23 Aralık 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Düşündüğüm gibi: Harp ne zaman bitecek? Şark cephesinde bir kasırga gibi estikiça sonra garp cepbesine bir kene gibi yapışan harp dünya yüzüne pek ısınmışa benziyor, Senelerce sürülen tahminlerin bilâfına olarak iki haftada bitmedi- Bi gibi bundan sonru daha iki ayda da bilmiyeceği anlaşılıyor. O da kendinden evvel dünya yüzünde esip milyonların ennına, kanına, 80“ Adel ve sulalına mal oluş âlet gibi senelerce insan kütlelerinin kanı- mi bir hortlak gibi emecek; senelerce mesiimize bir ruhat nefes aldır. mıyacak... Menüz katl bir neticesi değil, İlk şiddetli çarpışması bile görünmi- yen bu harbid ne kudur süreceği ve duha kaç tanç milleti kendi kanlı girdubına düşüreceği Juha ne gibi ibtilâtlar yapacağı meşkük, Bu (eli ketin duğuşu yalnız ona bilfiil iştirak eden milletleri değil ondan üzük kalmak emelinde bulunan sülhsever ve sulha can, gönülden bağlı mem İeketleri de binbir sıkıntıya düşürdü. Marplen 9 kadar çekinen ve bütün gayretleri ve emeli sulhun de- amı olan memleketimizde bile harp kötülükleri birer, birer kendisini göslermeğe başludı. Hayat şariları eylâle nisbeten çok değişti, Pobalılık kazançlarla tevazün elmemek tehlikesi gösteriyor, Ihtikir, uyanık dev- Jetirmizi ciddi ve şiddetli bir mücadeleye sokmak mecburi: de bira- kacak kadar sinsi ve rezil bir faaliyete geçli, Marp Metinden uzak kalın yurdumuzda bile bir çok o imalâthâneler çalıştıracak madde kulmudığı için kapılarını işçilerin yüzüne kapıyor, birçok makineleri işliyen ellerden, birçok işliyen eli ona ekmeğini ve- ren makinelerden mahrum birakiyor, Gene diğer memleketlere nazuran her bükimdan bir cennet telâkki edebileceğimiz yurdumuzda bile bu kadar kötü avakibi şimdiden hisse dilmeğe başlanan bu harp daha ne kudur zaman sürecek... Daha ne kudar zaruan toprekler insan kanlarile sulanacak ve İn- Banlık, açlık, yoksuzluk, sıkıntı ve ıstırap çekilecek ve barplen hiç bir Menlaâli ve bir buşka milletten hiçbir İsteği olmıyan Sulhperver mi Jetler bu emperyalısi boğuşmaların kötü neticelerinden daha ne kadar zaman mulazarrır olacaklar... Bülün İnsanlığın isteği ve menfaati sulhte olduğu açık ve aşikâr ken onu harp girdabına atmağı sebeb olanlar insanlığa hesap: verecek- deri günü ilç düşünmez ve düşünüp de acaba hiç korkmazlar mı? SUAT DEVRİŞ Asım Us, “İhtikârin o fztadi Mücadele, başlıklı yazısında Tica yet Vekili Nazmi Topçuoğlunun fh. Ukârla mücadele için yalnız adliye ve zabıts kuvvetlerine müracaat etmedi”ini, bilikis devletin bu ne” Vİ inzibati ve cezal vasttalarını L kinel plâna bıraktığını kavdederek vekilin şehrimizde tüccarlara te Masmı ve İhtikâr mevzuu olarak göze çarnan eşyadan berbiri için milf bankalar, yahut devlet kon- trolu altında olan diğer vasrtalar- Ja piynsnda kâfi miktarda stok vü. €uda getirmek völurdaki mesaisini ân'atıvor ve şöyle diyor; “Avrupanm (o yarısnda bütün dünyanm yalnız siyasi değil, içti Mal ve iktisadi nizamı da alt et. mek gavesile merhametsiz ve hu dutsuz bir harb devam edin du- PFirken memleketimizin milli mü- dıfan kabiliyetini zaafa ufratacak Burette ihtikâr hırslarma kapılan. İar hareketlerinde