12 Aralık 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

Sanat eserleri müstehcen olamaz Yazan: İsmail Hakkı Baltacıoğlu Hindistanda dünyanın eğ eski insanları arasında —i4— Yazan: L. Busch 35 yılını vabşiler arasında geçirmiş bir Alman seyyah Bu kabilelerde kadınlar doğurma Siz 1914 de bur #tken ben de sizin kar | dılar. Biraz gittikten #oura hiçbir mere a iğvieerse çok v odu a 4 ir, Günün ana ri * t i çe İç Ben de barada harp | yolun vekatâ patikanın wire | UzuMlarımı fazla yorduklarımdamn | öüese bese müsenem derman | çe müren ame m harbeder gö” | olmıyan bir yerde Haym durdu: apk sip eoalikian ai ai : > eş Kirk sa. inci ihti re i şe ma beye verilmiş | nat eseri ham tabiati deal ği fem iie m e kısır kalırlar tim. Mahkemede “müstehcen, dir | hesabına beşer Haşimi derek ie idim. Hattâ kor «Fransız kurşinile yar Komik değil mi? İç ahsimize gelelim; hari- Veriniz. tekliti kabul etti: K dediğiniz olsun, A alın. belde anlaştık değil mi? konuştuğunu işi” Yolu deği ecek alâkadar olmadan w Â, | Olur? sizi bırakmak. «öğle Fransyam İşaret k.“ oevap verdi: İemen iz ... k ğü bir koyun sürüsü oplanmış ola bulutları İk, © Güneş doğmak (üze | rat, köylerin yakıcın i, vk için derenin garp ,, Oman yolundan iler yy, e eünişlerdi. | gidiyordu. O za. vt kimseye tesadüf et- >» Hedefleri olan Hökö | RTE ydiler, taniyet gelmişti, Arka- © Yanma gelmesine razı Yorgunluktan — bitap iç Gözlerinin etrafında * hasıl olmüştu. To. | Fakat göslerinde ken- m edilmesini istemi” bir ifade okunuyordu. du: yun. İlk nöbeti ben alıyorun yüz başım. Sizi dört saat sonra uyan. dırırım. Fransuazla Gayyar o kadar yor gun düşmüşlerdiki yanyana yere uzanır uzanmaz, tehlikeyi ve bulundukları mevkdi unutarak he- men uyuyuverdiler, Güneş yükselmişti. Haym uyu. yanların karşısında oturdu. O.r İarı uzun uzadıya ve dalgın dal gın seyretti. Yırtılmış, kirlenmiş üst başlarına, yorgun ve sıyrıkla içindeki yüzlerine ağınızı mükem. mel bir çift (teşkil (ediyorlardı Haym iç burkulatak kendi kem disine sordu: “Neden böyis?,, Bir erkekle bir kaim hakkını çok defa “biribirlerine ne kada yaraşıyorlar!,, dediğimiz çök olur. Fakat bu kanaatim'si irah ettiği miz pek nadirdir. Haym'da dü. şüncelerini izah edemiyordu. Aralarında ne geçmiş olmalıydı ki genç kız Gayyara “Jwj,, diye hitap ediyordu? o Muhatkek ki hisleri masumaneydi. Onbeş zün kadar Gayyarın yanında çalış i muşlu, sevmesi için de bu kâfi gel İ mişti. İkisinin de kalbleri serbesi ve boştu. Bu on beş gün zarfınie etraflarındaki herkes onlara bak tıkça biribirlerine ne kadar ya raştıklarını söylemiş olacaklardı. Haym bir gece Sen oKocentenk böyle düşünmüştü; bunu © Dbiztal kendileri neden farketmemiş of sunlardı? Aisaslı mahzunane başını sal ladı. Fransuazla Gayyar birleşe- ceklerdi, bu mukadderdi.. Etrafmda orman yavaş yavaş uyanıyordu. Gayyar ise srtüstü yakmış, herhalde rüya gmesley” di. Anlaşılmaz birkaç hee muıl Mademki bir kadının karnı, bu kabilelerin itikadınca, kabilenin ölmüş ecdadının bir