28 Aralık 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4
ün ha bugünün ve EE Zelzele felâketinin yeni tafsilâtı Ankara, 28 (IMususi muhabiri mizden, telefonla) Bugün saat 12 ye kadar Ankaraya gelen erlere göre, zeizelenin Erzincan- daki tabiribst pek müthiştir. BU. lât ve muhaberat ke dan henüz res- mi hiçbir malümat alınamamıştır Yalnız Erzincan vilâyeti ile civa rindaki kaza ve köylerden yolculardan ve jandarmal delerinden sonra Erzincan vilâyeti dahilindeki bütün evlerden yüzde yetmişi yıkıldığı gibi nüfusça da maalesef yüzde yetmiş telefat ol duğu tahmin olunmaktadır. Bundan başka Amasya vilâye- tinde de büyük tahribat vatdır Şimdiye kadar 400 ölü ve 100 ya- Zelzele Trabzonda da tahribat yapmıştır. Trabzonda 6 ölü ve 8 yaralı olduğu bildirilmiştir. Sıvas vilâyetinin Hafik Kaz sında tahribata yeni haberli gelmiştir. Bu kaza köylerine ölü ve 5 yaralı tesbit edilmiştir, Zelzeleden sonra ilk hiçbir malümat alınamıyan Sr tabi kazalardan Koyulhisarında bu sabah ilk haberler (o gelmi Bu haberlerde o şimdilik 140 ö olduğu bildirilmekt” Dahiliye ve Sıhhat vekil- leri bareket ettiler Ankara, 28 — Dahiliye Faik Öztrak ile sıhhiye vekili Hu- Yisi Alataş bu sabah saat 9,20 de trenle Erzincana hareket etmişler» dir, Sıfırın altında 30 derece soğuk Zelzele, sefer halinde bulunan trenlerde de duyulmuştur. Evvelki gece Erzincana gitmekte olan ka” tar sarsıntılar üzerine Sıvasta ali. konulmuştur. Cıvar vilâyetlerden felâkete uğrıyan vilâyet, kaza ve köylere yardıma koşulmaktadır. Zelzele mıntakasında kar, her ta- rafı örtmüştür.Soğuk ta müthiştir Barı yerlerde sıfırm altında otuzu bulmuştur. Felâketten açıkta ka lan vatandaşlarımız da karlar 1. karşı karşıya kalmışlardır. Zelzele mıntakalarında tüyler (o ürpertici manzaralara tesadüf edilmekte ol. duğu haber verilmektedir, Felâket- zede vatandaşlarımıza bütün mil- letin yekvücut halinle yardıma koşmaları beklenmektedir. Korkunç tahminler Bugün saat on ikiye kadar zek 7eleden en çok zarar gören Erzin. yetinde ölü ve yaralı mik- tarı etrafında resmi hiçbir haber | almamamıştır. Çünkü muhabere imkânı kalmamıştır. Fakat gelen yolcuların ve jandarmaların ifade” erine göre ölü ve yaralı (olarak zayiat miktarı umum nüfusun yüz de yetmişi tahmin edilmektedir ki bu tahakkuk ederse felâketin pek feci olduğu meydana çıkacaktır. Erzincan vilâyetinin nüfusu 935 nüfus tahririne göre 60012 dir. Bu nun yüzde yetmişi 42 bin nüfus etmektedir. Tahminlerin mübalâ- galı ve yanlış olmasını — temenni edelim. Zelzeleden bilhassa zarar gören Erzincan havalisindeki şehirlerin ve vilâyetin nüfusunu kaydediyo. ruz; Erzincan: Kemah: Pülümür: 60012 a gelen | ın ifa. | İ ve mülhakatında vekili | i yaralı va çinde soğukta ikinci bir felâketle | Şehirlerin nüfusu Erzincan: Pülümür; Kemah: Kigi Jü Alınan ilk haberler Ankara, 28 (Hususi) velki gece vukubulan zelzelenin memleketimizde şimdiye kadar kaydedilen zelzelelerin en müt bişi olduğu anlaşılmaktadır. Zelzele bilhassa Erzincan, Si sav, Ordu, Tunceli, Tokat, Sam Amasya tahribat yapmıştır. Yüzlerce in - 17426 975 — Ev, sun ve vilâyetlerinde san zayiat hakkında henüz kat'i Dün ge. rakamlara mâldımıt alınamamıştır muvakkat göre zayiat şudur: Sivasın Hafik kazasında 16 ö lü, 150 yaralı Zara kazasında 1 yarah, 1 ölü; Suşehrinde 