmen, büyük ve (o mukaddes bir çocuk sevgisi taşımaktadır. Evlenme» ği “çocuk sahibi olmak, telâkki edi yor. Kadınlarımızdan bazılarını, “biz çocuk makinesi miyiz?,. gibi manasız bir itiraza gevkedecek olaa bile, onun gocuk sevgisini izah etmek Üzere kı, men şahsiyetini anlatmak © İsterim Müteaziben çocuk aldırmak kumun. daki fikirlerine geçeceğim. Bu suretle, kendisini “dun İyi kavrayacak ve söz lerindeki kıymet ve samimiyetine Mi yıkile nüfuz edeceksiniz. Ganç profesör dedi ki: — Ben evlenecek olursam, aagai &ç çocuk bekleyebilirsiniz. Zamani, mızda evlenmenin, yalnız çocuk yapı mak için olduğuna ve evlenmenin en makul tarafr da *çocük yapmak,, oi dSuğuna kaniim. Çocuksuz bir kadınla büyatm, manas? olduğu kanaatinde, yim. Çocuksuz bir kadınla — oturmak abesle işgal etmektir. Gocük aflenin cazibesi ve eslibetidir. Bmc kadm, İ gocuk yapmak şartile kadınlığını tas nunlayan bir uzuvdur. Çocul yapıma miyorsunuz., diye sormadım. Daha önce mevzuumusu münakaşa etmeliye dik, İşle profesör Gürkanım, çocuk aldır mağa mari olmak,, bakkındaki fikir, dert: Genç operatör, kendisine o mahsus bir sanirlık ve ekidiyetle şunları söy yedi: “Evvelâ meseleyi, birkaç Xit yarada; Çocuk aldırmak Yazamlu mu — Çöcuk aldırmayı ne gibi yart, tamı talik etmeli? sapele mahsulü olmıyan oçöcülderin 'oğumsını temin etmeli midir?, “Bir hamil vakasında, önnede, ço, cufu aldirmağı mecburi kılan bir va. #yot mevruubabs olunca, o çocuğun e Nüfus düşmanı ameliyatla nasıl mücadeleetmelidir Pr. Kâzım ismail Gürkan diyor ki: “Evlât sahibi olmak ıstemiyen ailenin çocuğunu cemiyete maletmelidir., alınması bir zerurettir. Ancak, bütün dünyada, nktielitesini biç kaybet” yen mevzu şudur: Meşru bir (o afleğe, Arza harici olarık has olan bir ça, Guğu, anne ve babarm reyile müdehs. is yapmağa kanunlar müsait o olma ir madir, ölmamenir mudir? “Böyle bir vaziyette, anna ve baba, nm reyile, hekimes, çocuk düşürmek hakkını veten yerler de vardır. Bu kazai bamli, Kerhizı, sonünn o kadar götürmeğii iebar eden kanunlar ön Yam dir. “Memleketimizde, annede veya ço” cukta, tbt iskatr cenin Hizumu Ol madığı takdirde, çocuk düşürmek ika. Bunen memnudur, Buna rağmen 28- man #nan, iktisadi zaruretleri DAKA, ri itibara, alarak, bu suretle arm bi. lâfı olmuş çocukları düşürmek istiyen sbeveyne, bir DAK vermek temaytMe- ri, bizde de uyanır, “— Bu noktada «iz ne düşünüyorsa müzT, “— Mtisad! zararet, göz yumularak bir şey değildir. Bir veya birkaç çö, cuğu olan anna ve baba, (tesadilfer bir çocuğu daha sahip olmak vaziyeti. ne düştükleri zaman, hami o senüza #adur gütürmeğe, cemiyet tesir yap” malı... fakat bo süretie İtal olan ga, cukların büyütülmesi için mileye yar. dım etmeli veye bü çocukları topu bir halde Miyütmek tzete müasene ler gibi teşkfiât kurmak yolma gi, meliyiz.., ğ—— suretle muş göcüklüra no dersiniz? “— Bu suretle hasıl olan çocuk", anları vücede getirenler, ber ne tah.