nevi öldükten sonrâ yaşadıkları (o cenrettir, bir kadının kısır olması demek kabile adamlarının ruhları o kadma gir miyor demektir! Kabile adamlarıcın bir kadr nın karnındaki cennete girmeme leri ise elbette iyi bir ş7 olanaız. Demek 6 kadm cinlerin istilâ sına uğramıştır ki kabilenin ruh” ları onun karnıma girmemişlerdir! Onun için kısır kadın, kabile öl lerinin mslân damyasını vurduk” ları bir kadın sayılır. Gariptir ki kadın kalelerinde kısır olan kadınlara da tahmin € dileceğinden çok fazla tesadüf © Gilmektedir. Bunun hakiki sebebi meçhile” de kadının doğurma uzuvlarmım fazla yorulması neticesinde bu har lin gelmiş olması pek muhtemel dir, Kadın kabilelerinin bu garip kuruluşlarını, garip âdetlerini ve bilhassa erkeklerin kafınlar elin de ideta feci bir esaret hayatı ya” şadıklarını yakından (o göfdükter sonra dünya yüzünde ilk en müt- hiş inkılâbin ne olduğu vene olabileceği pek güzel anlaşılabili- yor, Bu inkılâp, yahut daha doğru tabirle, ilk içtimat ihtilâl hiç şüp he yok bu kadın o cemiyetlerinin birdenbire erkek cemiyetleri ha" line dönmesi olmuştur. Erkekler uzun asırlar acaba bü kadın es” reti altından nasil kurtulabilmiş» ler? Bu cidden çok ( düşünülecek bir meseledir. tün oemiyeti, itikatları, dinleri, efsaneleri, âdetleri, kanunları, ve hasıl bütün varlığile altüst etmek lâzımgelir. Herhangi asi tabiatli bir erkek bu ihtilâli başarmaya kalkışsa bi" le diğer erkekler onu hiç merha met etmeden derhal öldürmek sa lâhiyet ve hakkını haiz bulunduk" ça bu ihtilâlin vukua gelmesi ha kikaten imkânsız görünür. Fakat buna rağmen Arf dediği. miz kabilelerin bu kadın hâkimi yeti şeklinden erkek (hâkimiyeti şekline geçmiş oldukları da orta” dadır. Hiç şüphe yoktur ki bu — inkır lâp, yeryüzündeki insan cemiyetle rinin ilk ve en kanlı o ihtilâli ol- muşlur. Bunu bize isbat eden hâlâ bazı erkek kabilelerinde doğan kız ço- cuklarınm öldürülmesi (oananesi- dir, Demek olüyor ki yeryüzünde. ki insan cemiyetlerinde bir ska gelmiş, bütün kasilelere erkek ih: tilâli sirayet etmiş ve bütün dün- yada kadınlar kati ve idam edil mişlerdir, Bu ihtilâl, şüphesiz, asla bir. denbire olmamıştır. Zira ihtilâlei erkeklerin faaliyetine imkân bi rakmıyan diğer erkekler her yer de bu ihtilâli kolayca bastırmış lardır. Bu ihtilâl de, şüphesiz, yavas yavaş, evvelâ gizli bir mezhep ha. linde başlayarak, sonra sonra a lenfleşerek ve harple o muvaffak olmuştur, Nitekim Okyanusya ve Melâ- nezya adalarında da en İptidat vahşiler arasında gizli mezhep ve ye iddia edilen Yeni Adam'da ba sı hikâyenin müstehcen o deği. ahlâki ve * içtimai — bir hikâye olduğunu idda (ettim. Müddelumumi de beraatimi iste. | di. Bence bütün felâket o “müstelr | cen,, kelimesinin telâkkisinden i | eri geliyor. Dikkat ediniz ki: biz! Türkler tarihin en eski bir milleti olduğumuz halde, kanunun suç saydığı filli anlatacak (öz türkçe bir kelimemiz yoktur ve na kaiır mutlu ki böyle bir kelime ana di" Timizde yoktur. “Müstehcen, ol. sa olsa “gayri ahlâki, demek