6 Ocak 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

Korkuiuktan ibaret olduğu Ayağa düşen sanatin sembolü ER sanan işittiğimiz bir söz vardır: — Güzel san'atları himaye edeceğiz. Bu, güzel san'atla bermber san'atğrm himayesi ovaadidir Sen'aikir olmazsa san'at olmuz, Sen'atlsâr düşerse san'at aa dü- Şer, sefil ve perişan syaklar altında sürünür ve en sonunda da yok olur, Bir memleketin san'at yüksekliğinin on Iyi ülçü vasıtası san'atidirın haliyle, ifadesiyle, vaziyetiyle belli olur. San'atldr, içinde bulunduğu devirde aynalık eden biricik unsurdur, Riyazi hir katiyetle söylüyorum, her türlü sefalete, acıya ve yokluğa rağmen san'at telikkisini bir delilik nöbeti halas şokmı- ya çalışan kalem, çizen fırça, söyliyen gırtlak kalmamıştır, Bülün bunlar, 19 uncu asrın hakikatleri, 19 ncu asrın hünerbazlıkları — tabir salse — rrahitesi idi, Yirminel asır; bir düstur olarak şu çsas üzerinde yürüyor: — Önce ekmek, sora san'al,.. Ve ba wmde, sadece doyan karnın sabibindeki istidadı bes yor, Inkişafa sevkediyor. Doymak Için bahçeye, salâşa, kaldırım kenarma düşen san'at- kâr, ayağa dişen san'atım sembelildür, Bu acının içinde ve o sembollerin karşısında olduğumuza İnanmalıyız, Yukarda: “Güzel sanatları himaye edeceğiz” sözünü her zaman işittiğimize isaret etmiştim, Evet, bunu bir şarkı nakaratı gibi her fırsat ve vesilede söyler, durarurz, Filhakika bizde ax çok güzel #an'atlarla alhkadar olanların aşağı yukarı hepsi himaye görür; orlama yardım elleri uzatılır, Yardım görmiyen yalır: hir san'at vardır: Şehir Tiyatrosunun dı. şında kalan san'atkârlar, Raslt Rıza ve ari nihayet san'atkâr Mahlis Sebahattin birer “kıymet” Ar” » Ertuğrul Sadi ve arkadaşları ve > Bunlar muhakkak bu sen'atm havarileridir. Halka Gyatroyu sevdirmek için sulâşte, bahçöde, sokak kaldırmmının kenarmda yılmadan, üşenmeden çalışıyorlar. Bunlara yardım etmek, güzel #an'atları kinaye etmek sayılmaz mı?,, Tiyatro san'atı hâlâ oyunenluk ve soytarılık gibi hakir işler gibi bir iki parmak yukarı sayan, bir Iki derece tekâmül sayyn halka, Üyatronun hedemek olduğunu öğretmiye savasan bu te- şekküllere de yardım etmenin geçmiştir. zamamı - gelmiş değil, çoktan Hükümet, bunları bir araya toplayıp, başlarma iyi bir ide. recj getirirse, muhskkak ki tiyatromuz çok kazanır, Ve bu teşek- küller halk arasında (Sehir tiyatrosu) kadar, belki de daha farla alâka uyandırır. Bu fedakâr elemanlara, cemivet içindeki yerlerini. rofahia. kaldığına rını vermeyi de düşlinmekte çeş kalmamalıyaz, idrâkten uzak Mizaci âlemi hazık isen tabifle sây et, Geçer her şahsı bir unsur gibi inbiki dikkatten! YAEDRİ KİN Akıllı papağa İmparator Ogüst bilyük bir muzafferiyetten sonra Romaya döndü. Bir adanı, elinde bir papuğan- la karşısma çıkt. Papağan: “Seni selâmlarım muzaffer Se- daği, Oğgüst hoşlandı, birçok para verip papağnını aldı. v Büldan sonra yüzlerce