serbest birak Mıyacaklarıni iyi bilmelidir.., Crm Yunus Nadi buzünkü makale. sinde yeni harbde Janonyanın va giyetini tetkik etnektedir. Mubazrir. Janonyanm antiko- Mmintern pakta girmesine takad- düm gden siyasi hâdiseleri ve bu pokta girdikten sonra, bilhasız Al. Manyanın Sovyet Rusya İle karşr İkt bir ademitecavüz anlaşması yapması Üzerine (tahaddüs eden vaziyeti gözden peçirmekte, bugün Japonyanm aatikomintern opekti di#erleri gib! kaldırın rafa koydu. Bunu ve şimdi Avrupa harbinden Yendi işleri için azemi fayda çr krmnak kaydında olduğunu, Avru- pada baslıyan berbi Asyada bitire- bilmek için Japonvayı Demokrasi- Yer alevhine tahrik etmeğe çalı gorlar bulunduğuna süphe olmadı. Bint, fakat Japonvanm gimdiki be'de hâlâ Çin barbi ile mesgul ol duğunu ve burn Helin bu miidaha. lede bulunacağına Mtimal varile miyeceğini tebarüz ettiriyor, Tan M. Zekeriya Sertel, “Tusust ser. maya ve Amma menfaati kavgesi,, baslıklı makalesinde, ticaret ve * kitinin şehrimizdeki den bahsederek veki “0 e cevahla” YLDIRUMLA Gi vARI NDA PİLLER BIYARI U SABAN GÖRDU. BERABER KÖY GÜN Fil SURU.” Sö, SÜRÜSÜNE Dik. devletin himavesine sığınmadan yaşamak (kabiliyetini kaybetmin bulunduğunu. her yerde devletler husuşt sermayevi devletin umum! menfaatlerine hizmet eden şekle sokmak için siki kontrol sistemle. ri kurulmuş olduğunu tebarüz etti. Yeni Sabah Hüseyin Cahld Yalçm bagünkü makalesinde Fransanın sarı kita bından bahsetmektedir. Muharrir, bu kitabla ve resmi bir ağızla, res. mi vesikalarla ortaya bir mesele vazedildiği ve bunun da beynelmi- lel münasebetlerde namus Üzerine verilen sözlere bazı devtetleree ar. tık hiçbir kıymet atfolunmaması bulundutunu kaydederek milletler arasmdaki siyasi münasebetlerde sörün ve sefirlerin veld ve temi natlarına İstinat edilebilmesi 8. zim ve ehemmiyetini anlattıktan sonra şöyle demektedir; “Türkiyenin, imzalıyacağı hek kmda evveles söz verdiği Ankara paktını imzelamasmın #-rh demek. rasileri matbnatında cok büvük bir merdlik ve fedakirirk delili ola * rak anılması, dünyada bir milletin sözünde durmasınm nadir bir fa. ep halini aldığını göstermekte - ir. Fransız cumhurreisi Numan Menemencioğ- lunu kabul etti Paris, 22 (A.A) jansı bildiriyor: Cumhurreisi, dün öğleden s0 ra, Türkiye hariciye umumi kâti- bi büyük elçi Numan Menemen Goğ'unu kabul etmiştir. Diğer taraftan, hariciye müste. sarı Champetier de Ribes, birle. şik Amerikanın Paris o büyükel- çisi Bullitti kabul etmiştir. kümeye ii Hasski hestanesinin 400 öncü yıldönümü Hasekt hastanesinin 400 üncü kuruluş. yıldönümü pazartesi günü kutlulanacaklar, l rt karşılaştırıyor ve hususi serma- yenin dünyanm her yerinde artık — Havas a. #ÖYGEN Şox A ABER — Akşam Postam Vekillerin tetkikleri Sıhhiye vekili Tarsusa “itti, Maarif vekili Diyarbakırda Mersin, 22 (A.A) — Şebrimizde bulunan sıhhat ve içtimai muave- net vekili Mulüsi Alataş, belediye iababet işlerini, Eczaneleri, su (i- titre tesisatı ile yeni (o mezarlığı, bal ve mezbahayı, sahil sıhhiye ve iskân dairelerini ziyafet ederek, teikikatta bulunduktan sonra Tar- susa hareket etmiştir. MAARİF VEKİLİ DİYARBAKIRDA Diyarbakır, 22 (A.A) — Maarif vekili Hasan Ali