22 Nisan 1940 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

2S TİE KON AZA gazeteleri gene takıl hocalığına başladılar lime) Ablukanın Balkanlara teşmiline 5“ yktmeti mecburi iş a imevkilme konul- Odan istemiştir. | iy atama tanzimi i- e Myo, Nea çe OD malzemesi gi SÜ mi), i Sitir. Şon kron tak il | i : li yam Son A “A Kün zar- iyi, Karakol gemilerinin | | id MMİAkanı serme İN aratan, açığında | t ek Müssdere ettik. | K, a gaaymtan ii | mg Sarak e 90 dinardan | alay, Puları taşmış ve in. Daamıştır. Çöl ş Si sularının a esinin vereceği lüyor. Alâkadar e Sia *Sdbirleri olmak | iL apg, elindeki: kendi E Hite, ©, Bezareti Otto | My, ve ben” isimli VE heşrini yasak Şarktaki iy ya pstrol N ? N alından A &önderiliyor aş “ M.A.) — Renter iğ > | İl 4 Vapur; yiz in likler aleyhine Yolu yursa, müttefik #ecekleri bin- Birliğinin. Ja- ki vaziyeti teh Sölenmektedir. tay ebiri, i “nden alinan ç lekelerde Bör- *, Romen hu- sn, tahkimat yap- hı ET bir taaliyet- h Kang İirilmekte ve atayan ie itün hat üze- i iş rig ira tel örgü : 8 ilâve olun. GN —4 akşamı iç ğa dan Ca Ha, m e NM İran veli- len çalışan ! ğ İ Kr mahsus | Mu 14 nisan. Ve m | Yonün kudreti | pelte 99 ve 19 / TU ile çalışa- inşa, arapça, | | » almanca iy karda din day, dalar, | kn dört Giri J ERİR iki de. İ — İki müs, İst gö İtalya ve mukavemet Sovyetler gdeceklermiş .Alman gazetesi Balkanlılar ablu- kaya yardım ederlerse “ceza göreceklerini!,, yazıyor Berlin, 24 (A,/ ajansı bildiriyor Berliner Beorsenzeitung ga- zetesi, garp derletlerinin bal kanlar hakkındaki projeleri otrafında mütalealar yürütmek Bu münasebetle merkür — DN.B. rinin Londrada yaptıkları gö- r#smelere temas ederek diyo? ki; Pşikolojik manevralarla ve propoganda ile, Balkan millet. lerinin zihinleri Skandinavya hadiselerinç bağlanmak ve kor. kü vererek piyasi işler yapıl- mak teşebbüsünde bulunuldu- $u bellidir. Maksat bugüne ka- dar işlemiyen bütün o, munhe- de, garanti ve abluka tedbir. leri mekanizmasını barekete geçirmekti tagiliz ıları, Tuna der- letlerini gayet sıkı müdafi tedbirleri almak zaruüretinde bırakacak derecede İleri gittik- leri halde, Çembetleyn, Avam kamarasında Balkanlardaki İngiliz elçilerile yaptığı güörüş- melere fazla eliemmiyeş ver. wez aibi görünüyor.” Çember” layn in sözlerine bakılırsa yal nız bu sahanın suihünden ve emniyetinden bahsedilmiş, fa- kat, elçilerin bu müzakereye, büsbütün başka bir maksatla davet edildikleri herkesçe ima- lümdur, Konferans, ablukanın sıkıştırılması ve coğrafi bakım» dan genişletilmesi maksadile farla olarak sukutu bayale uğ- rayan garp devletlerinin hükü- metlerinden istedikleri şekilde harbin faal surette sevk ve İ- daresi mak&ndile yapılmıştır. Balkanlar, garp, devletleri- nin kuvvetini ve imkânlarını simdi daha objektit bir şekilde | ölçebiliyorlar. Tunadan Ana- doluya okadar uzanan bütün İ devletler artık İngilterenin ve Fransanın Kaprislerini tatmin etmek arzus ında değillerdir. Balkan devlet merkezlerinde ve Türkiyede her kes biliyor Ki, cenubu şarkide bu neviden her hangi bir manevra, yalnız Al munya larafından şlmacak olan ve mües#lir mukabil teğbir- aynı zamanda, Bal. büyük menfaati olan iki büyük devletin, İtal; Sovyetler bir. bbüse kar. akim kalacaktır, Bu