30 Eylül 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3
HABER — Aksam Postası vg Amerika harbe girmeğe mi hazırlanıyor ? Ki i pl» “Almanya galip gelirse! o ea Re : : man Bl Amerika ile harbe | go amaşna Hİ eylülde Hulifaks (Kanada) #ket eden Charplain Colom © Degraste © transallantikleri "Wen yarmışlardır; Pusluralya barp kabinesinin “imandan sonra, hazine nazı- 7, silâh ve bilhassa mitra- “ink fopları (o imelâtn ası için iki milyon lagiliz MAyrılacağını, obüs imalâtımn ine çıkarılacağını bildirmiş ba bugün Polonya (Opriması Mondi ile Polonyahın pu- | Nerdindeki büyük elçisini ve Komada bulunmakla olan Po- kabul edecek ve bu Mmü- bir nutuk söyliyecektir, isada resmi gazele, beşret- ? emirname ile istihbarat lis. bazı tadilit yapmıştır. Bu R Nazaran, komünist o grupu mekte ve yerine “Fransız *e köylü,, grupü teşkil edil- » Eski komünist mebuslar. a eden bü grwpa riyaset elmekledir. & | Hitler general oyu tsbrik etti 30 Radyo) — Franko İktidar mevkiine geçişinin yıl- münasebetile Hitler gene Dir telgraf çekerek kendisini X etmiştir . —e Manya ve Macaris- da sinema seyircileri için yasaklar , 29 (Husus), — Ro. i hükümetinin sinemalarda, filmleri gösterilirken dev Nerini alkışlamak veya ir gibi hareketleri menet- irilmişti. teden alınan bir habe Macar hükümeti de ayni * bir yasak koymuştur. ale lavyada siyasi rümler için af N 30 (A.A) — Niyabet tarafından neşredilen bir ile siyasi ocürümlerle disiplin cürümleri — için in bir af ilân edilmiştir. i ği nl yenen . lanmı kar, fi . 29 (A, A.) — Türk rm başkanlığından: < Üncü Türk dil kurultayı * yıl toplanmasına imkân diğinden kurum çalışma , Üçüncü türk dil kurultayı- kararlastırdığı programa gö. un seçliği genel merkez Ni elile ileri götürülmesi ye görülmüştür. o Dördüncü dit kurultayın pe zaman Mreda topalnacağı kurumun iğü gereğince üç ay ön. bildirilecektir. —— nebi memleketlere bosta havalesi Ta, 30 — Siyasi vaziyvetler yabancı memleketlerle 1 düşünülen posta ile ha- $imdilik temin edilmiştir. Yaziyeti > normalleştikten du usul tatbik edilecektir. kalkacaktır, Amerikada halkın kanaatte old Paris, 20 — Havas ajansının Öğrendiğine göre, Amerika efkârı umumiyesinin ekseriyeti su mü- talendadır: Eğer Hitler Lİ! va İngiltereye galebe çalarsa A, morikaya karşı da karbedecektir. Bu hususta mütalcalarma müra” caat edilen halkın yüzde 63 ü böyle cevah vermiştir. > Amerikalıların ekserisi Alman- | Istn galibiyeti takdirinde Avru, paya tahakkümünden cenub A - | merikasına ve Kanadaya tahak . küme yalnız küçük hir mesafo mövcut olduğu kanaatindedir ve bâzı mahiller Amerikanm mü dafaasi için bir Majino hattı te- Almanla . Me ekseriyetinin bu uğu bildirilior sisine lüzum kalmaktansa Fran. 8iz Majino hattına yardımı tercih ettiklerini bildiriyorlar. Esliha ve mühimmatın muba - riblere serbesiçe salılmasını her iki teşrii meclisin tasvib etmesi, ne intizaren Ruzvelt, parlâmento Hderleri ve hazine erkânı ile harb sanryii temettüünü asga * riyo İndirmek için içab eden ted- birleri görüşmüştür. Amerikü harbiye nazırı Vood. riag, Amerikanm askerlik bakt - mamlan 1917 senesinde olduğun. dan çok daha kuvvetli olduğunu, çünkü 100 bin ihtiyat #abitine yanlik bulunduğunu beyan etmiş * tir, r Zigfrid hattına yeniden asker sevkediyorlar ,Fransızların mevzii bir taarruzda muvaffakiyet elde ettikleri haber veriliyor Paris, 30 — Fransiz menbala. madan verilen malümata nazaran Mosella mintakasında Fransiz kı- taatının yaptığı taarruz hareketi muvaffakıyetle o melicelenmişlir, Bu muvaffakıyet yalnız toprak