papa- ğanlara bu cümleyi ezberletip Ogüste sattılar, Yalnız biçare bir adam, bir türlü papağanma bu sözü öğretemiyor: “Yazıklar Olgun, emeklerim boşa gitti" de- yip duruyordu. Nihayet papağanı “ser. selâm larım muzaffer Sezar” demesini öğrendi. Adamcağız papâzanı hemen Ogüste götürdü. Imparator; — Artık bu dalkavuklardan bıktım, istemem, dedi. Bu aralık papağan, sahibin uen öğrendiği cümleyi yumurt. Tadı: — Yazıklar olsun, smeklerim boşa gitti... Ogüstün bu sözde hoşuna gitti, papağanı satm aldı. sml etin İngiliz köylüleri fevkalâde xe ki insanlardır. Bir gün bir çift. çi ressamın birisine: — Çiftliğimin manzarası ve çiftliğin kapısı önünde benim de resmim olmek Üzere bir baloya kaça yaparsınız? — Yarım liraya, — Peki kabul. Bu anlaşmadan sonra eserini tamamlıyan ressam çiftçiye gö” türür. Fakat çiftçi Hiraz eder: — Fakat siz benim resmimi yapmağı unutmuşsunuz. Çiftliği görüyorum. Faket kapıda ben yokum.. Bir şaka yapmak istiyen ar. tist: — Pakat siz çiftüğin içinde Şİ siniz, bana yarım lira getirmek için oduya girmiş olmalısmız.. Der, seki köylü derhal cevap verir,: — Anlaşıldı. Herhalde pera. nizi alıp dışarıya çıkarım. O 24" | mana kadar bekliyelim öyle ise İ Ben kapıdan çikmca (paranızı alırsınız,. YAZ KURUNTUSU İdi İki ili atisi, anlaşılan bir italyan Üssü: Pantelaryu Akdenizde ingil:z münakalâtını niçin sekteye uğratamamıştır? İlaiyanın harbe girmesile, he kiki kıymeti anlaşılmış ve birer korkuluktan ibaret olduğu Mmey- dana çıkmış olan Akdenizdeki İ- talyan üslerinden en şayanı dik- kati Pantelarya adasıdır. Sicilya boğazında Sicilyanın 90 kilometre cenubuzarbisinde, Tunus sahilleri nin 70 kilometre garbında bulü- nan bu kayalık ada vaktile İtal- yanlar tarafından “Mısıra, Hin- distana, Filistine, Arabistana işli- yen İngiliz gemilerinin dolaştığı Büyük Britanyanın deniz münaka- ite şah damürında çok tehlikeli bir mikropl,, diye gösterilen bu adanın korkunç bir üs rolü oyn yamıyacağı ve İngiliz donanması. ni ve Akdenizden şarki Akdeni- geçmekten menedemi yeceği pi İtalyanın harbe girmesinden pek az sonra anlaşılmıştır. İtalyanların bililtizam etrafını bir esrar perdesile örterek bir kor- kuluk haline getirdikleri Pante- larya üssü (İtalyan Opropagan dasının mübalağalı pertevsizile bü. yütülmüş alelâde bir üstür.Adanm üzerinden, İtalyanların kat'i yasa- Kına rağmen, harpten evvel müte- addid defa İngiliz ve Fransız r&- sıtları uçmuşlardır. Onların müşa- hedeleri de mevcut kanaati takvi. ye etmiştir. Italyan deniz tayyareleri üssü Pantelarya kayalıktan ibarettir, Sahilleri denizin bütün rüzgârla. rına açıktır. Buralarda deniz tay. Pantelirya Adasının meykini gösterir hn barınmasına lomeireden imkân metre murabhaım- ği 9, uzunluğu da fazla değildir. Bu itibarla hava hücumuna veya denizden bir taarruza karşı adada kâfi derecede kuvvetli terti mak maddeten imkânsızdı ber tarafı batarya ile Gö bile