20 Şubat 1940 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

İni ) NEZ — Uy y la e Röniş Bölle - hayırla gölü ko. me Tiny 00 sere vE 2 mensab bi Meydana di vi tahliy, “dilen 200 ia ayina za Slesni- pt an akalliyeti ta, Ni AE gü, miştir. İpek gi OR iki Alman İder, e Dan dap, ge Yat neticenin. Yaz irk 4 Miziygde bri hn di ap, VD ae Da Sovyetler “ haz adi vir Ülifak BİNA, a ak gama ga Kareli cephesinde ikinci er Ladogada Bir fırkayı imha ederek -afer kazandılar Ere) HABER — Akşam Postam NİRAN müdafaa hatlarına çekilen Askerlikten istisna edi miş olanlar da Finlândiyada silâh altına çağırıldı Finler dün yirmi Sovyet tayyaresi düşürdüklerini bildiriyorlar Londea, 20 — Finlândiyadan gelen haberlere göre, Finler Tx" doga gölünün şimali garbisinde çok büyük muzafferiyet karan * mışlartır. Bir kaç gündenberi mahsur vaziyette bulunan on se kizinci Sovyet fırkası Siskije! de tamamen İmha edilmiş, 18000 Rus ölmüş ve esir edilmiş, bulun” mâktadır. Fiırkanın bütün harp Jevazımı Finlerin eline geçmiştir. Fin tebliği bu hususta şu taf” silâtı vermektedir: “Fırka muhasaradan önce mi” him mıktarda takviye edilmişti. Pırka 18,000 ölü ve yaralı vermiş ve bütün levazımını kaybetmiştir. Bu levazım meyanında ezcümle 20 tank, 36 tep, 17 traktör, 32 seyyar'mutfak ve saire vardır.” DİĞER CEPHELERDE Diğer dephelerdeki (o vaziyete gelince, son iki gün içinde Rus kıtaatı Finlâmliyalıların ikinci müdafaa hatlarile terasa henüz geİmemişlerdir. Pitkaerenta'da Finlândiyalılar muhasara ettikleri Rus müfreze" sinin tasfiyesini bitirmişler ve 38 top almışlardır. Kareli “Berzahında Ruslar Summa üzerinden Viborg istika” metindeki ileri hareketlerine de vam etmişlerdir. Sovyetlerin 15 günlük şiddetli bir muharebeden sonra Manner haym hattmın Finlândiya körfe” sile Vuoksi gölü arasındaki bü tün mevzilerini işgal etmiş olduk” ları söyleniyor. Bu suretle Fin lândiya ordusunun sağ cenahı © | geriye çekilmiştir . Rusların sol cenah üzerine olan hücumları da muvaffak olsaydı Finlândiyanın Ladoga gölünün doğu'şimalindeki stratejik raziye" ti çok tehlikeli olacaktı. Bu böl gede Finler yalnız mevzilerini | muhafaza etmekle kalmamış, ây” | Mi zamanda donmuş göl üzerinde kızaklarla hücum eden Rus kıta" atin püskürtmeğede muvaffak olmuşlardır. Kuhnoda, 54 üncü Rus fırkası ve buna yardım eden Siberya ka" yakçılarının taburu o kadar bi yük zayiat vermiştir ki, artık cephenin diğer kısımlarında as * keri hareketlere iştirak edebile * ceklerine ihtimal verilmemekte * dir. Fin ordusunun sağ cenahı bu ordunun en zayıf noktasını teşkil etmektedir. Viborgda Finler ye" ni mevzilerine çekiliyorlar. FİN TEBLİĞİ Dünkü Fin tebliği bu cephede ki variyet etrafında şu malümatı veriyor! “Düşman dün Berzahdaki yeni Fia hattının müstahkem nokta" larında birine hücum etmişse de tardedilmiştir. Ruşlar sahada bin kadar ölü ve altı tank bırakmış * lardır. Müdavir bölgede Finler bir Rus kolunu yakalayarak dağıtmış ve üç topla bir çok mitralyöz iğtinam etmişlerdir, 'Taipale nehri üzerinde Ruslar dün hücuma başlamışlardır. Mu harebe devam etmektedir.” TAYYARE FAALİYETİ Fin tayyareleri dün düşman hatlarını ve gerilerini bombardı" man etmiş ve müteaddit hava muharebesi yapmışlardır. 