25 Mayıs 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

| ER Hüseyin Cahit Yalçın, Yakın gark ia Türk kültürü mevzuu © üzerinde) durmakta, ve Şark milletlerinin bij ribirine bağlılıklarını şöyle bir bağ-| hlıklan ibaret olmadığını anlattık) tan sonra © burularda, Türk bekası! için hiçbir harekette olmamızdan bahsederek Yakın şarkta türkçenin Mez olması demek, bizleri söylen» biribiri. mize bağlayan en kuvvetli bir rabı- ası demektir. En evvel hiribirimizin dilinden (anlamalıyız XI kalblerimizin anlaşması da devam etsin. Mısırda, Suriyede mubtelif penebi kültür müesseselerine tesadüf edilir. Bunların hepsi de mensup ol- dukları milletin dilini ve kültürünü neşrelmek İçin zahmet ve fedakâr. hığa katlanmaktadırlar. Bunların rasında Türk mekteplerinin bulun- maması ese! edilecek bir noksan de- Bü midir? Türk kültürünü mahvol- maktan kurtarmak ve eski vatandaş. Tarımızın arasında yaşatmak bizim için bir vazife sayılmaz mı? Bizim bu uğurda sarfedeceğimiz gayret şüp hesiz ki memlekete tamamen yaban- cı ırk ve milletin gayretlerine nisbet Je daba kolaylıkla semere verebilir. Zaten onlarda manev! silika mevcut fur. Binsennleyh bu harırlarımış ze min Üzerinde yeni sağlam tohumlar saçmaklan başka yapılacak bir şey yoktur. Çumhuriyet Nadir Nadi Başvekilin Meclisteki Izahatı arasında eski mültekaitlerle, yenileri arasındaki nisbetsiz ve in, kafsız ayrıliğın önüne geçilmeye ça- Juşıldığı yolundaki beyanatı üzerin. de durafak, günden güne zalen sayı- Yarı eksilen bu sınıfın o Başvekilin sözlerinden yeniden ümide düştük. İerini işaret ederek bu insalsızlığın biran önce ortadan kaldırılması te- mennisinden bulunuyor: “Hükümetin eski mütekoltler me- selesile meşgul olduğunu, esasa mu- halit bulunmadığını Beşvekilin ağ rından duymak, kalpleri ferahlatıcı bir hâdisedir. Kendine hizmet eden vatandaşları mağdur bırakmaya rası olmıyanlar ancak medeni cemiyetlerdir, Her ve. sile ile medeni olduğunu isbat eden “Türk milleti, bu acıklı ve haksız va- #iyeti şüpbesiz Ilânihaye muhafaza ya tahammül edemezdi, Milletler Cemiyeti Hıfzıssıhha komitesindeki murahhasımız Hüsameddin Kural bu sabah Cenevre- den geldi Milletler cemiyeti hıfzrisıhha ko- mitesindeki deleşemiz Dr. Hüse meddin Kural bu sabah (o Semplon eksmesile şehrimize gelmiştir. Delegemiz komite içtimaları hak. kında muharririmizin o suzllerine şöyle cevap vermiştir. “ — Milletler cemiyeti huıfzıssıhlın © komitesinde dünya umumi sıhhati” ni alâkadar eden meseleler görüşül- dü. Bu işler imi mahiyette olduğu için komitede siyasi hiçbir müzaker Te ve karar olmamıştır. Bu akşam Ankaraya gideceğim... Dr. H. Kural kimtede tetkik edi- len raporlar ve müzakerelerin neti, celeri hususunda hükümetimize iza- hat vermeden gazetelere bu mevzu lar etrafında beyanatta bulunmak istememiştir. —yes Ispanya ile ticaret muahedesi İspanya hükümeti, memleketi - mizle ikteıdi münasebetlere giriş- mek Üzere hilkümetimize müraca- atte bulunmuştur. ,|maması üzerine Meclise Ali Naci Karacan, (Suya Sabuno dokunmadan sütununda “bir karak- ter,den bahsetmektedir. Hem mebus hem İş adamı bulunduğu sırada, İş adaralığını saklayarak yalnız politi- kadan bahseden bir tanıdığı oson seçimde iş adamlarının mebus yapıl, girememiş bir zattır. O bugün kendisine daha çeki düzen vermiş ve küliyen politi» kadan değil işinden madenlerini ns- sıl çıkardığından Meringie nasıl mü- cadele ettiğinden bahsetmekledir. Mubarrire göre o, kendisinin anlat- tıklarına göre mebus seçilmemekten memnundur. Çünkü millet | İşlerini, bıraktı bırakalı huzuru kavuşmuştur. Yalnız evini ve