ola” bilir. Nasıl ki (Okanun “müster cen,i nâsın âr ve haya hislerini rencide eden şeydir,, diye tarif & diyor. Şu halde nüsın âr ve hayâ hislerini rencide eden şeyleri bi. tirsek “müstehcen,i de (anlamış oluruz. Bizim mevzuumuz sanat o eseri | olduğuna göre düşünelim: nâsm| âr ve hayâ hislerini rencide eden | sanat eserleri hangileridir. — İşte ! size topyekün bir cevap: hiçbiri!.. Sanat eseri ahlâktan (bahsettiği zaman da, ahlâktızlıktarı bahsetti” ği zaman da “müstehcen. değil | dir. Çünkü sanat eseri * eğer ger. | çekten sanat e-eri ise * âr ve hayğ | yı rencide edecek bir varlık taşı | Sanat eserinin gayesi, o kabaca | “güzellik, diye anlattığımız este. tik heyecandan başka bir şey de- Bildir. Sanat eseri güzel kadını tasvir ettiği zaman da, çirkin ka" dını tasvil ettiği zaman da, aynı sanat eseri ahlâkvızlığı tasvir et- tiği zaman da, ahlâklılğı tasvir , ettiği zaman da gayesi sanat tek. niği vasıtasiyle uyandırılan este | | Viki bir kahramanlığı tir. Mevzu ister çıplak, ister kas palı, ister ahlâk. ister ahlâksızlık olsun, bir sanat eseri olduğu için Mutlaka idealleştirilmiştir. müs tehcen olamaz. Sanat eserleri ah. söylediği zaman da, katil, nifak ve entrika" yı yaşaltığı zamanda göne sosyal bir mahiyet taşır. Ne ham gerçek, ne aşağılık duygularla alâkası ol- muyan bir şeydir. Öyleyse müstehcen o mefhumu çıplaklık mefhumunu değil, aşağı” lık, başkalık, gayri insânilik, hak. sızlık, hürriyetsizlik, hamlık, hays vanlık mefhumlarının müradifi 0 Vur, Bir sanat eserinin müstehcen o labilmesi için kendinden vazgoçu mesi, güzellik ve ideallikten iba- ret olan öz labiatini kaybetmesi ve soysuzlaşinası lâzımdır. Sanat eseri - sanat eseri kaldıkça - her mahiyeti göstermiyeceği için, her tarafı ve bütün vücudu oanadan doğma çıplak olan erkek ve kadın heykelleri Avrupanın her şehrin. de sokaklarda teşhir edilmektedir, Kitaplar hakkında da ayni hü. küm... . Öyleyse kanun adamı için hem nazari ham de ameli o mahiyette Kalacak olan düstür şu olacaktır: bir mevzuun müstehcen olup ol- madığını değil, sanat eseri o olup olmadığını araştırmak ve güçlüğe uğrandığı zaman da seçilecek vu- kuf ehlini, jüriyi (o ahlâkçılar ve hukukçular arasından değil, ar. tistler, estetler ve estetikçiler ara- sından seçmek. hi, va kadar Oormanda | dandı ve vaziyetini (Odsğişirdi. Ge İirahat ederiz. Fransuaza döndü ve yaz taraına | (Zira erkeğin hayatında en ziya: | cemiyetler gördüm ki bunların | tik heyecandır. Gayesi (ahlâki Kız mekteplerinin ve- bir şey bulmağa tz- | baktı. Birbirlerine temas edarce | de tesiri altında kalmaktan kur | müşterek cihetleri bu gizli mezhep | mevzular, meselâ adım öldür leybol maçları miyiz? sine yaklaşmışlılar. tulamıyacağı şeyin kadın olduğu | lere asla kadın kabul edilmeyişi- | mek, namusa tecavüz etmek, küf başlıyor ha! Bu gece Fransaya | © Genç kız içini çekti ve o da rü- | muhakkaktır. dir. retmek fiilleri “müstehsen,, ola. | © İstanbul maarif müdürlüğü spor i varken işi teh | yasmdâ bir şeyler (omurıldani: | İşte kadın kabilesi meydanda. | O Gizi mezheplere o umumiyetle bilmek için sanat (o değilerinden | bürosu tarafından kız talebeler a- i,, Sirmemeliyiz. Geceye | Sustu, yeniden anlaşılmaz £ bir | Burada kadın hâkimiyeti mukadi | yagın kabul edilmemesi ananesi, | mahrum, insanlık idezlinden g0 | Munde tertip edilen voleybol md- Üiizi kimseye belli et- | şeyler söyledi. Tekrar içini çekti. | des bir hale konulmuş. Htikatlar. | fpsanlar arasında ilk gizli mexhe, | Yulnus, barbar bir halde yapılmış | Si e yen mekle ç yarından sonra | soluk soluğa idi, o ılurap çeki: | ananeler, âdetlerle bu hükimiyet | pi ve gizli cemiyeti yalnız efkek | Istanbul | asliye © inci hukuk | İlmnastik salonunda başlanacaktır. isa ben aç kalmığa | yordu. öyle tahkim edilmiş ki (o biçare | esin vücuda getirmiş olmaların: | mahkemesinden: | Bu münasebr'le yarın sant 13,30 Vat bilmem ki Fran. | (İşte bu sırada, dünyanm en fe | erkeklerin bu zincir zincir üstüne | gan ileri geldiğine asla şüphe yok- | , Davse! Samatya İzci Türk soke (“a yapılacak mülsabakelar. şunlar. i işkencesine maruz kalan Hay- | vurulmuş boyunduruktan kendi 25 No, dn oturan Nazire taraturidani | ddirs : N sın gözleri önde ga sına cc8 | sal ak mann e kocası 1kametgile meçbal Abduh. İnönü - İsüknbel kız Dacsl, Arma YE 7 ni 223 üye eli Erkeği dünya yüzünde en tabii | Jah Feysi aleyhine ikame eylediği | vutküy - Fındıklı,» Cumhuriyet - . r : . ihtar & uunn wüdd b yas | Çamlıca liselerinin o yapacal | YO, Jel “ Ölü gibi bir uykuya dalmış, fa- | Esasen erkekler buhale, (yani | olan ve tabit olduğu için gayet!) 44, olan emuhakı cs ei eler, . kat tahteşşuurlarile — biribirlerini | kadının hâkimiyetine, dünya yü. | &ü sarsıladilen kadın üsaretinder Ün: Müddnleyhin on döri sone evvel Bilhassn İnönü Misesinlu © geçen (12. 939 Salı çağıran bu iki genç kucak kucağa | ödüle asıl oluşuma / Ladiienile aç | urtaran, Yani il erkek iMtilÂİN karen; terkedip gittiği ve hir daha | senenin şampiyon takımile yapaca- | w Merileket swat aya. | geldiler. Bunun için genç (kızın | lışmışlar. Hayatı, böylece kendile | meydana getirenlerin de şa Hin ( ©wve ( Gwnediği mevo salli ok AKAR det ömndamn o İM Meieoraloji huberleri, | Gayyara doğru dönmesi kâfi gel- | ri için bir kadın esareti olarak | kabilesinde gördüğümüz ( (bur; | Yulundan OT. K.M. min 453 inci er (Gazband. PL), 4855 | di, görmeyi tabil sddetmektslirler. | erkekler) olması çok muhtemeldir | meddesi mneibince bir ay ine | Cezm verilen sporcular ti Müzigi; Çalanlar: Ve , ve a evine Hönmesine dair verilen 29-6 | Eeden o Terbi İstanbul li emeyi Fransuaz başını Gayyarın om. | | Hattâ bunda büyü farklar, x Kadın esaretinin en büyük dar. | #58 tarihli gıyabi hükmün müdds | böleni futbol drlara'zi Diye iyisin. 