kazandıran ve esir almmasını mu cib olan bir muvaffakiyet değil dir. Ayni zamanda Franmz ku - matndar'ığı bezi tübiye ve pron” siplerini muvnffakıyetle tecrübe etmek imkânını da (o bulmuştur. Bu tanırunut müsnt bir şekilde cereyan etmiş olması, geçen harb de alman tecribelerin mükem, mel surette tatbik edildiğini tes- bit eylemiştir. Hedefi bilhassa küçük bir or . man olan Prensi taarruzundan evvel Fransız topçusu çok şiğdet- M bir topçu hazırlığı yapmıştır, Bu mevzileri işgal eden Alman £ Jeri karakolları öyle giddetli bir bombardıman altmda kalmıştır ki, Fransız kıtaatı hedefe doğru büyük bir ihtivatiz ilerledikleri Zaman örmüni bomboş bulmuştur, Düşman kâmilen obüs parçalariy | de yaralanmış askerleri bıraka - rak orasmı tahliye etmişti. Fransız tebliğleri Dünkü Frarsız tebliğleri şun, lardır: “Sarr'ın doğusundaki (o bölgede exümle Denx - ponts Ja Pir masensin cenubunda düşman top gusu faaliyet göstermiştir. Her iki taraftan kesif ve ra, sat tayyarelerinin faaliyeti kay - dedilmiştir. Gece umumiyetle sakin geçmiş lr, Ezeümle Sarbrükün gârbin. de, temas' kıtalarımız fasliyette bulunmuştur.., Alman tebliği Alman tebliği ise şudur” “Garb cephesinde, şimdiye ka dsr olduğu gibi kara kuvvetleri faaliyeti vukubulmuştur. Bir hava muharebesi esnâşm - da WVissemburg civarında bir Fransız tayyaresi ve Öznabriek civarda da bir İngiliz tâyyaresi düşürülmüştür. , Pariste tehlike işareti Dün saat 11,20 de Pariste dir dükler tehlike işaretini vermiş » lerdir. Bu hal, saat 11,50 ye ka. dar devam etmiştir, Düşman tay- yarelerinden hiçbiri, payitahta yaklaşmamış ve Paris halkı hiç, bir top sesi işilmemiştir. Fransız Cumhurreisi cephede Fransız röisicumhuru dün do ğu - şimal cephesinin bir kısmımı gezmiştir. Relsicumhur muhtelif kurmayları ve müstahkem mev, kiler üzerindeki kıtaatı siyaret eylemiş ve srbaylara muhtelif nişanlar verdikten #onra nkşam Üzeri başkumandana mülâki ol - muştur, Belçika ve Lüksemburg civarında faaliyet Brükselde çıkan “La gazette, in istihbarına göre Lüksemburg budüdurdr bülunan bir Alman istihkâm kıtası, Lüksemburgun karşımda kâin mıntakada bu . Yunan Remick katabasırda liğin tertibatı vücuda getirmektedir, Bunun #6behinin Fransızların muhtemel bir faarrusuna kargı koymak olduğu söylenmektedir, Polonyadan getirilmiş olan bir çok Alman kıtantınm Sigfried battı yakininde kamp kurmuş ol dukları haber verilmektedir, Bu kıtaat, kamplarına gitmek Üzere, mütemadiyen Belçika hududu bo yunca yollarına devam etmiş ol. duklarmdan Ahen minlakasmda kıtaatın tahgid edilmiş olduğuna duir bir şayia Grveran etmiştir, Belçika mskamatı, bu kıtnatm Ahen mntakasında durmalıkları, Mosel boyunca Almunların ger5 cephesini takviye için sevkedil - mekte oldukları amaşilmen, bu tahaşşüd haberini tekzib etmiş . lerdir, Gla taarruz etli Almanlar taarruzun neticesiz kaldığını iddia ediyorlar Londra, 30 — İngiliz hava ne- zsrelinin bir tebliğine göre, İn . güiz bava kuvvetleri şiddetli bir mukabil hava stesine rağmen Helizoland yakininde Alman fi - losuna taarruz etmişlerdir. Büyük Alman karargâhı ise bu taarruzun akim kaldığını iddia etmektedir. Karargihm neşretti, ği tebliğde göyle deniliyor: “Altı İngiliz harb tayyaresi, bu sabah Heligoland yakirlerin” de Alman deniz kuvvetlerine ne- ticesiz bir taarruzda bulunmuş . tur, Alman avcı tayyareleri gar- ba doğru dönüşlerinde bunların yolunu kesmiştir, Kısa süren bir muharaba olmuş ve bü altr İngi, liz harb tayyaresinden beşi deni ze düşürülmüştür. Üç Norveç vapuru battı Bunlardan ikisi torpillendi, diğeri