5 Temmuz 1940 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

Yakında inarruz edeceği ) haberler; > “ is gilünç ve uy. Kağnı bildirmektedir. Gla, Yeimetine ait dokuz iymetinde altm Ame . miştir. Bu 20 #ilerindan Norveçli ço mey Tplarder. remaşız hariciye anzırı matbun- m bülanarak, Norveç, Ho. Aney VE Lüksemburgda bu. fış NR siyasi mümeseli . Nlp ağermaM hakkandaki İirme ge kabül edilmesinin İl vay, Suğunu Dildirmiştir. ve Marazında bir male ce A Me ize nazarı Andermn, ila, Miley ve diğer taşiat ta. ilmayy e latavlıler taraitmdan etinin yeX bir yerde yerleğii . ti ye ninni hükümetin dü. ne, İ Rİbİ eşhasın domün- n*. gönderilmeleri tek. bulundurduğunu Ge Ten, zeliş | Napill Emik tarafımdan *çin Belmaira vap - mensup 25 kişi e baga aa sabitleri açıktır. işl, © BmİN tarafından kur. İ A il diyor ki; “lâya uframağı beklemeliyiz. dimi — İngiliz Başvekili ğer yazı, evam kamarasın- İİ demişti, kg den de bahsede- " Pücuma keş bile ek 4 slâ e a Ğİ, hattâ al iş re eklemeli, iğ Siltereye, gereki a" , gerekse İr- aramız yapabile- e elan bye detmek için eli- üz, tün hazırlıkları ya- İslandahı), iz ar, din ve par- ari gözetmeksizin kli p ed bariz bir tehli- dik yı, dur. Bunlar hakların. “il m, Mir." kir edindiğimiz me- KU Rece, Sazırlıklar bizi sav ili, “Ye kadar meşgul et. Ap, mize, atlantiğin bütün samimi irlarındı armin Farm b pan bütün Yapmalarını talep ediyo. nyonlarımızla tam bir en gide bulunduğumuz şü | iyor, <<€ tehlikeli bir dev. İN ey 2. Fakat ümitle do a imetın bütün fazilete Ür çe2 Çekildiği gu anda par- pili vikle deluyüz, ava küvvetleri “ij ' ü- Pire, haldedir. Ve en yök i yn) kabiliyetine varmıştır. $ Ço bahriyesi “hiç bir Nezih, adar zayıf “redeki İngiliz ordusu be de; N | N füll hareket, Alman ka lere gerin Amerikaya ve sa İh. a, “lar zayretle yaydığı ineğe kendiliğinden kâ- in ve ei kol tarafından yapı alar, aldğunuz bu yalanlara F ki, Alman ve İ İM tana çeriyie müzakereye ©" şiğg*Ye mecbur kaldığı- tek yalati ve en vahim ha- #ayiaları tın:miy- çeeretle müzaker, düm eye Yar, ünmiyoruz, Hiç bir be ymizdeki bütün etiyle ve bizi bakir Râyeler her hu- adar hiç bir vakit kuy. Ve tayislara kökünden iş Pera *izin bile İngilterede bik, TYurundaymısız. kin, si kı Mi bie ktedir. Hayır, bay- yı düşünmüyoruz. ereği, şHdinceye okadar altınları | Londra, 5 — Fransız donanması- nin, İngilterenin kontrolu altına geçmesi hâdisesi etrafında İngiliz başvekili Çörçil dün avam kamara- sında izahat vermiştir. Röyter ajansının parlâmento mu” habirine göre Çörçil, İngilizlerin Fransız zırhlılarına yaptığı bücu » mu snlatırkon, avam kamarasında adetâ bir matem havası esiyordu. Bizzat Çörçil bile meclise hâdiseri anlatırken bir sikmt geçirir gidi gözüküyordu. Fransızların gemi ve insan zaylatı bildirilirken mecliste bir ölüm sükütü oldu. Bır sikter ba” va, apcak Çörçi!, vazivet hakkında. ki hükmün, verilmesini meclise bi- Taktığını söylediği zaman hafifle- di. Bu sözler, yaşa nidaları ile kar şılanmıştır- İ HAZİN TECELLİ İngiliz haşvekili rutkunda şun- ları söylemiştir: — Fransız donanmasının