- das 0. yayanı tetnenmidir. Holbaki, © begin, bu gibi çocukları hâkim tie, hastane iatimamil. düşürmeğe © kamunun müselt değildir. Ba vaziyet Karşısında gayrimeşru çocuğu clan arms.ve ba ba, göyet Aptidal şersite mürnonaz € diyorlar; gizli ellere başvuruyorlar. Çocuk düşüren kadınlar vardır. Mem, mu eozayi &bbiye kullamityor; bu sn. retie açıkça değil de, kapar vasmta- tarla dilgüren anneler ya © öüyerler, yahut maldl kalıyorlar, Profesör bundan sonra çocuk düşür me ameliystınm hüsasiyetlerini anlat, i “— Çocuk almak, gebe kalmaltın iki, fel buçuk ay sonramna kadar ko lay bir şey olabilr. Makat o hamile. sağa sola başvurmak, vasıta Arsn.ak ia vakit geçirirken çocuk (o büyüyw. Ba ameliyat, ameliyathanelerde teri? olarak yapılması bizimgelen bir sir — Tehlikesi? (Lütfen sahifeyi çeviriniz) Gecenin şişkin karanlığ, kini yıldırımlurda çatlayacek diye kor. kuyorum,. Of başım, başım ne de sönük yanan sarı ve süzğün biri. şık dolunca #snki güneş bütün b. ziyle odanın içine doğmuş gibi göz. lerimi yumuyorum,. Göz kapakla” rm o kadar inceleşmis ki işik g*. ne yumulu gözlerimi yakıyör,. Ben ve kadsr derin ve uzun uyumu. gum Ne sonsuz bir karanlıktan çı. kıyorum?.. Dün gecenin keskin karanlığı olacak bu... Fakat ben o Sonsuz karanlığın üstüne kalım perdeleri indirmiştim... Yumuşak halım içinde kaybo- İan ayak pıtrtdariyle beraber #0. luk gibi hafif bir konuşma fısıltı. st duyuyorum. Tanımadığım bir erkek sesi içimde ürporerek: — Kurtuldu.. . diyor - bu gece ölüm baş ucumuzda bekliyordu. Tanmağa çalıştığım bir kadm mesi: — Ölüm tem otuz göcedir çat, mızda uludu doktor! , diye cevap veriyor, Doktorun sesi: — Artık ümit ve hayat güldü - diyerek baş ucuma dahs yakasi. yor . ve bir elin temasını hisset. diyorum, Kolum derisinde sivri» sinek iğnesine benzeyen bir aci... Sonra çarpan kalbimde bir rahat. Irk.. Daha sonra ©cpa kokusiyle sernileşen derin bir sonsuzluk... . NB kadar dermansız, ne ka. dar bitkinim,.. Hâtıralarım me 80. Yuk, ne silik.. baş ucumda, bir ih- - Yazan“NEZİNE MUHİODIN tiyar kadın nemli bakiyor. Bes bu ihtiyar soluk yüzünü tanıyorum ? nir. dadım!,, Fakat ne zaman gel miş” vo niçin burada, baş ucum, dn?! Yoksa bu bir riya m7, Ha- gözlerle bana kadının Bu We yır rüya değil, kıpırdayor, bir sesle konuşuyor! — Şükür Tanrıma gözlerini aç. tı! Doktoru çağırayımı.. . diye bir hayal gibi kapıya doğru yürüyor, Perdölerin aralarından (süzülen sydmlığıngün aşığı olduğunu anla, yabiliyorum artık.. Odayı doldu- ran ceza kokusu beni yavaş vavüş #yılıyor.. Dermansız vücudumda uyanan kırık bir şuurla hasta ol. hafif duğumu anlayorum.. Gözlerim tek rar öerin bir dalğınlıkin kapanıyor. Önünde dirilik ışığı parıldayan bu dalgınlık, günlerec beni yumu. şak göğsünde uyutup biraz daha canlandırarak hayat yoluna çeviri, yor. Her sabah gözümü günün ay- dmlığına açtıkça biraz daha dirili. yorum,. Doktorun ümitli sesiyle, dadımm sevinçli hakışları bana ha. yatı sevdiriyor, Güneşin ılık ay. dınlığmı ibadete benzeyen bir gö- nül inaniyle karsılayorum. Çevre. mi saran &cza kokulu havayı zevk. le içiyorum.. Yeniden dünyaya ge. işin geniş ve aydınlık sevinci İ- sindevim., .. Artık arkamı bir yastığa da. yayarak oturabiliyorum.... İhtöraelt bir iştiha ile sabah ye. meğimi yedikten sonra pencereden giren temiz havayı derin derin 60. layor ve eylülün sakin ve berrak ışpitılarına kapılarak artık yata. fından kalkmak, yürümek, hare. ket etmek istediğimi dadıma söy. Jerken kır saçlı sevimli doktor içe, ri giriyor. — Oh. - diyor . bugün sizi çok iyi gürliyorum.. Söyleyiniz baka. Im. neler yapmak istiyorsunuz kı, 2m? Gülerek cevap veriyorum; — Kalkmak, doktor, biras yü. rümek istiyorum.. Doktor sevimli bir kahkaha #- tıyor? — Daha buna biraz vakit var. Çağı gelmedi daha. Bir iki gün Pei Çok değil yalnız bie iki (Deve var)