mayne çarptı , Oslo, 29 (4. A.) Üg Norveç vapuru daba Almanyanm bite, raflarm ticaretine karşı açlığı Karbe kurban olmuştur. y Bunlardan bir tanesi Alendel Mranına merbut Taştao Kargo * sudur ki Bergen açıklarında tor, pillenmiştir. Torpillenen İkinei vapur kereste yüklü olarak İn- giltereye gitmekte olan Jern va- purudur, Mürettebat bir Norveç torpitosu tarafmdan kurtarılarak Christlansada götürülmüştür, Ni, hayct yine Aremdel limanma men sub Solas vapuru da Anyersten kereste yükü ie İsveça giderken kir torpile çarparak Obatmıştır. Müretlebalı bir İngiliz vapuru ta” rafından kurtarılmıştır. Amerika sularında meçhul tahtelbahirler Vaşirgton, 29 (A. A) — Ruz. velt bugünkü gazeteciler toplan- temda #ahil muhafız gemilerinin meçhul deniz altı gemileri görül- düğüne dair olan raporları teyid imkânmi eld ettiklerini bildir . miştir, —— — 48 Japon tayyaresi Bir Çin şehrini bombardıman etti Londru, 30 — Çin ajunsı, Çung kina 48 Japon komtardıman tay» yaresi tarafından iki defa baskın yapıldığını bildiriyor. Tokyodan alınan malümata gö. re düne kadar Kurnandaki Japon ordusu 50 kilometre genişlikte bir cephe (o üzerinde Çangçeanm 36 kilometre gimaline kadar iler” lemiş bulunuyordu, Diğer iki kol da, Çinlilerin kuvvetli müdafaa mevzi olan nehrin conubunda 30 kilometre bir mesafeye gelmiş . Jeral, Japon tayyareleri meat halin- de bulunan Çinlileri Çançanın ce» nubunda takibe devam etmiştir. Anlatan: —29— MAFTENOZADNCI Mdaadeel Dr, NİHAT REŞAT BELGER, Yazan: SABİH ALAÇAM Hürriyet ve İhtilât tırkası reisiyle bir konuşma Cevabını verdim. Atinada kısa bir müddet kal, dıktan sonra, tekrar Parise git- tim, ahsilime başladım. Böylece iki sene - 1909 dan 1911 e kadar geçti. Fakat bu müddet içinde bir xe re daha İstanbula gelerek 15 gün kadar kaldım ve yine Parise dön düm, Bu seyahatim de Üzerinde du. rulmast icab eden bir vakıaya te- mas eder ki şimdi size onu da an atacağım. Pariste iken, Hürriyet ve İtilâf adıyla bir fırkanın teşekkü! etmek üzere olduğunu, bu fırkayı Sadık beyin kurmağa teşebbüs eyledeği- ni haber aldım. Hürriyet ve itilâf fırkasımm si- yasi veçhesinin nelere istinat edece Bini arlamak ve Sadık beyle te- masta bulunmak için (İstanbula . Sadık bey ile iki defa gö- rüştüm. Kendisine ilk ziyaretimde dedim ki — Sizi taciz etmemdeki maksa- dım şudur. Tesis elliğiniz > firka nın istihdal edeceği gaye (nedir? Dahili ve harici siyaset hakkına pprogrammızın ana hatları ne- lerden ibaret olacaktır? Bizim “teşebbüsü şahsi ve ademi merke ziyet,, düsturumuza; programınız tetabuk edecek midir, yoksa tama” men ayrı mahiyette midir? Sadık bey, gerek bu sualim hak- kında ve gerek diğer husus'ara dair yaptığımız afaki mubavereler için, b&na hemen hemen şu cevap” ları verdi: “— Ben, ta istibdat zamanından beri, Abdülhamit Il nin mutlaki- yet idaresile mücadele eden bir in sarım. Bilhassa İttihat ve Terak- i cemiyetinin kuruluşu esnasında bü: bir gayretle çalıştım. İtti- hatçılarm Manastırdaki teşkilâtı ni vücuda getirdim. Hattâ, Rumeli kıtasında Abdülkami: II ye karşı yapılan her muhalefet jestinde be- nim rolüm vardır. Fakat, meşru'ivetten sonra, $i“ zin de pekâlâ takdir (edeceğiniz veçhile iş çığırından çıktı. Ber, bu yüzden, yani gördüğüm sakim hareketlerin hergün artmasından, memleketin bir girdaba sürüklen mesinden dolayı muhalefet salma geçmek mecburiyetinde kaldım. Lâkin bu muhalefetim, şahsi en dişelerden, garazlardan tamamen ari olacaktır. Zaman, bizim en büyük ve en âdil şahillerimiz ye- rine geçecek, siz de o vakit bulü- suma tamamen inanmış