3 Eylül 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Meseleler harple halledildikten sonra politika ve diplomasiler neya yarıyor ? Yazan: M. DALKILIç Harp, yani kavga, insanlara şüphesiz heyeçan veren ve basta akil ve mantıktan ziyade heyecanla ve iradeyle yapılan, bir defa başladıktan sonra da hemen tabil bir hâdise oluvepen bir içümai hülettir. Tabiat kanunlarmm asla dişmda olmayan | cemiyet hayatında sulh kadar harp de tahil bir hâdisedir. i Pakat, insanlar zarar gördükleri, meselâ sel, yangın ve sal, re gibi tabiat bidiselerini önlemek için nasıl uzun tecrübelerden #onra mani tedbirler yaratmışlarıs harbi önlemek için de usul. ler, sistemler, teşkilâtlar vücuda getirmişlerdir. Bu mani tedbir. lerin başınön diplomasi dediğimiz teşkilât ve sistemler ve politi, ka dediğimiz mücadele usulleri meydana getirilmiştir. Bugün politikanm harcadığı bütün imkânlar bitmiş ve harp başlamıştır. Bu, diğer taraftan bir hakikati gösterir ki İnsanlar arsamdaki monafl ve hayat meselelerinin çarpışmasnda politika bütün usulleri ve teşkilâtlarile mesele hallinden âcizdir. Bu demektir ki mesele hallini şuur ve muhakemenin kadro. #u İçinde tulmağa muktedir olmaktan uzaktır. O vakrt bir fikir ve şuur meselesi birdenbire bir kayganm taliine bırakılmış oluyor, Son hidlise de acı bir surette isbat etmiştir ki insanlık, poli. tika ve dinlomasi denilen ve doğrudan doğruya akıl ve muhake, menin müesseseleri olan diplomasi ve politika sistemlerini dha pek çok laha muhtaçtır, VAKIT .Asım Us “Harp lokalize çdile vir mi?,, başlık yazımında İtal yünm ortaya artığı : — Harbi lokalize edelim teklifi, hi şüphe Ho harrlamakta ve İtal yanm bu teklifindeki maksadınm Akdenizde (o kuvvetli İngiliz ve Fransız donurunalarına karşı koya. mıyscağmı ve Almanyadan da bir yardım göremiyeceğini anladığı i. çindir demektedir, CUMHURİYET Yunus Nadi, Milletler arasmda nizam ve ablâk namma hiçbir ş0- yin kalmadığını, çünkü Almanya nm 904 te imzaladığı ve 944 debi, tecsk olan Leh - Alman ademi to. cavüz paktını hiçe sayarığ Lehis tana hücüm ettiğini söylüyor. MU. * nik anlaşması gibi birçok anlaşma- ları da çiğneyen Hitlerin dünya ü zerinde nizam ve ahlâkı bozan ye. güne Amil olduğunu kaydederek: “İnsânı müteselli eden tek nokta: Bu mücadelede (o milletlerarası nizam ve ahlikinin maruz brakıi. dığı tehlikeden kurtarılarak on sağlam yeni şekillerle vaziyete gene kükim kılınmasıdır., diyor. TAN M. Turhan Tan, Penesresinden konuşmuyor: "Lehller yülarca ve yıllarda muntazam ordulara karş: koymuş. lar ve bütün dünyayı heyecan i çinde bırakmışlardı. Turhan Tan, ibtilâ! hükümetinin O zaman neşretliği bir beyanna- meyi aynan yazıyor vo bugün AL | man taarrımınn karşı göğüs ga torunları olduğunu © söyledikten sonra yu neticeye varıyor. “Demek oluyor ki, ölmeyi bilen bir milletin ölmiyeceği hakikati bir kere daha tecrübe olunuyor, YENİ SABAH Hüseyin Cahit Yalçın, Alman. yanm Lehistana açtığı harbi mer. zuubahsederek:; Ne Danzigdeki Al manların ve ne de Koridordnki AL manlarm Eütleri istemediğini çün kü İlitlerin idaresinden uzak ya