kendini düşünmek. tedir, Böyle bir karaktere sahip'bir zatın böyle bir vazi nden meranün olan da yalnız kendisi * değildir. O üasıl kurtulduğuna memnunsa, on hem de ayda şu kadar yüz lira vere- rek işlerini gördürmekten o kartulan millet de memnundur. | Vakıt eki Sadri Ertem bizim Çanakkale adı- nı verdiği — yazısında, Almanların| “Umumi harpte Çanakkale zaferini yaratanlara karşı Türklerin bugün- kü hareketleri nankörlüktür,, yolun daki yazılarına ve iddialarına cevap vermeye çülişarak, Türkiyenin umu. mt barbe nasıl sürüklendiğini; cep- helerde yalnız düşmanlarla çarpı akla kalmıyarak, yanı başında dost ve müttefik diye gördüğü bir talisiz- likle de mücadele etmek zaruretinde| kaldığını anlalarak, Alanların umu” ml harpte yardım! diye gösterdikleri şeylerin monasırlığını İşaret ediyor. Muharrir Çanakkalede 300 bin Türk delikanlısını, Türk münevverini f: da ettiğimizi söyliyerek kaç dü Almanın öldüğünü sorarak makale- sini şu satırlarla tamamlıyor; “Çanakkale başından sonuna ka- dar Türk eseridir. OO kadar ki bu mıntakaya gönderilen Alman kuman danı harp mıntakasına bile (girme miştir, Çanakkaleyi yukarıda arzet- tğimiz şeametten kurtaran Türk p)â. Bı ve Türk kanı olmuştur. Eğer müt-| tefiklerin hesabına kalsaydık, Çanak: | kale çoktan sukut etmiş, ve harp Al manya nleyhine iki sene i olacaktı. via Çanakkale milli harbin milli k yetlerle kazanılmış bir Abidesi Sirkecide açılan kambiyo kişesi Yalnız dişarıdan gelen yolcular içindir Sirkeci garında, Avrupadan ge | len ecnebi yolculara kolaylık olmak üzere bir kambiyo gişesi açıldığını yazmıştık, Buradan giden yolcula” rın da bu gişeden istifade edebile. cekleri hakkında bugün bir sabah gazetesinde çıkan haber doğru de ğildir. Gişe, bizim haber verdiğimiz gibi yalnız gelecek yolcuların zaru ri masraflarını “Türk parasile yapa” bilmeleri için açılmıştır. Eğlence yerlerinde bahalılıkla mücadele Dün Belediyede bir toplantı yapıldı Dün belediye reis muavini Lâüt. finin başkanlığında ( bir toplantı yapılmış, gezinti yerlerinin tarife. leri üzerinde görüşülmüştür. Toplantıya Iktısat ve Sıhhat Atatürk köprüsü inşaah ilerlemektedir. Cam tü şirket k Şirkete giren 14 firma kendi hesapla- ırına ithalât yapmamağı taahhüt ettiler Memleketimizin cam ticaretin! İ elinde tutan müesseseler şehri. İmizdedir, Son günlerde, bu firma Köprünün ağı ecarları urdular yoluna gidilmiştir. Şirkete cam ticaretini temamile | fiili bir inhisar haline getirmek sslosla beletyeyalsslim edilmesi muharredir. ETA Sekirden «İMemlekellen- müdürleriyle bütün kaymakamlar | sahiplerinden bir kısmının bir cam İiçin, Avrupa ile iş yapan bir ecne- iştirak etmiştir. tröstü kurmak için aralarında bir |bi cam komisyoncu da alınmıştır. İkon lehine tenzilât yapılması — Ve) girtmesine imkân bırakma, i İeştikleri söyleniyordu. Bunlar, Neticede eğlence yerlerinin ta- | piyasayı tazyika başladıkları Ve rifelerinde Kabil olduğu kadar hal-| hiç bir tüccarın hariçten cam ge için bilhassa sayfiyelere işliyem Oto -| uğraştıkları yolundaki ildialara büslerin ücretlerinin (indirilmesi kararlaşmıştır. o Kaymakamlarla, nahiye müdürleri bu haftadan iti. baren her cumartesi ve pazar günleri omıntakalarındaki eğlen- ce yerlerini sıkı kontrollere tâ. bi tutacaklar ve pahalılıkla müca- dele edecekleridir. Köylü elbiseleri “ Kadınlar için de ucuz * elbise yapılıyor Sümerbank köylü elbiselerin * den sonra köylü çamaşır ve çorap ları da çıkarmıştır. Devlet hesabı. 'na yapılan ve maliyet fiyatına sa. tılacak olan bu eşyalardan Kay seri kumaşınllan yapılan mintan lar 58, takım don gömlek 90, âdi İçoraplar 12,5 ve balis yünlü çorap lar 30 . 