ada Sicilya boğazını ta kapatamaz, Adada kara tayyareleri vücuda getirilmiş olması line gelince, bu kadarcık bir : müteaddil geniş meydanlar getirilemiyeceğine göre bu dan da kuvveti bir üs ol Modern bombardıman nin Afrika sıçramaları için bir kâfidir. Esasen İtalyanların tayyare u- çeyrek sahillerinden adâ& üssü saat O Yarın akşam SUMER SİwEMASINDA 3 3 Angiltere tarihinin heyecanla dolu bir filmi BORIS KARLOF'un Londra Kalesi şimdiye kadar yarattığı filmlerin en dehseğiisi Kralların harbi, e ri. Kalenin ocilâdı, Görtlmeğe değer bir şaheser. MM An Telefon: 42851 LALE'nin büyük bayram hediyesi 8 Ölüm ve ateş dünyasından gelen İlk elçis Yüzen Kaleler TERK ÇE Aşkin vazifenin. Şerefle sstırahın... Ölümle hayatın. . Bibendeleni Çarşamba malinelerden itiharen » LALE sinemasında a ea Kahv PRE ZAR eci rl TÜRK ARTİST, MÜZİSYEN ve TEKNİK ADAMLARININ ZAFER TACIDIR Reji: Ertuğrul Muhsin Yarın akşam SARAY ve İPEK sinemalarında Ba film aynı zamanda İzmirde ELHAMRA sinemasında gösterilecektir. o 3iRaSorA MAÇTA E | m vta him bir üs haline getirmiş olmala- rına pek ibtimal verilemez ve aldi da erdirilemez. Sicilyada sahile pek yakın Kastelvetrano tayyare meydanı çok daha müsait v. tedir. Sicilya boğazında münaka- » | Jâtr sekteye uğratmak için tayyare üssü olarak kullamılmak üzere Pa- lermo uzak olmadığı gibi İtalyanın ayni iş için kullanabileceği Nata- ne, Siraküze ve Vitloriya tayyare meydanları da uzak değildir. Bunları işaret ederek Pantelar. a adasının ehemmiyetini hakiki recesinde gösterdikten #onra bu Sicilya boğazının ortasındaki vaziyeti itibarile deniz mü- tını tamatmile kesmese, kas- âl edebileceğini kabul et- Ancek İtalyanlar böyle bi girişmemişler, yalnız adının ebentmiyeti etrafnıda kuv- vetli iin kle yapmakla iktifa du Pantelarya tehlikeli sa İngilizler bombar- dıman tayyareer bu sönmüş tonlarla « lazımdır, yanârdağını atacakları bombalarla altüst etmeleri İşten bile değildir. Pantelarya tarihten evvelki de» > de meskündu, Evvelâ Fi- sual edilmiş, Ti dan evvel ahların eline geçmiş, bir aralık Kartacalıların idaresinde bulun- duktan sonra milâttan önce 217 senesinde yine Romalılar tarafın. dan işgal olunmı 700 sene sinde Araplar, 1593 de Osmanlılar adaya asker ihraç etmişlerdir. Ahalisi pek azdır, bunun sebebi ise içilecek su azlığıdır. 1914 de nüfusu onbinden azdı. LEROS ÜSSÜ Or iki Ada grupundan (o (Leri yes) Leros adası Trablusgarp muharebesi esnasında İtalyanlar be işgal edilmişti, Balkan harbi başlayınca ( Trablusçarbın terki kabul edilmiş, fakat Lerosun tahliyesi istenmişti, eee esnasında İngülzer 1916 Ga adayı ederek 1918 e kadar Oorada lar, Harp sonunda Sevr mua- hedesi bu adayı İtalyaya verdi, üç sene sonra akdedilen Lozan mud- hedesi Sevrin bu husustaki hüküm- lerini değiştirmedi. Vaktile Jül Sezarn (korsanlar tarafından kaçırılıp fdyei mecat verilinceye kadar otuz sekiz gün mahpus