20 Rus tayyaresinin düşürül düğü sabit olmuştur, Başkaca dört Rus tayyaresinin muhtemel olarak düştüğü bildirilmektedir. Fin hava ordusunun bidayette" kinden çok daha kvvetli oldğu artık aşikâr bir surette görülü yor. Her gün düşman kolları bombardıman edilmekte, Fin av et tayyaröleri, Sovyet bombardı" man iayyarelerine daha büyük bir itimadla hücum etmekte ve büyük zayiata uğtfatmaktadır. Finlândiya erkânı harbiyesi evvelki gece harexât bölgesinde çok şiddetli tayyare faaliyeti ok duğunu bildiziyor. Vidorg müteaddit filo tarafın - dan bombardıman edilmiştir. Hiç bir zaman Finlândiya üzerinde evvelki geceki kadar çok tayyare uçmamıştır, GAYRİ MÜSELLAHLAR DA SILAH ALTINA ÇAĞRILDI Finlândiya mmtemadiyen asker toplamaktadır. Sulh zamanında ahvali sıhhiyeleri dölayısile as kerlikten istisna edilmiş olanlar da silâh altına çağrılmış ve ordu ya iltihak emrini almışlardır. SOVYET TEBLİĞİ Moskova, 19 (A.A.) — Resmi tebliğ: 13 şubata Kareli Berzahında taarruzumuz muvaffakıyetle iler” Jemiştir. Tazyikımizın altında düşman gerilemeğe devam etmiştir Kıta” atımiz Vdoksijarvi ile Jaurapaan” jarvi gölleri arasında Salmenkoj” da nehrine varmış ve Muola şeh” ri ile müstahkem mevkiini, Vi bogr'un 10 kilometre cenubuntla Summa demiryolu deniz istasyo” nunu, Kujannes şehrini ve Mah* salahti demiryolu deniz istasyo” nünu işgal etmiştir. 17 ve 18 şubat tarihlerinde kı" taatımız 31Z düşman . iatihkâmi ele geçirmiştir. Bunların #li topla mücehhez beton istihkâm dır. il şubatta 18 şdbata kadar kıtaatımızın eline geçen beton yırasıtın adedi 92 di Hava kuvvetlerimiz 'düşmu kr tâatını ve askeri hedefleri bom bardıman etmiştir. Cereyan eden hava muharebelerinde 21 düşman tayyaresi düşürülmüştür. 'Holandanın müda- i faa tedbirleri | Amsterdam, 19 (A.A.) — Hal) | anda hükümetinin son tebliğinde “Holanda her ne taraftan olursa olsun bitaraflığım muhafaza ede cek ve melhüz mütecaviz silâhla” rmuzla karşılaşacaktır.” odenili yer, Filhakika bundan bir kaç gün evvel müdafaa hatlarını gezen bitacaf gazeteciler grupu Helle” da müdafaasının mükemmel oldu ğunu ve âskeri sâhada Hollanda nn müazzam gayretler sarfetmek te olduğunu görmüşlerdir. Holandanın silâkları mükem" meldir, Diğer taraftan yüzbinlerce asker ve sivil en modern yanıta” larla mütecavizin yenemiyeceği manialâr kurmakla meşguldür, Fransada 16 Troçkist tevkif edildi Paris, 19 (A.A.) — Polis müdüriyeti bir kaç haftadanberi 'Troçkiciler mahafilinde tatkikat yapıyordu, Polis, vaktile komünist enter nasyonaline veya enternasyonal İşçi partisine mensup bazı un - surların ihtlâlçi propagandalarda bulunmak üzere dördüncü enter nasyonala bağlı gizli bir teşekkül kurmağa çalıştıklarını tesbit et mişt bir çek propaganda risa* Jeleri ve tab makinaları müsadere etmiş ve 16 kişiyi tevkif etmiştir. Bunlar askerleri itaatsizliğe teş" vik cürmünden dolay: divanı har be verilmişlerdir. 