35 kuruştur. Banka 310 kuruşa olan ayakkabıları da 299 kuruşa indirmiştir. Şimdi köylü kadınları için milli| Wyfaette bir elbise imaline çalışıl. maktadır. Bütün bu eşyalar vilâyetlerde yapılacak teşkilâtlar ile kamyon - lara yükletilecek ve köylülerin a- yağına kadar götürülecektir. —-o0-— Hattâ ecnebi yolcuların kambi:| TUZ istihlâki artıyor yoları değiştirirken çok (dikkatli | Memleketimizde taz istihlâki Şİt| yapılmış, mabal - davranmaları, ancak sarledebilecek leri miktarda Türk parasi almaları| teket nüfusunun çoğulması kaderi bulunularak öğretmenleri tarafm dan talebeye irahat verilmiştir. *ikçe artmaktadır. Bu artışta mem tuz fiyatlarında yaplan tenziât ve | günü Adapazarı - karşı, sadece toptan ticareti daha ucuza majletmek maksadiyle bir imitet şirket teşkiline çalıştıkları. nt bildirmişlerdi. İstanbul ticaret odasının Sicili Ticaret gâzetesin de alâkalıların şirket ilânı çıkmış» tır. Adı camcrlik OTürk Himited şirketidir. Çok Hikkate şayan olar bu resmi ilârdaki şirket nizamna” mesine göre, hemen hemen bütün başlıca cam tacirlerinin yeni raü. esseseye iştirakleri temin edilmek, sürettyıe maksadın kanuni rormd | Hteye uygun bir şekilde temini Kadırga ilköku- İu son smıf tale - İ beleri 18 mayıs na bir seyahat yap mışlardır. e Başöğ- retmenleri o Hayri Ye smif o öğret“ menleri Bn. Şük. riye Türkerin de bulundukları © bu gezinti (talebenin tabiat bilgisini art tırmak (o gâyesiyle ünde ( tetkiklerde Resimlerde; Çok iyi bir gün " Kadırga okulunun Adapazarı gezintisi güzel oldu Böylece şirket mensupları 14 mü İ esseseyi bulmuştur. Bunların İkisi Türk, dokuzu musevi, ikişi erme" ni vatanlaşlardandır. Nizamnâmenin en mühim esası mı analtan dördüncü madde Şu.| nüz kat'i kararını vermemiştir. | bununla bizzat “Limited şirketini teşkil eden dur: şürekâdan her biri maksadı şirketi teşkil eden cam ve ayna ticaretile kendi hususi nam ve hesaplarına iştiyale mezun İseler de alelümüm siparişlerini limited şirketi mari. Tetiyle yapmağa mecbur ve müte- ahhit olup hiçbir veçhile gerek doğrudan doğruya, gerekse bilva” ia ithalâtta bulunmuyacaklar - Şirketin müğdeti”3” senedir; v geçirmiş olan talebelerden bir İnbisarlar İdaresinin tuzu yurdun | kısmını Adapazar Şehir parkında görüyorsunuz. her kögesinde müstehlikin kolayca “ap bulacağı şekilde teşkilât yap » iz, | ması da Amül olmuştur. Bilhassa, da- ka yalnız fransızca olarak para de- öiştirileceği ilân edilmiştir. Halbu- ki Avrupa irenletinden çıkan yol İbi tuzlalar işletilerek bn gayenin temini mümkün olmuştur. İnhisarlar Idaresi bugün 'Türki - yehin en büyük tuş istihsalini yapan cuların çoğu Fransız değil, Alman ve İngilizdir. Bu itibarla gişede almanca ve in gilizce olarak da ilân bulunduruk malıdır. Yolcuların vaktinde bu kolaylık” tan haberdar edilmeleri için bütün Avrupa şimendiler idarelerile te. mas olunmuş ve yataklı vagon me murlarına muhakkak yolculara bu Bu münasebetlerin temini ei ta| işi hatırlatmaları lüzumu bildirik rafm da menfaatlerine uygun ol. | miştir. duğundan bir tlcaret muahedesi ak ——— di hamusundaki müzakerelerin xs| Bu gece kuyruklu bir zamanda netlesleneceği umulu- yor. yıldız görünecek ve ihracatın da yapıldığı Çamaltı ve Foça tuzlalarınm istihsalâtımı sa- hil ve sahile yakın mıntakalara has. retmektedir. Buralarda da istihlik artmış olduğundan önümüzdeki sene bunun için bu mintakalara daha faz la tuz verilecektir. Karadenis li. manlarına 18.000, Akdeniz liman - larma 12.000 ve Marmamı denizi Wi- maanlarıma da 10.000 ton tuz verile. İhtilâs suçlusu