18 Aralık 1940 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

# BIRINCIKANUN — 1940 Her erkek veya kadn, haya. | tında bir çok defalar bu susl| kendi kendine sormuştur: Oğlu. | ma hangi mesleği seçeyim? Ba. | zan orta halliden aşağı halkta, bakası bu suali kendi kendileri, ne sorup ona göre hareket im, kâni bulmazlar. Çünkü onler Âangi meslek olursa olsun ev, Mitlarımı bir işe yerleştirip aile. ni» yükünü hafifletmek isterler. Fakat unumiyetie bu sual her ana babanm fikrini işgel eden bir sual olmaktan geri kalmaz. Bazı çocuklar veya ige atılan gençler buldukları ilk işe girip #onra fırsat buldukça daha çok hoşlarına giden bir işe girerler ve nihayet kendilerine en uygun gelen veya mecbur kaldıkları işi takipte karar kılarlar, Bunlar insanlar için her zaman ve ener, Ji kaybettiren hallerdir. Karakterine uygun olmayan bir işte çalışan bir kimseden tam randıman almmadığı görül, müştür, Böyle mahzürlerin önü, ne geçmek ve çocuklarımıza bir meslek seçmek işini yoluna koy. | manın İmkânı var mıdır? Ço. €uklarımızm kabiliyet ve İsti. datlarmı evvelden tesbi. edip ona göre mesleklerini intihap | etmek mümkün olabilir mi? Ya, | hut ta meslekler üzerinde tah. onura Oğluma hangi) mesleği seçeyim ? Bugün bunun tayinini mümkün kılan tecrübeler yapılmaktadır bulunanların garson, posta müvezzii veya seyyarsatıcı ola. mıyacakları da aşikârdır. Kansız insanların ise ayakta çalışmayı icabettiren san'atleri (marangozluk, kolacılık ve ütü. cülük; makinistlik gibi..) Veya, hut oturdukları yerde ileri doğrü meyil etmeyi icabettiren işleri (kunduracılık, terglik (gibi) yapamıyacakları evvelden tayin edilebilir. Bedeni Arızalar mevzuubahis olduğu zamanlar herkes çocuk. larınm hangi işi yapamıyacağı, nı evvelden kestirebilir. Fakat ruhi ârızalar mevzuubahs ol. duğu zaman bu iş güçleşir ve o zaman ancak bir mütahassısm fikrini almak icabeder. Asabi inaanlarm metodik bir çalımma veyahut her çeşit insanlarla te, masi icabettiren işler yapamı. yacakları (aşikârdır: Telefon santral memurluğu, posta veya telgraf memurluğu, santçilik, muallimlik veya tezgühtarlık gibi.) Bir veznedar olabilmek için dikkatli olmak ve hafızası kuv, vetli bulunmak nasıl en mühim vasıflardan sayılmak icabederse, bir demirci için adele kuvveti ve bir kunduracı ile bir terzi için de tenazur (symâtrie) hissi diğer Hiller yapıp her mesleğe intihap | vasıflardan dahr östün bulun, edecek şahsiyetlerin hangi va, | mak icabetmez mi? m4 için peikoloji İlminin bir branşi olarak kabul edebileceği. miz “Mesleki kabiliyeti tevin bilgisi” hakkında biraz malâ. mat edinelim: “Mesleki kabiliyeti tayin” *tmek ne demektir? Orta çağda bir dükkâna çırak olarak giren çocuğun istidat ve kabiliyetinin ustası tarafından tahlil ve tetkik edilmesi suretile başlayan bu hareket bugün a, detâ bir İlim haline girmiş bu. lanmaktadır. Bu ilmi şu şekilde tarif etmek Çocuğun ruhi ve bedeni duru. mu ile ailevi, iktisadi ve mahalli ihtiyaç ve imkânlar ve milletin İçtimai ve iktisadi durumu göz önünde tutulmak şartiyle bedeni veya fikri meziyetler istiyen bir meşgalenin bilerek ve evvelden tavin ve tesbiti, Demek ki bu ilmin vazifesi ço. ruğu mesleğe göre hazırlamak Ve çocuğun istidat ve kabiliyeti. ne uygun mesleği seçmektir. mesi, sür'at intikal sahibi olma, Yan bir kimsenin otomobil kul, lanması doğru olur mu? Bunun için mesleğe intisap edecek kim, #enin ruhi ve bedeni durumunu tetkike tabi tutmanm lüzumu Ve yukarıda saydığımız kusur Veya sakatlıkları bulunan kimse, in kendilerine uygun olmıyan iesleği seçmeleri icabettiği an, lağılar, Diğer taraftan anlavışlı, sür'ati körar sahibi ve dikkatli