buluna caksınız. Teşebbüsü şahsi ve ademi mer keziyet meselesine gelince: Ben ve arkadaşlarım, fikrinizi tamamen tasvip (ediyoruz. Bu prensipin, memleket için hayırlı olduğunu sanıyoruz. Fakat, teşebbüsü şahsi ve ade- mi merkeziyet düsturunu açıktan açığa müdafaa edemeyiz. Zira, İttihat ve Terakkinin aleyhimizde yapageldiği menfi (o propaganda, sizce malümi olsa gerektir. Onun İçin, gayet odurandiş bir iz'an ile hareket etmek mecburiyetindeyiz. Mtihat ve Terakki, bizi, doğmadan öldürmeğe çalışıyor! Biliyorsunuz ki Mühat ve Terakkinin siyasi sa- hada takip ettiği müfrit milliyetçi- lik fikri nden, muhtelif um- surlar ile milletimiz arasındaki ayi rılık derin bir uçurum haline gel miştir, Buna mani olmak ve muh telif unsurların vatan İle alâkasr nı takviye etmek istiyoruz. Bu su- tetle hem imparatorluğun sarsıl- mamasını temin eylemek ve hem de müfrit milliyetçilik düsturu ile artmış bulunan ihtilâlleri, iğtişaş* ları örlemek fikrindeviz. Şayet, bir gün Tktidar mevkiine gelirsek, söylediğimiz sözlerde n€ kadar samimi olduğumuzu göste | recek surette hareket edeceğiz. Bü tün gayemiz, vatanın yükecimesi" bu tarzda görüştük ten, ona muvaffakiyetler temenni ettikten sonra tekrar Parise dör düm ve kendimi gene derslerime tb hayatınm namütenahi bir âle- mİ andıran varlığına verdim. 1911 senesinin nihay'etlerine doğ ru büyük bir hastalık (geçirdim. Tifoya tutuldum. Yılbaşmı, ya takta ve üleşler içinde yanarak te sit etmek nasibimde varmış meğer isel Iyi olduktan sonra, nekahet devresi geçirmek üzere Nise git tim, orada on beş gün kadar kal dım ve tekrar Parise geldim. (Devamı var) Sadık bey ile Maarif memurları arasında nakiller Balıkesir Muallim mektebi he- sap memuru İsmail Cibali orta mektebi hesap memurluğuna, Ada na Maarif müdürlüğü O başkâtibi Ekrem Mardin orta mektebi sek- reterliğine, İstanbul kız musllim mektebi mübayda memüru'Mus- tafa Nuri Pertevniyal lisesi dahili ye şefliğine, Pertevniyal lisesi da” hiliye şefi Nevzat oPrevantoryom hesap memurluğuna, Çapa kız or- ta mektebi doktoru Nazif İnönü kız lisesi doktorluğuna, Pertevni- yal lisesi kütüphane memuru Ta“ Na Erenköy kız lisesi o kütüphane memurluğuna, Erenköy kız lisesi kütüpkane memuru Nermi Pertey« niyal lisesi kütüphane memurluğu râ tayin edilmişlerdir. —— Ankara ve İzmir © tayyare seferlerinde yeni program Devlet Havayolları yeni bir ha va nakliyat programı hazırlamış tır. Önümüzdeki pazartesi tatbik edilecek olan programa gö” re, hergün İstanbuldan 9,30 da bi- günü , rer tayyare uçacaktır. Bu tayyare * 11,80 da Ankaraya varacak ve 0” radan 14 de kalkıp tekrar İstan- bula dönecektir. İstanbuldan İzmire 9,20 de ve İzmirden İstanbula da 14,5 de bi- rer tayyare kalkacaktır. gi Amerikadan kalay ve kauçuk geldi Dün Ameriksian bir o vapurla mühim miktarda kalay ve kauçuk eşya gelmiştir. Kalay fiyatlarının düşeceği zannedilmektedir. inline Liman işletmesi umum müdürü Limanlar işletmesi umum mü- dürü Raufi Manyas bu akşam An- karaya gidecektir , ğa Ücretli memurların eylül maaşı Yeni bareni kanunu o mucibince © dairelerde ücretle çalışan memur lar eyldl maaşımı burün alacak” lardı, Fakat henüz bu husustaki muameleler ikmal edilememiştir. Bu yüzden kendilerine birer mis“ tar avans verilmekle iktifa edile“ cektir, ——— Evlenme Liman müfettişliğinden müteka” it merhum Osman beyin kerimesi ve gazeteci arkadaşlarımızdan Hi- Jâlinin baldızı bayan Şaziye ile genç subaylarmuzdan Şükrü Al tulun nikâhları birçok akrabâ ve dostları huzurunda — yapılmıştır Yeni eviilere saadetler dileriz.