150 ölü; Plümür kazasında 5 ölü; Samsun vilâyet ce âlınan metfkezinde 3 yarak vardır. Erzincan, Ordu, Tokat Amasya vilâyetlerinden henüz i malümat aknamamışsa da âyetlerden Tokat, merköz 488 ölü ve 66 yaralı, Ordu vilâyetinde 26 yara- k, Amasyanın Pazar nahiyesinde yüz ölü olduğu tahmin edilmek . tedir. Erzincanda tahribat büyüktür. İnsan zayiatının yüzleri geçtiği muhakkaktır. Fakat, kat'i rakam tesbit olunamamıştır. Erzincanda ölenler arasında on subayla askeri okul (talebe. sinden 90 kişinin bulunduğu an- Taşılıyor. Bu hesaba göre zelzele felâke, tinde, en çok hasar gören Erzin. can vilâyeti müstesna, diğer yer» lerde ölenler Yârülüğanlarıi Mik tarı şudur: oni 660 ölü, 246 yarak... Fakat bu rakamlar muvakkat - tir've dediğimiz gibi'Erzineandâ ölenler bu yeküna dahi! de Çarşanbada 15 ölü, elli kadar Yukandaki yeküna bunlar da ilâve edilmek lâzımdır, Zelzele hakkımda hükümete va. lilerden gelen ilk telgraflar felâ- ketin büyüklüğü etrafında bir fi. kir vermeğe kâfidir. Bunları bil Giriyorum: Erzmcanda Erzincan valisi şudur: “Gece saat (OZ raddesinde çok şiddetli bir zelzele oldu. Bu zelze. lede hükümet konağı, ordu müfet- tişliği, orduevi, postane ve şehrin en sağlam binaları dahil olmak ü- zere bütün evleri ve dükkânları yıkılmıştır. Şehir baştan basa en kaz yığını halindedir. Kendilerini kurtarabilenler sokaklara dökül. müşlerdir. Şimdiden bir çok ve yaralı tesbit edilmiştir; Birçok nüfus enkaz altındadır. Pek az basarata uğrıyan ve zaylat vermi- yen piyade ve topçu kışlalırmdan gelen askerlerle enkaz altımda ka- anların kurtarılmasına ve ötede beride başlıyan yangının. itfasma çalışılmaktadır. Şehirde muhabere imkânı bulun, madığından bin müşkülâtia Gene. ral İskora ile birlikte Dumanlı is. tasyonuna gelinmiştir. Ve malü | mat ancak oradan arzedilebilmiş - tir, Tümen komutanı Akdoğan 44- birde yardım işlerle meşguldür. ve in ilk telgrafı ölü j Sehir kâmilen yikilmiş olduğun . dan ekmek ibtiyseı olduğu gibi an, kaz altımdan kurtarılanların kurtarılacakların tedavileri için i- lâş ve doktor ve halkı barındırmak için çok miktarda ihtiyaç vardır. Tahir madığı, köylerde de geniş Yasin tahribat ve zayiat çadıra * yalnız şehre mün! mik olduğu salmıştır. Bu hususta elde ©. dilecek tafsilâç arzedilecektir., Kemahta Kemahtan gönderi) tolgraf ds şudur de Ke zelzele neticesinde şehir enkaz ha“ line yaralı bulunduğu, askerlerle enkaz altında kalanin. cn kurtarılmasına ve kasabada yangınların, söndürülme, #ine çalışılmakta olduğu. 2 — Şehirde kân kalma yonu ile muhabere ya; duğu, 3 Kurtartlabilen nüfusun y. yeceğini teminin müşkülleştiği ve fazla miktarda çadıre, ilâç ve dok- tora ihtiyaç bulunduğu, — Zelzölenin yalnız kasabaya, münhasır olmayıp köylerde de ge. tabribatta bulundu. Zu ve mütemmim malümatın bildi- rileceği," Tokatta Tokaftan gönderilen telgraf da şudur: ta husule gelen şiddetli gelmiş olup bir çok ölü ve kurtulabilen 86. başlıyan muhsbereye im dan Duman niş mikyasla “26 ge saat 2 de vukubulan aiddetli bir sarsınlıda merkez ve mülkakatta şimdiye kadar tesbit edilen ölü miktarı 88 ve yaralı &dedi 66 olup yıkılan binaların a, dedi henliz tesbit edilmemiştir. Kazalarla muhabere münkati ol.. dultundan hususi vesaltle-istihbar #dilön waziyate- göre Erbaa ye Niksar kazalarında tahribatm çok