yanların bür ve mesut olduki. rm hatti Lehistandaki Alman ekalliyetlerinin bile Almanyadaki Almanlardan çok daha bahtiyar o. duklarmı söylüyor vö Almanlar bu harbi kazansalar bile hırslarmın dinmiyeceğini , bilâkis yeni bir ma. ceraya atılmak bevesino düşecek. lerini ehemmiyetle kaydederek, be şeriyöt namma Almanyayı kıskıv. rak bağlamanm elzem olduğunu lâve: ediyor, Sevkedilemiyen meyvalar kurutuluyor Birçok mmtakalardan gelen ha berlere göre köylü ve tüccarların harice sevkedemiyeceği yaş meyva lart Kurutmağa başladıkları bildiri. mektedir, Üzüm ve incir bü sradadır. Böy. lelikle bu maddeler uzun müddet bekletilebilerek, zarara uğramiyı. caklardır. HABER — Akşam Postası Istanbul, yaz mevsiminin son tatil günlerini yaşamaktadır. Bugün ha- vanın sabahtan iyi oluşu, halkı sayfiye yerlerine koşturmuştur. Bilhas ER ekinden weİlemlekellen- Gümüşhane köylerin- de sel yüzbin liralık zarar yaptı Bir kadın boğuldu, bir karıkoca da yıldırımla öldü ren Lehiilerin 75 yıl evvelki, öL Gümüşhane, 2 (A.A) — İki gün-| derle refikası üzerine düşen yıldırım mesini bilen kahrıman £Lehlilerin | G€RDeri dolu ile karışık olarak yağ. makta olan şiddetli yağmurlardan husule gelen seller Kelkitin Elbizini köyünde köylünün tarla vehar manlarında bulunan bütün mezrua un, köyün ve sığır o hayvanatının tamamı ve ori beş haneyi içindeki eşyasile birlikte söküp götürmüştür. Bir kadın da boğulmuştur. Ayn kazanım beş altı köyünde de büyük hasarat vardır. ber ikisini de öldürmüştür. Gümüşhane - Erzincan yolu üze“ rinde dolu binlerce metre mikâp te- ressubat bırakmış ve birçok menfez ve istinat dıvarlarını yıkmış, yolun yirmi beş kilometrelik bir kısmını tâmamen kapatmıştır. Hava halen kapalı ve yağmurlar devam etmektedir. Rençberler endi- şededir. Zarar ve ziyanın yüz bin li ra kadar olduğu tahmin edilmekte Gevezit köyünden rençber İsken- dir. Marmara ve Karadeniz limanlarına vapurlar eskisi gibi işliyecek Akdeniz limanlarına olan vapur) dıktan sonra Akdenize âçılabilmek- seferlerinin yeni bir emre kadar lâğ- vw dün kati olarak (o kârarlaşmıştr. tedirler, Diğer taraftan Akdenizde bulu Vapur seferleri yalnız Marmara iş| nan yolcu ve yük vapurlarımız Bo keleleriyle Çanakkaleye kadar yapı-| gazdan girerek limanımıza gelecek” lacaktır. Limanımızla Çanakkale bo) lerdir. Bunlar yolda hiçbir limana ğazına kadar olan bütün (limanlar) uğramıyacaklardır. arasında eskisi gibi muntâzam yol-İ Karadeniz hattı muntazam işle cu nakliyatı bakidir, mektedir. Vapurlar limanımızla Ka Şilepler de çıkamamaktadır. Bun" | radeniz limanları arasında eskisi gi lar ancak hükümetten müsaade al“! bi gidip gelmektedir. Mısır askeri heyeti ihtikâra meydan verilmiyecek Okuyucularımıza yat mnddesi olan kâğıdı tedarikte imkümsizlik dı de bir güçlük başgöstermiştir. Kâğıt yüklü vaparlardan bir kısmı hamülesini boşallımaksırm fmanımızdan geçip gitmiş, bir kısmı bo, ğasa girmeden zeri dönmüş, bir kısmmın da müzyyen geliş vakti geçmesine #ağmen bouüz ne yaparağından haber alımamamıştır. Mutadem bizlerle iş yapan fabrikalar sipariş kabul etmekten