itibar memleketlerden yalnız bir tane- sinin, doğrudan doğruya veya dolayısile, meselâ, Karadeniz. Çanukkale veya Tuna meselele- rini tahrik etmesi ihtimali az. dir, Gazete, bundan sonra, Balkan memleketlerile ticari münase . betlerin teka'f edilmesi keyfi - yetini tetkik ederek divor ki: İngilterenin cenubu şagkidek! iktisadi menfsatinin pek mej - kük olduğunu Balkan memle ketleri tasdik etmişlerdir. Bu memleketlerin Almanya ile o - lan. kârlı ticari münasebetleri - ni durdurmak ve bu memleket lerle Almanya arasına düşman lk ve itimatsızlık sokmak iste - pildiği malümdur. Bu münasebetle şu nokta mü. şahede ediliyor ki, Yugoslavya- nin Sovyetler iği ile ticari münasebete girmesi ve garp dev letlerinin kendisinden esirgedi. ğini bü memlekette araması sırf tesadüfi bir şey değildir. Bu vâkınlara ağmen garp devletleri. çaresiz kalmca Bai kanları iktisadi harbe sahne vap maktan çekinmiyeceklerdir. Fa- İ kat, İngilterenin Alman kadın . larma ve Alman çocuklarm bilâ merhamet harp ilân etmesinden sonra, bu masumların boğazlan masma, bitaraflar tarafından ( vaki olacak her türlü iştirak ha. reketini, Almanyanın daha şid eti: tedbirlerle cozalandırac: cenubu şarki memleketleri idriktirler, Hsrp şürasmın 28 artta verdiği kararlara belki yakında mutavsat etmek zarı. retinde bulunan: conubu şarki devletleri, bu sebeple garp dev. letlerinin istediklerine itirazda bulunmuşlardır. Onlar, sulh i - çinde yasamak istiyorlar, Ve Al marva ile dostaları Balkan sul. hu lehindedirler, zira, Balkan sulhü aynı zamanda kendi men. faatleri icabıdır. ; Felemenk Hindis- tanı meselesi Japonya, Amerikaya resmen teminat verdi Vaşington, 21 (A: A) — Japon geliri Herinoucki, Amerika barici- ye nazırı Hul ile yapmış olduğu bir saatlik bir zörüşmeden Sone matbuat mümessillerne beyanatta Okyanustaki vaziyetin heyeti mec- muasi hukkinda cerayan etmiş ol- duğunu söylemiştir. Mumaileyh, Amerika ve Japon- nusta sulhün ve statünün muhafa- zası hakkındaki nuktalnazarlarının yekdiğerine mümasil olduğunu be- yan etmiştir. Horinouchi, Japon hariciye nazırı OArita'nm beyana. tmda Felemenk Hindistanını hi - maye elmek lasavvurunu ifade €- den hiçbir kelime bulunmadığını söylemiştir. Mumaileyh, diğer milletlerin de Felemenk Hindistanmda menfaat- leri olduğunu tanrmakta ve Fele- menk Hindistarı adalarının işlerine yapılacak ber türlü müdahale te- şebbüsü aleyhinde Hollanda hükü- meti tarafmdan yapılmış olan be- | yanatı memnuniyetle karşılamış İ olduğunu ilâve etmiştir. fayyaresi mecbu Paris, 23 — Garp cephesinde dün fasjiyet ve bilhassa tayyare faaliyeti fazla olmuştur. Dün gündüz ve gece müttefikler te- rafından hatların her iki tarafından müteaddit keşif uçuşları yapılmış u- zak noktalara kadar gidilerek fotoğ- raar çekilmiştir. Avcı o tayyareleri bu harekâta iştirsk etmişlerdir. Bu faaliyet o neticesindeki çarpışmalar Mmütteğk tayyareleri lehine netitelen- miştir. İngiliz pilotları dört Alman tayya- resi düşürmüştür, Diğer iki Alman layyareni de Fransızlar (tarafından düşürülmüştür. Önce Fransızlar tera- tmdan sonra Belçikalılar tarafından kovalanan yedinci vir Alman tayya- resi Holanda tayyare dafi toplarının | ateşli alunda sukut etmiştir. Mütte- fik tayyareleri hiçbir Basara uğrama- | maştır. Yalmz bir Fransız tayyar Beiçika toprağına inmek mecduriye- türde kalmıştır. 