10 günde 10,000 kilometre seyahat İngiliz dominyonlar na- zırı Londraya döndü Londra, 19 (A.A.) — Domim yonlar nazırı Eden matbuata be" yanatta bdlunarak Avustralya ve Yeni Zelânda kıtaatırın muvasa Tatının şarkta ve bütün dünyada çok iyi intiba hasıl ettiğini bildir” miş ve bu kıtaatın eysaf: ile Mr sır hükümetile Mısır milleti ara sındaki hâlisane teşriki mesaiyi bilhassa kaydeylemiştir. Eden 10 gün zarfında 10,000 kilometre tuçmuştur. Bir İngiliz torpitosu torpillenerek batırıldı Garp cephesinde bir Fransız müfre- zesi pusuya düşerek zayiat verdi Parla, 20 — Garb cephesinde Almanlar üç gündür daha şiddetli baskınlarda bulunmaktadırlar. Ge- çen gece teması muhafazaya me. mur küçük bir Fransız müfretesi- ni teşrinisveeldenberi ilk defa ola. râk muvaffekıyetsizliğe uğratmış- lardir, Nid'nin şarkındaki bölgede bir Fransıx müfrezesi pusuya dü- gerek 20 kadar ölü vermiştir. Diğer taraftan, Almanlar Mosel bölgesinde hemen hemen bir gün evvelki ayni mevkide yeni bir baskın yapmışlardır. Bu baskın cok şiddeti! endahiz istinat otmiş- tir, Sar'm garbmda da dün iki ta - raf devriyesi arasında kısa bir mü. sademe kaydedilmiştir. Havalarda İngiliz o tayyareleri- rin Heligoland üzerindeki uçuşlar rile Almanların İngiliz sahilleri &- çığındaki iki uçuşlarından başka Ajmanlarm, Fransanın şarkımda ve şimalinde uzun İstikşafları kayde. dilmiştir. DANİMARKA ÜZERİNDE BİR ALMAN TAYYARESİ Bir Alman tavyaresi dün öğle, den sonra Danimarka ve Yutlan- dın cenubundaki arazi Üzerinde uğ» muştur. Danimarka bataryaları tayyareyi uzaklaştırmışlardır. BATAN İNGİLİZ TORPİTOSU Tondra, 20 — Amirallik dairesi 8. A, Kuper tarafından kumanda edilmekte olan Daring sdmdski torpito muhribinin torpillenmiş ve batmış olduğunu teessürle bildir - mektedir, Bir zabit ile müretistattan 4 ki- #1 kurtarılmıştır, 9 zabit ile 148 tayfa kayıptır. Bu rmihrib 1357 ton hacminde ve 120 milimetrelik 4 top ile 7 ha- fif top ve sekiz torpil kovanı ile milcehhezdi, 1932 de inşası ikmal olunmuştu. Sürati 35,5 maildi, Darniz destroyeri İngiliz donan- masmm harbin bidayetindenberi zayi ettiği altme destroyerdir. YAKALANAN ALMAN VAPURLARI Vigo limanından hareket etmiş olan 2542 tonilâtoluk oRostok Al- man vapuru, bir Fransız hürb g*- misi tarafmdan zaptedilmiştir. Diğer taraftan, genö Vigo lima- tindâh hareket elmiş olan 3009 tonilâtoluk Morer Alman vapuru da bir İngiliz harb gemisi tarafm- dan müsadere olunmuştur. TORPİLLENEN VAPUR 1512 ton hacmindekl ve Emperi- yal transport adındaki İngiliz sar. riç vapuru tornillenmistir. a 0 gm DİL BUHRANI KARŞISINDA.. AARİV Yekâletinin bir gramer yapılmasına karar verdiğini öğrendikten sonra dil meselesinin bugünkü vaziyetini hatır. ; lamamak imkânsızdır. Xalnız. gramerimiz mi yok? Değil gramer, dilimizin maksimom ve miatmom kadrosunu tesbit edecek bir lügs- j timiz dabi yok, Kelimelerimiz son derece asgari haddine düşmüştür. 