bir posta memuru i Kaçarken yaralanıp öldü Tophane pestanesi havale memu- ra olan Fettah, para ihtilâs yap. mış ve adliyec6 takibata başlan - mıştır. Sorgu Ohâkimliği mazmun hakkında gıysbet tevkif kararı vo- rerek tutulmssı için zabıtaya emir verilmiştir. Nihayet dün yakalanan Fettah ladliyeye teslim edilmek üzere po fakat i İş kazası On beş amele toprak altında kaldı İzmir, — Seydi köyde Hüsnü Os man isminde birinin yol inşaatında gelman on beş smele toprak altımda kalmış, bunlardan Kahraman oğlu Abdülkadir ölmüş, Mehmet, Kahra” man ve Veli adlarmda üç amele de ağır surette yaralanmıştır. —— Eminönünde yeni istimlâkler Nis müdürüyeline getirilmiş, Eminönü meydanmın açılması ile bir ara memurların nezaretinde bu | erinin çıkan binaların bir renge unduğu odadan fırlayarak kaçma- | boyanması kararlaşmıştır. Beledi - İnhlaarlar İdaresinin 037 senesin | ğa teşebbüs etmiştir. Memurların| ye Balıkpazarı tarafında dört bi - de çıkardığı sofra tuzları da bilkas- | arkasmdan koştuğunu gören suçlu| nanm daha istimlâkini bitirmiştir. sa büyük şehirlerde çok tutmuştur. | kaçmak maksadile ikinci kat pen- Mescid hizasmda on dört dükkân Bunun için nee tuz imâlâtı müte -| ceresinden yere atlamış, fakat fe -| daha istimlâk edilecek ve bunlar rek sevkiyat 40.000 tonik çıkarıla - caktır, İspanyanm Yeni elçisi M. Dori) Bu gece saat 22,45 de bir kuy- madiyen arttırılmaktadır. Ayrca dl, na halde düşerek yaralanmış, Cer.İiçin 116,526 İira verilecektir. Misir ga cuma günü Ankaraya giderek| ruklu yvldız İstanbul msfmnehari ğer Amiller de sola ve yemek tuzu | rahpaşa hastanesine kaldırılmış, fa- | çarsısı tarafında yıkılacak 8 dük - bu yolda temaslara başlıyacaktır. istikametinden geçecektir, İisinlâtma devam etmektedirler, © | kat ölmüştür. kân Için de 60 bin lira ayrılmıştır. 25 MAYIS — 1939 Şehirde temizlik işleri 360 bin lira toplayan Belediye 445 hin lira harcıyor İstanbul belediyesi, Istanbul bir aralık başma dert olan ve gizil gene eskisi gibi denize dökülen GÖR” lerinin daha iyi usullerle Mermaf” ia şehirden çok açık bir mesafe” dökülmesi için bu işi yeni bir DÜ” «hhide havale etmeğe kurar tir. Belediya, ş#kir çöplerinin gö terilecek iskelelerden toplanıp 2e döklülmesini deruhte edecek *eahhide üstelik 3200 lira da vi” mek kararmda im. Belediyo çöp izinin halli için W Vali ve Beledi” Reisi LAtfi Kırdar meşgul olmak? ve tetkikat yaptırmaktadır. Nets” de şehrin topoğrafik vaziyeti, Gör lerin iktısadi ve zirsi kıymeti neyi 4 icap ettiriyorsa o şekil tathik oli "8 nacaktır. Bn tatbikat da te işlerinin alacağı şekil ile bir kül BX “nde yürütülecektir. Ni Belediye temizlik izleri için half isn meselâ gören sena vaa ana * almış, akat 445.000 tire arfö tir, Bunun için belediye şehri da” temiz ve daka sıhhi bir hale vebi'mek için bu uğurdaki mi tamamiyle alacak menbeları bul * mak ve çlds edecek varidati tamamen mahalline sarfetmek İm” kânlarmı evvelâ gözönünde Ni durmaktadır. Ancak bundan soüfÜ İstanbulun diğer Avrupa gehirlefi gibi çok temiz bir şehir mümkün olacağı kanaati vardi 12 sene hapse mahküm oldular Yeniköyde İtalyan mandırast ©” dilen yerde Ali oğlu Muhsin geri” de birini yaralayan Ein Al ve R* mizin ağır cezağa görülmekte ©” muhakemeleri bitmişitr. t Mahkeme iki suçlunun Mubi i öldürmek kastile yaraladıklarını #, bit görmüş ve ceza kanununun “* inci maddesi mueibince 18 sene M“ pls kararı vermiştir. Yalnız öld” mek kasdinin teşebbüs halinde yak ması dolayasile ceza üçte bir v rilmiş ve Emin Âli ile Ramiz on Bİ şer seneye mahküm edilmişler Ti ki NELER OLUYOR?” MERİKADA doksan