100 Alman Roman- yadan çıkarıldı Bükreş, 21 (A. A.) — Röyter ajansı bildiriyor: Yabancıların kontroluna dair o- lan kararname mucibince zabıtanm Romanyadan şimdi 300 Almant hu- dut haricine çıkardığı haber veril. mektedir. 'Yugos'av iktisat heyeti Dün gece Belgraddan Moskovaya hareket etti Belgrad, 21 (A. A.) —.Sovyet Rusya ile iktisadi müzakereler y mağa memur Yuğuslavya heyeti dün gece Bükreş tarikile Motko- vaya gilmek Üzere Belgraddan hareket etmiştir” Heyotin perşöm- b8 günü Moskovaya muvasalat; beklenmektedir. Hoyrie riyaset # den doktor Milora “Corceviç hare ketinden evvel hariciye nazırı Ci nar Markoviçle görüşmüştür. Garp cephesinde 7 Alman düşürüldü Müttefikler zayiat vermediler, - yalnız iki tayyare yere inmeğe r kaldı | Bir İngüiz (O tayyaresi de inmeğe mecbur edilmişse de pilotu yaralı ol masına rağmen kaçıp kurlulmağa mü vaffak olmuştur, Alinan tebliğinde ise bir avcr tay. yöresi kaybettikleri itiraf ve düri tay yare öüşürdükleri iddiâ edilmektedir. Alinan tuyyareleri o gece saat 72 ye doğru İngilterenin o cenubu şarki #ahillerine taarruz etmişlerdir. Ingi- Uz müdafaa toplarının şiddeti infilâk iari etrafta işitilmiş ve gök yerden atılan aydınlatıcı bombalarla parlatır. maıştar, Bir Alman bombardrman tayyare. # benzini bittiğinden İsviçrede yere inmiş, dört kişilik mürettebatı Mev- kuf tutulmuştur. Londra, Zi (A.A) — Geçenlerde büyük geyretier sarfile, 3 bin Lonluk bir Alman aakliye vapurunu buleran İngiliz “Beallan,, tahtelbahiri dün ge” ön limana avdet etmiş, (o mürettebatı i Balm alkışlarıle karşılanmıştır. , . “Hürüz, hür . kalacağız ,, İsviçre başkumandanı ecnebi propagandasın- dan bahsediyor Bern, 21 (A. A5) — İsvicre of. dusu başkumandanı general Guisan şu beyanalla bulurmuştur: “ Etrafta gşayritabii görültü. ler var. Üç tehlike görüyorum. Ha- rol tehlikelerden bahselmiyece- ğim: Dahili bir tehlike de mevcut- tur. İçimizde yaşıyan hazı ecnebi- ier vardır ki, sabataj hareketleri. ne, propagandaya ve memleketi - miz aleyhindeki oyulan haberlere müsamaha elmiyeceğimizi anlıya « mıyorlar- Üçüncü tehlike şudur: Vaziyetin vahametini ve fedakârlıklar yap » mak lüzumünü anlıyamıyan İsviç- reliler vardır. Ne olurta olsun İsviğrenin bizim | malımız kalmasını istiyoruz! Kendi yurdumuza hâklin olmak İstiyoruz. Bınü temin için nekadar fedakür- lık yapılsa azdır. Hürüz, hür kala. cağız., bulunarak bu görüşmenin Büyük | ya hükümetlerinin Büyük Okya- | Hak ve Buzün medent Avrupada şiddet. ia dereyan eden yıldırım harbinin bütün vahşi tecellilerini, bütün facialarını ve katil âmillerini mü bah sayan dektirinin siyasi incili. de nşağıdaki üç hak düsturunu 0- kuyoruz: ” 1 — Hoşuna gittiği gibi hareket jet! Adalet fikri sana endişe ver. mesin (Fac et excusa) 2 — Bir cinsyet işlediğin, kom. şu bir milleti boğazladığın takdir. de mütearriz olduğunu katiyetip rivayet ve mesuliyeti istilâ etti. ğin memlekete yükle! (Si fecisti, i Nega), 3 Gerek devletler arasında İ ve gerekse devletler içinde nizam. sızlığı ve karışıklığı körükle! Bu suretle bilâhare ıztıraplarma niha. yet veren bir halâskörları gibi on. lara savlet elmek hukkını kazan. imiş olursun (Divide et