olduğu gö- Yülen bir çocuğun güzel otomobil kullanabileceğin! iyi pilot veya #imendifer makinisti olabilece, Bint evvelden kestirmek kabile Söhre düzteban ole veya dizlerinde - mafsal; hnötelikleri Tersi olacak kız neyi gayet iyi kullanmalıdır. Bu cihaz kızın Du mesleğe olan istidadım tayin edecektir. Mesleki kabiliyeti tayin eden milesseseler. Bir çocuğun hangi işe kabiliyeti ve istidadı olduğu, nu anlamak için kendisini bir çok ruhi ve bedeni imtihanlara tâbi mesleğe elverişli olduğunu kes. tirmek acaba hangi ihtisas sa, hibi insana düşer? Tabii bir doktora, fakat aynı zamanda bir psikoloğ ve mütahassis olan bir doktora. Bu doktor, istidadını tâyin edeceği çocuğu bir çok hususi Âletlerden istifade etmek sure, tile bir imtihana tâbi tutar, Fakat elde edilecek neticeler çocuğun annesinden ve öğretm. ninden alıncak malümat ile de karsılaştırılmak icabeder. Çün, kü bir insan bir makine olmayıp kendisi ve kabiliyetleri hakkın, d& umumi bir kanaat hasıl ede. bilmek için meyil ve bevesleri hakkında kat'? bir bilgiye sahip iktiza eder. Sonra aile reisleri, nin arzulariyle beraber bu aile, nin iktisadi durumunun arzetti, ği imkânları da en başta olarak göz önünde tutmak icabeder. Çoruklarn ve ailenin iktisadi vaziyeti meslek tayininde mü. tutarak hangi işe veya! HABER — Aksam Postası Merak: şeyler Koleksiyon meraklıları Para, pul koleksiyonları yap maya meraklı İnsanlar bulunduğu niz bam kolleksiyon merakilarım dan bahsedeceğiz; Bir kaç sene meşhur milyoner evvel Simon Garrian dama kapılmış ve tam 365 çeşit otomobil toplamaya muvaffak ol - muştu, Bu otomobiller arasmda en iks modellerinden tutun da, oto mobilin henüz kullanmağa başlan» dığı zamana ait olanlarına kadar her çeşidinden vardı. Bir çokları bın moeflerini ise milyoner Gar İ rian kendini çizerek ımarlamış bu- | yordu. vırsile - --nin her günü bu otomobillerden hirile soka *kmak mera" 1 tatmin etmiş bi lek yordu, Fakat böyle bir kol- sernkinı büyü bir mas raf kaptı oldi » milyo - nerin ailesi efradı mahkemeye mü racast ederek milyoneri bu sevda, dan vaz geçirmek çaresine başvur” dular, Mahkeme "tehlikeli israf bastalığı,, şeklinde bir teşhis ko- yarak bu kolleksiyon omeraklısı- üm hareketlerine engel teşkil e den bir karar verdi, Bu suretle bir &y zarfında milyonerin mevcut o #omobillerinin 888 nün silesi tara” fından sattırılabileceği hüküm ai- tma almmış ve milyonere yalnız #ki otomobil bırakılmıştı, Bunlardan maa“a yine Amerika- da çeşit çeşit kolleksiyon merakir ları bulunur. Meşhur insanlarm saçlarını toplayan genç bayandan tutunuz da en meşbur sesli İnsan- ların plâklarıni saklıyanlarma ka” dar: Bunlarm meseli Karuzonun 1902-—-1903 senelerinde söylemiş olduğu (şarkılardan (o bazıların pliklarma 15-—20 dolar verdikle- derhelerini iyi vwrma,, #wen bir çocuk hiç veya tesviyeci Çekiç simi beceren dyi bir dersi olabilir mi? Dinamometrik örs Me kabiliyeti ölçen bir âlettir. him rol oynayan hususattandır. Sonra memleketin arzettiği iş sahaları imkânlarmın da ehem, miyeti büyüktür. Meslek seçmede, memleket ve, : iğ te imkân. | 7 görü'müntür. f yi rol miki di - Hükümetleri en fazla değişen devletler Çocuğun mesleki kabiliyetini tayin ödeçek mütehassıs psiko, loğun çocuğun mektep ve İş randımanı: hakkında ailesine malümat vermesi ,zekâ derecesi ile muayene neticesinde meyda, na çıkacak fiziki ârızalarmdan bahsetmesi lâzımdır. İstikbal her zaman için kap karanlıktir yoldur ve bunu tayin için görüş, lerinde isabet bulunan tecrübeli insanların © fikirlerini almak şarttır. Bu sebeple Amerikada ve bazı Avrupa memleketlerin. de çocuklarmın mesleğini isti. dat ve kabiliyetlerini