fazla oldeği ve bir hı arsiılarım tedavisi için müm , klin olan imdadr sihhi heyetinin ve açıkta kalanlar işm şimdilik 500 çadırın ve meydanda kalonla. rm İnşeleri için şimdilik telgraf buyurulmasını srzederim Zarada Zaradan günderilen telgraf şh » dur: “Bu geceki zelzele dolayısile merkezde ve köylerimizde yüz - İetce hane yikilmiş ve şimdiye kadar 26 ölü tesbit edilmiştir. Bir çok binalar da yıkılmağa nam zettir, Birçok kişi kış gümü so - kaklarda kalmıştır. Yakında kati rakamlarla vakayı arzedeceğim. 200 çadırla tesbit edilecek nakili yardımın tezelden gönderilmesi.” Zelzelenin mühtelif vilâyetler. deki tahribatı etratmda alınan ha- berleri sıralıyoruz: Sıvasta iki ev tamamen yikıl - mıştır. İnsanca bir zayiat yok « tur. Mekteplerin o bâzılarından mühim çatlaklrklar görüldüğün den bütün mektepler tatil edil - miştir. Hafik kazasında İpsile nahiye merkezinde 130 ev yıkılmıştır. Yine bu kazanm Çalıç, Erme- nis, Kozlu, Küçükköy, Kıpçak, Cercis, Tavra, Geleve ve Gölcük köylerindeki evlerin üçte ikisi yıkılmış bulunmaktadır. Hafığın görememe AKŞAM SAKARYA sında Sinemanın sehhar yıldı, Polonyanın dehakâr artisti POLA NEGRi'nin İVAN PETROVİTCH ile beraber çevirdikleri Şahane güzellikler POLA NEGRİ'nin en son şaheseri 'KARAR GECESI: filmi başliyör ve 1940 senesinin İlk Süper (il. midir, ilâveten: FOKS JURNAL son harp ve dünya haborleri 1 — Bu gece saat 2 raddelerin- | ia iki bin Jira gönderilmesini emir | Pireput kalmıştır Zarada tamamen yıkılır, iy ları ile bazı evler de k rap olmuştur. | Kasabaya yakın Kam köyü | inde Kadriye ve Devekse lerile Şerefiye nahiyesinin f tepe, Alışlar, Kayadibi köy- | e birçok evler yıkılmıştır, Birçok hayvar Sıvas viliyeti merkez ve mülhakatında 1.000 banenin yıkıldığı zannolunmak . | tadır, . Koyulhisar kazası ile mülha - katından henüz malümat alına - köyünde de yetmiş — Cumhuriyet mektebi | askerlik şubesi | tamamen, beli postane bina. smen ha - n zayi olmuştur. Şuşehri kaza mamışsa da, yer sarsıntısının bu. rada da zayiata sebep olduğu tah min edilmektedir . Samsunda 400 kadar baca ve duvardan başka beş ev tamamen yıkılmış minareler tehlikeli bir surette hasara uğramıştır. Vilâ. yetin bütün kazalarında aynı sa- atte sarsıntı olmuşsa da Çarşam. badan başka bir yerde insan ve hayvan telefatı kaydedilmemiştir. Yalnız bazı köylerde sabanlıklar yıkılmış ve hususi ve resmi bi - Bâların duvarları o çatlamıştır. Çarşambada 25 ev tamâmen, hü - kümet konağı ve emniyet dairesi kısmen yıkılmış, inhisarlar, tü - tün ambarı tamamiyle harap ol - muştur. Sakatlanan ev adedi 100 den fazladır. Çarşamba - Samsun hat. tı üzerindeki menfezler sarsıntı. dan çatladığından dün tren işle - memiştir. Bozulan elektrik, telg- raf, telefon hatlarının tamiratına başlanmış, maili inhidam evlerin müayene edilerek yıktırılmaları i. çin fen heyetine'emit verilmiştir. Müthiş bir rüzgâr sabaha ka . dat devam etti. Korkunç rüzgâ- Tâ râğmeh âileler geceyi parklar. da, bahçelerde geçirdiler. Zelzele başlaymca şehir ka - ranlıkta kaldı. Sartıntı öyle şid. detli idi ki, bazıları kendilerini pencerelerden aşağı atmağa te . şebbls ettiler. Büyük apartman - lar takliye i. Her türlü cid. di tedbirler vilâyetçe alındı. 