İmpera)- Bu nasihatlerde tam manaâile bir zorbalık ruhu, beynelmilel münasebetlerde ahlâk tanımayan başin bir Makyavelizm vardır İ Panjermanist filozoflara görü fer, din hayat sahasımda olduğu gibi milletlerin de yaşama kanunların. da ancak biyolojik yani Kayvani hak mevzuubaketa. İnsan Darvin ve Spenserin Öne sürmüş olduk. ları hayat eidalinde ancak kuvvet ve enerji Ne ölçülen ve katiliyet- leri nisbetinde yaşama hakları o. lan bir hayvan gibidir; hayatı ka. Dunların #eyrine ve tezahürlerine tâbidir: bu itibarla ahlâki bak ve müsavatm manası yoktur; yeni ahlâk biyolojiye istinat etmelidir. Hayvan nevilerini zamanla tasfiyo eden tabii ayıklamaya ve hayat mücadelesine dayanmıyan ahlâki düsturlar hıristiyanlığın mlekin i, catlarıdır. İnsan tarihinde zaman zaman bazı filozoflar bu fikirleri cazip doktrinler halinde ifade et- mişlerdir. Bunların başında İngiliz filozo . fu Hobbey vardır. Bu cür'etkâr mütefekkire göre, hilkaten hod. bin olan insan, öski Atina belde, sinde Arlstonun iddia etmiş oldu - ğu gibi tabinti iktizası olarak di, ğer insanları Osevmez; herkes başkasmın zararına menfaatler a. ramaktadır. Herkes bu arzuda ve hikatte olduğu ejhetle okarşılıkir mücadele ve harp zaruridir. Beşeri bir hal olan bu savaşta en kuvvetli olan galebe çalacak. tr; b hâlde ön mormal (o hak İ Gkuvvet) dik Hobbt'in şu düstu- ru mşehurndur: “Homo Homini Lu- pus w Mer insan diğeri için bir kurttur,, » Fakat insanları (maki, ne adam) telâkki eden va bu de. vece haşin bir ahlâki neticeye se- beb'yet veren bu filesof dahi ie. münün çok şiddetli olduğunu gö. rümee, gbödi bir sulkun takarrürü İçin kuvvetli içtima! mukavelelere taraftardı. Kuvvetin hilkati beşerde bir ta, hakklm ve istili hakkı olduğunu Loid Corc'un harp hakkındakı fikirleri Mebusluğunun ellinci yıldönümü münasebeti- le bir nutuk söyledi Karnovom, 21 (A.A) Lold Core müntehiplerine kar- sı İrad ettiği bir nutukla mu- harebe hakkındaki düşüncele. rini anlatmıştır. Lold Core ex eümle demiştir ki: Ben bizi harbe sürüklemek bahsinde yapılriış olan manev- ralara ve harbe tokaddüm eden müddet zarfındaki yanlış hare- ketlere dalr olan mütalvabıı değiştirmiş değilim, fakat har- bin esbabı hakkındaki! mütale- amda da bir teboddül yoktur, Bizim silâha sarılmamız çok doğru ve namusluca bir haro- ket olmuştur. Avrupadaki hu- dut değişmeleri hakkında na- zarı dikkatinizi ceibederim. Bu harbin neticesi her ne olursa olsun dünya haritasını yeni. den basmağa mecbur olacak. sınız, Lold Core'un bu nutku ken- disini parlâmentoya intihabi- nın eDinei yıldönümü dolayısi. le yapilan bir merasim esna. sında irad edilmiştir. Bu mü. nasebetlp kendisine Karnovo ahalisinden 15.000 kişinin !m- zalarını mühtevi bir. albüm takdim edilmiştir. Du imzalar arasında muhafazakâr ve ame- le partilerine mensup bir çok mühim zevata ait olanlar dr yardır. HARP RUHIYATI: 1 kuvvet razari sahada İlham eserleri ola, rak müdafaa eden Bantham ve Helreliny gibi mütefekkirler de aşağı yukarı ayni fikirleri söyledi. ler ve tarihle “hiç bir insan diğe, ri İçin menfanli haricinde olarak yarmağını kaldırmaz. şeklindeki meşhur ifade ile hülâsa edilebilen Cintifal felsefe), (hayvani hak) kaynaklardan biri olmuştur. Ahlâk tanımayan slyaset dok, trininin