tayin et, mek istiyen analarin babalarm başvurdukları ve salâhiyettar kimselerin büyükbir isabetle ka, Baatlerini söyliyerek memlekete istidatlı elemanlar yetişmesini temin ettikleri hayır müessese, leri tesis edilmiştir. Diğer taraftan ilk okul öğret- menlerinin pedagojik ve pisiko. Jojik bilgileri arttırılarak bu işin kölaylaştırılması yoluna gidil. miştir. Bu hayır müesseseleri kabiliyetlerini ve istidatlarmı Fransa cumhuriyetini 1871 şu - batmdan 1940 hazirenma kadar idare çiriş olan başvekiller sayı- #mm kaça vardığını bir tarihgi me- rik ederek öğrenmek İstemiş ve netioeri» » İarihten bu serinin baziranma kadar Fransada tam 108 defa hükümet değişmiş oldu- ğunu mevdana çıkarmıştır, P“ he- seba vöre vassti olarak her sekis ayda bir başvekil değişmiş oluyor. Fakat bu rekor 1930-1040 yılları arasında Romanya Larafından kr rim bulunmaktadır. Fühakika bu san o sene zarfında Romanya- da tam 25 defa başvekil değişmiş bulunmaktadır. Yani aşağı yukarı vasati olarak Romanyada her aktı ayda bir başvekil değişmiştir. En müziç hayvanlar Hararetin çök zamanlar (60) de- receden aşağı düşmediği sahralarm çorak arazisinde yaşıyan SAYMIZ hayvanlarm en mür'lel hangisi ol- duğunu öğrenmek ister misiniz? — Binek! Ingilterede falaka İngilterenin en aristokrat koleji olan Eton kolejinde talebeler bazı kabahatlerinden dolayı anane mu cibince şimdi dahi sopa ile dövük mektedirler, Fakat bu igin en me çok müsait gördükleri fakir ço. miri fı dayağ cuklara vasıf ve meziyetlerine | yn bu işi yapan alemi e uygun bir tahsil takip ettirmek | tini vermek meoburiyetinde bülün- imkânmı temine çalışmaktadır. , malarıdır, Bu ücret talebenin mas ye | raf Hetesine ilâve edilir. Bu basit cihasları kolayon monte edin sökebilen bir çocuk iyi bir makanisyon veya mühendis olabilir. : | 65 i balâğalı ve ifratlı Şikagoda | tedbirler sistematik bir şekilde Jön kolleksiyonu yapmak sev | görünen bu Polonyanm mühim şehirlerinde & İrnmiş olsaydı, besinci kol felee uğratılmış veya ânl baskmlar ve tuzakların: asla yapmak (fırsatı bulamamış olacaktı, Fakat o #irn. larda henüz beşinci kolun mahi yet ve gümulü kat'iyyen anlaş - Iamamış olduğu için benim rapor. arım aşırı ve aykırı telikki olun makls iktifa edildi ve ciddi ola , rak hemen hiçbir tedbir alınma sına lüzum görülmedi. En garbi şudur ki bu raporlarım Üzerine askeri istihbarat şefi yüz- başı Kamel bilhassa ziyaretime gelerek benimle şiddetli münaka İ şalarda bulundu, Hattâ hemew he, İmen aleni bir şekille Valerkayı benim kaçırttığımı, bunuda sirf iddinlarımda haki etfkmam için yapınış olduğumu söylemeye ka - dar ileri gitti, Hattâ beni Valeska ya işık olmakla dahi itham * . mekten çekinmedi. Velhasil yüzbaşı Kamoli ile ga yet şiddetli sözler testi ettik. Kamolinin bu cüret ve gayreti, nin bazı yüksek şahsiyetler tara fından gördüğü teşvikle olduğu ve beni bir nevi istifaya mecbur et - mek tasavvuru bulunduğuna ka , naat getirince yüzbaştya: — Tek bir kelime daha söyle- diği takdirde kendisini düelloya davet etmeye mecbur olacağımı söyliyerek onu iskân edebildim. Yüzbaşı Kamoli o gün yanım. dan büyük bir hiddetle çıkıp git- v. O gün hayatımda duyduğum te esürlerin ve yeslerin en büyü, Eünü duyduğumu vo adetâ can e- vimin yandığını itira? ederim, Yüzbaşı Kamoli bugün sağ de. Ei'dir, Polonya harbinden bir haf- ts evvel, o kadar safdil bir inatik imtiblaf ettiği beşinci kol tarafım” dan öldürüldü, Yurdumuzun mu . kadderatı üstünde oynanan feci entrikaları asla anlamadan ve hiç şüphesiz yine Polonya uğrunda öl müş olan Kamoliyi felâh bulmaz, fakat masum (gafletinden dola: Allah affetsin, tık tereddütstiz şu hükmü