Yücel rofakatlerin- de Tik tedrisat umum (müdürü ve hususi kalem müdürleri olduğu hal de dün akşamki trenle (o şehrimize gelmişür. Vali ile umumi mülelliş” lik Müsrif müşaviri ve Meürif mü- dür vekili Erganide karşılamışlar. dır. Trenim İki saat teahhörle (gel mesine rağmen İstasyon pek kala bulıktı, Birinci umumi müfettiş A. bidin Özmen İle general Galip De- niz, #skeri ve mülki erkân ve mu sllimlerden mürekkep bir heyet (a rafından selâmlanmış olan Hasan Ali Yücel müfettişi umumilik kons" ğına “misafir edilmiştir. o Maarif vekili bugün okullari ve diğer kük tür müesseselerini tetkik edecektir. ———— Orgeneral izzettin Çalışlar Talebi üzerine tekaüt. lüğü vüksek tasdika iktıran etti Ankara, 23 -— İkinci ordu mü- fettişi Orgeneral İzzeddin Çalış * larin talebi üzerine tekaütlüğü yüksek tasdika iktiran etmiştir. İzzeddin Çalışların 40 yılı dolduran askerlik hayatı baştan başa vatan müda?aasile geçmiştir. ——— Muğlada tütün satışları ağırlaştı Muğla, 22 (A. A.) — Bu hafta içinde altcıların fazlalığına rağmen tütün satışları gayet ağır gitmiş tir, Umumiyet ftiharile iskarta çi. karılmaktadır. 1938 tütünlerinden de mühim miktarda satış yapılmış” Wr. Yeni ve eski tütünler üzerin. deki fint 45 ten 65 e kadardır. Dün akşama kadar Muğla mmtakasm- da 1.360.000, Milâsta 350 bin, Fethivede 160 bin, Bodrumda 2. $in kilo tütün satılmıştır. Kahveye giden tale- beye ceza verilecek Lise ve ortamekteplerde — öğle vakti samt (o 13 den 14.30 m kadar devam eden yemek (tatilinde ye- meğe çıkan talebelerin Kahvehane lere giderek tavla ve kâğıt (Oyna makla yakit geçirdikleri görülmüş” tür, Bundan sonra her mektep ida- resi müuallimlerden bazılarını tefti- se memur edecektir. Kahvehaneler» de oyun oynarken ve talebelik ve karını yakışmıyacak — vaziyetlerde yakalanınlara inzibat komisyonla runca ağır cezalar verilecektir. ———— Evvelki gece zelzele oldu Evvelki gece saat 23 0 11 daki ka 26 saniye geçe şiddetli bir gef- zsle kaydedilmiştir. Merkez Üstü” nün İstanbuldan mesafesi 13.100 kilometre olduğu tahmin edilmek tedir, UZAKLAŞDIK , viks DİRİM... VAYOZ * ARTIK Dö“ MELİM yekirden Köylüyü korumak ve mahsulü değerlendirmek İçin Alınan tedbirlerin bazı yerlerde köylü aleyhine ” 23 BİRİNCİKANUN — neticeler verdiği anlaşıldı Dün Mecliste Ziraat ve “Ticaret Vekil'erinden Ankara. 23 — Büyük M, Mecli, si dün toplanmış, buğdayı koruma kanununa ek lâyihanm müzakere #ine geçilmesi üzerine söz alan Zi- ya Gevher Btll (Çanakkale) çift- çinin nef'ine olarak buğday fiatı. mi tutmak İçin vezedilmiş olan bu özetilen maksadı temin bazi yerlerde b biketmt ve buğday vaziyeti etra- fmda ziraat va ticaret vekillikleris nin İzahat vermelerini istemiştir, Maliye vekili Fuat Ağralı, buğ- dayı koruma kanunu tatbikatmm vütçe bakımından olan vaziyetini ve geçirdiği safhaları izah evlemiş ve bugün bu kanunun tatbik: İle vazifedar bulunan Toprâk mahsul. leri ofisinin ne suretle kurulduğu” nu anlatmışlar, izahat istendi Emin Sazak (Eskişehir) çiftçiyi korumak ve mahsulü değerlendir. mek için hükümetçe çok yerinde olarak alınmış olan tedbirlerin ba- 2 yerlerde köylü aleyhine netlee verdiğini göyliyerek burun berta « raf