24 saattenberi kimse uyuma . maktadır. Afetten korkan müte - addid aileler çadırlarda oturmak. tadır. Çarşambada ankaz altında kalan cesetlerin çıkarılması is . terli Hirlas kaplıcaları değiştirmiştir. Zileden gelen bir şoför yalnız bir ihtiyar ve çocuk kalan harap bir köye rastladığını söyledi. Şehirde bu gece eğlence yerleri kapanmıştır. Halkevi salonu, deposu ve Kefeli apartmanı du- varları çatladığından tahliye e - dilmişlerdir. - Mekteplerde dün tedrisat yapılmamıştır. Zilede Zilede zelrele 52 saniye sür . müş, halk, dehşet, körkü ve be » yecan içersinde evlerinden bahçe ve sokaklara fırlamışlardır, Muh telif mahallerde beş ev tamamen, 100 evde kısmen yıkılmıştır. şimdiye kadar ankaz arasından çıkarılanlardan bir iki hafif ya . ral müstesna insanca zaylat yok. tur. Ulucami ile diğer üç caminin şerefelerinin üst kısımları tama - men yıkılmış, bir çok binaların duvarları çatlamıştır. Civar köylerden gelen haber - lerde hasarat ve zayiatın mühim olduğu öğrenilmiştir. Buralarda insan zayiatı henüz tesbit edilme. miştir. Çorumda Çorumda merkezde bir ev çök- müş ve kâgir binalardan bir kis. mında çatlaklıklar olmuştur. Üç yatalıdanbaşka İnsanca zayiat yoktür: ş Refnhiyade Refahiye de Insan ve eşyaca mühim hasarata uğrıyan yerler mecrasını merkez tütün arasında ise de hasaratın miktarı hakkında mahallinde kaya kadar malümat gelm bu daki . tir Kirşehirde zelzele sedilmiş, bazı ufaktefek hasarat olmuştur. Kastamonuda vilâyet merkezinde ve Tosyada, Küre, İnebolu, Da. | Araç kazalarında zelzele 0). muş, © saniye devam Hasar yoktur. Balıkesirde, Ayva- lık kazasında vukua gelen fası - lalı zelzelelerden kaza hükümet konağı ehemmiyetli hasara uğ ramış, iki fabrikanın bacası yıkıl- Altınova mahiyesinde 30 evin duvarı çatlamış, 4 ev çök - müştür. İnsanca zayiat olmamış. tır, Rasathanelerde aletler kırıldı Erzurum - Erzincan ve Kemis Erzincan arasındaki < şimendifer hatları bözülmuş ve bu meyanda Getan köprüsü şimendifer geçemi- yecek bir şekilde hasarı uğramış” tr, Bu yüzden Erzurum ve Sivas. n tahrik olunan imded trerleri nin Erzineana varması gecikmiş — tir, Bu hatların derhal tamiri için Mizmgelen tedbirler almmıştır. day, etmiştir. mıştır. Zelzele memleketin hemen her yerinde duyulmuştur. Fakat yukn- rıda kaydedilen yerlerden başka mmtakalarda basar vo zaylat yok- tur, Erzincan, Tokat ve havalisinde evvelki gece vukubulan zelzele feli pa rasatbhaneleri tarafmdan kay » dedilmişi İsviçrenin Niyöşatl şehrindeki rasathane yirmi sene denberi bu derece şiddetli bir zel. zele kaydedilmediğini bildirmekte- dir, Yine İsviçrenin birçok rasat - hanelerinde sarsıntının şiddetinden Bismograf' Aletleri Yırılmıştır. Rasathane müdürünün izahati Kandilli resathanesi müdürü Fs. tin zelzele hakkmda şunları söyle. miştir: “e Rasathane zelzeleyi çök şid” detli olarak kaydetmiştir. O kadar ki, hareketlarz sahası İstanbuldan 550 - 6000 kilometre uzakta oldu- Zu halde sismograf âletlerimizden ikisi ilk sarsıntıyı kaydettikten hir ağ sonra, kalemleri yerinden Sip « ratmıştır. Zelzelenin merkezi eğer bir şehrimizin Üzerine isabet et - mişse-orada maalesef taş üstünde taş kalmamış demektir. Zelzele 25.30 kilometre derinlik” | te, tahtelarz bir kaymadan ileri gelmiştir. Bu derrlikteki zelzele ler büyük şatıhlar Üzerinde tesiri- ni gösterdikleri için yaptıkları tah- ribat da o nispette büyük olur. Bu kadar