manların eline “düşmemesi almak mecburiyetinde kaldığımız tedbirleri, samimi bir kederle bil- dirmek metburiyetindeyim. «İki millet birlikte harp ederken dan birisi mağlüp olur, ezi- Tir ve müttefikinden kendisini te. ahhütlerinden ibra etmesini talep k mecburiyetinde kalırsa, beklene- bilecek asgari bir keyfiyet, Fran- sız hükümetinin muhasamattan vazgeçer ve mücadelenin bütün yükünü İngiliz imparatorluğu ü- gerine bırakırken, kendi sadık ar- kadaşları için lüzumsuz bir yafa açmaktan tevakki etmesi olacak» tı, Hem de o sadık arkadaşları ki bunların nihal zaferi, Fransa hi tiyetlerinin yeniden doğması yegâne şans teşkil eylemektedir. (Alkışlar). $ Fransızlara, mütarekenin ak- dinden evvel, donanmalarının İn- giliz limanlarına gitmesi şartiyle, teahhütlerinden tamamiyle ibra etmek teklifinde bulunduk o Bu, yapılmadı. Amiral Darlan tarafından İngi- liz amirâllık dairesi birinci lor- duna verilen her türlü vaat ve teahhütlere raşmen, Fransız do- nanmasını Almafyanın hükmü altma koymaya matuf bir müta- reke imzalandı. Halbuki Fransız donanmasının bir kısmı, bizim hükmümüz altında bulunuyordu. Filbakika: Afrika Jimanlarına dö- nemiyen müteaddit Fransız gemi- leri, on gün kadar evvel -Ports- mut ve Plimut limanlarına gir- mişlerdir. Şurasımı' hatırlatmaklığım lâ zırdır ki, bizim üzerimizde, öl dürüct olabilecek bir yara, böyle bir hareketin neticelerini tama- miyle müdrik bulunan Bordo hü- kümeti tarafından açılmıştır. SERBEST BIRAKILAN ALMANLAR Fransız milleti tarafından de- Zil, fakat Bordo hükümeti tara fından maruz kaldığımız hiss hattâ fena niyetli muamelenin bir misali daha vardır! Fransada 400 den farla Alman pilotu esir bulünuyordu. Reyno- dan, bu pilotların İngiltereve gönderileceği vaadini atmıştık. Reyno devrilince, bu .pilotlar Al manyaya teslim olundu İNGİLİZ LİMANLARINDA ZAPTEDİLEN GEMİLER İngiliz kabinesi, Fransız donan masına kargı hakkında kararımı, müttefiksn al, miştir. Dün sabah, Fransır filosunun büyük ekseriyeti, teşkil eden * gemileri, ya kontfolümüz altına yapılacak hareke | aldık, veyahut şartlarımıza mutâ- vaat etmeye davet eyledik. İki saffıharp kemisi, iki hafif kruvazör, aralarında büyük “Sur. kuf” da bulunmak üzere bazı de- nizaltı gemisi, sekiz torpido muh. ribi, 200 mayn tarayıcı gemi Ve denizaltı gemilerine karşı terti- batı haiz vapur, imkân nisbetinde süvarilere kısa bir mühlet veril- mesinden sonra, (o Portemut'da, Plimut'da, ve Sernes'de borda: lânmak suretiyle ele geçirildi. Bu hareket, mukavemet göste- rilmeden ve kan dökülmeden pılmıştır. Yalnız Surkuf denizal. tı gemisinde bir İngiliz bahriye- lisi ve bir Fransız subayı ölmüş, birkaç kişi yaralanmıştır. MÜCADELEYE DEVAM EDECEK FRANSIZLAR Fransız bahriyelilerine gelince, bunların ekserisi vaziyeti sevinç- le karsılamışlardır. o Bunlardan sekiz ilâ dokuz yüzü, harbe de- vâm etmek hususunda hararetli | arzularını izhar etmislerdir. (Al kışlar), Baztları, İngiliz vatan- daşlığına girmek İstemişlerdir. Bu talep, kabul edilecektir. Pran- $ı? kalmak suretiyle mücadeleye devamı tercih eden diğer