40 derece ki, bir muharrir olarak, aninşılabilmek için, meselâ, müthiş kaideler, prensipler, İ kelimesini kullanıp kullanımıyacağımızda tereddüde düşülmek dercea. 3 sine varılıyor. İ Malbuki inkelâbımızın ana prensipi neydi? Her sahada yeni ma, İdeniyet seviyesine yürümek, Fakat, bugün, Türkiyede, herhangi bir 3 garblı gibi konuşabilir misiniz? İ gre) mit. İp daha zararsız olacaktır?.. İbi şmerin şifa vereceğini unmuyorur. i Memleket entellektilalizmini ka- j kırdatan bu buhran, bizce, mut. ilaha bir wkademi yaratacaktır. RK İİ Harbin | Gülünç bir muamma olmayı göze almadan, Edebiyat dilimiz pek aşağılık bir kadroya İnmek tehlikesine yü- rüyor, İlim dilimiz bir Osmanlı < Türk muamması halinde, Acaba ye- mi mefhumlar için arab ve acem kelimelerini mi, beynelmilel kelime. leri mi kullanmalıyız?.. (süra) mr diyeceğiz, (kurultay) Om, (kon, Tabirlerle zihniyetler sıkı sıkıya hağlı olduğuna çöre hangi pren. Dİl anarşisi edobiyat ve İlim kültürünü son derece küçleştirdiği umumi seviyeyi de son derece düşürdü. Biz bu buhrana bir gra. KHK. Dolkılıç a YİLAN Sıklet merkezi Şarka dönmüşe benziyor! Uzun seneler Balkan rmihabirliğinde bulunmuş olan Jül Suyerayn fransızen Parismvar garetesinde Palkanlar ve yakm şarkım variyetini tetikiz aden şayan dikkat bir makale neşretmiştir. Balkan memleketlerinde tecribe- Mer görüş olan Fransiz inuharririnin görüşünü aynen aşağıya nakledi. yoruz: V İRKAÇ gilndenberi hartin merkezi iletinin çarka keğmiş olduğu” görülüyor. ingiliz gözeteleri (o Üstüste manalı haberler almaktadırlar: Ga iiçyada Alman kıtaları ve harp malze mesi yüklü irenler görülüyor. Odesa- da Növorosis ve Batumda istihkim- Jar inşa edilmekte olduğundan bahse diyor, Romanya Ozarina yapılan gan- tajlar tacli olunuyor. Iu işaretlerin kıymeti her na olur- sa olsun, tekslf olunmalarında ber. halde bir muna vardır: Almanya yas Xm şârk mevsiunda Rusya ile anlaş- mak yolundadır. Bu faaliyet Bal grad konferansın: yakından takip et. mektedir. Bu kon- foransın hakiki ne- Üceleri (o hakkında pak nx kati malü- mat veridi, Bu könferanım bir Balkan orgurizasyo. mu Yersimukta mühim (bir hamle olduğunu söylemiş olmakla pek ileri ye gitmiş almam, Romanya hariciye nazırı Oreçuyar Gafenkanun vasıtasile rolü ve vazi- fesi cabi şuurlu We kudret o olarak harcekt etti ve ilk defa o Avrupanın yüksek siyaseti icala olarak Komşusu Bulgaristan ile dostane (o anlaşmalar yapılmasını tetkik ett. Konteransı mütenkip Türkiye bari- ciye vekili Saraçoğlunun derhal Sof. yaya uluşlarmış olduğu huber budur, Bu haber Kral Boris ve sabık Eaşve- kii Küseivanof zerinde büyük bir le sir yapmıştır, Aradaki manilerden birinin böyle halledilmesi Safyada bir gevşeklik d0- Kurabilir ve böylece bağı yanlış gö- rüğler sona ermiş olatilir. Bulgaristanda - henüz (tatmin 6- dilmeziş iddinları (o bulunduğundan - memleketlerinin herhangi bir yağma. da muhakkak kazanacağını zarneden kimasier mevcuttur. Eğer Romarya ve Yugcelavya Üze- rine imotörlü kıtaları gönderen Al manya ise bi o