çokinmekte, sipariş kabul edenlerin de sözlerini yerine getirme ka- biliyetleri tam bir itimad vermemektedir. Bu hale karşı gazete İdareleri kendi stokları, tasarrufla kul- lanmâya karar vermek ve böyle buhranlı zamanlardı birinin düşe- bileceği güçlüğü omumi bir meslek tesanüdü ile önlemek mecburi, yetinde kaldıklarını görüyorlar ve ba günden itibaren sayfalarını, tenzili va tahdid ederek son günlerde bütün Avrupa matbuatınm da almaya moebur olduğu kararı takip ve tatbika geçiyorlar. Bozünden Mibaren saym okuyucularımız gazetelerinin sayfala- rai bir mikdar eksik bulacak, fakat tertib yollarmda ihtiyar ede. ceğimiz fedakârliklarla eski o münderlentımızdan ehemmiyetli hir gey kaybetmiycesktir. Gazetemiz sekiz ve on İki sahifeler içinde okuyucularını her zaman olduğu gibi memnun etmeye çalışacaktır, Yalnız kitab şeklinde verdiğimiz Balsamo romanile dört dil üzerine lügat, bü yüzden münavebe ile verebileceği. söresemmemmn onanan 1182000181080 14e 0m SERA A Eba Ae ammRAA sene ver mermere Yiyecek ve giyecek maddelerin stoku faz'a Son haftalarm siyasi buhranm. dan Ucaret sahâasmda İstifade et İbtimalini düşünerek alâksdar , “- yanık davranmaktadirlar, Yapılan tetkiklerde yiycoek ve siyecek maddeler Üzerinde en âşa. &ı bir sene dayanacak kadar stok bulunduğu anlaşılmıştır. Bu #ebeplo lüzumsuz fiyat yük. selmelerine veya kıtlığa sebep ola. caklar halekmda şiddetli cezalar ve, rilecektir. — Gümrük anbarlarındaki ma'lar çekıldı Gümrük muameleleri çok azal mıştır. İBsasen gümrükte hiçbir mal kalmamış, zene'emenberi stok duran 6ski, hutda mallar bile çekil miştir. Son günlerde hariçten mal da gel. | Salı günü Ankaradan şehrimize geliyor Ankara, 3 — Şehrimizde bulun makta olan Misir askeri heyeti ya- orarası vaziyette husule gelen karışıklık yüzünden gaze-j | mek istiyecek muhtekirler çıkması İrım İstanbula hareket edecektir. erecesin.. Heyet oradan doğru memleketine dönecektir, emi Şolörlerin beled yaya şisâyatleri İstanbul şoförleri dün belediye ye bir heyet göndererek bir a. cemtânın kendilerine benzin ver“ mediğini şikâyet etmişlerdir. Belediye tahkikat yapmakta dır. —— İstimlâk komisvonu işe baş 'yor Yeni istimlâk kanunu mucibin ce teşekkül eden istimlâk kömis* yöonlari salı gününden itibaren işe başlayacaklardır. İlk olarak E. mwinönü - Unkapanı ve bu yolu *a. mediği için gümrük anbarları bom.İkip eden Toska caddesinde istim- boş kalmişir lâkler yapılacaktır eğlenenleri göstermektedir. 2 EYLUL — 1939 s8, pldjlar her zamankinden kalabalık olmuştur. Herkes, son bir def daha denize girmek isteğile sahilleredolmuştur. Resimlerimiz bir piöji” t mermi İİ Avrupa ekspresinin bugünkü yolcuları j Gaz maskesile gelen! Ingiliz mütehassısı 9 İsviçre sefiri, memleket nin tam bitaratlığını teyid ediyor Avrupa trenleri, cenup yolun. dan istifade etmek suretiyle &e- ferlerine devam edeliliyorlar. Bu sabahki Semplon eksperesi saat sekizde gelmiştir, Bu trenin yolcuları arasmda bulunan İsviğrenin İstanbul kon solosu M. Martig vaziyetin ka. rışması Üzerine memleketinin u mumi seferberlik ilân ettiği hak