Fran- sizların hakları bittabi mahfuz- dur. Bahriyelilerden geri kalan kısım, Alman efendilerinin emri ti Jâzimgelen tedbirleri almak lütfunda bulunursa, derhal Fran- 8ız limanlarına gönderilecektir. General dö Gol'u takip eden- ler müstesna, İngilterede bulunan Fransız askerleri, memleketlerine iade olunacaktır.” İSKENDERİYEDE BULUNAN ro Kuvvetli bir #ilo bulunan İsken- deriyede ayrıca bir Fransız zırhli- İ ar, üçü modern ve sekiz pusluk top” larla mücehhez dört Fransız kru- wazörü, başkaca daha ufak Frar* sız harb gemileri vardır. Bu gemi, lere, llmanı terketmelerine ve Fransanıi Alman fatiklerinin elle- rine düşmelerine müsaade edilmi - yeceği bildirilmiştir. Pizsarire münakaşa ve müzake- reler olmuş ve cesur bir amiralin kumandası altında 'bulunas bu ge- milerin arzularımıza !akiyat etme dikleri takdirde o batırımaları için tertibat alınmıştır. Bu sabah İskenderiye üzerine F talyan hava kuvvetlerinin yaptığı | hücum esnasında bazı Fransız gö- | milerinin kendi toplariyie müşte * vek düşmana şiddetli ve müessir bir ateş aetıkların: söylersem, yu - karda bildirdiğim vaziyetin İngilir ve Fransız zabitleri arasında do Zurduğu elemi tasavvur edebilirsi. hiz. | İskenderiyede bulunan ve harbe | devam etmek istiyen bütün Fran- i sız zabit ve bahrivelilerine bütün | Kolaylıkları yapacağız. İhtiyaçları- na bakacak ve mücadele devam et” tiği müddetçe kendilerine yardım edeceğiz. Geriye kalan bahrivelileri mem- leketlerine iade etmeği vandettik Emniyette bulunmalarini deruhte edeceğimiz gibi, İskenderiyeyi ter ketmelerine de ihtimam göstereee, ORAN'DAKİ HÂDİSE Fakat bu hikâyenin en vahim tas rafmı söylemek kalıyor. Fransiz donanmasınm en güzel iki gemisi, Şarahorst ve Gevzenav'a çok faik bulunan Dünkerk ve *Siraz * bürz. modern saffıharh. kruvasör leri ve muhtelif hafif Krivazörler ve bir miktar dertroyer, denizaltı. Tari ve daha başka gemiler şimali altında bulunan Fransız hüküme- | YETENE ingiliz - Fransız deniz harbi i Jskenderiyedeki Fransız gemilerinin İngilizlerle Seraber olduğu anlaşılıyor Fransız donanmasının yarısından fazlası İngilizlerin elinde... Açık denizdeki Fransız harp gemilerinin de Almanya ve İtalya eline yeçmemesi için tedbir alındı s5 HABER — Akşam Postası Afrikanm şimal sahilinde Oran'da ve Oran'ın askeri Hmanı olan ME re , El - Kebir'de bulunuyorlardı. Dün sabah, bir İngiliz sabiti, Ka- Biten Holland Fransız amirali tara” fhadan kabul edilmek üzere bir destroverle gönderildi. Mülâkatın reddedilmesi © üzerine murshhasımız size okuyacağım ve- sikayı ibraz etti, Bu vesikanın İlk ilç fıkrası size evvelce bizzat Yediğim mütareke o meselelerindet düncü fıkra söy- yordu: “Şimdiye kadar arkadaşlarımız olan bizler için gürel gemilerinizin Alman ve İtalyan düşmenlarınm 6, line düşmesine müsaade etmek İm- künsiydir. Biz sonuna. kadar harb etmeğe azmettik. Zânnettiğimiz gi- bi, kazanırsak Fransanın müttefi - kimiz, menfaatlerimizin birihirinin benzeri, Almanyan'n da müaterek düşmanımız olduğunu hiçbir za- man ubnutmıyacağız. Zaferi kazanır sak Fransanın ihtişam ve toprak, larmı