Almanyanın büyük harpteki müttefikini de düşüneceğ”ri ve müuhleris krsl Ferdinsnüm, baya» Jipde' yaşattığı Balkanlar hâkimiyeti. nin Sofyaya verileceğini ümit etmek tedirler. ğer ba hareketi yapan Rus lar ise © zaman da mesala yok de- Mmektir. Ruslar Bolşevik * olsun veya olmasmlar Bulgarların o kurtarıcısı. dırlar.. Sovyetizme gelince, çekinile- cek hiçbir gey yek demektir. Bulgar ziraat kooperasyonu © kadar ilerlemiş bir müessesedir ki Sovyet mwiahatçıla- Tı bunda ikmal edecek hiçbir hususu bulsmazlar,, Bu faraziyeler ne kadar safdilâne olursa olsunlar Bulgaristanda fevka- dde yayılmış bir vaziyettedirler. Bu nu birkaç hafta evvel Rulgaristandan Yazan: JÜL SUVERAYN seseneenersersnsssse ser saanen geçtiğim sıralarda bizzat ettim. Bu efsaneyi dilştinceler bir harp has nde Bulgar'etanı fik darbeyi yemeğe Mirükiyeceklerdir. Ve Türk ordumu- mun sik ileri hareketine maruz kala» «ak olan böyle kitçük bir devlet için bu vaziyetin şaka kaldıracak tarafı yoklur. Fakat Belgrad konferansı bü hava. yı değiştirmiş ve bu zihniyetin tAAâM için ik adımı Leşkil etmiştir. Bugün Bulgaristan kendisine o yüksek bir mevki verilmekte olduğunu ve kendi #ive karşı sert tehdit sözleri kullanı. mak istenmediğini bilmektedir, Belgrad görüşme. leri srrasmda eski biz rüyanm Date. landığı görünü « nüyor. — Asirinrem Roman raki olan İstan mak istenmediğini bilmektedir. Belgrad görüşmeleri sırasında eski bir rilyanm batırlandığı o görünüyor. Asırlarca Romanın rakibi olan İstan. bul gelirinin Akibeti ürerinde yeniden durulmak, bu şehri o yeniden yalım şarkın bir medeniyet merkezi yapmak giri ortada dolaşıyor. Bugün Türkler İstanbula aski Kostas biaiyenin perestiğini inde etmeğe bak- maktadırlar, fakat hiç kimsenin tek. Yar yaşamasını arzı etmediği bir Os- mânlı devletine merkez yaparak des ii, yalrızen bir Balkan federasyopu. mA merkez yaparak... Kimbilir belki de bir gün geletek Haliç enhillerinde, güzel camiler Üs süslü mahallelerde, Balkan devletleri. min müşterek iktisadi ve #iyaai zaese- lelerini münakaşa ve müzakere «den bir meclisin tolandığını o göreceğiz, Biraz &kllkne bir düşünüş tamamen tedafüt bir karaktere malik olan bu inkişafa geniş mmikyasla yardım sğs bilir. Mücerret oldukları zaman dal ma Ledhiş ve şantaja maruz bulunan Bilkan devletleri hirleşmekle kuvvet. Ienmiş olacaklarını anlarcağa başla. muşlardır. Balkan yarımadast (devletleri bu mühim içtima ile biribirlerine yaklaş. mış olduktan sonra İngiltere ve Fran. #anın #skeri ve Iktisadi mesnedi Ge takviye edilmiş olan Türkiye Balkan bekçiliği vazifesiri en geniş gekillerle ifada azla tereddüt etmez. oAnkara hükümeti, gu veya bu hallerin mida- hallesini icap ettireceğini evvelden bil dirmek niyetinde değildir; fakat an- laşılıması mümkün formüller dabilin. de Türkiye herhangi bir Balkan der» Vetinin taarruza uğraması tebilzesine kargı hiçbir iş birliğini reddetmiye- cektir. Bütün bu kararlar evvelce Mtlhaz olunmuş ve iptidat mahiyette ve as (Lütfen sahife ceviriniz) müşahede