şiddetli zelzeleler ayni mmtakada Iki asırdanberi ancak ki, üç defa kaydedilmiştir. Memle ketimiz zelzele mimtakası olduğu için bunu tabi karşılamak lâzım. dır.,, Amerika, Şimali Afrika ve Felemenk Hindistanın- da zelzele e: Londra, 28 .. Şimali Afrikada Tanen eyaletile Amerikada Los - Ancelos ve Sarsalvador Şehirlerin- de oldukça mühim zelzeleler oi - muştur, Hasarat ehemmiyetlidir, İnsanca zayiat miktar: tesbit edi- lememiştir. ... Amsterdam, 28 — Hindistanmda Selekt şiddetli bir zelzele olmüştür. çok ölü yardır. Felemenk adalarmda Bir ... Amsterdam, 28 (A, A.) — 22 ilkkânunda Colelbes adalarında vi. kus gelmiş olan zolzelenin hais ol- duğu hasarın derecosi heniz kat'i olarak tesbit edilememiştir. Bu- nunla beraber Bangzald'de 200 e- vin yıkılmış ve iki kişinin ölmüş olduğu malümdur. Loevoek ile Poh arasındaki ye Tun 9 kilometresi hsrab olmustur. eti İngiltere ve bütün Avru" | miş “| | İ ETE e Hüâdiseler tefsiri (Baştarafı 1 vesaire gibi maddelerin mesgul olan tlearet « cins bir yere toplamak, bit olan kihalâterlar arasınd? | yapmak, bu birlikleri mili ann mali yardımları v6 otoritesi İle techiz ederek İ ylyananm muhtaç olduğu mallar getirmekte kolay min etmek için çalışıyor. faaliyetlerin / ehemmiyeti 13. edenlerdeniz. Şu kadar var ki, devlete İ dımile hariçten mal geti İ piyasadaki eşya fiyatlarını İ geve dahilinde murakabe tutmak halk ihtiyaçları” en hayati maddelerine tab” diği surette arzu edilen © kiyet neficesini verir. deri ve demirden başlıy ra, astarlık, iğne vesaire F lere alt halk ihtiyaçların! getirmek işi ile uğraşı bnen dovlet namma bu is krini kaybelmelerindes Halbuki hakikatte tele” bi görülen ufak tefek se; ha ziyade ihtikâr mevzuf; bileceği tecriibe ile du» tekim Anadolunun bazı den, meselâ Konyadan b Yahudi veya Ermeni piyasadan yüksek fiş türlü malları toplamağı Pİ ları haberleri geliyor. Esasen İstanbuldan sevi” dt olan bazı malların An; nı lerluden ve kasabalarmâi” merak tekrar İstanbuls mekte olması ne demektir? diyoruz ki, bu türlü b Kar$ı alınacak en doğru t9Ö xa kanununun ihtikâra sit lerini en ağır surette tatli, mek olabilir, Hulâsa hükümet bir iktmadi vasıtalarla itikâf, teşkilâtlar vücude getir vam etmelidir; fakat giğei, tan ihtikâr malsadile reketlere karşı ceza ki verdiği salâhiyetleri tatbik © ten çekinmemelidir, Hasan KU (Baştarafı Lİ Helsinki, 28 (A, A.) — gölü şimalindeki Finlândiy$# tmın ancak 16.000 kişiden keb olduğu, karşılarındaki kuvvetlerinin #6 hemen bin kişiye baliğ bulunduğü edilmektedir. Finlândiyalılar, Sovyet!0i # çimalde mukabil bir yapmışlardır. Bu mukabil da, henüz teyyüd etmiyes lere göre Finler, Sovyetif bin esir almışlardır. Fransa tayyare gönd Fransa Finlândiyaya başlamıştır. Finlândiyaya gönderilmektedir. Bu sureti? ler, Ruslarm tayyare na mukabelede bulumabileö dir, Alman haberlere göre İÜ Norveçten Finlândiyay a 10” nülü gitmiştir. ir «ite mâni olmak için Norveç; nezdinde yaptığı t ler neticesiz kalmıştır. (Sovyet - Fin harbine dsl telgraflar 3 üncü sayfı gi Yüksekkaldırım” !Isanca SİNEMASİ 3 Büyük film bird. 1 - GANCSTERİ CALLADI 2-SİLAHKA 3- TENCERE YUVARLAN) Çok gülünçlü komik gs Dubuliye 10, Balkon 15 Almanca de Seri ve asri HABER M ve mutedil ücretle dere iğ teyenlerin “Almanca öi ismine mektupla gazetemi” racaatı. İ LA e 2 :