kaldığı Leros adası ancak 30 kilometre murabbaından ibaret bulunmakla beraber küçük tey gemilerin barmasına müsait bir kaç körfezi vardır. Bunlarm en büyüğü Porto Lagostur. İtalyan'ar 1986 danberi bu ada- yı ziyareti siviller için müşkülleş- trmiş ve filen İmkinsiz bir hale getirmiş, adada yapılan tahkima- tın eheramiyeti etrafında tabiatile malümat vermemişlerdir. Bilinen şunlardan ibarettir < AAdanm nüfusu 1933 den 1939 a kadar 6400 den (o 13600 e yüksel miştir. Şimdiki nüfusun 7500 zü İtalyandır. Nüfusun artmasına rağmen adâ- nin ticareti gittikçe azalmıştır. 1935 de Leros 33000 liralık mer- mer, bal, tütün ve zeytin ihraç etmişti, Ertesi sene bu ihracat ya- rıya inmiş, 1937 de ihracat daha NEFİS DANSLARIN -ŞEN ŞARKILARIN SENFONİSİ Brodway Melodisi 1940 Kahkahalarla güldürecek bir mevzu ELEANOR POWEL -FRED ASTAR BAYRAM GÜNLERİ MELEK Sinemasının iÇiN SEÇTİĞİ NEFİS ve ŞAHANE FİLMİDİR. Miüüüüsüyünün İm İk in ki m kn eki di mu İspat etmiştir. K. az olmuştur. Buna mukabil ittelat ayni deve € zarfında esk dört misinğ bulmuş, 1989 da 500,000 İngiliz | lirasını geçmiştir, Bu yekünun | yarım maden ve madeni eşya bö“ delidir. di 1939 tarihli İtal; yillpon göre Leros a5 ları 19387 de 8090, 260.000 İngiliz liralık madeni mü | mulât sipariş etmişlerdir. Bu meb- doğruya Meal m ar | ve mühimmat bedeli 1) değil. dir. İtalyanlar böylece adanm enemmiyetli surette tahkim edi. miş olduğunu ihsas etmiş bulun maktadıriar. Lerosda bir miktar yeraltı pet rol ve benzin depoları lundu- Zu, fakat şimdi bunların boşalmış olmasa bile diplerinin. Röründüğü tahmin edilebilir, İtal va 1987 senesinin ilk dört ayı zafe tında 1.110.067 ton tasliye olun. 1938 senesinin ayrı ayları tasfiye olunmamış peti 3.335.089 tonu bu'mustur petrol mübayaatı Lerowx xi yeraltı. depoları inşaatının bilği sumana tesadüf etmektedir. i uğraştığı muhakkak bi beraber donanması Akdenizde hâ, kimiyeti alamamış olduğu için bü üssün ehemmiyeti pek azalmıştır. i Bu aşar Oniki Ada grupuna mensup diğer adalar gibi mahsur bir haldedir. İtalya ile muvasalası | kesilmiştir. Üstelik hava taarruzla- © rma karşı küvvetli değildir. Leros. tan kalkan tayyarelerin Hayfaya yaplıkları bir iki taarruzdan 800 ra İngiliz tayvareleri tarafından | ziyarete uğradığı zaman müessir bir mukabelede bulunamaması bü ön 23456180940 İnsan vücudunun &n alt kısımları, a- zapça (fâlimler,) & — Dil, edebiyatla. © şöhreti olan, 6 — Çayırm kurumuşu, bir emir, 7 — Köylerde yapılan ye meklik bir hamur, 8 — Matem, bir o mir, 9 — Şef, öledenberi, mevcul Glam, 10 — Deniz ticaretinin ca fazla olda. Şu yerler, sleşten çıkar Şe j 1 — Şöyle böyle | hatırlanan, 2 —— Budala, İstanbul civarında — bir köy, 3 — Romanyada bir şehir, add — bir cins ot, 7 — Bir edat, bir cemiyet veya bir kulüp mensubu, 8 — Bire dat, terbiyelilik, yabanc, 9 — Uslu, de büyükçe bir kâğıt, 9 — Of, 5, Dibek, 10 — Ne, Tenha 1,