yeniden Ihya edeceğimizi size resmen beyan ediyoruz. Bu maksatladır ki, Fransız do - Banmasının &n iyi gemilerinin müş- terek düşman tarafından bize kargı kullanılmaması için gerekeni yap” maklığımız lizimgelmektadir. İKİ ŞIKTAN BİRİS Beşinci fıkra: Bu vaziyete naza- van bu şerait altında, Oran ve Mi, ra - el . Kebir'de bulunan Fransız filosunun aşağıdaki İki şıktan biri ne nazaran hareket etmesini taleb etmek üzere İngiliz hükümeti bana talimat verdi: 1 — Makineleri işleterek Alman ve İtalyanlara karşı muzaffer ol , mak Üzere mücadeleye devam ct- mek, 2 — Konirolumuz altinda mah- dut mMürettebatla bir İngiliz lima" nma gelmek. İngiltereye muvasalatlarında mü retlebat kabil olduğu kadar sürat- le muhtelif gemilere taksim edile- cektir. Bu iki şarttan birini kabul eder seniz harbin sonunda - gemilerinizi size inde edeceğiz veya gemilerini” #İn maruz kulabileceği zararı ödi” yeçeğiz, 3 — Mütareke şartlarına teca- cüz edilmiş olamak İçin gemileri- nizin Alman veya İtalyanlara kar a kullanılmaması şartını kozmağa kendinizi mecbur görürseniz, ge - milerinizi o mahdut mürettebatin Fransız garbi distanında bir li” mara meselâ Martinik limanma gönderiniz. Orada gemilerinizi #rzu ettiğimiz şekilde silâhtan tecrit €- deceğir. İsterseniz gemilerinizi harbin sonuna kâdar emniyette kalabilecekleri Ameriksya tevdi e- diniz. Mürettebet vatanlarına iade edilecektir Altinerfıkra: Bu &licenab teklif leri reğdederseniz derin teensüfü- ime rağmen altı saat zarfında ge- milerinizi betirmaklığınız talebinde bulunacağım. Yedinci fikra: Yukarda yazılı sartlardan hiçbiri icri edilmezse, gemilerinizin Almanyanın va İtal. yanın eline düşmem. için her türlü kuvveti istimal etmek Üzere ükümetimizden emir aldım.,, * MÜZAKERELER Bir İngiliz “linrb filosunun saf? müthiş kuvvetini İştimal etmeğe li um kalmadan teklif ettiğimiz gi! lardan birinin Yabul edileceğini ü- mit etmiştik. Böyle bir salfıharb filosu Oran önüne gelmiştir. Bu filava son zamanlarda Dün” kerkte 100 bin Fransız askerinin tahliverinde idarede temayüz eden vis amiral Sommerville kumanda ediyordu. Amiral Sommerville'in emrinde z 'Tayyareler Fransanın barbi kaybetmesinden sonra, İngiliz ihraç hareketi başla » yıncaya kadar, Avrupada kara har . binin durduğunu kabul edersek, büyük Muharebeler şimdiki | halde havalara geçmiş demektir.” © Filbakiks, Ingiliz ve Alman yarelerinin mukabil hücumları iahat dilmiş olan Hol ve Belçiks top ahlarındakl benzin depolarile ve deniz üslerini, Almanyadaki Marı, tren. illisak in mışiardır. Bu karşıl srlardn Jagiliz teyysre ve pilotlarının Üstün. 1g şüphesiz olmakla beraber be - nz müsbet bir netice elde ediisme - diği de muhakkaktır! Diğer taraftan İtayanm harba gir mesite Afrikaya. sirayet eden harp havalarda deyam (ediyor, Son ajana tebliğleri İngiliz kuvvetlerinin Soma. ilde, 32 kilometre ilerlediğini büc mekle beraber büyük taarruzlar ha - valarda vâki olmaktadır. Şu halde bu tayyare harpleri nas yapılıyor? Yahut ne şekilde idare 4 » diliyor? Bir tayyare harbi üç pekiide mev - zubabs olabilir 1 — Yüksek irtilelardan bomba at. mak! 1 — Pike hücümle bomba atmak! 