edilmesini istemiştir. Bu müzakereden sonra kanun 14- yihasının Geeret veldlinin huzüru De görüçülmesi tasvib edilmiş ve ruznametin diğer maddelerine ge- şilmiştir. Bundan sonra munmele vermisi kanununun barı maddelerini değiş tiren kanunla, cezaevleri ve mah. keme binaları inşası harçları ke- nununun bazı maddelerini tadil eden kahunun ve asker? muhasebe. cilikler teşkili kanınunun birine! müzakereleri yapılmıştır. Dolmuşa taksi Eninönü - Şişli arasında başladı Taksilerin dolmuşa “yolen taşı maları belediyece muvafık görül müştür. Taksiler şimdilik Eminö- ağ ile Taksim, Pangaltı ve Şişli #- rasında dolmuşa yolcu laşıyecak- tardır. Bu hususta bir de tarife ha urlanmıştır. Her otomobil büyük- iüğüne göre 4-5 müşleri alacaktır Eminönünden Teksime kadar adam başına 12,5 kuruş, Pandalti ve Şiş Niye kadar 19 kuruş — ölınacdktır. Bundan iyi neticeler alınırsa şehrin diğer mınlak orasında da bu tarzda dolmuşa taksi hatlarına mü- sande edilecektir. ” —— Ekmekler kâğıda neden sarılmıyor? Ekmeklere kâğıt sarmadıkların- dan dolayı kesilen cezalara fırın cılardan bazıları sulh mahkemesine müracaatla itiraz etmişler ve kâğır buhranı dolayısile artık ceza kesil mesi muvafık olmadığını, — kesilen cezaların kaldırılmasını istemişler dir, Sultanahmet birinci sulh ceze mahkemesi kâğıt buhranı dolayısı: le bu mecburiyetin tatbik kabiliye- ti olup olmadığımı tetkik etmekle. dir, kal ii İzmirde bir mobilya fabrikası yandı İzmir, 22 (A, A.) — Dün gece saat 23.16 da Kemeraltı camii ar kasında Mıhçılar çarşısmda mobil. ya imalâthanesinde yangın çikmiş ve yangın o cwnada şiddetle esen rüzgârın tesirile büyük bir teklik ke arzeim İtfaiye yangın mevzileştirmeğe muvaffak olmuş. tur. Yangının sebebleri hakkında tahkikat” yapılmaktadır. A Yeni tedrisat şekli tetkik ediliyor Orta tedrisatla tatbik edilen ye- ni tedrisat şekli etrafında Maarif vekâleti. muallimlerin — fikirlerini sormuş, her meklep muallim meç- tislerinde tesbit edilen mütülenler vekâlete bildirilmiştir. Verilen ra porlarda ileri (sürülen noktalar hakkında tetkikatta” bulunmak üze re vekâlet teftiş heyeti reisi Cevat »brimize gelmiştir. Meklep idare sri omüfettişlerde (temas ederek Vr rapor hazırlıyacaktır. DA: Ekmek işi Fabrika açılmayınca halledilemiyecek Vali ve belediye reisi LAlfi Kır- dar şehirde ekmek fabrikası kurul masını çok lüzumlu görmekte ve bu husustaki tetkikler devam eylemek- tedir. Ayni çeşit undan çıkarılmasının, fırınların çok İpti- dal bir halde bulanuşundan İleri geldiği anlaşılmıştır. o Bu vaziyeti ancak büyük bir ekmek (fabrikası önliyebilecektir. Fabrika açıldığı takdirde ayni zamanda ekmeği bir «2 daha ucuza satmak kabil olacak- tır. ———— Küçük Sehir Haberleri * İstanbul süt müstuhsilleri İle belediye ve zira vekâlelinin müy terek sermayesile o kurulacak süt fabrikası için 890 bin lira tahsis edilmiştir. İnşanta başlanabilmek için mali ve tesisatın İngilte- den teminine teşebbüs olunuakla- dır, * Ekmek fiyallarına ön pars zam edilmesi, yapılan kler sonun- da, Mizumlu görülmüştür, o Ancuk bunun da meseleyi halletmiyeceği ve fırıncıların yeni bir zam Lale binde bulunacakları anlaşıldığın- daa meselenin hükümet