1 — Okuyan | suna dayadı. Sıktı. Yanak yanağa | tıraplar ve heyecanlar da bulmak. | besini yiyen bu ölüme (mahküm | Teyhim iksmetetbinin meçbâliyeti: | o Azaöıda adları, sovndları böl. bular; 1 — Acemkürd | kaldılar. Genç kazın nefes alışları | tadırlar. ve kadın kabilelerinden kovulmus | ne binmen ou bey gün müddetle ili- | ge sicil sayıları ve klüpleri ya. plan Z. A kisa | tabilesti sekin ve rahat bir uyku: | © Binaenaleyh ta ik insanlardan | erkeklerin ölesiye bir kinle ilk iti | pen tebliğine karar verilerek ve | 23 Saraammane St eee 1 Leyl olar ki i imiyeti i 5 © i bi hükmün tesdikli bir sureti tebliğ | müsabazalardaki sulhnreketle. e air eere ya beri mi emi beka ya: mk teşkil etmiş olmaları Çok | yerine gecmek üzere mahkeme di- | Finden dolavr hizalarmeda vazılı KRAIZ yare düştüm), 4 — ed ganığ'oi erkeği | akla yakıdır. vanbanesine talik olunduğu ilân o- | müddetler için Beden "Terbiyesi ğ z (Devamı var) hürriyetine kavuşturmak için bü- (Devarm var) tune, vene! dirattfirliince wilsaba. kürdi şarkı: 10,5 — Üçüncü Selim » | 7” — ka bovkotu cezası verilmiştir. 1 Mek: ç pe sğmiğ Hizalarmda vanlı tarihler rm amnee den itibaren kllimlerinin ve ha. Yyer sünbüle saz Okuyun: Mefbarel Ârif Bey , Saba şar- A kemlerin bü futbolcüleri ceza müddeti icinde müsabalara işti. rak ettirmemeleri tebliğ olu. N m el dayan, P Sri |, gb parkı: (Hayali ya, rogram ! : If rleğ EE Şe Sinemada nezaket hissi ve “etraftakiler Muhliz Göker ME tari. e pm ne derler?,, düşüncesile almması (mecburi yi ee iki 0 pe NM des, gi 0 olan sinirlenir, ak avutpaşa © klübiinden uddurur) ki a pi esi Geçen Nurettin Caymoğlu 8.12.9039 ta. , a tamam ukuki yem ba Zr rihinden itibaren bir bucuk ay, e 20,5 Türk Mü , kadına sordu: Kale klübünden: 2098 avare io —» — Kaç kuruş bu? ae 8.12.0039 tarihinden dyosu Kadın dolambaçlı bir cevap vermek iste r bucuk ay. ayl İner w— Gi: Kale ad 2090 Ohan. ” : e ? i nes Dökmeci 8.1209 iki ay i 21,15 Müzik” (Rad- Bize dokuz kuruştan veriyorlar. Fener oYılmaz o klübünden Si git Dr. E; Frneto- Programı iade etti: . 2141 Celâl Karaağaç 8.12.0939 üc or Bach; pa Sad» — Yazık! sizi ka lırmışlari ay. l (Re majör), Gördünüz mü ? bilere iie var mı? Altmtuğ (okliibünden: 1061 Min: Birinci senfoni EĞ b Avukat ver : Sy inek; Direktö- — Ne? Me smrsa sam me sti. Hsk'im maznuna “ordut hek ileal 2 0 ila , #ece, 72 Memle © yörsunuz? Teni iyi dinle del'kanlı.. Ber bu — Müda'asnız içir. ilâve edecek bir şe — Fransız karikatürü — Sait Suna 8.12.999 iki ay. Ajans haberleri, xi - mücsetsede üç se..e müüdetiş pek cliz'i bir yiniz var mı? Esba'n <.uhaflefe gösteriyor amme mere (eyi, kambiyo-nu . | maaşla çalışim. Fakat bak şimdi patro- musunuz? Soförlere vecize ! Boksta İtalyanlar galin e 22,20 Serbest | num... Mamun atıldr: > Romada Alman ve İtalyan Müzi, rekl Memur — Gördüniz mü? Müstahdemle- — Tabil.. Avukatın gençlik ve tee Bu dünyada beş dakika geç kalmak, 5- | boks ekinleri srasmdı yapılın Yarınki program ye | Fine bakar: olan parayı vermeyen pötren O rübasirliğinin esbab: unhaflele olarak ma. O ür dünyaya yinemi otuz semeavvel gütmek | ÜZİT Dara amman mevkiini kaybetmeğe mahkümder! gar Mihara #lmmasını vice ediyorum. ten elbette hayırlıdır. kazanmıştır.