3 — Seyyar topplf almak! Bunları sirüsile izah edetim: Yüksek irtifalardan boraba atma veli besitlir. Bu usul hazer ğmna — nında biçok defalar İecrübe edilmiş ve 600L metreden atılan bombalara isabet derecesi ölçülmüştür. Cebelüt, tarık ve Malla gibi Üslerde bu nevi bombaların teshi yüzde 45 lir Deniz. de yüzen hedeflerde ise üncak yüzde tayyare def taplarının midahalesi olmaksızın elde etilen birtakım röliçelerdir.. Hakiki Kabelesi bestip edilirse vu yüzdelerin çok mühim miktardâ (mecsği şüphe siz telâkki olunabilir. Pike umu bomiba atmak bühassa Flander harbinde Litbik edilmiş olan yeni bir tayyare harbi sistemidir. Pi. ke uçuş yapacak olan tayyare baza - şağt İnmek suretile bormbalarını star! Bu pevi iücumlarda karadaki fabrika istasyön ve bahriye Ilmanlarındaki havuzlara isabet ihtirdli yüzde 30 kadardır. Buna mukabil yüzen Keder, bayrağını taşıyan saffıharb gemi ile bir kruvazör ve kudretli bir des. troyer filotillâzt vardr Müzakerat bütün gün devam et- ti. Öğleden sonraya kadar kan dö” külmeden şera'timizin kabul edile- ceğini ümit ettik, Fransiz - Alman mütareke &0 - misyonunun bulunduğu Viesbaden- deki. Almanlardan herhalde aldığı emre İtaat ederek olacak, Frarsız amirali sartlarımıza inkıyadı red dederek karbetmek tasavyurunda olduğunu bildirmiştir. HARB BAŞLIYOR Bunun Üzerine amiral $ ville, gece olmadan vazife etmek emrini almiştir. Sant 17,58 de sahi! hetervaları ile de himaye edilen kuveetli Fran siz filosu üzerine stes' aç; Amiral harbin vahim olduğunu bize bildirdi. Ateş on da dar devam eti kip “Ark Royal zin tayyareleri dir. Saat 19.20 de ami le, Strazbur yvarp gemimi ima zeemisler- T Sommarvii ğini ve bafırıldığını ” sınıfında bir bildirdi. Brö- saffıharb kr bir kruvazör de ciddi gr retto hasara wğretılmisii. İki Fran- sız'lerpito muhribi ve Komandan Teste ismindeki © Fransız tayyare gemisi balırılmiş veya su almakta idi KAÇANLAR Strazburg veya Dünkerk liman; dan kacmak için şayan: dikkat bir meharetle manevra yapıyordu, Bu arblı Tulon veya ai P Prsi Tayyare ektedir. İngilizler isilik e , | Bili harp halinde defi balaryalarmın mü. İ ri okumuş olanlar vazörü de batırılmış. Ayni snf- | harpleri le kaç türlü ve nasıl bomba atılır ? Hava hücumlarına' karşı mukabil tedbirler nelerdir ? Were karş yüzde 10 u bulmuştur, sPi- ke bomba atışları karada müsasir olçukları hisbetlen daha fazla deniz. lerde Münasirdir ki, Alman tayyarele. rinden “birçoğu İngiliz torpido ve rine bu şekilde hücumu geç » erdir. Bümünlu beraber, pike İ çuş, çok talim görmüş pilota ihtiyaç ğ v reye de nuğa xerke orpil almağa lerine karşı müsbet eniştir. Fakat Kef. aret gemilerine | kârgı yüzde miktarile bir tesir elde 6. | debilmiştir. Bügünkü halde * lınmış birer W | Bu tedbirler tir: İ — Düşmandan evvel 'tayyareler uçurarak müuhasım tarafın tayyarsle, rini, haıgarlarını, meydanları: müh» vetmek, Son İngiliz tabiye plân işte budur. 