cephesin- den deikiki zaruri görülmüştür. * Edebiyat ve türkçe kitaplarını lelkik eden komisyon orlameklep lerde yapılacak gramer ledrisatin proğramını müzakere etmektedir. *# Belediye tenrirat komisyonu yeniden Şehradebaşına 1, Sultan. ahmede 2, Büyükdereye — 2, Has köye 17, Fenere , Idmba koyma- Ja karar vermiştir. * Beyazıt meydanında nakil va- sıtalarının izdihamına karşı bazı tedbirler alınmıştır, Muhtelif isti- kametlerden * gelerek © meydands geçecek nakil vasıtaları için ayrı ayrı yollar teskil olunmuşlur. * Birçok kısımları eskimiş bulu- nan irarmavay-hatlarının ıslahı için tetkiklere başlanmıştır, * Bukırköyünde yapılacak tecrü- be nüfus sayımı hazırlıkları — ayın sonunda bilecek ve önümüzdeki ay içinde sayım yapıineaktır, RS, SAİMİN ELİNDEN KâçTı VE SIÇ BAYARAK UZAK(A$0I muhtelif Lırınlarda muhtelif kalitede ekmek 1989 İDARE EVİ: islanbd Aslar e Yam leri telelanm: Ee Hare Lüzumlu. cevap “YENİ ADAM, 21 ilde rihli sayısını Tevfik eke anketine hasretmiş: Le mizin fikir hayatında te birçok simaları, bundan ği ay evvel Tevfik Fikre! Geri hücumlara cevap veriyo, gi Fikret'e dil uzatasılar, “ takim ahlâki kusurlar yl tiyenler ne dediklerini “4 gürültü etmeği düşünmek zavallılardı; fakat onlara ©, le cevap vermek, onları ter! abi davet etmek lâzımdı, çüt ür da haylı kalabalıktır ve 8 gli lerinin etrafa tesir etmesin leri karıştırınası kabildir. ee Yeni Adam'ın anketine, tay verenlerin hepsi de Fikret © ran olduklarmı söy a müdafaa ediyorlar. Böyle ii » ketin bitarafça olmadığı VW # tülebilir, Fakat bunun d& doğru idi. Yeni Adam me timizde ileri görüşü temsile şan bir mecmuadır; bum Tevfik Pikret meselesinde b. gf kalamaz, Mikret'i kendinde pi detmeğe, kendi reislerindii” yeöi taklarından biri saymağs burdur. Tevfik Fikret erin Yeni Adam'ın meselel ed Fakat Tevfik Fikret ve inkelâbın, yani hepimizin lerindendir. Bilmeliyiz &ö “ yW Tevtik Fikrevin fikriyafi gf cum edenler," inkılâbm. dö değillerse de, pek de desti ei lamtazlar; orlar, inkılâbı yad diği şeylerden birçoğunu Pie dememiş, hazmetmeği de #7 miyen kimselerdir. Tevlik Mi tin fikriyatma hücum dedim; yani Tevfik Fikret gi bir şair, bir sanatkâr olar kid edenleri. o hücum zümresinden ayırmak İsÜ Tevfik Fikret'in şiirini, Sg sevmiyebiliriz; bu her esit” kıdır, ben de Rübahı Şi gö birçok parçalarını gülmedi yamam... O, başka bir İ$ bir mütefekkir olarak. PU lekete vicdan hürriyetini K kür hürriyetini getirmek “gö çilerin temsil ettiği asaleti, bazlığa karsı çıkmış bir VE b olarak Tevfik Fikret rübfi insandır ve bu kususta j uzatılmasına tahammül Vatan şairi... Evvelce &£ fi dim, yine tekrar edey : fik Fikret de Namrk eniyi dar, on'n gibi bir yata ey bugün bizlen şuurlu mi verlik dediğimiz şeyin kısmı, Namık Kemal'in ir? Fikret'in attıkları tohw' idir, ç seridir. N ATA Hariciye vekili ii elçiye ziyafet “ , Ankara, 23 (A.A) — kara, A, yesil vekili Şükrü Sarncoğlü nadalu klübünde Apuns# Lolz Borlga ve Breriiy# deliyi Oro Preto şerehlerine bif vermişlerdir. ——— Müsadere edilen bin Türk tayfasi sabah geldi Sokoni Vakum petrol yası hesabına Akdeni liyatında balim ; dıralı Zâra şilebini “i ker idaresi vaziyet eder v gil” be