verebi lirdim : Vuakskayı mağlüb etmek, onu pençeye geçirmek ve ohaklamak, adelâ Polonyâyı inhizamdan kur * tarmak olacaktı, Vakıâ bu pek de mübalAğalı gö. rülmem elidir. Hakikat aşağı yuku. ri buna yakındı, Yilhakika Valoskanın arkasında bütün bir düşman devletin hosu , met ve entrikaları, beşinci kolan mizi, geceli gündüzlü çalışmalar mıza rağmen yine tek bir iş elde edemedik. Bu netice beni adetâ çilgro de recesinde müteessir etmekteydi, Si yasi vaziyetse gayet buhranlı ve nazik bir renk almaktaydı. Sovyet Rusya ön hudutlarda as. ker tahşit etmişti, Bir kısım aske- ri makamlarımız Almanya ile bir harp patladığı takdirde Sovyetle rin de hücum etmelerinden ciddi bir surette endişe etmekteydiler, ipT shrdl shrdi etaol shrdi shrdu Alman - Rus paktinm (o gizli maddeleri olduğu sayisları kuv. vetle dolazıyordu. Bu gizli maddeler hakkında ab- Görünmiyen Harp: 5 inci Kol Yazan: VLADMIR SABAT Entelicen Serviş şeflerinden... kikate en yakm malümatı alabil mek için büyük gayretler sarfolu nuyor, fakat hiçbir şey elde edi. lemiyordu. Bu esnada Valeskanm Sovyet Ruslar hesabına çalıştığı hakkında raporlar aldığım için be mim de »fhnim hayli bulanmıştı. Varşovadaki İngiliz dostum Ar. tur Fullbristle birkaç defn Sovyet Rusya ve Alman pektmm gizli maddeleri hakkında görüştüm, © su İyiee sıkıştırdım, oFulibrist Rusyada bezi O©nebi ajanları malikti. Bunlarm yüksek siyasi mahfellere nüfuz (#debildiklerini biliyordum. Fakat buna (o rağmen Fullbrisi ele avuca ğer malimat elde demiyordu, Birçok faaliyetler ssrfettikten sonra, nihayet, Fulbirst bana bazi şüpheli malümat getirdi. Rus * Alman pektnm gizli bir anlaşma İle beraber aktedilmiş olduğu hakkmda esasen kat'iye yakın kanaatimiz vardı, İşte bu gizli anlaşmada O Polonyaya nit mühim maddeler olduğu öğrenli. mişti, Fakat bu maddelerin mshi- yeti hakkında verilen malümat pek müphem ve şüpheli şeylerdi. Acaba Sovyetler de bir Alman . Polonya harbinde ayni zamandı Polonya üzerine mi taarruhu ta - ahhüt, etmişlerdi?.. Askeri makamlardan bir kısmı, Almanların tek başlarına Polon ya ordulariyle başa çıkamıys. caklarına kani oldukları için Sov yetlerin de müşterek hareketle - rini temin etmek mecburiyetinde olduklarını ileri sürerek bu bu - sasta bir anlaşma yapıldığına he men hemen kat'i bri surette hük, metmekteydiler, Halbuki ekseri - yet, Sovyetlerin OPolonyaya Al, manlarla ayni zamanda çullanmak gibi bir hareketi asla kabul etmi yeceklerini, tamamiyle bitaraf ka lacaklarını söylemekteydir. Filhakika hududa asker tahşit etmiş olmalarına rağmen Sovyet makamları Polonyaya karşı gayet dostane bareket etmekteydiler, Br askerin sırf bir ihtiyat olarak tab. sit olunduğu anlaşılıyordu. Folonyanm şark cephesinde va siye bunan dolayı nispeten emin olmakla beraber garpta, Alman - larm cephesinde iki taraf tama . miyle harp hazırlığı yapmakla, kat'i ve elddi bir şekilde hazır , tanmakta idi, Polonya süratle w ” mumi seferberliği ikmale çalışı ” yadaki karışıklığı yakmdan görün. ce bata ettiğimi derhal anladım Zira oradaki ahval o derece teh, Hkeliydi ki bu (şartlar dahilind vazife görmenin pek kolay olm! - vacağı aşikâr bir surette görülü yordu. Buna rağmen Valeskayı er büyük tehlikelerden daha büyü! bir tehlike sddettiğim için, kara rımdan geri dönmek istemedim. Danzigöe Lange Mark'tali otel ik indiğim gin bana ihbarda bu lunan Estonya njanmmıza habe xönderdim. Valeska hakkmda malümat a! . mak için bu Estonyalı şarapçıyı © telde akşama Okadar beklediğin halde gelmedi. Adresine gönder diğim adamlarımsa adamım İki 4; evvel Danziği terketmiş olduğu haberini getirines son derece hay- ret ettin, 4 Dama ver)