2 — Müdufas nesi lâzım olan mevkilerin yil kilometre ölesine de diyebili de şunlardan fbaret - sas alma mükineleri koyarak Layyare bücumlarıtı vaktinde öğrenmek. Bu usulden karalarda istifade edi, Webilirae de, meselâ Malta adast gibi clrafı' denizle çevrili bir yerde im künstzdır. 3 — Top ateşile tayyare düşürmek. Bu usulden hazer belinde birçok faydalar ümit edilmişse de maaledef harp vakti hiçbir iyi netice verme - miştir. Mezelh Almanlamn Paris ü zerine yaplıkları 300 tayyareden milrekkep musazam akm. capasında bunlardan ancak 16 sı defi nteşile dü. görülmüştür. Nitekim harp bültenle - büyük tayyare harplerinde bu nevi muvaffakıyetin pek az olduğunu müşahade etmişler. dir, Hulâsa Avrupada ve Afrikada bi. yük tayyare harpleri olüyor. Şimdiki dagiliz plânı da şudur! Harbi uzun bir müddet tayyare har ti hâlinde muhafaza etmek, Alman » yanım dahili nizamın: ve sanayi rem- takalarını bu şekilde tahribi mitex - kip ordu ihraç etmek suretile zaferi: kazanmak! — aş aa zairde buluna (gemiler biz imâni olamadan bu zırhlıya ikibak et - xiş ve hep birlikte Tuloha gitmiş olabilirler. Dünkerk birçok aylar hizmete giremiyecek haldedir. FRANSI ZAYIATI FAZLADIR Fransiz gemilerinin harbettli ri © kadar tabiidir ki bunu söyle- mekliğim zaittir. Davaları tabi olmamakla bernher, Fransiz bah” riyesi müsellem olan cenaret şöh - retile harbetmiştir. Almanlar fından dikte edilen Fransız metinin emirlerine itaat eden » mira! Gensul ve rabitleri "şayan takdir bir tarzda hareket etmişler. dir. Şiddetle barbelmek mecburi de olduğumuzdan gemilerde ve limandaki Fransız zayiatinin bü yük olmasından korkuyorum. Bir * çok muazzam infilâkla; tilmiştir. Harbeden İngiliz gemilerindehi hiç. biri sarara uğramamıştır. (Alkış * lar). İnsanca zayiatımız hakkında hes nüz rapor slamadım. Fakat ami" ral Sommerville' filosu olduğu idir ve yeni bir harbe hazırdır, AÇIK DENİZDE BULUNAN FRANSIZ GEMİLERİ Akdenizde hakimiyetimizi ida- lüzumlu tedbirleri alâca- gır. Fransız donanmasının büyük bir kısmı, ya elimize geçmiş veya- hut muharebe harici bırakılmıştır. Bu donanmanın Almanlara teslim İlmesi mani oldük. Bazı Fransız gemileri açık denizde bu- lünmaktadır Bunların oAlmanlâ- rm eline düşmesine mani olmak için lâzımgelen her şeyi yapma ya kax'i surette azimetmiş bulu nuyoruz. (Alkışlar). Hareketimiz hakkında bir hü- Afrikasınm bir Jimanmı tutmak İ #6re cesditetie. atılarık Bordo bü” | kümetirin imza ettiği mütareke ah- İ kimma tevfikar o Alman kontroln altıma sirmeğe yollandı. Dünkerk İ veva Strazbungun kumardan ve mürettebatı Almanlarm kırcağını atıldrklarnı belki de bilmiyorlardı. Kaçan zırhlı levyarelerimiz ta * rafmdan takip edilmis ve torp'to- lardan birinin İsabetli ateşine ma rüz kalmıstır. Gede Cezn'rrn hee kn Fransız vapurlarınm b-adi-int iltihak etmiş olması varitlir. Ce - küm vermeyi, itimatla, parlâmen. toya bırakıyorum. İ Şiddetli alkış- lar). Hüki vermek hakkını, millete, Amerika Birleşik Devlet- #erine, dünyaya ve tarihe bırak:- yorum. . İTALYAN FİLOSUNA DA SIRA EK ki filomyura * adetce çok falk olan Ve Mepdisine de İyi bir hüsnükabül göstermeğe hazırlandı ğumis Halyan fc (gülüşmeler) (Lütfen sayfayı çeviriniz)