edebi ifadesini daba ziye- de Hegel'de ve Nietsehe'de bul, duğu tabidir. On dördüncü Lüiye (Devlet, benim) dedirten ve mut. lak Monarşinin müdafi olan He, gel'e göre kuvvetli va büyük mil let dnime zayıf ve ufak milletle re hâkimdir; çünkü kuvvet hak, kın delilidir; zafer ve kuvvet ilâ, bidir. Harbi umumiden sonraki Alman felsefelerinde bu fikirlerin başka şekilde ve siyasi tecallilere göre değişen daha cazip ve örtülü ifadeleri hesapsızdır. Meşhur “Kavgam,, kitab da, daha ziyade (hayvani hak) ve kudretin aşağı halk tabakasının haleti ruhiyesine göre bir müda. faanamesinden başka birşey da, ğildir Son günlerde okuduğumuz “Hitler bana (dedi, itabmm “kütle ruhiyatı,, faslmda bunun zahı çok ifadekârdir. Ben bugünkü fak iddiasını, Şe, kspirin “Venedik Taciri, ndeki mürabakacı Yahudiniz hak telâk. kisine benzetiyorum. Bu meşbür haile ma'ümdur; doymayan Yalı, di biçare borçludan alacağım be. deli olarak kolundan veya baca, ğından bir kilo et koparmak hak. kımı hsizdir; mahkemede bütün halk ıztıraptan gözleri faltaşr a, çılmış bir halde Yahudiye nefret ve hiddetle bakmakta iken vi. danlı ve akılı hikim matrabaza gu kararı tebliğ eder: — Bir kilo insan eli hakkm. dır, fakat bir damla kan akıtma. mak şartile.- İşte buzün de beynelmilel! siya, si ve İktisadi münssobetlerda ah. iki hak tanımayan (kuvvet felse, fesi) nin de bu akl:selim ve İrsen. Tık davgi yiodanlı . hâkimin rolünü ifa etmekte kusur göster. mediler; buna Fağmök asırda şiddeti temsil eden e. dik Taciri,, umumi ahlâk telâkkisi ve kararı önünde serfüru etmedi ve bir kilo eti koparmak bırsile kan dökmekten çekinmedi. Fakat çok şükür ki (moral hak) m mü, dafii ve vâizi olan insan esphesl de kuvvetlidir; ve vicdan mahke. mesi henüz insanı âdi bir hayvan derekesine indirmiş olmaktan çok uzaktadır. Binaenaleyh kendi nef, #ini #6vön her hakiki insanm dua. st (ahlâkf hak) mücahitlerinin za, feri olmalıdır; aksi takdirde dün- ya ilalünde (ahlâk ve medeniyet) düstürunun bir kıymeli kalmıya, caktır. Dr. Rasim ADASAL Bu sabah bir Yunan profesörü ve bir Alman iş adamı geldi Atiba üniversitesi hukuk profesöre lerinden Dr. EW Anastasyades bugün. kü konvansiyonel trenle © gelirimize gelmiştir. Yunanlı profesör bir mukarririmize gurları söylemiştir: “— 'Türk kahunlarını ve tatbik eis- temlerisi tetkik etmek Üzere İstan- bulda iki hafta kadar kaldıktan son« ra Atinaya dönecağim, Hukukun bil hassa ticari mevzuhtile meşgul olaca» gım, Etödlerim tamamile fim! mahi- yettedir., Bundan başka bir o müddettenberi Balkanları dolaşmakta olan bir Al man taciri de Yunanletandası gelmiğ- tir. Bu Alınan Iş adamı, evvelos Alman yadan geliritiğimiz demir (ve çelik eşyanm bir kis: Yunanlatardan ta- darlk edebileceğimizi, İstanbulda tu iğler İçin. temaslarda o bulunacağını söylemiştir, Belediye kooperatifi ısah edilecek? Belediye kooperatifinin vaziyetini tetkik eden komiyon füsliyetine de vam etmektedir. Alınan (malümata göre, kooperatifin ıslah Oo va inkişafı için sermayesinin arttırılmasına lü“ zum görülmekledir. Belediye koope- ratife 15 bin liralik bir yardım yaps- caktır. Kooperatif gehrin baş yerinde yeniden gübeler açacaktır; Kiektrik, tramvay, tünel ve su İdarelerinin de kooperatife orlak edilmeleri istenil. mektedir ,