kındaki haberleri teyid ederek de. miştir ki: — İsviçreye mezunen gitmiş . xn. Setirin daveti üzerinç geldin İsviçre ordusundaki üsüle gö re tehiikeli bir vaziyet olunca der hal hudutlara 100.000 asker gön derilir, Bu defa da böyle oldu. Hu. dutlara bu kadar asker yığıldı ve umumi seferberlik ilân edildi, Bu tahşidat (o ihtiyati bir tedbirdir Dönüşte son okuduğum İtalyan gazeteleri, İtalyanm bitaraflığı doğru meylettiğini yazıyorlardı Bundan başka malümatım yok. tur. Konsolosu karşılayan (İsviçre nin Ankara elçisi M, Raldide mu harririmize şunları söylemiştir; “.— İşsviçrenin umumi seferber ik yapmakla devletlere karşı va. diyeti değişecek değildir. Her sa. mân olduğu gibi bitaraflığımız. sonuna kadar muhafaza edeceğiz Herbangi bir devlete mütemayil davranmamız varid olamaz.,, Sefir, Fransız ordularının bında İsviçreden geçmesine saade edilip edilmiyeceğini renmek istiyen muharririmize le cevap vermiştir: "— Bitarallığımız kat'idir. Her hangi bir ecnebi ordunun memle. ketimizden geçmesine müsaade 0. lusması mevzuu bahsolamaz.,, Şehrimizdeki o İsviçrelilerden askerlik çağında bulunanlar kıta larındaki varifelörini yapmak üze v8 memleketlerine | çağrıldıklârm dan ilk vasitayla hareket için ba. urlklara başlamışlardır. Diğer İsviçreliler şimdilik burada kala. saklardır.,, ica mü öğ göy Diğer gelenler Almanya ve diğer Merkezi Av rupa memleketlerinden kaçan se kiz yahudi transit olarak ekspres. İle gelmişlerdir. Buradan Tifistine gideceklerdir. Bir kaç gün evvel gelen Bulgaris. tanlı yahudiler henüz (eşyalarını getiremedikizrinden buradan gi iememişlerdir. Sümerbankın Mereke mensucat fabrikası için davet ettiği İngiliz mütehassıs oVayt bu sabah eks- presle gelmiştir. Vaziyete rağmen soğukkanlı” ğını muhafaza eden İngilia, ve” rahk nasıl yola çıktığını ra gülerek bavulundaki gaz kesini göstermekle iktifa etmiş İngiltereden ayrılan vene sulara birer gaz maskesi vefi AZ e ETİN Yeni belediye | hastahanesi Vali, ha ntnha yerini tetkik etti Vali ve belediye reisi A 1 dar, dün Naf)a Vekâleti yep! g yollar umum müdürü hiuaremef bersber Mecidiye köyüne si inşa edilecek hastanenin yerisİ j kik etmiştir. Fransız mühendisi Valter © fından hazırlanan o hsstane raf yapı ve yollar urmun müdürü fından tetkik edilmektedir. Valter, plânm teferrümi ve” | rı için şehrimize çağırılmaştır. ——— “emleketler:ne dönecek Ş Aman profesörler: Ankara, 3 — Alman sefi sl şehrimizde bulunan Armen isvet ederek kendilerine basi zat yapmıştır, çet o Alman © profesdfÜ memleketlerine dönmektedir. ; çideceklerdir. Ankara varının İki Ecnebi mii tayyare seter.eri k Ecaobi memleketlere miz arasmda tayyare seferle * mamlile durmuştur. g2 j Mayi mabrukatın Ehraenfi va edilmesi üzerine tayyarelerin dan benzin alamamaları bun& İk Vapurların sonbahâf .ari'e'eri wi Havaların bozulması pur idareleri sonbahar erken tatbike hazırlanmak ketihayriye idaresi yarım ren Bebek ile Küçüksu araba vapuru seferlerini tr ye Denizyolları idaresi Ada 5 dolu, Yalova hattı vir lerini hazırlamaktadır. Ta: teşrinievvel başından eri düşünülmektedir.